Ngày 13 tháng 9 năm 1917.
Cuộc khởi nghĩa Thái Nguyên do Đội Cấn chỉ huy bùng nổ, tuy nhiên bị quân Pháp đánh tan. Quân khời nghĩa bỏ Thái Nguyên, qua Tam Đảo định đánh chiếm Vĩnh Yên.
Khi được tin đại bộ phận nghĩa quân do Đội Cấn chỉ huy đã từ Tam Đảo tràn sang Vĩnh Yên, thống sứ Bắc Kỳ quyết định cử thiếu tá Đơ-vi-lê, phối hợp với Tổng đốc Vĩnh Yên Mai Trung Cát, hành quân càn quét.
Từ 13 đến 18/9/1917 nghĩa quân xuất hiện ở dọc phía Tây Bắc chân núi Tam Đảo từ Xá Hưng, Lục Liễu đến Đạo Trù.
3 giờ 30 chiều ngày 18/9/1917, quân Pháp gồm 7 đại đội chính quy và khố xanh do giám binh Hô Lê chỉ huy, tiến vào làng Hoàng Xá. Nghĩa quân từ chiến hào bắn ra kịch liệt. PHáp chết 1 đội và 2 lính Việt, bị thương 6 lính Pháp và Lê Dương, mà vẫn không tiến được vào làng. Sau quân Pháp dùng đại bác bắn liên hồi, kết hợp vòi rồng phun dầu đốt, nghĩa quân lui dần.
Sau các trận Trung Hà, Thường Lệ, Thanh Tước, Cổ Bái, Nội Đồng, đại bộ phận nghĩa quân rút khỏi Phúc Yên, vượt Tam Đảo bằng con đường qua làng Lầy.
Được tin quân Đội Cấn đánh Pháp, lính Pháp trên Tam Đảo phải rút bớt để tăng viện, dân làng Mai lại nổi dậy, đốt nhà Bưu Điện và trạm điện, sau đó tấn công nơi lính khố xanh đóng, giết 10 người Pháp và 5 người Việt, quân Pháp lần này đàn áp mạnh tay hơn, dân làng Mai bị chết nhiều, bị cấm lai vãng gần khu Tây, người Tây cũng bị cấm đến khu này, mỗi hộ chỉ được cấp 1 diện tích đất đủ sống.