Em cũng thấy nhiều cụ tranh luận, phản biện không dựa trên những hiểu biết, những con số, dẫn chứng cụ thể mà dựa trên cảm tính nhiều hơn. Cái này cũng dễ hiểu bởi để tham khảo tài liệu cũng cần có nghề, có nguồn và mất rất nhiều thời gian. Nhưng thiếu đi dẫn chứng thì phản biện khó thuyết phục.
Tuyến ĐSCT chạy riêng khách hay chạy hỗn hợp hàng + khách thì TVTK hay TVTT đều có những quan điểm riêng. TVTT - có nguyên TT. LNK là người từ lâu đã rất không đồng quan điểm với việc chạy riêng.
Tuy nhiên, quan điểm chạy riêng khách tối ưu hơn dựa trên các phân tích:
1. Quy hoạch hệ thống giao thông Việt Nam + Quy hoạch phát triển đường sắt (đã duyệt)
- Trong quy hoạch này thì phát triển vận tải hàng hóa vận lượng lớn theo trục dọc Bắc Nam sẽ ưu tiên phát triển vận tải sông pha biển. Bởi đây là loại hình có chi phí vận tải rẻ nhất do địa hình VN chạy dọc theo biển. Ngoài ra, việc nâng cấp tuyến đường sắt B-N hiện hữu chuyên chở hàng hóa sẽ khiến PA hỗn hợp kém về hiệu quả kinh tế khi so sánh.
- Do địa hình chữ S, phân bố theo chiều dọc, nền kinh tế VN nặng về xuất khẩu, nên vận tải hàng hóa theo trục ngang phát triển hơn. Tức là hàng hóa nhập xuất từ các khu chế xuất được đưa ra cảng biển để xuất đi chiếm đa số so với hàng hóa vận tải theo trục dọc. Do vậy, quy hoạch hiện tại không đưa ĐSCT vào chở hàng theo trục dọc mà tập trung vào vận tải biển, tuyến đường sắt hiện hữu (đường dài) và vận tải đường bộ trục dọc chặng ngắn (các tuyến cao tốc đường bộ).
2. Do ĐSCT sẽ đa phần là cầu cạn khi tiếp cận vào các khu vực ga (như ở tút trên em nói). Nên nếu để chạy hỗn hợp, việc xây dựng các ga hàng hóa riêng, hoặc hàng hóa + khách là rất phức tạp trong việc nâng hạ dỡ tải và vận chuyển tiếp. Ga hàng hóa thì không thể xây dựng trên cao (quá đắt đỏ và phức tạp).
3. Chạy hỗn hợp cần thêm nhiều ga để tránh tàu. Chi phí xây dựng các ga, kết nối các ga này vào mạng giao thông rất lớn. Chính thế giải thích tại sao phương án hỗn hợp do TVTT đưa ra lại hơn 70 tỷ USD.
4. Chạy hỗn hợp phải lấy tải trọng trục tàu hàng (nặng) khống chế, nên chi phí hạ tầng khá cao. Tương tự như việc tại sao đề xuất EMU.
5. Do hỗn hợp, nên tốc độ tàu khách chạy thương mại chỉ loanh quanh 200km/h. Ở điều kiện VN hiện tại, thế là OK rồi. Nhưng dự án ĐSCT tính tầm nhìn dài hơn. Cho con, cho cháu các cụ ngồi đây (tức từ 20-40 năm về sau mới bắt đầu lên tàu được). Ở thời điểm đó, hệ thống đường bộ cao tốc hoàn chỉnh với vận tốc 120km/h. Hệ thống cảng hàng không cũng phát triển. Do đó tuyến ĐSCT sẽ hụt hơi trong cạnh tranh chặng ngắn với ĐBCT; kém miếng so với hàng không ở chặng dài. Không hấp dẫn hành khách, không cạnh tranh được trong hàng hóa có nghĩa là khả năng đi cả tuyến là cao.
Đó là cơ sở để TVTK đề xuất chạy riêng, tốc độ 320km/h.
Mời các cụ cho ý kiến