Thấy tivi nói nhanh nhất cũng phải đến cuối 2021 VN mới có Vắc xin
Vaccine mình tự sx thì chắc chắn phải cuối 2021 đầu 2022, nhiều lãnh đạo bên y tế đã khẳng định timeline này rồi. Thôi coi là phục vụ mục tiêu nâng cao năng lực công nghệ, chuẩn bị nếu có đại dịch tiếp theo thôi. Hoặc nếu đến đầu 2022 vẫn chưa huy động đủ vaccine cho toàn dân thì tiêm nốt. Trước mắt muốn mở cửa, thúc đẩy kinh tế, thì vẫn phải trông vào việc huy động sớm nguồn vaccine từ bên ngoài để tiêm trước cho các đối tượng nguy cơ, vd người già, người có bệnh nền, chứ cứ thấp thỏm chờ đợi thế này thì một bộ phận lớn dân chúng vẫn thận trọng tiêu dùng, và nhiều doanh nghiệp chưa dám đầu tư mở rộng.
Cái khó nhất hiện nay là
cầu đang vượt xa cung, các nước tranh nhau đặt hàng. Mình thì ăn chắc quá, tất cả mới chỉ dừng ở mức tìm hiểu/đàm phán, chắc đợi đến lúc có dữ liệu thử nghiệm lâm sàng chi tiết mới dám đàm phán chốt, trong khi nhiều nước họ dám chấp nhận rủi ro đặt cọc giữ chỗ trước rồi. Nên chủ quan em nghĩ mình sẽ rất khó mua được mấy vaccine đã có kết quả vừa rồi: mRNA của Moderna và Pfizer/BioNTech thì vừa đắt, vừa không đủ cung vì các nước phát triển đặt mua hết cho năm sau rồi, lại thêm trở ngại về logistics do điều kiện bảo quản ở nhiệt độ quá thấp; AstraZeneca/Oxford cũng rất khó vì các nước giàu đặt mua trước, 1 tỷ liều sản xuất ở Serum Institute thì riêng bọn Ấn nó thịt mất đâu đó 600tr rồi, 400 còn lại dành cho liên minh Covax san sẻ ra cho gần 200 nước, mà dự kiến cũng phải đến cuối 2021. Sputnik V dân mình cứ chê chứ bây giờ muốn mua cũng chả được, vì công suất của Nga khá hạn chế, chắc nửa đầu 2021 họ chỉ đủ cung cấp cho Nga và cùng lắm thêm mấy đồng minh cực kỳ thân cận như Belarus.
Em trộm nghĩ hy vọng có vaccine sớm của VN (sớm thì cũng phải giữa 2021) có thể theo mấy hướng sau:
1. Hợp tác xin chuyển giao công nghệ Sputnik V từ Nga. Họ tuyên bố sẵn sàng chuyển giao cho các nước khác, và cách đây một tháng trong cuộc họp giữa Bộ QP bên mình và họ thì bộ trưởng QP của họ cũng hứa việc này. Nhưng đây chỉ là lời hứa hẹn của bên QP, chưa thấy chính thức qua kênh ngoại giao hay y tế, chưa rõ timeline bao giờ. Nhiều bác cứ chê vaccine Nga chứ thời xưa mấy chục năm mình chỉ toàn xài thuốc Nga đấy thôi, giờ vẫn sống nhăn cả
. Mà công nghệ họ dùng (viral vector) khá an toàn, cùng cách tiếp cận như Oxford và Johnson & Johnson, lại dùng kết hợp Ad5 và Ad26, theo lý thuyết sẽ kích thích phản ứng miễn dịch mạnh hơn so với chỉ dùng 1 loại.
2. Nếu tha thiết ưa chuộng vaccine Mỹ/Anh, ta có thể đàm phán với các nhà phát triển vaccine đang đi "chậm" hơn một chút. Em thắc mắc tại sao mình không làm việc với
Merck & Co, nhà cung cấp vaccine lớn nhất thế giới, hiện đang thử nghiệm hai loại vaccine ở giai đoạn 1, cũng sử dụng công nghệ viral vector nhưng có ưu điểm: 1 loại tiêm thì chỉ cần 1 mũi, 1 loại dùng qua đường uống. Hoặc các đại gia vaccine khác như
Sanofi,
GSK,
J&J, thậm chí cả
Novavax hoặc
Inovio, mấy ông này đi chậm hơn nên chưa bị đặt hàng cạnh tranh nhiều, giờ mình vẫn còn cơ hội chen chân đặt chỗ sớm. Nhưng cái cửa sổ này mở không lâu, mình cứ chần chừ đợi ăn chắc thì lại mất chỗ nhanh lắm, giờ cả thế giới tranh nhau lùng mua mà.
3. Xin chuyển giao công nghệ của người anh em Cuba. Họ có 4 loại đang thử nghiệm lâm sàng, trong đó một loại đã sang giai đoạn 2, sử dụng cùng công nghệ protein-based như Nanogen nhà mình, nhưng họ có kinh nghiệm với công nghệ này từ trước nên chắc sẽ an toàn tin cậy hơn. Em tin là Cuba rất sẵn lòng chuyển giao công nghệ. Thậm chí có khi họ còn cần mình hợp tác sản xuất, do họ đang bị cấm vận nên khó nhập được thiết bị để nâng công suất dây chuyền.