Từ dối trá và dẫn đến thiếu minh bạch gần như là quan hệ nhân quả tất yếu của đời sống XH . Tuy nhiên , nó vẫn có những khác nhau nào đó xét từ góc độ văn hoá truyền thống cho đến thể chế chính trị của từng quốc gia
Đặc điểm rất rõ của văn hoá phương đông nói chung thiên về huyền bí , không rõ ràng , cứ hư hư thực thực rất khác với truyền thống phương Tây là duy lý . Mọi vấn đề tự nhiên đến XH của phương Tây đều được mổ xẻ thấu đáo , đo đếm cụ thể , đó là tiền đề cho sự phát triển mạnh mẽ với những phát minh khoa học, rõ ràng đúng -sai , được -mất , từ đó có cơ sở lý luận để phân biệt và lựa chọn , đó là sự minh bạch
Còn dối trá thì có khác , dối trá có căn nguyên từ giáo dục và định hướng xã hội , ví dụ thời kỳ bao cấp trước đây , không có cơ chế thị trường , không có cạnh tranh , chỉ có thi đua , phát động các phong trào thi đua để phát triển
. Đánh giá kết quả của các phong trào thi đua là thành tích , và đến giờ người ta đang phải chống lại căn bệnh này , các thành tích trong phong trào thi đua này hầu hết không thực chất mà đều dối trá , người ta đua nhau báo cáo rất hay để lấy thành tích , từ đó phát sinh bệnh , ngoài bệnh dối trá còn sản sinh ra cán bộ cơ hội , ăn theo nói leo theo phong trào , "nói như rồng cuốn mà làm như mèo mửa" , không có năng lực thục chiến , nguy hiểm nữa là những thành phần này lại được đánh giá là năng nổ , rất dễ leo cao lên bộ máy CQ
Những sai lầm đó đều đã lần lượt được chỉ ra , tuy nhiên không phải sửa chữa ngay được trong một sớm một chiều , nhận thức là một quá trình , nó kéo dài dai dẳng trên nhiều thế hệ và cản bước sự phát triển của XH , chúng ta nhìn thấy , chứng kiến ngày hôm nay là kết quả của nhiều nguyên nhân , có cả hiện tại , quá khứ đan xen phức tạp tạo thành mà thôi