“Trung Quốc – Cường quốc đang trỗi dậy ở Biển Đông”
Điều trần trước Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ
của Tiến sĩ Toshi Yoshihara
John A. van Beuren, Giám đốc Nghiên cứu Châu Á – Thái Bình Dương
Ngày 12 tháng 9 năm 2012.
Phòng 2172, Tòa nhà Hạ viện Rayburn
(Tham khảo, nguồn: nghiencuubiendong.vn)
Kính thưa bà Chủ tịch và các thành viên Ủy ban, xin cảm ơn quý vị đã cho tôi cơ hội để chia sẻ quan điểm của mình về chiến lược biển của Trung Quốc và tác động của nó đối với tương lai của Biển Đông.
Theo quan điểm của tôi, sự quyết đoán của Trung Quốc gần đây ở Biển Đông là điềm báo cho chiều hướng diễn tiến các sự việc sắp tới. Kế hoạch xây dựng cường quốc biển của Bắc Kinh và nguồn lực khổng lồ mà nước này sở hữu đang mở ra những viễn cảnh chiến lược mới cho các nhà lãnh đạo và tướng lĩnh quân sự Trung Quốc. Với lực lượng viễn dương ngày càng quy mô và hiện đại, Bắc Kinh đang có lợi thế trong việc vạch ra những chiến lược ngày càng tinh vi, hiệu quả hơn và thực sự khó đối phó.Tuy những chiến lược đó – hiện tại
– chưa thể hoàn toàn đảo lộn trật tự chính trị biển ở Đông Nam Á, nhưng có thể sẽ mang đến những lợi ích tiệm tiến giúp Trung Quốc thực hiện các mục tiêu lớn hơn trên biển.
Để bắt đầu thảo luận chủ đề quan trọng và thời sự này, tôi muốn trước hết đánh giá cách mà hai yếu tố địa lý và sức mạnh – cả về vật chất lẫn tri thức – định hình nên chiến lược biển của Trung Quốc. Đầu tiên, yếu tố địa lý buộc Trung Quốc phải hướng ra biển, đặc biệt là Biển Đông. Đây là khu vực biển dữ với một cường quốc duy nhất – Trung Quốc – cũng chính là quốc gia tạo nên biên giới tự nhiên phía bắc của vùng biển này. Một số trung tâm tài chính và công nghiệp chủ chốt của Trung Quốc, đặc biệt là những trung tâm quanh Đồng bằng sông Châu Giang,đều nằm dọc theo bờ Biển Đông. Đây là khu vực của các trung tâm kinh tế, các nguồn tài nguyên, các tuyến vận tải biển và những điểm nút giao thông (chokepoints) dễ bị tấn công. Nằm trên đường giao nhau của Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, Biển Đông là là tuyến đường cực kỳ quan trọng để luân chuyển hàng hóa thương mại, năng lượng và sức mạnh quân sự.
Thứ hai, lực lượng trí thức đang lớn mạnh của Trung Quốc đang tìm kiếm một cách tiếp cận mạch lạc hơn đối với chiến lược biển. Những năm gần đây, chúng ta đã chứng kiến sự phát triển của mạng lưới trí thức-quân sự Trung Quốc bao gồm các nhà phân tích, học giả và các quan chức quân đội cấp cao đến từ các viện nghiên cứu và trường đại học nổi tiếng. Sự liên kết này đã làm tăng nhanh số lượng các bài viết nghiên cứu công phu về những vấn đề hải quân và biển đảo, bao gồm cả lịch sử, lý thuyết, chiến lược, tác chiến và chiến thuật. Nhiều bài viết đã tranh luận một cách trung thực, nghiêm túc về tương lai sức mạnh biển của Trung Quốc, thể hiện mức độ quan tâm và hiểu biết rất sâu sắc về vấn đề này. Những nhà nghiên cứu đang làm tốt công việc của mình, và tôi tin rằng nỗ lực cần mẫn như vậy sẽ được đền đáp
Thứ ba, việc tăng cường sức mạnh biển và hải quân của Trung Quốc đã tạo ra điều kiện cần để Bắc Kinh tiếp tục theo đuổi những tham vọng của mình. Tỷ lệ và quy mô quá trình hiện đại hóa hải quân của Trung Quốc đã bác bỏ nhiều dự đoán của phương Tây, đảo ngược những kết luận khá lạc quan và thậm chí là xem thường năng lực trênbiển của Trung Quốc . Nhưng sức mạnh biển không chỉ là hải quân. Đúng hơnthì đó là một tiến trình liên lục tạo cho Bắc Kinh nhiều khả năng khác nhau. Các cơ sở và hệ thống phi quân sự và phi hải quân sẽ đóng một phần rất quan trọng trongsức mạnh biển của Trung Quốc.
