[Funland] Tắc đường và quy hoạch đô thị: Hà Nội, Tp. HCM nên phát triển đô thị theo chiều rộng (dispersed city) hay đô thị nén (compacted city)?

[Jamebonds]

10-15 năm gần đây, có 1 quan điểm phổ biến ở VN là dãn dân, hạn chế nhà cao tầng ở trung tâm là giải pháp để giải quyết tắc đường, quá tải hạ tầng đô thị. Bản chất là cách tiếp cận phát triển đô thị theo chiều rộng đối lập với cách tiếp cận phát triển đô thị nén phổ biến ở các đô thị lớn trên TG.

Tuy nhiên, nhìn lại những gì đạt được thì đã đến lúc phải xem xét lại quan điểm này.

Quan sát hiện tượng tắc đường ở các đô thị lớn như HN, HCM sẽ thấy những đặc điểm sau:

-Thời gian: Tập trung vào giờ cao điểm, sáng đi làm và chiều tan sở
- Địa điểm: Tập trung tại các trục giao thông hướng tâm vào trung tâm TP, sáng thì tắc chiều vào, chiều thì tắc chiều ra.
- Tắc đường ngày càng lan rộng, cùng với sự mở rộng của TP, tắc từ khu trung tâm nay lan rộng, đặc biệt ở các khu tiếp giáp trung tâm.

Như vậy, mục đích dãn dân để giảm tắc đường đã không mang lại kết quả mong đợi.

Bất kỳ ai cũng muôn mua nhà gần chỗ làm việc để bớt thời gian di chuyển. Nhưng sau 10-20 năm dãn dân, phần lớn công sở, hoạt động kinh tế chính vẫn diễn ra ở khu vực trung tâm trong khi quy định hạn chế cao ốc ở trung tâm khiến nguồn cung nhà ở khu vực trung tâm ngày càng khan hiếm, đẩy giá nhà trung tâm cao ở mức khó tiếp cận đối với đại đa số cư dân đô thị. Do vậy, dù muốn nhưng phần lớn mọi người vẫn phải chuyển ra các khu xa để sinh sống, quãng đường di chuyển hàng ngày ngày càng bị kéo dài hơn.

Để giải quyết tắc đường phải phát triển GTCC, trong đó xương sống là hệ thống đường sắt đô thị vận chuyển khối lượng lớn. Nhưng với độ dàn trải của đô thị như hiện nay, đầu tư hạ tầng GTCC sẽ đòi hỏi một nguồn lực khổng lồ và không biết bao giờ hoàn thiện được.

Lấy Hà Nội làm vd, phải mất hơn 10 năm với gần 2,4 tỷ USD mới sắp hoàn thiện được 2 tuyến ĐSĐT dài khoảng 32km (16km/tuyến) nhưng chỉ giải quyết được 2 trục hướng tâm là Nhổn-Ga HN, và Cát Linh – Hà Đông. Theo quy hoạch sẽ cần ít nhất là 8 tuyến với chiều dài hơn 300km, gấp 10 lần quy mô hiện nay mới đáp ứng được việc kết nối GTCC 1 cách hoàn chỉnh cho HN.

Con số đó cho thấy không biết bao giờ những Tp lớn như Hà Nội mới giải quyết cơ bản được vấn đề tắc đường, quá tải đô thị.

 

[Jamebonds]

Đã đến lúc phải xem xét lại việc tiếp tục mở rộng đô thị kiểu dàn trải như hiện nay, mở rộng đến một ngưỡng nào đó các chi phí xã hội sẽ lấn át hiệu quả.

Cần quay lại giải quyết khu vực lõi trung tâm để phát triển đô thị nén, đó là đẩy mạnh phát triển nhà chọc trời, khuyến khích xây dựng đan xen giữa các tòa dân cư và văn phòng, các tòa hỗn hợp ở khu trung tâm (ví dụ trong bán kính 4-6km, trừ các khu vực bảo tồn như phố cổ) để người dân có thể lựa chọn chỗ ở theo nhu cầu, rút ngắn quãng đường di chuyển nhờ việc họ có thể lựa chọn nơi ở gần chỗ làm việc; đầu tư hệ thống GTCC tập trung và hoàn chỉnh trong nguồn lực có hạn.

Với đô thị nén, cùng 1 đồng chi phí phát triển GTCC của đô thị phát triển theo chiều rộng nhưng sẽ đáp ứng được nhiều lần nhu cầu đi lại của dân. Vd cùng 32km chiều dài của 2 tuyến ĐSĐT sẽ làm được 7- 8 tuyến ĐSĐT cho khu vực bán kính 4-5km, đủ hoàn thiện mạng lưới ĐSĐT ở khu trung tâm, tần suất vận chuyển tính 1 cách đơn giản cũng sẽ tăng thêm 4 lần do khoảng cách ngắn dẫn tới khả năng quay vòng nhanh hơn.

Khi quãng đường di chuyển của được rút ngắn, 1 lượng lớn dân cư sẽ chuyển sang dùng ĐSĐT, đi bộ, bỏ ô tô... góp phần giảm áp lực tắc đường lên hệ thống đường sá ở khu trung tâm. Đây cũng là cách tiếp cận của hầu hết các đô thị lớn trên TG như New York, Hongkong, singapore....

Tại nước phát triển, đô thị luôn là hình chóp với khu trung tâm là nơi tập trung các tòa nhà chọc trời, hoàn toàn trái ngược với Việt Nam với quy hoạch đô thị hình chảo với khu trung tâm là nhà thấp tầng, càng xa lại càng nhà cao tầng.

Quy định cấm xây nhà cao tầng hiện nay ở trung tâm đã cản trở rất lớn việc cải tạo chỉnh trang đô thị, đồng thời gây lãng phí lớn về sử dụng đất và các chi phí cải tạo, khắc phục sau này

 

[ok.]

Đô thị nén là clgt bác?

Là quả bóng bác bơm hơi vào ý hả....hơi trong bóng nó gồm cả điện...nước...hạ tầng nén lại ý hả? Thế kiểu chó gì nó chả phình ra một chỗ nào đó.

Thôi em can bác, sửa cái mớ nén hỗn tạp tinh hoa mãnh liệt này giờ đã không thể rồi, bác đừng phát minh thêm khái niệm nữa cho bọn em nhờ. Cái xứ này nó triện phát chẩm phần lớn là sinh ra toàn cái khái niệm tinh hoa từ chỗ nào về đấy bác.

 

[DidiLe]

Quy éo gì.
thằng sau ị vào thằng trước. Phá tan hoang hết.

 

[chinhpham7983]

Nó không tắc theo chiều ngang thì lại tắc theo chiều dọc thôi. CCCM làm việc tại các tòa văn phòng cao tầng mà thang máy có tí vấn đề chắc rõ nhất vào buổi sáng lúc đi làm và buổi chiều lúc tan ca.
Còn một vấn đề nữa là phát triển theo chiều ngang kiểu lan dần có nhiều thứ để xơi hơn khi đất đai là sở hữu toàn dân ạ

 

[tung1311 .]

Em thấy rất có lý và rất logic, nhưng cần 1 người quyết đoán để quyết chứ ông nào cũng sợ mất ghế, ông nào cũng roadmap là bí thở rồi lên tứ trụ thì bố bảo cũng ko dám ngược dòng

 

[bút hêt mực]

Chỉ có quy hoạch mồm rộng với mồm hẹp chứ làm gì có quy hoạch dài với nén.

 

[Chembao]

Theo e quy hoạch kiểu bàn cờ như thời Pháp là chuẩn, sau này ta quy hoạch theo kiểu Nga đường vành đai và hướng tâm nhưng số lượng đường quá ít lại chậm hoàn thành nên ko đáp ứng được yêu cầu

 

[cocsku]

Đô thị nén là trò mèo của mấy chủ đầu tư muốn tận dụng quỹ đất xây mật độ cao và cấy chung cư vào trung tâm chật hẹp. Đội kts làm thuê cho họ vác cái lý luận nén này ra để bào chữa chứ gì đâu. Nén mạnh nhất là cỡ anh Thản ở Linh đàm chứ gì!

 

[thanhphong1998]

Tắc vẫn hoàn...bế tắc thôi. Không có giải pháp gì cả với cách quản lý ngắn hạn, tư duy nhiệm kỳ, nặng về đấu đá để chia chác như hiện nay.

 

[cưỡi chổi]

Quy éo gì.
thằng sau ị vào thằng trước. Phá tan hoang hết.

Em tưởng thằng sau dọn mứt cho thằng trước rồi lại ị 1 đống cho thằng sau nữa dọn chứ

 

[Jamebonds]

(google dịch..)
Làm thế nào các tòa nhà chọc trời có thể cứu thành phố

Một số nhà quy hoạch đô thị và các nhà bảo tồn dường như có một nỗi sợ hãi không đúng chỗ về độ cao dẫn đến những hạn chế có hại về độ cao của một tòa nhà. Từ New York đến Paris đến Mumbai, có một trường hợp mạnh mẽ để xây dựng, không phải là ngoại lệ.

Các vấn đề giao thông của Mumbai không chỉ phản ánh chính sách giao thông kém mà còn là sự thất bại sâu sắc và cơ bản hơn trong quy hoạch đô thị. Năm 1991, Mumbai đã cố định tỷ lệ diện tích sàn tối đa là 1,33 ở hầu hết thành phố, có nghĩa là nó hạn chế chiều cao của tòa nhà trung bình ở mức 1,33 tầng: nếu bạn có một mẫu đất, bạn có thể xây một tòa nhà hai tầng. xây dựng trên hai phần ba mẫu Anh, hoặc một tòa nhà ba tầng trên bốn phần chín mẫu Anh, miễn là bạn để trống phần còn lại của tài sản. Trong những năm đó, Ấn Độ vẫn còn nhiệt tình kéo dài đối với các quy định, và việc hạn chế chiều cao các tòa nhà dường như là một cách để hạn chế tốc độ tăng trưởng đô thị.

Tuy nhiên, các hạn chế về chiều cao của Mumbai có nghĩa là, ở một trong những nơi đông dân cư nhất trên Trái đất, các tòa nhà có thể chỉ có chiều cao trung bình bằng một tầng và một phần ba. Mọi người vẫn đến; Năng lượng kinh tế của Mumbai đã thu hút họ, ngay cả khi điều kiện sống tồi tệ. Việc hạn chế chiều cao không ngăn cản sự phát triển đô thị mà chỉ đảm bảo rằng ngày càng có nhiều người di cư chen chúc vào những khu ổ chuột tồi tàn, bất hợp pháp hơn là chiếm giữ các tòa nhà chung cư hợp pháp.

Singapore không ngăn cản việc xây dựng các tòa nhà cao tầng và trung tâm thành phố của nó hoạt động tốt vì nó cao và có tính kết nối. Các doanh nhân làm việc gần nhau và có thể dễ dàng đi đến một cuộc họp. Hong Kong thậm chí còn thẳng đứng hơn và thậm chí còn thân thiện hơn với người đi bộ, những người có thể đi bộ trên những con đường trên không có máy lạnh từ tòa nhà chọc trời này đến tòa nhà chọc trời khác. Chỉ mất vài phút để đến Phố Wall hoặc Khu trung tâm Manhattan. Ngay cả Tokyo rộng lớn cũng có thể đi bộ qua. Những thành phố tuyệt vời này hoạt động vì chiều cao của chúng cho phép một số lượng lớn người dân đến làm việc và đôi khi sống trên một mảnh đất nhỏ. Nhưng Mumbai không cho xây cao nên mọi người phải định cư ở xa trung tâm và sử dụng phần rất lớn thời gian cho việc tham gia giao thông.

Một thành phố 20 triệu dân chiếm một khu đất nhỏ có thể nằm trong hành lang của những tòa nhà chọc trời. Sự phong phú của bất động sản thẳng đứng gần nhau và được kết nối sẽ giảm áp lực lên đường xá, giảm bớt các kết nối vốn là huyết mạch của một thành phố thế kỷ 21 và giảm chi phí không gian cực kỳ cao của Mumbai. Tuy nhiên, thay vì khuyến khích phát triển tập trung ở trung tâm, Mumbai lại đẩy mọi người ra ngoài. Chỉ có sáu tòa nhà ở Mumbai cao trên 490 feet, và ba trong số đó được xây dựng vào năm ngoái, với nhiều hơn nữa đang trên đường vì một số hạn chế về chiều cao đã được nới lỏng một chút, đặc biệt là bên ngoài khu trung tâm truyền thống. Nếu Mumbai muốn thúc đẩy khả năng chi trả và giảm bớt tắc nghẽn, nó phải khiến các nhà phát triển sử dụng tối đa diện tích đất của họ, yêu cầu bất kỳ tòa nhà mới nào ở trung tâm thành phố phải có ít nhất 40 tầng. Bằng cách yêu cầu các nhà phát triển tạo ra nhiều hơn, không ít hơn diện tích sàn, chính phủ sẽ khuyến khích nhiều nhà ở hơn, ít diện tích hơn và giá thấp hơn và nhiều không gian xanh hơn.

Trong lịch sử, cư dân của Mumbai không thể có được chiều cao như vậy, nhưng ngày nay nhiều người có thể và họ sẽ sống trong những tòa nhà cao hơn nếu những tòa nhà đó nhiều và giá cả phải chăng. Những con đường được bao quanh bởi các tòa nhà chọc trời, chẳng hạn như dọc theo Đại lộ số 5 của New York, không phải là vấn đề đô thị — chúng là một cách hoàn toàn hợp lý để phù hợp với một số lượng lớn người dân và doanh nghiệp trên một diện tích đất nhỏ. Chỉ có chính sách tồi mới ngăn một dãy dài gồm các tòa nhà 50 tầng xếp dọc bờ biển của Mumbai, cũng như các tòa nhà cao tầng tô điểm cho bờ hồ của Chicago.

 

[Jamebonds]

Nó không tắc theo chiều ngang thì lại tắc theo chiều dọc thôi. CCCM làm việc tại các tòa văn phòng cao tầng mà thang máy có tí vấn đề chắc rõ nhất vào buổi sáng lúc đi làm và buổi chiều lúc tan ca.
Còn một vấn đề nữa là phát triển theo chiều ngang kiểu lan dần có nhiều thứ để xơi hơn khi đất đai là sở hữu toàn dân ạ

hehe,... y/c tăng số lượng thang máy lên thôi

 

[VW Golf]

Đầu năm mới e xin mời các cụ tranh luận xem giải pháp nào cho việc phát triển đô thị tại các Tp lớn tại Việt Nam như HN, HCM ... Bài viết hơi dài nhưng e nghĩ cũng chưa thể phân tích được hết vấn đề, rất mong nhận được đóng góp của các cụ...
-----------------------------------------------

Trong 10-15 năm gần đây, chúng ta có 1 quan điểm phổ biến dãn dân ra khỏi khu vực trung tâm là giải pháp để giải quyết tắc đường, quá tải hạ tầng đô thị, bản chất là cách tiếp cận phát triển đô thị theo chiều rộng "dispersed city" đối lập với cách tiếp cận phát triển đô thị nén "compact city". Tuy nhiên, nhìn lại những gì đạt được e nghĩ đã đến lúc chúng ta phải xem xét lại quan điểm này.

Tôi nhớ đồng chí gì tóc trắng bẩu dồi: Tụi bây là thành viên tổ chức cao quý gì đó, phải làm gương: Ra ngoại ô hết, cho nó thoáng.

Sau đó, bán hết những trụ sở GTVT, sở cẩm Hà Nội, nhà tiền, nhà tài chính, ... cho Vova và Q còi.
Bán luôn mấy nhà chỗ phố Hung King Street, khuyến mại 1 ô cỏ / suất.

Thế là thoáng mát ngay ấy mà.

Như cậu Xây dựng ở link này, cần làm gương:
Di dời 8 sở, ngành Hà Nội về khu liên cơ: Vẫn xin giữ 'đất vàng' (cafef.vn)

 

[Jamebonds]

Theo e quy hoạch kiểu bàn cờ như thời Pháp là chuẩn, sau này ta quy hoạch theo kiểu Nga đường vành đai và hướng tâm nhưng số lượng đường quá ít lại chậm hoàn thành nên ko đáp ứng được yêu cầu

Paris cũng rất tắc, đã có thời Paris đẩy mạnh mở đường với hi vọng giảm tắc đường, nhưng càng mở thì phương tiện cá nhân lại tăng theo. Cuối cùng vẫn phải quay lại tập trung phát triển Metro

 

[chinhpham7983]

hehe,... y/c tăng số lượng thang máy lên thôi

Nếu yêu cầu tăng chiều rộng và số lượng đường thì sao?

 

[Jamebonds]

Nếu yêu cầu tăng chiều rộng và số lượng đường thì sao?

Paris là 1 ví dụ, càng làm thêm đường thì xe cá nhân càng tăng thêm, ko bao giờ đuổi kịp được. Chỉ có GTCC mới giải quyết được thôi, mà ngân sách có hạn thì cần tập trung để nâng cao hiệu quả đầu tư và năng suất phục vụ của GTCC, còn dàn trải thì ko đủ sức đầu tư và sẽ vẫn rơi vào vòng luẩn quẩn: GTCC ko đáp ứng => phương tiện cá nhân => tắc đường....

 

[XSim]

Voka bác vì ý tưởng hơi ngược dòng nhưng có ý nghĩa, đáng để suy ngẫm.

Em thấy trong bài có ví dụ về Hong Kong em thấy chuẩn, em trước đây cũng bảo HK cũng là mô hình nén điển hình có thể nghiên cứu tham khảo. Tuy nhiên ví dụ New York City có vẻ sai sai, vì khu Manhattan tòa nhà chọc trời nhiều nhưng văn phòng là chủ yếu, nhân viên vẫn ở bên ngoài và hàng ngày phải di chuyển vào đó để làm. Ngay cả HK có chọn mô hình này em nghĩ chắc cũng là bất đắc dĩ vì quỹ đất quá ít.

 

[Niemvuinho]

Cắn răng làm metro nhanh nhiều vào sẽ hết tắc.

 

[XSim]

Tuy em ủng hộ đô thị nén như một mô hình để tham khảo nhưng em nghĩ cần rất thận trọng để áp dụng ở VN vì:
+ Rủi ro cao nếu mô hình vận hành không đúng, lúc đó sửa sai sẽ vô cùng tốn kém vì tòa nhà cao tầng đã xây đâu dễ phá bỏ được.
+ HN, TPHCM hay các thành phố khác ở VN nói chung còn quỹ đất ngoại ô rất lớn, khác với Hong Kong. Xu thế con người thân thiện với tự nhiên thì không nên phát triển nhà cao tầng quá nhiều.