[Funland] Thận trọng khi cho con đi du học !

[dangduong]

Gửi cháu Jochi Daigaku,
Cháu còn trẻ và được đào tạo bài bản, hy vọng vào những người như cháu sau này có thể đóng góp nhiều cho Đất nước, nhờ tiếp thu lối tư duy khoa học, lối làm ăn đàng hoàng, chứ không theo lối láu cá, lươn lẹo, đánh tráo khái niệm... đang là căn bệnh khá nặng ở nhiều người Việt.

Cháu nên tham khảo thêm bảng xếp hạng 1000 trường ĐH mới nhất 2019 của tạp chí Times Higher Education hợp tác với hãng Thomson Reuters, nếu chú không nhầm thì được coi là bảng xếp hạng có uy tín nhất, trong đó không có một trường nào của VN cả:

https://www.timeshighereducation.com/world-university-rankings/2019/world-ranking#!/page/0/length/25/sort_by/rank/sort_order/asc/cols/stats

2019
Đại học Quốc gia TP HCM, xếp hạng 701-750 của QS World University Rankings.
https://www.topuniversities.com/universities/viet-nam-national-university-ho-chi-minh-city-vnu-hcm#wurs
Đại học Quốc gia Hà Nội, xếp hạng 801 -1000 của QS World University Rankings.
https://www.topuniversities.com/universities/vietnam-national-university-hanoi#wurs
Riêng chuyên ngành Vật lý thì Đại học Quốc gia Hà Nội lọt top500 thế giới trên bảng xếp hạng của Usnews.
https://www.usnews.com/education/best-global-universities/vietnam-national-university-hanoi-529331

 

[aus]

Tôi nghĩ ở VN để thành đạt là nhờ kỹ năng khác chứ không hẳn chỉ là trình độ chuyên môn hơn người

Người Việt có khả năng chuyên môn tốt nếu không ẩu, bản tính của người Việt ẩu, bảo thủ, tự mãn từ những cái này sẽ dẫn tới hậu quả khác.Đã nói đến câu chuyện thành đạt thì lại cần rất nhiều kỹ năng mà ở bất cứ nước nào cũng phải cần. Tôi thấy các cháu đi du học toàn cắm đầu đi làm khổ lắm, các bạn đi bằng học bổng cũng đi làm nhưng vẫn coi trọng học nhiều hơn. Nhà tôi toàn cho các cháu du học thuê nhưng thấy các cháu chả đi đi học hỏi thì bảo chúng cháu phải đi làm để kiếm sống và gửi tiền VN

 

[Jochi Daigaku]

Gửi cháu Jochi Daigaku,
Cháu còn trẻ và được đào tạo bài bản, hy vọng vào những người như cháu sau này có thể đóng góp nhiều cho Đất nước, nhờ tiếp thu lối tư duy khoa học, lối làm ăn đàng hoàng, chứ không theo lối láu cá, lươn lẹo, đánh tráo khái niệm... đang là căn bệnh khá nặng ở nhiều người Việt.

Cháu nên tham khảo thêm bảng xếp hạng 1000 trường ĐH mới nhất 2019 của báo Times ở đây, không có một trường nào của VN cả:

https://www.timeshighereducation.com/world-university-rankings/2019/world-ranking#!/page/0/length/25/sort_by/rank/sort_order/asc/cols/stats

Vâng ạ, các trường đại học thứ hạng quanh mức 1000 biến động khá nhiều ở các bảng xếp hạng. Những trường ở quanh mức 1000, có thể xuất hiện ở bảng xếp hạng này, nhưng lại không có ở bảng xếp hạng khác, đó là chuyện bình thường ạ.

Các trường đại học luôn nỗ lực để xuất hiện ở MỌI BẢNG XẾP HẠNG.

Cho nên nếu bác đưa ra mệnh đề : [Chưa có trường đại học nào của Việt Nam xuất hiện ở MỌI BẢNG XẾP HẠNG] thì cháu đồng ý.
Nếu bác đưa ra mệnh đề [Chưa có trường đại học nào của Việt Nam được xếp hạng] thì cháu thấy chưa chính xác ạ.

 

[Jochi Daigaku]

nếu chú không nhầm thì được coi là bảng xếp hạng có uy tín nhất, trong đó không có một trường nào của VN cả:

https://www.timeshighereducation.com/world-university-rankings/2019/world-ranking#!/page/0/length/25/sort_by/rank/sort_order/asc/cols/stats

Timeshighereducation là một bảng xếp hạng uy tín.
Còn nếu nói uy tín nhất thì bảng xếp hạng Leiden được đánh giá cao hơn ạ (và không có đại học nào của Việt Nam nào xuất hiện trong Leidenranking cả, đương nhiên là như vậy rồi ạ).

http://www.leidenranking.com/ranking

 

[coolpix8700]

Tốt nhất là học đại học xong ở VN đi đã, rồi sang nước ngoài học cao học vẫn chưa muộn, thậm chí là học lại đại học ở nước ngoài luôn.

Em không đồng ý với cụ chỗ này lắm. Mặc dù học cao học ở NN cũng tốt, nhưng khi học cao học thì sẽ trải nghiệm đc ít hơn về môi trường, cách học rất nhiều.
Học cao học ở Tây thời gian ít, thiên về tự học, không giao tiếp nhiều nên có ít cơ hội để trải nghiệm. Đa số những người em biết đi học cao học về thì ngoài thêm kiến thức thì mọi thứ vẫn như cũ.

Em vẫn theo cái mô hình học xong đại học trong nước, đi làm 1 thời gian ngắn rồi ra làm cao học ở nước ngoài.
Khi cho ra nước ngoài có tìm được học bổng hay không chẳng quan trọng, nhưng cao học phải đúng thứ chúng đang làm.
Đứa đầu nhà em nó đã qua như vậy, khi nó đi còn được 1 cty nước họ bảo lãnh. Chỉ 1 việc chưa được là đáng lẽ xong cao học nó đi lang thang làm thuê đâu đó đã, trước khi về nhà. Tụi em rất nhiều đối tác, cả FDI và họ đã nhận, có cả Sếp chủ tịch tập đoàn nói rõ luôn là đến làm một thời gian xong rồi trả nó về cho tụi em, hứa xếp cho nó vị trí để nó học được. Nhưng bà xã lại rất chiều tụi trẻ con, lo nó khổ,... chẳng cho đi.
Người đã đi làm rồi sẽ biết được khi đi ra phải và nên học cái gì (đến đâu cũng được, kể cả các nơi khác trong nước). Học là đủ mọi thứ, không chỉ mấy quyển sách ở trường. Em không thích người Đức (tuy vẫn có rất nhiều người Đức cực tốt), nhưng rất biết ơn nước Đức, vì không chỉ cho em chút vốn ban đầu, mà đã dậy cho em rất nhiều thứ để làm được như bây giờ.
Còn đi ra nước ngoài để ở lại là chuyện khác!

 

[sweet_heart]

Tự nhiên chủ đề lại chuyển về ranking của các trường đại học Vietnam nên cháu vào chém tý cho xôm ạ.

Bản thân cháu, bạn bè, người thân tốt nghiệp từ các trường đại học ở Vietnam khi du học cao học ở các nền giáo dục tư bản thì thấy nếu học tập một cách nghiêm túc thì kiến thức không thua kém nhiều với họ. Kĩ năng mềm thì thua nhiều (nhưng rất may cũng được rèn luyện qua quá trình tự tìm học bổng, phỏng vấn, chuẩn bị hồ sơ ...).

Nhưng học cao học ở Vietnam là một điều tồi tệ vì cơ sở vật chất không đáp ứng đủ, chí phí tốn kém

 

[BMW_X7]

1. Các giáo sư giảng bài chiếm khoảng 3/10 kiến thức, làm luận mà chỉ cần ở mức trung bình (điểm C) thì cũng chẳng khác gì Việt Nam.

2. Kiến thức tự học, tự đọc sách, chiếm 7/10, lúc này mới thấy độ chênh lệch giữa các trường đại học, ví dụ : đại học cháu học ở Nhật (thư viện 1,5 triệu đầu sách), đại học cháu học ở Canada (thư viện 08 triệu đầu sách). Còn Harvard hình như 16 triệu đầu sách (đấy là cháu google thế, và ước mơ một lần được ngồi ở thư viện Harvard và đọc sách).

du học thì các cụ tìm hiểu theo mợ này này, như mợ này mới gọi là du học, tự học, tự kiểm học bổng, làm thêm, chứ du học tự túc thì không chắc đã ngon, vì lúc đấy ko hẳn đã giỏi nhưng nhà có điều kiện nên cho đi, mợ giờ bên Canada hay vẫn bên Nhật vậy?
như cty em 4 ông du học tự túc về thì hỏng 3 (nghe nói bên kia chơi thuốc nhiều) giờ về đơ, nghỉ 3 ông rồi, nhà giờ nuôi bá cô

 

[BMW_X7]

Tự nhiên chủ đề lại chuyển về ranking của các trường đại học Vietnam nên cháu vào chém tý cho xôm ạ.

Bản thân cháu, bạn bè, người thân tốt nghiệp từ các trường đại học ở Vietnam khi du học cao học ở các nền giáo dục tư bản thì thấy nếu học tập một cách nghiêm túc thì kiến thức không thua kém nhiều với họ. Kĩ năng mềm thì thua nhiều (nhưng rất may cũng được rèn luyện qua quá trình tự tìm học bổng, phỏng vấn, chuẩn bị hồ sơ ...).

Nhưng học cao học ở Vietnam là một điều tồi tệ vì cơ sở vật chất không đáp ứng đủ, chí phí tốn kém

học cao học VN là học tiền, chứ học chó gì, em chưa thấy một thằng hay đứa bạn nào của em học cao học mà học hẳn hỏi cả (em đi học thay, thi thay cho mấy thằng, quen cả cô giáo)
phòng có thằng vừa học xong cao học mà nó chỉ thi đến, còn lại trả học gì nhưng vừa bảo vệ xong
và gần nhất là gấu em bắt đầu học cao học, 2 buổi cuối tuần nhưng em chỉ cho đi sáng Chỉ nhật, còn lại... nghỉ
nhưng hồ sơ cần Thạc sỹ nên vẫn phải đi

 

[Đá sỏi]

Các cụ tranh cãi gì về thứ bậc xếp hạng đại học của Việt Nam làm gì, em nghĩ là vô ích vì nền giáo dục nước nhà kém như một mặc định. Các trường khoa học tự nhiên thì em không biết, chứ khoa học xã hội thì zero, tròn như chữ 0.
Cho các cháu đi học nước ngoài phải là chiến lược dài hơi của phụ huỵnh, chậm nhất là năm đầu cấp 2 các phụ huynh đã phải bắt tay vào thực hiện chiến lược này rồi. Còn đi đâu, học cái gì thì do con nó quyết... phụ huynh ủng hộ.
Nhiều cụ nêu ý kiến là để các cháu học hết đại học mới du học master hay Ph.D gì đó. Em không phản đối suy nghĩ ăn chắc mặc bền này... nhưng em cho là như vậy sẽ chậm, khiến năng lực và lượng tri thức các cháu thu được sẽ không nhanh, không lớn và vững bằng du học khi mới vào đại học. Em chỉ nói riêng về ngôn ngữ - ngôn ngữ học thuật chuyên ngành xã hội là cực cực khó. Khoa học tự nhiên thì em k0 biết nên k0 chém nhưng em đoán nó cũng khó chết mẹ.

 

[Jochi Daigaku]

mợ giờ bên Canada hay vẫn bên Nhật vậy?

Cháu hết tháng 06/2019 thì quay về Nhật Bản ạ (không trụ nổi ở Canada), bác cứ khen cháu, chứ thực ra việc không trụ nổi ở Canada thì cháu cũng là một loser ạ.

 

[BMW_X7]

Những cái này nghe hơi nồi chõ như em thì không biết được thật. Em có cảm giác ở các nước nói tiếng Anh (Anh, Mỹ, Canada, Úc) có một ngành công nghiệp du học chuyên thịt luộc dân châu Á như dân Việt Nam thì phải, sang đấy học xong về không hơn gì học đại học ở nhà, không biết có phải thế không.

cụ tìm trang về du học của mợ ấy đọc xem, du học như mợ ấy mới là du học, tự học ,tự tìm học bổng, làm thêm nhưng điểm cao ngất ngưởng, mợ ấy kiếm học bổng Nhật, học được năm lại kiếm học học bổng Canada, hình như giờ mợ ấy ở canada và đang mơ kiếm tiếp học bổng Havard đấy

 

[Jochi Daigaku]

hình như giờ mợ ấy ở canada và đang mơ kiếm tiếp học bổng Havard đấy

Không phải ạ, bác nói không đúng thế này thì chết cháu.
Cháu mơ được đọc sách trong thư viện Harvard thôi ạ.
Còn học ở Harvard thì cháu chưa bao giờ dám nghĩ tới.

 

[faceid6]

Các cụ tranh cãi gì về thứ bậc xếp hạng đại học của Việt Nam làm gì, em nghĩ là vô ích vì nền giáo dục nước nhà kém như một mặc định. Các trường khoa học tự nhiên thì em không biết, chứ khoa học xã hội thì zero, tròn như chữ 0.
Cho các cháu đi học nước ngoài phải là chiến lược dài hơi của phụ huỵnh, chậm nhất là năm đầu cấp 2 các phụ huynh đã phải bắt tay vào thực hiện chiến lược này rồi. Còn đi đâu, học cái gì thì do con nó quyết... phụ huynh ủng hộ.
Nhiều cụ nêu ý kiến là để các cháu học hết đại học mới du học master hay Ph.D gì đó. Em không phản đối suy nghĩ ăn chắc mặc bền này... nhưng em cho là như vậy sẽ chậm, khiến năng lực và lượng tri thức các cháu thu được sẽ không nhanh, không lớn và vững bằng du học khi mới vào đại học. Em chỉ nói riêng về ngôn ngữ - ngôn ngữ học thuật chuyên ngành xã hội là cực cực khó. Khoa học tự nhiên thì em k0 biết nên k0 chém nhưng em đoán nó cũng khó chết mẹ.

Ngoại ngữ KhXh 10 thì bọn tự nhiên chỉ cần 6-7 thôi.

 

[anhkhoihn]

Em vẫn theo cái mô hình học xong đại học trong nước, đi làm 1 thời gian ngắn rồi ra làm cao học ở nước ngoài.
Khi cho ra nước ngoài có tìm được học bổng
hay không chẳng quan trọng, nhưng cao học phải đúng thứ chúng đang làm.
Đứa đầu nhà em nó đã qua như vậy, khi nó đi còn được 1 cty nước họ bảo lãnh. Chỉ 1 việc chưa được là đáng lẽ xong cao học nó đi lang thang làm thuê đâu đó đã, trước khi về nhà. Tụi em rất nhiều đối tác, cả FDI và họ đã nhận, có cả Sếp chủ tịch tập đoàn nói rõ luôn là đến làm một thời gian xong rồi trả nó về cho tụi em, hứa xếp cho nó vị trí để nó học được. Nhưng bà xã lại rất chiều tụi trẻ con, lo nó khổ,... chẳng cho đi.
Người đã đi làm rồi sẽ biết được khi đi ra phải và nên học cái gì (đến đâu cũng được, kể cả các nơi khác trong nước). Học là đủ mọi thứ, không chỉ mấy quyển sách ở trường. Em không thích người Đức (tuy vẫn có rất nhiều người Đức cực tốt), nhưng rất biết ơn nước Đức, vì không chỉ cho em chút vốn ban đầu, mà đã dậy cho em rất nhiều thứ để làm được như bây giờ.
Còn đi ra nước ngoài để ở lại là chuyện khác!

Không hiểu vì sao cụ không thích người Đức ? riêng em những năm tháng ở Đức em cũng không thích người Đức vì họ lạnh lùng quá. Về VN , 20 năm đi làm cho bọn tây ( Anh , Mỹ, Úc .... ) em mới thấy người Đức họ tuyệt vời . May mắn em vẫn liên hệ được những người bạn Đức năm xưa .....

 

[coolpix8700]

Không hiểu vì sao cụ không thích người Đức ? riêng em những năm tháng ở Đức em cũng không thích người Đức vì họ lạnh lùng quá. Về VN , 20 năm đi làm cho bọn tây ( Anh , Mỹ, Úc .... ) em mới thấy người Đức họ tuyệt vời . May mắn em vẫn liên hệ được những người bạn Đức năm xưa .....

Thực ra nếu bác chơi với họ sẽ thấy họ không lạnh lùng.
Em không thích chỉ vì cái tính kiêu căng của họ.
Không phải chỉ mỗi từng cá nhân người Đức, mà ai để ý thì kể cả báo chí chính thống họ chẳng coi người các dân tộc khác ra cái gì hết, nhưng họ lại rất "hiềm khích" người Nhật, người Ích xà.
Em chỉ nhận xét riêng về học ở nước Đức (tuy cũng là nhận xét cá nhân, nhưng em cũng sống khá dài với sinh viên).
Ở Đức thì chắc chỉ trừ các chương trình lập riêng để dậy cho người nước ngoài, còn họ không quản lý việc lên lớp của sinh viên, chỉ trừ các buổi Seminar, đi thực tập. Muốn tốt nghiệp thì chỉ cần chồng hết được các bài thi bắt buộc là họ cho nhận đề tài làm luận án. Nhưng cách học này đòi hỏi 1 sự tự giác rất cao. Nếu không có ý chí thì có khi cả năm chẳng lên được lớp 1 buổi nào, đừng mong có bằng. Ai mà nhận được học bổng, thì người cấp học bổng sẽ quản lý điểm thi từng học kỳ, để cấp tiếp cho học kỳ tới. Không đạt đạt thì có thể sẽ bị tạm dừng hay cắt vĩnh viễn. Còn tự trả tiền để học thì thoải mái, có học 10 năm chưa có bằng vẫn được.
Riêng việc đi làm thêm, nếu vào làm bưng đồ ở mấy quán ăn mà để người trong trường nhìn thấy thì không chỉ người nhìn thấy mà có khi cả trường thấy mình họ ngoảnh mặt đi ngay... Đó là tính cách rất Đức!

 

[anhkhoihn]

Thực ra nếu bác chơi với họ sẽ thấy họ không lạnh lùng.
Em không thích chỉ vì cái tính kiêu căng của họ.
Không phải chỉ mỗi từng cá nhân người Đức,
mà ai để ý thì kể cả báo chí chính thống họ chẳng coi người các dân tộc khác ra cái gì hết, nhưng họ lại rất "hiềm khích" người Nhật, người Ích xà.

Người Nhật em thấy họ cũng không thân thiện lâm nhưng người Do Thái thì không chấp nhận được. Sau nhiều năm phục vụ lễ phục cho các sứ quán tại HN , em đã từng cấm nhân viên không nhận hàng của bọn Ý và Israel vì hầu bọn nó không khác gì vua chúa ngày xưa ....

 

[Civic to Merc.]

Các cụ tranh cãi gì về thứ bậc xếp hạng đại học của Việt Nam làm gì, em nghĩ là vô ích vì nền giáo dục nước nhà kém như một mặc định. Các trường khoa học tự nhiên thì em không biết, chứ khoa học xã hội thì zero, tròn như chữ 0.
Cho các cháu đi học nước ngoài phải là chiến lược dài hơi của phụ huỵnh, chậm nhất là năm đầu cấp 2 các phụ huynh đã phải bắt tay vào thực hiện chiến lược này rồi. Còn đi đâu, học cái gì thì do con nó quyết... phụ huynh ủng hộ.
Nhiều cụ nêu ý kiến là để các cháu học hết đại học mới du học master hay Ph.D gì đó. Em không phản đối suy nghĩ ăn chắc mặc bền này... nhưng em cho là như vậy sẽ chậm, khiến năng lực và lượng tri thức các cháu thu được sẽ không nhanh, không lớn và vững bằng du học khi mới vào đại học. Em chỉ nói riêng về ngôn ngữ - ngôn ngữ học thuật chuyên ngành xã hội là cực cực khó. Khoa học tự nhiên thì em k0 biết nên k0 chém nhưng em đoán nó cũng khó chết mẹ.

Vừng, e thấy cụ nói chuẩn về cái tư duy ăn chắc mặc bền kia. Đó vẫn là 1 lối bao bọc cho các con thôi.

E thấy chuẩn nhất là tầm năm lớp 11 cho các con đi rồi và sau đó các con thi đh bên đó. Tất nhiên để làm đc thế thì cha mẹ có điều kiện và các con đều là những đứa can đảm và quyết tâm. Điểm lại trong số bạn bè em cho con đi như vậy thì hoặc là bố mẹ chúng đều tầm cục phó- trưởng hoặc có dn riêng và rất hay đi nước ngoài nên có điều kiện tìm hiểu nước đích du học. Mấy gia đình này thì thậm chí là có 2 con đều cho đi như vậy cả và e dự tương lai của chúng dù có ở lại NN hay về nước đều rất sáng. Số các cháu đi như vậy e thấy hòa nhập quá tốt và hiện có cháu chỉ vài tháng tới là tốt nghiệp bên Mỹ rồi.

 

[Burke]

Vừng, e thấy cụ nói chuẩn về cái tư duy ăn chắc mặc bền kia. Đó vẫn là 1 lối bao bọc cho các con thôi.

E thấy chuẩn nhất là tầm năm lớp 11 cho các con đi rồi và sau đó các con thi đh bên đó. Tất nhiên để làm đc thế thì cha mẹ có điều kiện và các con đều là những đứa can đảm và quyết tâm. Điểm lại trong số bạn bè em cho con đi như vậy thì hoặc là bố mẹ chúng đều tầm cục phó- trưởng hoặc có dn riêng và rất hay đi nước ngoài nên có điều kiện tìm hiểu nước đích du học. Mấy gia đình này thì thậm chí là có 2 con đều cho đi như vậy cả và e dự tương lai của chúng dù có ở lại NN hay về nước đều rất sáng. Số các cháu đi như vậy e thấy hòa nhập quá tốt và hiện có cháu chỉ vài tháng tới là tốt nghiệp bên Mỹ rồi.

Đi như cách của cụ thì hết khoảng 6-8 tỷ, bằng số tiền một gia đình khá giả ở Việt Nam tiết kiệm trong cả đời. Nhà có 2 con thì hết khoảng 12-16 tỷ.

Đối với những nhà thừa tiền thì không nói, nhưng mặt bằng chung em thấy đấy là một khoản chi quá bất hợp lý, mang tính hoang tưởng. Các gia đình bình thường không nên chi như vậy.

Và nhiều đứa được đầu tư như vậy, về nước hiện nay không tìm được việc, đang làm vất vưởng.

 

[cusao]

Em nhận thấy lý lẽ của các bác trên này chẳng ai đúng chẳng ai sai....Không phải vì em ba phải mà bản chất vấn đề là đối tương của chủ đề chúng ta đang nói tới là các cháu. Đánh giá được năng lực , phẩm chất của các cháu cực kỳ là khó với những cháu làng nhàng, trừ những cháu có niềm đam mê thực sự suốt từ nhỏ tới hết phổ thông. Ngay cả cha mẹ các cháu này cũng rất lúng túng về phẩm chất thực sự của các cháu.
Bới vậy, du học sẽ là tốt hay không tốt 100% phụ thuộc vào phẩm chất và bản lĩnh của từng cháu. Bố mẹ chỉ giúp được mỗi phần kinh phí.

 

[Đá sỏi]

Vừng, e thấy cụ nói chuẩn về cái tư duy ăn chắc mặc bền kia. Đó vẫn là 1 lối bao bọc cho các con thôi.

E thấy chuẩn nhất là tầm năm lớp 11 cho các con đi rồi và sau đó các con thi đh bên đó. Tất nhiên để làm đc thế thì cha mẹ có điều kiện và các con đều là những đứa can đảm và quyết tâm. Điểm lại trong số bạn bè em cho con đi như vậy thì hoặc là bố mẹ chúng đều tầm cục phó- trưởng hoặc có dn riêng và rất hay đi nước ngoài nên có điều kiện tìm hiểu nước đích du học. Mấy gia đình này thì thậm chí là có 2 con đều cho đi như vậy cả và e dự tương lai của chúng dù có ở lại NN hay về nước đều rất sáng. Số các cháu đi như vậy e thấy hòa nhập quá tốt và hiện có cháu chỉ vài tháng tới là tốt nghiệp bên Mỹ rồi.

Dạ vâng, cụ làm em nhớ một triêt gia Hy Lạp cổ đại (bỗng em quên xừ nó tên) nói rằng: cách tốt nhất mà phụ huynh có thể làm cho con cái là để cho chúng được sống trong một xã hội văn minh.
Lứa 16-17 là lứa tuổi bất tử, chả có cái gì khó với chúng nó cả, em thật. Vấn đề lớn nhất của chúng nó là tinh thần với hai mặt tốt-xấu: tốt là tuổi tăng trưởng trí tuệ; xấu là tuổi sa sút về tinh thần (có thể nói là 'đau đớn về tâm lý'). Và thêm một add-on nữa là sinh lý. Phụ huynh nào mà không chuẩn bị sẵn cho con ba cái này thì xác định 50/50 khi cho con du học.