[Funland] Thêm một góc nhìn về Nhà Nguyễn

type

Xe tăng
Biển số
OF-452504
Ngày cấp bằng
11/9/16
Số km
1,445
Động cơ
203,639 Mã lực
Úi, cụ ui, ông vua có cái đồng hồ Rolex là ông vua cuối cung của VN PHẢI ko cụ, mà đó là ông vua nhà Nguyễn ợ, cớ là sao mà Tây Sơn thống nhất 2 miền đc
Tây Sơn theo chép sử nhà Nguyễn là giặc cỏ, nhưng giặc đó đánh đuổi chúa nguyễn chạy giặc "theo đúng nghĩa đen", nó lại mang danh phù lên diệt trịnh, đập tan âm mưu cõng rắn cắn gà nhà, và bọn rước voi về xéo mả tổ. Lịch sử là lịch sử em và các cụ không có quyền phán xét chỉ được nhận xét dựa trên những gì được ghi chép, còn ghi chép thì thời nào chẳng nói tốt về giai đoạn thời đó cầm quyền.
"em không coi Tây Sơn là giặc vì Tây Sơn có công lớn trong 2 lần đuổi giặc ngoại xâm do mấy thằng rước voi về xéo mả tổ" còn sau đó thế nào thì tùy quan điểm nhận xét của từng người theo những gì được ghi chép lại.
 

G810

[Tịch thu bằng lái]
Biển số
OF-117955
Ngày cấp bằng
24/10/11
Số km
7,714
Động cơ
440,270 Mã lực
Ở xứ Nam họ Nguyễn thì kinh dồi.
Khó bình lắm.

Mà nhìn thẳng còn chửa ăn nữa là nhìn góc, lại còn góc khác. ;))
 

Giamavanham

Xe tải
Biển số
OF-518281
Ngày cấp bằng
26/6/17
Số km
390
Động cơ
180,754 Mã lực
Tuổi
45
Tây Sơn theo chép sử nhà Nguyễn là giặc cỏ, nhưng giặc đó đánh đuổi chúa nguyễn chạy giặc "theo đúng nghĩa đen", nó lại mang danh phù lên diệt trịnh, đập tan âm mưu cõng rắn cắn gà nhà, và bọn rước voi về xéo mả tổ. Lịch sử là lịch sử em và các cụ không có quyền phán xét chỉ được nhận xét dựa trên những gì được ghi chép, còn ghi chép thì thời nào chẳng nói tốt về giai đoạn thời đó cầm quyền.
"em không coi Tây Sơn là giặc vì Tây Sơn có công lớn trong 2 lần đuổi giặc ngoại xâm do mấy thằng rước voi về xéo mả tổ" còn sau đó thế nào thì tùy quan điểm nhận xét của từng người theo những gì được ghi chép lại.
Nhà cháu chỉ có ý nhà TS THỐNG nhất đất nữ như cụ nói là chứ đúng thôi chứ ko phán xét dù đứng góc nọ góc kia, ko đánh giá lịch sử, ko coi triều đại nào là giặc. Cụ cũng biết, dưới triều Nguyễn, nhất là thời Minh Mạng VN RẤT mạnh trg khu vực và có rất nhiều thành tựu. Chúc cụ ngủ ngon nhé
 

type

Xe tăng
Biển số
OF-452504
Ngày cấp bằng
11/9/16
Số km
1,445
Động cơ
203,639 Mã lực
nếu cụ hay bất cứ ai chứng minh được nguyễn huệ thống nhất đất nước tôi sẽ xin lỗi mọi người và tự tát vô mặt 3 cái và vĩnh viễn ko lập bất cứ nick nào ở otofun nửa. còn cụ chứng minh ko được thì cụ cũng làm thế ok. lấy cụ lầm và các cụ khác như doctor76 làm trọng tài
Các nhà sử học phê phán vua Quang Trung rất rát vì để đất nước chia 3, vua Quang Trung không thống nhất được đất nước vì ông quá nhu nhược để tình anh em lấn át đến mờ lý trí. Công là công, tội là tội. Nếu như ông hạ thành quy nhơn bắt ông anh trai từ bỏ đất Quy Nhơn thì đất nước sẽ được thống nhất dưới thời ông cai trị.
Theo quan điểm của em vua Quang Trung là người tài về đánh trận nhưng xét về mặt chính trị ông thua vua Gia Long nhiều bậc.
 
Biển số
OF-8453
Ngày cấp bằng
18/8/07
Số km
24,569
Động cơ
697,036 Mã lực
Em tiếp ạ

Nhắc đến đạo Phật, sự khác biệt bản chất thật sự giữa hai thực thể ở phía bắc và phía nam thể hiện ở tầm mức triều đình, tức là việc nhà Nguyễn trước sau như một bảo vệ Phật giáo và thực tế đã đưa nó thành tôn giáo nhà nước của Đàng Trong.

Phải thừa nhận rằng, cả các vua Lê lẫn chúa Trịnh ở phía bắc cũng bảo trợ Phật giáo trong những thế kỷ này, trong một số trường hợp cũng rất nhiệt thành. Vào cao trào ảnh hưởng của giới nho sĩ trong thập niên 1660, và chỉ vài năm sau khi các học giả đã soạn một chỉ dụ luân lý gồm 47 điều chịu ảnh hưởng Hán hoá, công kích các hành vi mê tín…, thì chính họ Trịnh đã mời các nhà sư Trung Hoa vào để khôi phục Phật giáo tại địa phương năm 1667.

Các hoàng thân nhà Trịnh thường xuyên thăm các địa điểm Phật giáo, đi lễ, trong khi một thành viên trong gia đình họ còn lập một chi phái mới. Tuy nhiên, dù có sự bảo trợ cấp cao này, không người nào ở miền Bắc lại tin rằng Phật giáo có thể thách thức các quan niệm chính trị và ý thức hệ chính thức kiểu Trung Hoa vốn là “nguyên tắc căn bản của nhà nước”.
 
Biển số
OF-8453
Ngày cấp bằng
18/8/07
Số km
24,569
Động cơ
697,036 Mã lực
Thật ra, Phật giáo được khuyến khích ở miền Bắc chỉ ở trong mức độ nó là phương tiện giải thoát cá nhân, không trở thành đe doạ cho trật tự chính trị. Nếu làm khác đi, Phật giáo chắc chắn sẽ bị kiểm soát chặt chẽ như Thiên chúa giáo, tôn giáo có nguồn gốc ngoại quốc và dính líu Châu Âu mà đã gây nghi ngờ cho cả chính quyền ở phía bắc và phía nam thời kì đó.

Việc Phật giáo miền Nam mang tính tổng hợp (syncretic) giúp nó có sự thu hút rộng rãi hơn. Ngôi chùa nổi tiếng nhất ở Huế, chùa Thiên Mụ, là một ví dụ ấn tượng chứng tỏ các dòng tôn giáo khác nhau đã kết hợp ra sao, và làm thế nào mà, từ Nguyễn Hoàng trở về sau, các nhà cai trị lại có thể đan kết những thành phần khác nhau này thành một mô hình tôn giáo bản địa hợp thuỷ thổ và giúp hỗ trợ cho quyền lực của họ.

Chùa Thiên Mụ toạ lạc trên một ngọn đồi có phong thuỷ mạnh tới nỗi, theo truyền thuyết địa phương kể, nó đã buộc một viên quan Trung Quốc thế kỷ 9 (Cao Biền) phải tìm cách cắt yểm đi bằng việc đào hào phía sau chân núi. Địa điểm này cũng có một ngôi đền quan trọng thờ nữ thần Po Nagar.
 
Biển số
OF-8453
Ngày cấp bằng
18/8/07
Số km
24,569
Động cơ
697,036 Mã lực
Theo truyền thuyết Việt Nam, năm 1600, một vị nữ thần hiện ra trong hình dáng một bà lão, mà sự mô tả về bà kết hợp những yếu tố của thần Po Nagar và nữ thần của Lão giáo. Bà nói bậc quốc chủ đã đến và sẽ khôi phục vượng khí linh thiêng bằng việc lập chùa thờ Phật, cầu thỉnh linh khí trở về nơi núi này.

Chúng ta có thể không bao giờ biết liệu lời tiên tri này được loan ra trước hay sau khi Nguyễn Hoàng hoàn tất điềm linh ứng bằng việc cất dựng chùa vào năm 1601. Điều quan trọng ở đây là khi vị chúa Nguyễn đầu tiên cất dựng chùa Phật ở điểm linh thiêng này, ông đã làm một cử chỉ có tầm quan trọng chính trị.

Nếu quả như nhận định của Nguyễn Thế Anh, đây là một hoạt động xây dựng mang tính biểu tượng tại một nơi đã có sẵn ngôi đền mà thần linh ở đấy chưa được nhà Lê chính thức sắc phong, thì hành động của Nguyễn Hoàng lại càng mang đậm nét ý nghĩa địa phương hơn.
 
Biển số
OF-8453
Ngày cấp bằng
18/8/07
Số km
24,569
Động cơ
697,036 Mã lực
Còn về thần Po Nagar, nữ thần lớn của người Chăm này nhanh chóng được Việt hoá thành Thien-Y-A-Na, và khu vực xung quanh Huế sau đó có nhiều ngôi đền thờ bà. Vào đầu thế kỷ 20, Leopold Cadiere đếm thấy số lượng đền còn tồn tại nhiều đến mức Nguyễn Thế Anh đặt giả thiết là “trung tâm quyền lực của nhà Nguyễn đã luôn gắn trong một môi trường chịu ảnh hưởng sâu sắc của vị thần này”.

Chắc chắn tại khu vực này, việc thờ phụng bà diễn ra tự do và gần gũi với gốc gác Chăm. Còn có thêm nhiều vật thờ giữa những người dân bình thường, như thờ đá, thờ cá sấu, thờ cọp.

Poivre viết: “Núi, rừng, sông, ngòi, ký ức về tổ tiên, lòng kính trọng đối với người đã khuất, và đặc biệt thần là thánh, đều là đối tượng của việc thờ cúng. Mỗi người có một vị thần cho óc tưởng tượng của mình”.
 
Biển số
OF-8453
Ngày cấp bằng
18/8/07
Số km
24,569
Động cơ
697,036 Mã lực
Mặc dù tôn giáo dân gian ở miền Bắc cũng có đền thờ bách thần gồm các loài thú hay cây cỏ, nhưng chính quyền tại đó cố gắng thực thi các biện pháp “thanh luyện xã hội”. Ở Đàng Trong không xảy ra điều tương tự; tại đây, nhà Nguyễn tìm cách bảo trợ thay vì trừng phạt các vị thần địa phương, đồng thời công nhận rằng các vị thần miền Nam cũng đa dạng như chính xã hội miền Nam.

Những điểm tương tự với các khu vực khác của Đông Nam Á cũng thể hiện qua khái niệm vương quyền. Như O.W. Wolters đã chỉ ra, tại Đông Nam Á, “địa vị của vua là độc nhất vô nhị chỉ bởi vì đó là một địa vị có tính cách tôn giáo”. Đây có lẽ là lý do nhà Nguyễn đã xưng là Chúa Tiên hay Thiên Vương vào năm 1744, sau khi đã từng dùng tên hiệu chúa Sãi.

Đại Sán, một vị sư Trung Quốc đến thăm Nam bộ năm 1695 nhận xét rằng cung điện của Nguyễn Phúc Chu trang hoàng bằng cờ Phật, rèm trướng, cá gỗ, những quả chuông lộn ngược giống như một ngôi chùa. Làm như vậy, nhà Nguyễn chứng tỏ với thần dân là họ kết hợp uy quyền hoàng gia và tôn giáo ở Đàng Trong, và thể hiện bản sắc văn hoá và quốc gia của họ trước người Việt trong lúc cũng thể hiện với dân địa phương là họ tiêu biểu cho quyền lực cao nhất tại khu vực này.
 
Biển số
OF-8453
Ngày cấp bằng
18/8/07
Số km
24,569
Động cơ
697,036 Mã lực
Có lẽ đi theo dấu của các láng giềng phương nam, những hành vi của nhà Nguyễn giống những điều mà các nhà cai trị các vương quốc như Chămpa và Campuchia đã làm trong nhiều thế kỷ. Họ Nguyễn cũng phân biệt mình với họ Trịnh, vốn còn chấp nhận ý niệm Nho giáo rằng hoàng đế chỉ là con trời, chứ không phải là trời.

Mô hình phi Nho giáo này có hiệu quả trong xã hội Đàng Trong đến mức nó cho phép người Việt tại đó sống theo một cách khác với người bắc. Vào cuối thế kỷ 18, đáng chú ý khi thấy một viên tướng Tây Sơn ở Nghệ An chế giễu đền xã tắc, một khái niệm Nho giáo quan trọng được kính ngưỡng ở miền Bắc. Khái niệm thần này hầu như không được dân chúng ở Đàng Trong biết tới; theo nhà nghiên cứu Tạ Chí Đại Trường, các đền xã tắc không xuất hiện cho mãi đến đời vua Minh Mạng (1819-1841), khi triều Nguyễn, lúc này đã cai trị toàn Việt Nam, có nỗ lực thống nhất tư tưởng tôn giáo trên toàn quốc.

Tình tiết này minh hoạ sự khác biệt ngày càng tăng trong tín ngưỡng giữa Đàng Trong và Đàng Ngoài sau hai thế kỷ phân cách. Nhiều giá trị cũ ở miền Bắc đã đánh mất ý nghĩa, trong khi một điều mà người bắc xem là dị giáo như một nữ thần Chăm lại trở nên có ý nghĩa cho người Đàng Trong. Phật giáo – trong nhiều thế kỷ bị giới sĩ phu cuối thời Trần và Lê phê phán – lại trở thành tôn giáo chính, ở cả mức độ chính sách lẫn tín ngưỡng quảng đại ở Đàng Trong.
 
Biển số
OF-8453
Ngày cấp bằng
18/8/07
Số km
24,569
Động cơ
697,036 Mã lực
Tính di động dễ dàng ở miền Nam cũng trực tiếp xung khắc với tính cách ưu tiên của tập thể, một giáo lý căn bản của Khổng giáo nhấn mạnh giá trị của nhóm xã hội – gia đình, làng – hơn là nhu cầu hoặc mong ước của những thành viên của nó. Khi cách ly, các cá nhân không có bao nhiêu giá trị hay định hướng, mà cá nhân chỉ được khẳng định khi hoàn thành một loạt những quan hệ cố định bên trong cộng đồng.

Nói cách khác, bất kì ai không có địa vị trong một nhóm xã hội như gia đình hay làng xã, thì không thực sự là một nhân vị và đừng hy vọng có tương lai tốt đẹp hơn trong một xã hội làng xã truyền thống. Những con người này dường như đã là một trong những dòng di cư Việt chính vào miền Nam. Như một nhà nghiên cứu, Huỳnh Lứa, mô tả, miền Nam là một nơi dành cho “những người đã không có quyền sống trên vùng đất cũ”. Hickey cũng nhấn mạnh điểm này:
 
Biển số
OF-8453
Ngày cấp bằng
18/8/07
Số km
24,569
Động cơ
697,036 Mã lực
Với ngôi làng mới [của miền Nam] được thành lập bởi những người có địa vị thấp chứ không phải bậc vị vọng của xã hội cổ truyền, một số lượng tri thức riêng tư liên quan những phương thức cũ không tránh khỏi bị mất đi… Tuy vậy, cũng theo lý lẽ đó, những người khai hoang lại ít chịu ràng buộc bởi những gò bó của một địa vị xã hội và những quy định trong cách hành xử của xã hội cũ, vì thế họ được tự do sáng tạo, một đặc điểm thiết yếu cho việc thay đổi thành công (và tồn tại) khi họ tiếp tục tiến xuống phía nam.

Những hoàn cảnh như vậy khiến con người cởi mở và tự phát hơn, để trở thành những người dám chịu rủi ro như Nguyễn Hoàng, người mà Keith Taylor đã tinh tế mô tả là “dám mạo hiểm mà không sợ bị quy là phản loạn, bởi vì ông đã tìm thấy một nơi mà chuyện gán ghép này không còn ý nghĩa”. Đó là một thế giới rộng hơn, và cho con người cảm thức lớn hơn về tự do.
 

Vớ vẩn thôi

Xe container
Biển số
OF-146284
Ngày cấp bằng
19/6/12
Số km
5,201
Động cơ
396,080 Mã lực
Nơi ở
Bãi giữa Sông Hồng
Hồi đó Việt Nam mình thịt luộc chăm pa đồng hóa thành công , xét theo góc nào đó nếu trung quốc thời nhà Minh mà đồng hóa thành công thì cũng ko có VN =))
Nhà cháu thấy Nhà Nguyễn về vụ " Thuần Phục " Được Mạc Cửu và Thiên địa hội về dưới trướng của mình là một thành công có ý nghĩa rất to lớn chứ không thì " Khách đã biến thành chủ " như mấy nước lân bang lâu rồi đấy ạ
Tính di động dễ dàng ở miền Nam cũng trực tiếp xung khắc với tính cách ưu tiên của tập thể, một giáo lý căn bản của Khổng giáo nhấn mạnh giá trị của nhóm xã hội – gia đình, làng – hơn là nhu cầu hoặc mong ước của những thành viên của nó. Khi cách ly, các cá nhân không có bao nhiêu giá trị hay định hướng, mà cá nhân chỉ được khẳng định khi hoàn thành một loạt những quan hệ cố định bên trong cộng đồng.
Nói cách khác, bất kì ai không có địa vị trong một nhóm xã hội như gia đình hay làng xã, thì không thực sự là một nhân vị và đừng hy vọng có tương lai tốt đẹp hơn trong một xã hội làng xã truyền thống. Những con người này dường như đã là một trong những dòng di cư Việt chính vào miền Nam. Như một nhà nghiên cứu, Huỳnh Lứa, mô tả, miền Nam là một nơi dành cho “những người đã không có quyền sống trên vùng đất cũ”. Hickey cũng nhấn mạnh điểm này...Lầm, post: 36130364, member: 8453"]Với ngôi làng mới [của miền Nam] được thành lập bởi những người có địa vị thấp chứ không phải bậc vị vọng của xã hội cổ truyền, một số lượng tri thức riêng tư liên quan những phương thức cũ không tránh khỏi bị mất đi… Tuy vậy, cũng theo lý lẽ đó, những người khai hoang lại ít chịu ràng buộc bởi những gò bó của một địa vị xã hội và những quy định trong cách hành xử của xã hội cũ, vì thế họ được tự do sáng tạo, một đặc điểm thiết yếu cho việc thay đổi thành công (và tồn tại) khi họ tiếp tục tiến xuống phía nam.
Những hoàn cảnh như vậy khiến con người cởi mở và tự phát hơn, để trở thành những người dám chịu rủi ro như Nguyễn Hoàng,
người mà Keith Taylor đã tinh tế mô tả là “dám mạo hiểm mà không sợ bị quy là phản loạn, bởi vì ông đã tìm thấy một nơi mà chuyện gán ghép này không còn ý nghĩa”. Đó là một thế giới rộng hơn, và cho con người cảm thức lớn hơn về tự do.
Cảm ơn Cụ Lầm về những chia sẻ hay để CCCM cùng đàm đạo . Từ một tài liệu nước ngoài chúng ta thấy họ nghiên cứu rất kĩ lưỡng và khoa học để những người tiếp cận rút ra kiến thức cho bản thân mình .
To : CCCM giai đoạn lịch sử này có câu : Ông ba bị chín quai , mười hai con mắt , đi bắt trẻ con . Có phải là hiện tượng bắt cóc trẻ em ở Đàng Ngoài để bán cho những người Đàng Trong ? Cụ Mợ nào có thông tin chi tiết về việc này xin chia sẻ với ạ ?
 

Gcar

Xe lăn
Biển số
OF-38790
Ngày cấp bằng
21/6/09
Số km
11,534
Động cơ
572,214 Mã lực
Úi, cụ ui, ông vua có cái đồng hồ Rolex là ông vua cuối cung của VN PHẢI ko cụ, mà đó là ông vua nhà Nguyễn ợ, cớ là sao mà Tây Sơn thống nhất 2 miền đc
đến vua đấy thì lại bị chia tiếp làm 3 miền rồi. Cụ Hồ mới là người thống nhất!
 

Gcar

Xe lăn
Biển số
OF-38790
Ngày cấp bằng
21/6/09
Số km
11,534
Động cơ
572,214 Mã lực
To : CCCM giai đoạn lịch sử này có câu : Ông ba bị chín quai , mười hai con mắt , đi bắt trẻ con . Có phải là hiện tượng bắt cóc trẻ em ở Đàng Ngoài để bán cho những người Đàng Trong ? Cụ Mợ nào có thông tin chi tiết về việc này xin chia sẻ với ạ ?
Thời đó vé tàu biển đắt lắm, trẻ con thì rẻ mạt. Chắc không có chuyện buôn xuyên quốc gia thế đâu!
 

Thắng Trịnh Đức

Xe tăng
{Kinh doanh chuyên nghiệp}
Biển số
OF-368280
Ngày cấp bằng
27/5/15
Số km
1,254
Động cơ
261,557 Mã lực
Nơi ở
Hà Nội
Website
s.net.vn
Nhà cháu thấy Nhà Nguyễn về vụ " Thuần Phục " Được Mạc Cửu và Thiên địa hội về dưới trướng của mình là một thành công có ý nghĩa rất to lớn chứ không thì " Khách đã biến thành chủ " như mấy nước lân bang lâu rồi đấy ạ

Cảm ơn Cụ Lầm về những chia sẻ hay để CCCM cùng đàm đạo . Từ một tài liệu nước ngoài chúng ta thấy họ nghiên cứu rất kĩ lưỡng và khoa học để những người tiếp cận rút ra kiến thức cho bản thân mình .
To : CCCM giai đoạn lịch sử này có câu : Ông ba bị chín quai , mười hai con mắt , đi bắt trẻ con . Có phải là hiện tượng bắt cóc trẻ em ở Đàng Ngoài để bán cho những người Đàng Trong ? Cụ Mợ nào có thông tin chi tiết về việc này xin chia sẻ với ạ ?
Lịch sử khách quan bác à nhiều khi đặt lợi ích dân tộc, lên cao thì sự hùng mạnh của dân tộc này bằng sự mất đi dân tộc khác

 

ô tô phun

[Tịch thu bằng lái]
Biển số
OF-377506
Ngày cấp bằng
13/8/15
Số km
4,399
Động cơ
275,337 Mã lực
Tuổi
44
thời nguyễn đó là tự đức. liên quan quái gì nguyễn ánh. tào lao bí đao! như nhà trần cuối đời để dân chết đói chế mân đem quân đánh kinh thành vua tôi ôm nhau khóc khởi nghĩa khắp nơi thì ông đổ tội cho trần thái tông trần nhân tông à
Chuẩn cụ
 
Biển số
OF-8453
Ngày cấp bằng
18/8/07
Số km
24,569
Động cơ
697,036 Mã lực
Bắt người và buôn bán trẻ con là có thật đấy. Đơn giản vì Đàng Trong đất rộng người thưa, cần có thêm người.

Nhà Tây Sơn quê gốc Đàng Ngoài, bị Chúa Nguyễn bắt vào Đàng Trong đấy :)
 

Vớ vẩn thôi

Xe container
Biển số
OF-146284
Ngày cấp bằng
19/6/12
Số km
5,201
Động cơ
396,080 Mã lực
Nơi ở
Bãi giữa Sông Hồng
Bắt người và buôn bán trẻ con là có thật đấy. Đơn giản vì Đàng Trong đất rộng người thưa, cần có thêm người.
Nhà Tây Sơn quê gốc Đàng Ngoài, bị Chúa Nguyễn bắt vào Đàng Trong đấy :)
Chẳng là ngày bé nhà cháu đọc ở đâu đó không nhớ nữa đó là vì nhu cầu khẩn hoang ở Đàng Trong đất đai phì nhiêu , đất rộng người thưa ban đầu chỉ có Nguyễn Hoàng + Thủ hạ thân tín + Binh lính dưới quyền + Những người phạm tội bị đi đày nên sau một thời gian họ luôn thiếu nhân lực cho nên đã có một bộ phận vượt biển dong thuyền ra bắc ( Chủ yếu là Thanh - Nghệ - Tĩnh ) lân la đến các chợ hoặc vùng dân cư thưa thớt để bắt cóc người mang xuống thuyền và chạy vào nam bán lại cho các gia đình làm con nuôi hoặc tôi tớ nhưng chủ yếu là để lao động , sản xuất . Về sau thấy Đàng Trong dễ sống hơn một số người cũng tìm cách vượt Lũy Thầy vào nam với Chúa Nguyễn . Thời kì này do Chúa Nguyễn mở rộng giao thương với nước ngoài nên một số nhà truyền giáo Châu Âu cũng tiếp cận với dân Đàng Trong đánh dấu sự xuất hiện của Đạo Thiên Chúa tại Việt Nam . Cụ Lầm thấy có đoạn nào trong tài liệu sưu tầm về vấn đề này xin chia sẻ với ạ ?
 
Thông tin thớt
Đang tải
Top