các cụ ở vùng nguy cơ lũ đã đành còn hiểu đc đôi chút.
Này ở vùng ko nguy cơ, cảnh báo cũng chẳng tới mà các mợ (chủ yếu), rồi các mợ sai các cụ (áp lực) đổ xô đi mua đồ, thực phẩm. Thậm chí cả ...nước uống.
Cháu thật sự ko hiểu nổi.
Cụ học lý thuyết trò chơi thì sẽ hiểu.
Giá cả đang bình thường, đột nhiên có tin đồn là giá cả sẽ tăng trong tương lai rất gần. Tin đồn này được không ít người tin tưởng.
Bây giờ cụ đứng trước 2 lựa chọn, đi mua hàng từ sớm, hoặc là không mua. Nếu đi mua hàng sớm, sẽ được lợi là có hàng, giá sẽ tăng nhưng chưa nhiều, là 1 phần nguyên nhân gây ra giá tăng mạnh trong tương lai gần. Nếu không đi mua, hoặc là tương lai rất tốt (hàng thoải mái, giá thấp, trong trường hợp mọi người khác đều không đi mua), hoặc là tương lai rất tồi (hết hàng, giá cao, trong trường hợp mọi người đều đổ xô đi mua sớm).
Đứng trước lựa chọn như vậy, đa số người sẽ chọn phương án ở giữa, tức là đi mua hàng sớm, chấp nhận giá tăng 1 chút. Đây gọi là xu hướng "không thích rủi ro" (risk aversion). Do đa số chọn lựa phương án an toàn, lời đồn về giá tăng sẽ trở thành sự thật. Trong kinh tế gọi là Self-fulfilling prophecy (lời tiên tri tự trở thành sự thật). Đây cũng là vì sao các nước đều quản lý rất chặt ngành ngân hàng, nhằm tránh sụp đổ hàng loạt (1 NH sụp đổ -> người gửi tiền đi rút tiền ồ ạt -> các NH khác sụp đổ theo do không thanh toán nổi tiền rút).
Trong lý thuyết trò chơi, có trò Prisoner's dilema, gồm 2 người tù. Chỉ cần 2 người tù hợp tác với nhau thì lợi ích sẽ là lớn nhất, nhưng đa phần trường hợp thì 2 người tù sẽ phản bội nhau. Trò chơi đi chợ cũng tương tự thế, chỉ là mở rộng ra cho nhiều người hơn mà thôi.
Để combat lại trò này, cách tốt nhất là xây dựng lòng tin xã hội thông qua tin tức đầy đủ, nhất là phải có số liệu, có hình ảnh. Tin tức đầy đủ, lòng tin cao thì rủi ro thấp, thì người ta sẽ đỡ có những phản ứng tránh né rủi ro, tự nhiên cái self-fulfilling prophecy sẽ không diễn ra được.
Em edit thêm: Cái xu hướng tránh né rủi ro là một bản năng, là một phần của nhân tính, là di truyền từ tiến hóa, có lịch sử hàng trăm triệu năm đấy, rất nhiều động vật cũng thể hiện bản năng này. Vài k năm nữa chưa chắc đã xóa được đâu, thế nên không cần bàn đến chuyện giáo dục nâng cao ý thức làm gì.