Cụ cho mấy dòng về cái lịch sử ấy đê.
Tiffany Studio New York ra đời vào những năm 80 thế kỷ 19, vào Kỷ nguyên Vàng của nước Mỹ - giai đoạn kinh tế nước Mỹ hưng thịnh nhất. Bối cảnh đó đã sản sinh ra một dòng nghệ thuật nở rộ với những bức tranh kính màu đồ sộ, huy hoàng, tráng lệ như cảnh thiên đường. Đó là những chiếc đèn kính màu vừa rực rỡ, vừa huyền bí lung linh, đương thời chỉ đám nhà giàu mới tậu nổi. Vào thời kỳ đó lương tháng một công chức ngân hàng ở Mỹ khoảng 5 đô la, giá một chiếc xe Rolls Royce đắt nhất khoảng 110 đô la, một dãy nhà đồ sộ ở Mahatan, New York có thể chỉ mua bằng đôi ngàn đô la. Trong khi đó giá 1 chiếc đèn Tiffany trung bình là 150 đô la, chiếc đèn kính màu mang tên “Mạng nhện” (Cobweb) đã bán ra cho giới nhà giàu với giá 750$. Chúng được người làm ra chúng và được những ông chủ, bà chủ nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa. Tất cả những chiếc chao đèn, chân đèn do xưởng của Tiffany làm ra đều được đánh mã sô riêng, in bằng chữ chìm. Bản thiết kế của từng chiếc đèn, những bức ảnh chụp trước khi giao hàng cho khách cùng với những chiếc hóa đơn hầu hết còn lưu giữ cho đến tận hôm nay.
Nghệ thuật Tiffany là cả một câu chuyện rất dông dài liên quan đến công nghệ chế tạo kính màu là thứ nghệ thuật mà bí quyết đến nay vẫn chỉ có nghệ nhân Mỹ mới tạo ra được. Đó là những chiếc đèn mang phong cách Tân Hiện đại (Art Nouveau), thoạt nhìn thì tao nhã, phóng khoáng nhưng lại tuân thủ quy ước khắt khe trên từng miếng kính nhỏ li ti. Nghệ thuật kính màu Tiffany là thứ đặc trưng cho văn hóa Mỹ, là sự kết hợp khéo léo các giá trị cổ điển với hiện đại, mang tính nghệ thuật cao, hàm chứa thành tựu kỹ nghệ tiên tiến, vừa rất tinh tế, cao siêu, nhưng cũng rất gần gũi và thực dụng.
Bởi dòng nghệ thuật này gắn liền với sự thăng trầm của nền kinh tế và xã hội Hoa Kỳ, nó lóe sáng rực rỡ rồi cũng vụt tắt nhanh chóng vào giai đoạn nền kinh tế Mỹ rơi vào khủng hoảng trong những năm 30 của thế kỷ 20. Năm 1933 Luis Comfort Tiffany qua đời. Năm 1938 Tiffany Studio phá sản. Các nghệ nhân làm ra ra những chiếc đèn Tiffany đa số phải hòa vào dòng người thất nghiệp ở Mỹ. Xưởng của Tiffany bị hỏa hoạn thiêu cháy trụi, nhà cửa đồ sộ của Tiffany bị cầm cố rồi trao tay qua nhiều người… Không ai còn tâm trí ngắm nghía những cảnh vật tiên giới trên những bức tường kính màu do bàn tay và bộ óc thiên tài của Tiffany sáng tạo ra. Ít tai ngờ rằng những chiếc đèn kính màu hiếm hoi có giá trị bằng cả tòa nhà, từng là ước mơ, trầm trồ khao khát của bao người bỗng trở nên vô giá trị, nhanh chóng bị lãng quên, thậm chí nhiều chiếc đèn còn bị đem ra chợ giời bày bán bên cạnh đống quần áo cũ. Đau thương hơn, nhiều cái bị đập nát để lấy đồng và thiếc…
.....(còn tiếp) em trích đôi dòng trong Tạp chí ngày nay ạ!
