[Funland] Tương truyền: Thành hoàng làng là cướp, đúng hay sai?

[beomap2]

Thành hoàng làng em là Cụ Tổ Họ em, theo sắc phong còn lưu là được Vua Hồng Đức phái vào khai hoang lập ấp ở đàng Trong. Như kiểu bây giờ Nhà nước vận động đi vùng kinh tế mới. Là người lập ra làng nên được phong làm Thành hoàng làng chứ ko thấy nói đến quan tước ah.

Tôi nghi ngờ một số điểm:
- Vua Hồng Đức là ai? Chỉ nghe nói thời Hồng Đức, đúng ra là Luật Hồng Đức triều Lê.
- Ai phái Cụ vào khai hoang lập ấp ở đàng Trong? Theo tôi nhớ không nhầm thì thời điểm đó nếu có săc phong trực tiếp phái vào đàng Trong để mở cõi phải là các Chúa Nguyễn, không thể là các vua Lê hoặc Chúa Trịnh.

 

[trauxanh]

Thành hoàng là một vị thần tương đối gần gũi, sát sườn với địa phương. Vậy nên vị Thành Hoàng phải là Nhân thần, do cư dân địa phương tín nhiệm vì tài, vì đức, vì công lao...với địa phương mình rồi đưa vào đình (có nơi cả đình cả miếu) để thờ. Vua không can thiệp vụ này, các địa phương sau đó đề xuất thì đơn từ qua các cấp hành chính, rồi Vua xét ok, cấp cho cái văn bản gọi là Sắc phong. Vừa là an dân, vừa là thể hiện oai Vua (các Thần trong nước đều dưới Vua cả, đó là nguyên tắc).

Về các yếu tố kỹ thuật thì em không bàn, vì không có điều kiện tìm hiểu kỹ. Tuy nhiên có thể thấy là trừ những địa phương có lễ hội Thành hoàng lớn và đặc sắc, thu hút sự quan tâm đông đảo (ngoài số người tự tìm hiểu, đam mê tín ngưỡng dân gian) thì bình thường, khả năng đến 80% dân chúng không biết Thành hoàng làng ta là ai.

Đến chính sử còn nhiều thiếu sót, thậm chí sai lầm, các đời Vua quan công tội lẫn lộn tùy theo ý chí chủ quan của người viết (hoặc cho phép viết) sử. Vậy thì ai có thể chắc chắn 100% tiểu sử, thành tích của hàng trăm nghìn vị Thành hoàng khắp nước? (Trong trường hợp này, chỉ có sự tôn vinh của cư dân địa phương là đáng tôn trọng nhất).
Nhưng khi cư dân địa phương tôn sùng, mà lại không hợp nhãn chánh trị của vị Vua đương thời thì sao? Thì sẽ không có Sắc phong.
Nhiều nơi có Sắc phong, nhưng lịch sử chiến tranh loạn lạc dày đặc, mà thực tế cho thấy thời loạn lạc đình miếu bị đốt phá hư hại rất nhiều, Sắc phong cũng chả giữ được là bao. Vậy là cứ truyền mồm truyền đời còn được cái tên là may, chứ cuộc đời và sự nghiệp ông Thành hoàng nhẽ cũng qua màn sương phủ. Tất nhiên là chỉ những nơi duy trì truyền thống tốt, văn bằng gìn giữ tương đối, hoặc vị Thành hoàng tiền bối địch quốc...thì đến giờ tương đối ổn về lý lịch.

Nhưng cái quan trọng nhất, lại là tín ngưỡng địa phương, cái này cần tôn trọng nhất.
Dân đã tin thì để nguyên đó, đừng có đụng vào mà lợi bất cập hại.
Giả như dưới Hải Phòng, có nơi vẽ cái vòng tròn trong dịp Tết này đây. Chả đâu noi theo được, nhưng đố nơi nào ra lệnh xóa bỏ cái tục ấy đấy?
Cũng phải để cho người ta phù phiếm trong tín ngưỡng, ít ra cũng thêm được chút niềm tin hiếm hoi.

 

[Bachsima]

-------
Giả như dưới Hải Phòng, có nơi vẽ cái vòng tròn trong dịp Tết này đây. Chả đâu noi theo được, nhưng đố nơi nào ra lệnh xóa bỏ cái tục ấy đấy?
Cũng phải để cho người ta phù phiếm trong tín ngưỡng, ít ra cũng thêm được chút niềm tin hiếm hoi.

Tin thì tin, mà chả tin thì thôi.
Nhưng nếu cộng đồng thấy nó thấp hơn dân trí chung thì nên âm thầm tự sướng, đừng bắt người khác phải xem, đừng quảng bá cho xong.

Như cụ Ngô Tất Tố ghi lại: có làng thờ thần ăn trộm (cụ chỉ ghi tên tắt), thế là phải diễn cảnh ăn trộm nhưng lịch sự hóa bằng cách ăn trộm cái bài vị của thần thôi. Cũng như thờ thần gắp phưn thì phải lịch sự hóa banừg nấu chè đặc màu đen để lên bàn thờ. Chứ thần ăn trộm ta cũng ăn trộm và phổ biến môn ăn trộm, thần gắp phưn ta cũng gắp..thì nên xem lại.

 

[trauxanh]

Tin thì tin, mà chả tin thì thôi.
Nhưng nếu cộng đồng thấy nó thấp hơn dân trí chung thì nên âm thầm tự sướng, đừng bắt người khác phải xem, đừng quảng bá cho xong.

Như cụ Ngô Tất Tố ghi lại: có làng thờ thần ăn trộm (cụ chỉ ghi tên tắt), thế là phải diễn cảnh ăn trộm nhưng lịch sự hóa bằng cách ăn trộm cái bài vị của thần thôi. Cũng như thờ thần gắp phưn thì phải lịch sự hóa banừg nấu chè đặc màu đen để lên bàn thờ. Chứ thần ăn trộm ta cũng ăn trộm và phổ biến môn ăn trộm, thần gắp phưn ta cũng gắp..thì nên xem lại.

Vưng...
Thành hoàng chỉ có khoảnh có vùng, vậy ở đâu tin ở đó, thế là được rồi.

 

[xittalin]

Cũng theo sách Việt Nam phong tục, thì mỗi làng phụng sự một vị Thần hoàng; có làng thờ hai ba vị, có làng thờ năm bảy vị, gọi chung là Phúc Thần.

Phúc Thần có ba hạng:

Thượng đẳng thần là những thần danh sơn Đại xuyên, và các bậc thiên thần như Đông thiên vương[9], Sóc thiên vương, Sử đồng tử[10], Liễu Hạnh công chúa...Các vị ấy có sự tích linh dị, mà không rõ tung tích ẩn hiện thế nào, cho nên gọi là Thiên thần. Thứ nữa là các vị nhân thần như: Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo...Các vị này khi sanh tiền có đại công lao với dân với nước; lúc mất đi, hoặc bởi nhà vua tinh biểu công trạng mà lập đền thờ hoặc bởi lòng dân nhớ công đức mà thờ. Các bực ấy đều có sự tích công trạng hiển hách và họ tên rõ ràng, lịch triều có mỹ tự bao phong làm Thượng đẳng thần. Cũng có vị là nhân thần nhưng lại không được nhắc tới nhiều trong chính sử mà được nhắc tới nhiều trong dã sử và truyền thuyết như Đức thánh Tam Giang.
Trung đẳng thần là những vị thần dân làng thờ đã lâu, có họ tên mà không rõ công trạng; hoặc là có quan tước mà không rõ họ tên, hoặc là những thần có chút linh vị, tới khi nhà vua sai tinh kỳ đảo võ, cũng có ứng nghiệm thì triều đình cũng liệt vào tự điển, mà phong làm Trung đẳng thần.
Hạ đẳng thần do dân xã thờ phụng, mà không rõ sự tích ra làm sao, nhưng cũng thuộc về bực chính thần, thì triều đình cũng theo lòng dân mà phong cho làm Hạ đẳng thần.
Ngoài ba bực thần ấy, còn nhiều nơi thờ bậy bạ, như: thần bán lợn, thần trẻ con, thần ăn xin, thần chết nghẹn, thần tà dâm, thần rắn, thần rết...Các hạng ấy gọi là tà thần, yêu thần, đê tiện thần vì dân tin bậy mà thờ chớ không được vào tự điển, không có phong tặng gì..

Em là em tin cụ Phan Kế Bính ( Cụ Bính dịch Tam Quốc Diễn Nghĩa nghe bẩu còn hay hơn...bản chính). Còn h đến làng éo lào thì thần hoàng ( thành hoàng) cũng vẻ vang, chứ éo ai lại....
ngày xưa tại sao dân làng lại có thể thờ...bậy bạ thì ...h vẫn nhiều dân thờ bậy bạ ý mà!

 

[kid1485]

Tin thì tin, mà chả tin thì thôi.
Nhưng nếu cộng đồng thấy nó thấp hơn dân trí chung thì nên âm thầm tự sướng, đừng bắt người khác phải xem, đừng quảng bá cho xong.

Như cụ Ngô Tất Tố ghi lại: có làng thờ thần ăn trộm (cụ chỉ ghi tên tắt), thế là phải diễn cảnh ăn trộm nhưng lịch sự hóa bằng cách ăn trộm cái bài vị của thần thôi. Cũng như thờ thần gắp phưn thì phải lịch sự hóa banừg nấu chè đặc màu đen để lên bàn thờ. Chứ thần ăn trộm ta cũng ăn trộm và phổ biến môn ăn trộm, thần gắp phưn ta cũng gắp..thì nên xem lại.

Bác lấy chuyện này từ "Tập án cái đình" của Ngô Tất Tố ạ

 

[Bachsima]

Bác lấy chuyện này từ "Tập án cái đình" của Ngô Tất Tố ạ

Trong "việc làng" cụ ạ, "Tập án cái đình" thiên về tả cảnh ăn uống sân đình làm nát nhà tan cửa nông dân như nào, Việc làng mới thiên về mô tả các hèm của làng thờ các cụ thành hoàng rất dị như ông ăn trộm, ông ăn cướp...

 

[Trung]

Chuyện rằng ngày xửa ngày xưa dân cư thưa thớt, những vùng đất bán sơn địa hoặc sâu trong đầm, trong bãi được dân tứ chiếng giang hồ tới lập trại lâp làng là chuyện bình thường.
Trưởng trại, trưởng làng vẫn lãnh dân đinh đi đánh cướp các làng xung quanh cướp của cải về, làng ấp vì thế mà phát triển.

Không thờ cụ là thành hoàng làng thì thờ ai?

Thời quan quân chính quyền còn yếu, cuộc chiến của thân hào địa phú các làng đánh lại quân trộm cướp là cuộc chiến một mất một còn. Răng bừa chẹn cổ, đào hố bẫy đổ nước sôi, chém ngang thân ... là chuyện bình thường. Vậy nên em nghe tục cổ của Khắc niệm chẳng có gì là lạ ạ.

Ref: Các cụ đọc Thủy hử sẽ thấy toàn bộ bức tranh

 

[Trung]

Tôi nghi ngờ một số điểm:
- Vua Hồng Đức là ai? Chỉ nghe nói thời Hồng Đức, đúng ra là Luật Hồng Đức triều Lê.
- Ai phái Cụ vào khai hoang lập ấp ở đàng Trong? Theo tôi nhớ không nhầm thì thời điểm đó nếu có săc phong trực tiếp phái vào đàng Trong để mở cõi phải là các Chúa Nguyễn, không thể là các vua Lê hoặc Chúa Trịnh.

Sử kiến của cụ lõm bõm quá, cháu xin lỗi nhưng cứ phải phát biểu, cụ dành thời gian đọc kỹ và hệ thống lại chút đi

 

[thaison2008]

Láo nào hjhj.dân ta ko phải là "dân ngu"cụ nhá,đã thờ thì Thành Hoàng phải là vị thần che chở cho làng cho dân,hoặc có cướp thì cũng là cướp của người giầu chia cho nguoiè nghèo.e học hơi ngu nhưng e nghĩ thế!

 

[thaison2008]

O Hoàng Bẩy thì ai thờ cụ tuẹ hiểu!

Ông Hoàng Bảy ở đền Bảo Hà, Lao Cai nghe tương truyền là 1 người cờ bạc, nghiện hút có tiếng, từ khi mất đến nay cũng vẫn được tôn thờ mà cụ.

 

[thaison2008]

Cảm ơn bờ dồ. Tại các tỉnh duyên hải Miền Bắc, có hơn 300 làng thờ Đông hải Đại Vương Đoàn Thượng làm Thành hoàng làng, nhưng chỉ duy nhất Ném Thượng có tích chém lợn tế Đông hải Đại vương Đoàn Thượng.

Tục này tương truyền khi Đoàn Thượng làm phản nhà Lý, bị truy đuổi, chạy đến Ném Thượng thì bị vây khốn, hết lương ăn, may nhờ chém được lợn rừng nên có thực phẩm để chiến đấu tiếp (tục này hoàn toàn là truyền thuyết, không có bất kỳ văn bản nào làm chứng).

Cụ Sổ đi đâu mà e réo mấy lần ko thấy cụ lên hjhj

 

[Sweethome]

Xứ ta thờ nhiều vậy mà vẫn luẩn quẩn nơi mom sông nhể. Tây nó thờ có mỗi the GOD mà phát triển thế.
Hay tại nhiều Phúc Thần, Thành Hoàng, Sơn Thần, Thổ Địa quá thành ra ... éo chịu làm việc cùng nhau, mỗi người hùng cứ một phương nên nó vậy.
Haizz.

 

[Sweethome]

Lái nào hjhj.dân ta ko phải là "dân ngu"cụ nhá,đã thờ thì Thành Hoàng phải là vị thần che chở cho làng cho dân,hoặc có cướp thì cũng là cướp của người giầu chia cho nguoiè nghèo.e học hơi ngu nhưng e nghĩ thế!

O Hoàng Bẩy thì ai thờ cụ tuẹ hiểu!

Toàn cơ chế xin cho cụ nhờ Mà xin chắc gì đã cho

 

[Xe_đạp_nước]

em đọc thấy nhiều nơi thành hoàng là ăn trộm, ăn xin ko biết thật hư thế nào, nhưng có 1 chuyện em thấy lạ và áy náy là hồi làm ở Tây Hồ, e nghiên cứu và phát hiện là tại đình quán la có thờ 1 tướng mở mang lập ấp, đánh quân giặc cỏ nổi loạn (điều đặc biệt là đấy là thời bắc thuộc 1000 năm. Người hán đang xâm lược nc ta, các cuộc khởi nghĩa nổ ra liên tục và bị dìm trong bể máu......Vậy nên Tướng đánh giặc cỏ nổi loạn dĩ nhiên là người hán, Giặc cỏ dĩ nhiên là dân Việt ngoài ra trên đỉnh đồi đất sụt xuống lộ ra 1 ngôi mộ hán cổ - thường bọn tàu chết hay xây mộ rồi đặt miếu thờ....) .... Từ đó em đồ rằng đình quán la - thờ thành hoàng tướng giặc chứ chả chơi... thảo nào dân làng ấy mấy nghìn năm ko moi ra dc 1 tiến sỹ hay bảng nhãn nào....

Ẹc, làng này ngày xưa toàn bọn bán nước cho Tàu lập nên thì việc thờ tướng giặc có gì mà khó hiểu, như bây giờ ta cũng có một số người thờ đó thôi ... hic.

 

[xebetong]

Em thích nhất là thờ chử đồng tử
Chỉ cần cái gậy mà làm nên sự nghiệp
Gặp đền thờ chử đồng tử là em phải thắp hương khấn vái, mong thần phù hộ

 

[Bachsima]

Em thích nhất là thờ chử đồng tử
Chỉ cần cái gậy mà làm nên sự nghiệp
Gặp đền thờ chử đồng tử là em phải thắp hương khấn vái, mong thần phù hộ

Người họ Chử bây giờ hiếm lắm, cụ cứ mong theo gót người xưa thế thì...

 

[xebetong]

Người họ Chử bây giờ hiếm lắm, cụ cứ mong theo gót người xưa thế thì...

Mong thần phù hộ chút lộc rơi lộc vãi
Không vớ dc công chúa thì dân thường đẹp đẹp cũng ổn

 

[beomap2]

Sử kiến của cụ lõm bõm quá, cháu xin lỗi nhưng cứ phải phát biểu, cụ dành thời gian đọc kỹ và hệ thống lại chút đi

Cụ thông tỏ thì làm rõ luôn đi, giữ bí mật làm gì.

 

[huybizweb]

NGhe các cụ phẩm mà em hãi não quá nhiều luồng ý kiến thôi em kê dép hóng cho thông cái não vậy