Hoang Anh Tuan
[Nhìn nhận ra sao về thái độ của ông Trump và vị thế Đáng Cộng hòa qua cuộc bầu cử?] - P3 (tiếp theo và hết)
Câu chuyện coffee sáng của 2 Ba, con TS X lại được tiếp tục.
Daughter: Nào giờ thì bắt đầu. Con xin nhắc lại 2 "quy định" mà Ba con Mình đã thống nhất trước khi tranh luận nhé: Một là không nhận xét cảm tính; hai là chỉ sử dụng các quy định, tiến trình được ghi trong luật và các con số thống kê tương đối tin cậy.
TS X: Con việc gì phải nhắc lại, Ba đã lẩm cẩm đến mức quên đâu. Hôm nay Ba sẽ làm cho con cứng họng, vì con không có cách gì giải đáp một cách thuyết phục những điều Ba và "các bạn" bên truyền thông NYT, CNN, Washington Post, the Guardian... của Ba đã "kết luận" từ rất lâu rồi.
Daughter (cười nhếch mép): Con không muốn, nhưng cũng phải tuýt còi Ba cái đã. Chưa bắt đầu trao đổi mà Ba đã kết luận đầy định kiến và chắc như đinh đóng cột là con sẽ bị "cứng họng" thì thử hỏi tranh luận còn có ích gì?
TS X (ngớ người): Sorry. Sorry. "Ở lâu" trong "Nhóm các bạn", vốn quen suy nghĩ một chiều và nói chuyện với nhau kiểu này nên Ba chỉ phản xạ theo thói quen chứ không có ý gì khác.
Daughter (hơi cau mày): Kìa, Ba uống coffee rồi hai Ba con bắt đầu nhé! Con nghĩ 5 vấn đề con trao đổi sắp tới sẽ giúp trả lời hầu hết các "lăn tăn" của Ba.
TS X: Ba có một trăm câu hỏi cho Cô cơ. Rồi, nói đi.
Daughter: Vấn đề thứ nhất là Trump có "thất bại" trong bầu cử ngày 3/11 vừa qua hay không.
TS X: Đúng. Đây là câu hỏi then chốt nhất.
Daughter: Câu trả lời của con là vừa có và vừa không!
Nếu nhìn ở khía cạnh ông Trump không thể thắng ngay sau khi cuộc bầu cử ngày mùng 3/11 kết thúc là "thất bại" thì có lẽ đó là "thất bại" lớn nhất, "thất bại" nặng nề nhất của TT Trump.
Nhưng nhìn từ một góc độ khác. Trước khi cuộc bầu cử bắt đầu, có đến 99% các hãng truyền thông lớn của Mỹ và phương Tây mà hầu hết là "Fan ruột" của Ba như CNN, ABC, New York Times, MSNBC, ABC... qua các "thăm dò dư luận" của mình đều cho thấy Trump bị Biden dẫn điểm khá xa, từ 5-13% trên phạm vi toàn quốc và tại hầu hết các bang chiến địa.
Khả năng "chiến thắng" của ông Biden được đánh giá từ 82-95%, cao hơn của Bà Clinton trong bầu cử trước là 80-87%.
TS X (hơi tảng lờ): Thì Ba đâu có phủ nhận điều đó.
Daughter: Nhưng kết quả ra sao thì Ba biết chứ? Thực tế, phiếu phổ thông của ông Biden chỉ hơn ông Trump có 1,7%, tức còn kém cả số phiếu của bà Clinton năm 2016 là hơn ông Trump là 2,1%.
Và đến hôm nay, 1 tuần sau khi cuộc bầu cử kết thúc, "chiến thắng" của ông Biden tuy lớn về số lượng phiếu Đại cử tri với khoảng trên dưới 300 trên tổng số cần thiết là 270, nhưng lại bấp bênh ở hàng loạt bang chiến đia mà phe ông Trump đang kiện cáo tùm lum. Chỉ cần một nơi "bị sụp" thì có thể kéo theo những hệ quả khôn lường.
Con không kết luận là ông Biden sẽ không về đích chung cuộc. Nhưng chỉ nội việc ông Trump kéo dài được "trận chiến" của mình, chưa bị "lấm lưng trắng bụng" đến bây giờ đã là một kỳ tích.
TS X: Lập luận này thì ba cũng chưa thấy thực sự thuyết phục. À, mà các số liệu này cô lấy ở đâu đấy?
Daughter: Có hết ở trên mạng Ba ơi. Ba chịu khó Google giúp con nhé. Con nói là có chuẩn bị đủ dữ liệu. Còn Ba muốn kiểm chứng lại thì chỉ việc phone cho bạn thư ký của Ba làm giúp là OK!
TS X (tự tin): OK, OK. Cô đừng khinh thường lão già này. Tôi còn đủ minh mẫn để tự tra và tìm số liệu trên Google được hết.
Daughter: Bây giờ con chuyển qua vấn đề thứ hai, đó là Trump hiện giờ rất "cô độc", bị mọi người "ghét" và "xa lánh" hay không.
TS X (mặt rạng rỡ, như mở cờ trong bụng): Cô đã gãi đúng chỗ ngứa của tôi rồi!
Daughter: Nếu nhìn vào các lời nói được "trích dẫn" trên truyền thông thì những chuyện xấu xa và tệ hại đối với Trump nhiều không kể xiết. Thậm chí bà Đệ nhất phu nhân Melania có lần còn thốt lên, đại để: Tôi ở với ông ấy 15 năm, giờ nghe qua truyền thống mới biết ông ấy "xấu xa" đến vậy!
TS X: Thì nhiều bà vợ sống và ngủ ngay bên cạnh, nhưng có biết ông chồng của mình làm gì đâu. Có ông một ngày đẹp trời dẫn cả đàn con và vài bà lạ hoắc nhập chung làm một để sống "có chị, có em" cho vui nữa kia!!!???
Daughter: Kinh quá. Con không muốn mất thời gian vào các chuyện bình luận "ba lăng nhăng" đó. Là Tổng thống, được ai yêu ai ghét thì phải thể hiện qua con số cử tri bầu cho mình!
Đây Ba xem đi: Trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2008, ông Obama trở thành Tổng thống được "mến mộ" nhất, khi đạt số phiếu phổ thông cao nhất trong lịch sử bầu cử Tổng thống Mỹ tới thời điểm đó với 69,5 triệu phiếu bầu.
Trong cuộc bầu cử ngày 3/11 năm nay ông Trump phá kỷ lục của ông Obama, trở thành một Tổng thống đang tại vị "được lòng dân" nhất khi đạt số phiếu cao kỷ lục trong lịch sử nước Mỹ với 71 triệu phiếu bầu của cử tri. Đây số liệu con vừa lấy trên mạng, Ba đọc đi!
TS X (mồ hôi bắt đầu ra lấm tấm): Nhưng, nhưng...
Daughter: Nói đi thì cũng phải nói lại cho công bằng. Cũng trong cuộc bầu cử ngày 3/11 vừa qua, ông Biden giành được 74,5 triệu phiếu bầu, cũng đạt kỷ lục là một ƯCV TT đạt được số phiếu phổ thông cao nhất trong lịch sử gần 250 năm của Hợp chúng Quốc Hoa Kỳ.
Nhưng cái số liệu này mới "vui". Trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2012, ông Obama trúng cử nhiệm kỳ II khi đạt được 62,5 triệu phiếu bầu của cử tri, tức mất khoảng 11% số phiếu sơ vơi nhiệm kỳ đầu.
Còn ông Trump thì sao? Khi tranh cử nhiệm kỳ II vào 3/11 năm nay, thì số phiếu phổ thông bầu cho ông ta tăng lên từ 63 triệu phiếu của nhiệm kỳ I cách đây 4 năm (2016) lên 71 triệu tức tăng 13%.
TS X (lẩm nhẩm và nói lí nhí cho một mình mình nghe): Có lẽ nào...
Daughter (bật như liên thanh): Nếu như con số biết nói, mà con cũng nói thẳng tưng luôn, thì điều này có nghĩa: Ông Obama càng ở lâu trên cương vị TT thì càng mất uy tín, và càng mất lòng dân. Còn ông Trump càng nắm quyền thì càng được nhiều người thích và yêu quý hơn!
TS X (mặt bắt đầu đỏ gay như có triệu chứng huyết áp lên, bắt đầu có triệu chứng mất kiểm soát, hét to và đập bàn suýt văng cả răng giả ra ngoài): Không, không! Không thể nào có chuyện đó được.
Con nói gì thì nói nhưng không bao giờ được hạ bệ "thần tượng" Obama yêu quý của Ba. Trump là một tay kỳ thị và phân biệt chủng tộc số 1 nước Mỹ.
(15 phút sau, sau khi được con gái đưa vào Toilet thay bỉm và uống liều thuốc hạ huyết áp thứ hai thì câu chuyện lại bắt đầu)
Daughter (nhẹ nhàng, ân cần): Con vừa đo lại huyết áp, thấy ba ổn lắm rồi và giờ mình có thể tiếp tục được. Giờ đi vào vấn đề thứ ba là vấn đề mà ba vừa nhắc đến đó là câu chuyện phân biệt chủng tộc.
TS X (mặt bừng lên hy vọng vì đây là chủ đề mình chắc chắn sẽ thắng): OK. Nói tiếp Ba nghe coi!
Daughter: Để nói Trump là "kẻ" phân biệt chủng tộc và kỳ thị người da màu, người thiểu số... thì con cũng lại dựa vào con số thống kê nốt.
TS X (lẩm nhẩm, nói cho mình nghe): Có lẽ nó đúng. Thế mà mình không biết. Trước đi dạy học với tranh luận, toàn cãi nhau suông, chả dựa vào số liệu mẹ gì. Kết quả là tranh luận bất tận, chả đi đến đâu.
Daughter: Ba cần phải hết sức bình tĩnh khi cậu chuyện đi vào hồi gay cấn:
- Về phiếu bầu của người Mỹ gốc Phi cho các ƯCV Tổng thống của Đảng CH trong các cuộc bầu cử Tổng thống gần đây như sau: McCain: 4% (năm 2008); Romney: 6% (năm 2012); Trump: 8% (năm 2016); Trump: 12% (năm 2020). Trong đó riêng tỷ lệ nam thanh niên gốc Phi bầu cho Trump vừa rồi là 20%, cao nhất trong 60 năm qua. Và việc này xảy ra sau khi "Anh nghiện" George Floyd bị cảnh sát kẹp cổ chết và được nhiều người thuộc phe DC coi là "người hùng" của nước Mỹ.
- Về phiếu bầu của người người Mỹ gốc Latinh cho các ƯCV Cộng hòa: McCain: 31% (năm 2008); Romney: 22% (năm 2012); Trump: 27% (năm 2016) và Trump: 32% (năm 2020).
Trong 60 năm qua, kể từ khi Nixon và Kennedy tranh cử Tổng thống, Trump là ƯCV TT Đảng CH người đạt được được tỷ lệ người không phải da trắng bầu cao nhất.
Số liệu đây, Ba xem đi, xem đi
TS X: Oh. Cái này giờ Ba mới biết. Truyền thông chả ai nói cho Ba điều này.
Daughter (tiếp tục rành rọt, mỗi lời nói như một vêt dao đâm vào vết thương lòng của TS X): Với con, các số liệu này nó nói lên 2 điều:
- Trump là một trong các ƯCV Tổng thống CH được lòng và được người Mỹ gốc Phi và gốc Latinh "yêu mến" nhất trong lịch sử cận đại. Chỉ riêng đối với người Mỹ gốc Phi, Trump được họ "yêu mến", ủng hộ cao cấp 3 lần so với McCain nếu xét về số liệu thống kê. Nếu đúng là ông ta kỳ thị thì phiếu của nhóm này phải bầu ít hơn cho Trump chứ?
- Trong 4 năm cầm quyền từ 2016-2020, Trump đã cải thiện và làm tốt hơn quan hệ với các sắc tộc so với các Tổng thống Cộng hòa khác. Nhờ đó, tỷ lệ ủng hộ của người da đen và da màu đối với Trump sau 4 năm mới tăng được như vậy.
TS X: Nhưng tỷ lệ ủng hộ của người thiểu số đối với Trump là người ít học.
Daughter (nghiêm sắc mặt): Con không bao giờ chấp nhận Ba nói câu xúc phạm với người khác như vậy.
Rất nhiều bạn bè con là những người con tạm gọi là "bằng cấp học vấn không cao" nhưng "học vấn xã hội", "học vấn ứng xử"... thì nhiều người nhận là "giới tinh hoa" còn phải "xách dép" cho họ!
TS X (dịu giọng): Ba đã thấy cái sai của mình rồi.
Daughter: Con chưa kết thúc vấn đề này ở đây. Theo truyền thống, đảng DC với xu hướng tự do được những người ủng hộ nữ quyền, người chuyển giới, đồng tính... ủng hộ rất cao.
TS X: Thì cái đó rõ như ban ngày còn gì.
Daughter: Ba biết không, số người chuyển giới LGBT năm nay bầu cho Trump cao gấp đôi so với cuộc bầu cử năm 2016. Còn về nữ, tính đến thời điểm này số nữ Hạ nghị sĩ Đảng CH trúng cử trong năm nay sẽ vượt con số kỷ lục 25 nghị sĩ đạt được vào năm 2006.
Ba nghĩ coi, các cử tri gốc Phi, gốc La-tinh, những người ủng hộ nữ quyền, người chuyển giới là những người "ngọng" khi ủng hộ Trump chắc?
TS X (hơi run rảy, lắp bắp): Thế những thông tin trên báo...
Daughter: Con lại phải nhắc ba luật chơi một lần nữa. Ba hãy chú ý đến các con số và chỉ có các con số thống kê mà thôi.
TS X: Ờ, nhớ rồi.
Daughter: Giờ chuyển sang vấn đề thứ tư là Trump làm hại cho các nghị sĩ Đảng cộng hòa ở Quốc hội liên bang hay không?
Nếu nhìn vào con số thống kê, thì lại không phải là như vậy. Ở Thượng viện, CH theo ước tính để mất hai ghế Thượng nghị sĩ, nhưng vẫn còn giữ được đa số mỏng manh, từ 53/100 xuống còn 51/100.
Tuy nhiên, ở đội ngũ dân biểu, Đảng Cộng Hòa dự kiến tăng thêm từ 5 đến 10 ghế tại Hạ viện, và qua đó thu hẹp đáng kể đa số của phe dân chủ tại Hạ viện.
TS X (có dấu hiệu mừng thầm): Thì ông ta chả làm mất phiếu bầu cho các Nghị sĩ ở Thượng viện đấy là gì?
Daughter: Ba yên một chút. Ở đây con có 2 nhận xét:
- Tại Thượng viện: Số ghế Thượng nghị sĩ của Đảng Cộng hòa mất đi cũng có thể hiểu được. Ba biết không, năm nay có tổng cộng 35 ghế Thượng nghị sĩ phải bầu lại đợt này. Số ghế các Thượng nghị sĩ Cộng hòa phải "bảo vệ" là 23, cao gần gấp đôi số ghế mà Đảng DC phải bảo vệ là 12. Anh phải bảo vệ nhiều ghế hơn thì tính tổn thương của anh cũng cao hơn, dễ mất mát hơn đối thủ là đương nhiên!
- Còn tại Hạ viện: Các Hạ nghị sĩ là những người "gần dân", mà số phiếu của CH tăng lên thêm từ 5-10 ghế thì điều đó chứng tỏ các thông điệp của CH đến người dân tốt hơn là của DC.
TS X: Vô lý, vô lý quá! Thế thì Trump là "thắng" chứ không phải thua à?
Daughter (cười sảng khoái): Cái này là do ba nói đấy nhé. Nhưng nếu Ba biết được nguyên nhân Đảng CH bảo toàn và mở rộng được lực lượng thì ba mới ngạc nhiên hơn.
Sở dĩ họ làm được như vậy là do các nghị sĩ Đảng CH khi ra tranh cử/tái cử đều gắn với khẩu hiệu tranh cử và hành động của Trump. Vì thế mà Đảng CH trước khi tranh cử còn bị công kích là đảng của Donald Trump!
Nói một cách khác là thông điệp của Trump được nhiều cử tri và người dân đón nhận. Như vậy, nhìn tổng thể Trump không "phá nát" Đảng CH, như truyền thông đưa tin mà còn giúp CH thống nhất hàng ngũ, củng cố vị thế của mình.
TS X (ưu tư): Con nói vậy làm Ba bây giờ như người ngồi không có điểm tựa, đứng cũng cảm thấy chông chênh.
Daughter: Giờ là vấn đề thứ năm và là vấn đề cuối cùng. Ba biết đấy, trong chính trị Mỹ có câu: "Politics is Local". Tức muốn hiểu cốt lõi chính trị Mỹ, từ chính sách đối nội, đối ngoại, đường lối kinh tế, nhập cư, môi trường... thì phải hiểu chính trị địa phương, tức chính trị cơ sở, hay như mình vẫn gọi "lấy dân làm gốc" đó Ba.
TS X: Cái này là abc trong chính trị Mỹ, ai mà chả biết!
Daughter: Nếu như các con số con nêu trên chưa thuyết phục Ba thì chúng ta lại xem tiếp một con số khác, đó là Quốc hội tiểu bang.
Con vẫn phải nói lại cho Ba rành. Trong hệ thống chính trị Mỹ, cách thức tổ chức Quốc hội ở cấp tiểu bang cũng tương tự như ở cấp Liên bang, tức cũng có cả hai viện là Thượng viện và Hạ viện. Đây là cơ quan lập pháp ở cơ sở và họ có quyền lực rất lớn, ra những điều luật riêng, phù hợp với điều kiện của địa phương, khác nhưng không đi ngược với luật của liên bang.
TS X: Ý con định nói gì ở đây?
Daughter: Ở cấp độ lập pháp tiểu bang, năm nay CH cũng thắng "giòn giã". Ba biết đấy, ở Mỹ chỉ có duy nhất tiếu bang Nebraska là nơi không phân chia Hạ viện và Thượng viện và quốc hội chỉ có một viện duy nhất (Unicamy).
Cả nước Mỹ có 50 bang nên như vậy họ có tổng cộng có 99 cơ quan lập pháp cấp bang gồm Hạ viện và Thượng viện. Đúng quá rồi chứ còn gì Ba: 49 bang nhân 2 hai viện, rồi cộng thêm 1 của Nebraska chả là 99 thì là gì?
Trong cuộc bầu cử năm 2010, cách đây 10 năm, lần đầu tiên kể từ năm 1928, Đảng CH giành được con số kỷ lục là kiểm soát 54/99 cơ quan lập pháp bang. Trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2018, Đảng CH tăng sự kiểm soát của mình lên 57/99. Còn năm nay, họ mở rộng sự kiểm soát từ 57 lên 59/99 các cơ quan lập pháp bang - mức cao nhất trong lịch sử Đảng Cộng hòa.
Nói một cách khác, CH đang kiểm soát quyền lực và ảnh hưởng khá tốt từ cấp bang đến liên bang.
TS X: Kinh khủng quá nhỉ
Daughter: Giờ thì Ba đã hiểu. Với vị thế và nền tảng chính trị ủng hộ vững chắc như vậy nên Trump "chả sợ bố con nhà nào". Con xin lỗi Ba cho phép con sử dụng từ dân dã như vậy, nhưng chẳng có ý gì là phạm thượng Ba đâu.
Vì thế khi Đảng DC, rồi báo chí ồn ào về chuyện nhậm chức của "Tổng thống" Biden, thì ông Trump dường như chả bận tâm, vẫn vác gậy, ra sân golf "cuốc đất" là vì vậy. Rồi hôm qua 9/11, ông Trump vẫn bổ nhiệm quyền BT Quốc phòng mới. Tất cả dường như chả có chuyện gì hệ trọng xảy ra và vẫn đang hướng đến nhiệm kỳ II.
Rồi vài hôm nữa Ba xem, ông Trump có thể lại đi khắp nước Mỹ vận động y chang như trước bầu cử, theo kiểu "kêu oan".
Con không nói chắc là ông ấy sẽ giữ được quyền lực. Nhưng "hạ bệ" được Trump cũng không phải là điều đơn giản và phải trải qua đủ trình tự luật pháp. Giờ đã có ông bà nào có máu mặt trong Đảng CH dám công khai "phản thùng" Trump đâu?
TS X (người bần thần, rũ rượi): Thế là CH năm nay "thắng to" nhờ công Trump, dù Trump có nắm được Nhà Trắng hay không à?
Daughter: Ha ha. Đấy lại là Ba nói, chứ không phải con nói nha!
TS X: Thể thì, con là người ủng hộ Cộng hòa và là fan ruột của Trump à?
Daughter (ánh mắt cương nghị và kiên quyết): Không, Ba. Dứt khoát không. Con chỉ là người nghiên cứu khoa học thuần túy, phát hiện ra những thứ logic và phi logic.
Ba còn nhớ, những năm 1990 con là người ủng hộ Clinton nhiệt thành, các chính sách của ông ta và đả phá phe CH "tơi bời khói lửa" đó sao.
TS X: Ba nhớ chứ sao không nhớ? Sao giờ con lại "lật kèo" chuyển sang CH?
Daughter: Con có theo ai đâu mà lật kèo hay không lật kèo. Con nhắc lại, con là nhà khoa học, con chỉ đi theo lý lẽ mà thôi. Con đường đi đến chân lý khách quan là con đường dài. Con đã lựa chọn và con chấp nhận hy sinh.
Ba hãy tưởng tượng, nếu con là fan của Đảng CH thì sau này họ có vấn đề, bế tắc đường lối chẳng hạn thì con cũng cứ nhắm mắt ủng hộ họ à. Đừng hòng. Việc gì mình phải đánh đổi như vậy.
Sau này nếu có ai viết sai về Đảng DC, chửi bới "liên thiên", vô căn cứ về "Tổng thống" Biden thì chính con sẽ là người đầu tiên vạch ra sai trái của họ.
TS X: Ba đang buồn. Rất buồn lúc này khi nghe con phân tích về Đảng CH, đối thủ Đáng DC "của Ba", Ba không còn hứng khởi, thích thú reo hò kiểu trẻ con như lúc đầu. Chắc Ba phải cần một khoảng thời gian nhất định để cân bằng lại.
Nhưng Ba thật tự hào và hãnh diện về con gái của Ba.
Daughter: Con cảm ơn Ba.
TS X: À mà nhắn tin cho Mẹ, nói là Ba đang đợi Mẹ về. Ba cũng "Hạ cánh nơi Mom" (Crash landing on Mom) đó nha.
Lát Ba cũng phải tìm chỗ nào có hồ nước để selfie, chứ mấy cái gần nhà mình dơ quá. Hôm nọ, một tay vừa bịt mũi, một tay vừa chụp ảnh, lóng ngóng thế nào suýt rơi cái iPhone 15 xuống cống!
Daughter: Con lại chả quan tâm đến chuyện đó mấy. Con biết có những lúc quan điểm khác nhau, nhưng không vì thế mà Ba, Mẹ thôi hết lòng vì nhau, vì gia đình. Chỉ giận dỗi chút rồi lại bình thường thôi mà.
Cái con quan tâm là cái khác cơ.
TS X: Cô cứ dẫn dắt lòng vòng, làm tôi khó hiểu.
Daughter: Ý con muốn nói thay lời kết câu chuyện hôm nay ở đây là con quý các bạn trên FB của Ba, và cả những followers nữa!
Họ thực sự là những người quan tâm đến câu chuyện Ba con mình đang bàn. Họ cũng là những người đàng hoàng, tử tế. Họ đi qua "tường" nhà mình, dù không hẳn đồng ý với những gì Ba con mình bàn luận, nhưng gần như ai cũng để lại "dấu tích" đã tương tác.
Chắc sẽ có lúc con hỏi Ba chỉ giúp cho con làm sao tìm chọn được những người bạn, những followers tuyệt vời như vậy!