[CCCĐ] Sa mac huyền bí

[ThomasThang]

Vâng, kể cả người Mông thì vẫn là người bản địa, đơn giản vì trước đây khi di cư sang VN, họ chọn những vùng rừng núi để cư trú, vùng này lúc bấy giờ chưa có người Kinh ( Việt) sinh sống.
Ở đây là nói về nguồn gốc, cụ cứ search tìm hiểu thêm sẽ rõ.

Hai cụ trao đổi về dân tộc Hmong thật bổ ích và soi sáng thêm về các tương đồng giữa dân tộc núi này với dân tộc bản địa Peru tiền Columbus.
Em nói là bản địa nhưng tại Peru họ không phân biệt người đa số và người thiểu số (chính sách của chính phủ), và tất cả đều tự xưng mình là người Peru cho dù màu da là Nhật, Tây Ban Nha, Âu trắng, hay bản địa tiền Columbus. Phân bố về nguồn gốc thì như sau:
Bản địa là 45% (hiện nay người ngoài gọi người dân tộc mà truoc đây gọi là "da đỏ"), lai giống với ngườ Âu là 35%, gốc Âu thuần chỉ là 15%. Gốc dân tộc khác là 3% trong đó có Nhật, Trung Hoa, v.v... Da đen ko đáng kề. [đây là gốc tư liệu của chính phủ Hoa Kỳ trên trang mang chính phủ HK)
Người bản địa tiền Columbus chưa bao giờ bị "điệt chủng" tại Nam Mỹ, bị chính sách do chính phủ hay tôn giáo nào cố tiêu diệt. Tử vong 1 thời thuộc địa vì tranh đấu (chống xâm lăng và chống đạo Âu Châu) vì bênh tật, hạn, đói, chính sách kinh tế nông thôn tập trung thất bại v.v... thì 1 thời gian có thể là lớn nhưng không làm thay đổi diện mạo dân số như ở Bắc Mỹ (Sau cao điềm của thuộc địa mà dân Âu Châu là dân thực dân di cư chỉ là 15%)

Em cám ơn 2 cụ tham gia.

 

[ThomasThang]

Để tiếp tục cuộc tham quan di tích văn minh Inca sau khi xem thành Ollantaytambo cuối thung lũng thiêng, mình trở về đầu này của thung lủng, là thành phố cố đô Cusco, hay Cuzco. Em đã giới thiệu qua bằng vài hình ở trang 26. Đó chỉ là vài góc cạnh, em sẽ bổ xung thêm nhiều chô đứng khác.

Toàn thành phố duoc danh hiệu Di sản văn minh nhân loại vào năm 1983​

 

[ThomasThang]

Gọi là cố đố chứ cũng như Hà Nội, Huế người du khách nều ko tham khảo truoc cũng bị mơ hồ vì thành phố cố đo nào mà không bị sao lãng, bỏ hoang thì hiện nay khu thành phố mới cũng lớn hơn, như truong hợp Cuzco là trên 20 lần. Chỉ còn 1 khu phố cổ nhỏ (thường là trung tâm như Hà Nội, Huế). Cuzco thì là thành phố du lịch xa trung tâm chính trị Peru nên khá yên ả.

​

Thành phố chừng 450 000 người nhưng mỗi năm đón tiếp ngoài 2 triệu du khách. Du khách đền từ Lima là chính nhưng cũng có thể đến thằng từ nước ngoài vì Cuzco là phi truong quốc tế (nhỏ thôi, "quốc tế" là phi truong nào có di trú và hải quan)

 

[HorsePower]

Đúng là cảm quan thấy có sự giống nhau về trang phục của thổ dân Peru với người Mông.
Nhìn lướt qua thì những hoạ tiết hoa văn thêu trên trang phục cũng khá giống, nhưng khi soi kỹ thì không hoàn toàn là như vậy đâu ạ
Người Mông là một sắc tộc không có chữ viết, sống kiểu du mục, họ không biết mình đã ra đi từ đâu, có quan điểm cho rằng họ có nét giống với người Mông cổ, lại có quan điểm cho rằng người Mông có nét giống với người Eskimo.......
Người In ca Peru cũng chỉ là một dân tộc thiểu số, họ có lịch sử rõ ràng.
Sơ bộ như vậy để thấy sự giống nhau giữa 2 dân tộc này, chỉ là một sự ngẫu nhiên thú vị thôi, chứ hoàn toàn không có mối liên hệ với nhau, từ Nam Mỹ tới Đông Á
Cái trùng lặp nó còn phải thể hiện ở chủng tộc, hệ ngôn ngữ, và nhiều yếu tố khác nữa, không thể nhìn trang phục na ná nhau để kết luận họ có chung nguồn gốc được.
Những người Mông mà cụ chủ dẫn ra để so sánh, là người Mông Lào Cai, còn người Mông ở nơi khác lại có một chút khác biệt về hình thức.
VD như người Mông Hà Giang, hay người Mông shi này

Chỉ là nhìn thấy sự kỳ lạ về cái giống nhau của văn hoá thổ cẩm thôi chứ ko có kết luận 2 dân tộc cùng nguồn gốc.
Người Mông có nguồn gốc Trung Quốc ai cũng rõ, họ còn sang cả Thái lan nữa.
Ảnh này e chụp ở Chiang Mai, bắc Thailand
Soly cụ Thắng, lan man quá

 

[ThomasThang]

Em lái câu chuyện chuyến viếng thăm cố đô 1 tí, sẽ trờ lại với hình ảnh tại trung tâm cố đô Cuzco, vì câu chuyên cái ông này mà mình thấy tượng đồng tại quản trường Cuzco. Cái tượng này mới thôi và cũng gây tranh cải nhiều em sẽ nói sau.

 

[ThomasThang]

Chỉ là nhìn thấy sự kỳ lạ về cái giống nhau của văn hoá thổ cẩm thôi chứ ko có kết luận 2 dân tộc cùng nguồn gốc.
Người Mông có nguồn gốc Trung Quốc ai cũng rõ, họ còn sang cả Thái lan nữa.
Ảnh này e chụp ở Chiang Mai, bắc Thailand
Soly cụ Thắng, lan man quá

Cám ơn cụ chứ - em cũng thích đề cập về sư lan tràn của dân Hmong mà. Họ di cư qua nhiều thời đại nhưng chổ nào cao nguyên, núi rừng cheo leo thôi. Bên Mỹ là người Hmong từ Lào là nhiều (phe thân Mỹ lúc chiến tranh, tỵ nạn qua đây vào cuối thế kỹ truoc). Qua đây Mỹ cho họ chọn nơi đĩnh cư thì gần như hầu hết chọn xứ núi và rừng! Khó hội nhập hơn là ở thành phố, sanh ra nhiều vụ lộn xộn có chết người. Chổ gần em ở Long Beach, California có 1 số người, họ có thể thông dịch cho người nhập cư Hmong từ Thái, Lào, Việt Nam, Trung quốc luôn, cùng 1 thứ tiếng với 1 số thô ngữ địa phương. Em có cho họ coi hình người Quechua thì họ nhìn cảnh quan đồi núi, bào rằng địa thế và thiên nhiên giống chổ họ ở khi truoc.

 

[ThomasThang]

Tên ông này là Pachacutec hay còn gọi là Pachacuti, là người thành lập đế quốc Inca từ 1 vương quốc nhỏ Inca mà Cuzco là thủ đô. Không cổ xưa gì mấy, sinh thời ông này đồng thời với vị vua thứ 2 triều Hậu lê, thế kỷ thứ 15 tưc thiên niên kỷ 1400.

​

Bưc tường của ông chỉ tay về hướng 1 thành trì trên ngọn đồi tên là Saqsawaman mà mình đến thăm hôm nay. Thành Saqsaywaman và phố cổ Cuzco đã đc UNESCO tuyên bố là di sản văn minh nhân loại cùng 1 lúc như 1 quần thể năm 1983. Ít ai đến thăm vì ko biết tầm quan trọng của nó, ai đến Cuzco cũng để đi thăm Machu Picchu, mà ko biết là Machu Picchu chỉ là "tư dinh" của ông này cho xây sau khi đã thành lập đế quốc Inca.

 

[ThomasThang]

Khu đồi đó là đây. Thành phố Cuzco nằm giữa 1 "đáy chén" phỉa dưới chân nó. Do đó là tầm quan trọng của thành trì này.

 

[ThomasThang]

Em gọi 1 taxi đưa đến. Taxi ở phố cổ không có đồng hồ, mình hỏi giá mà giá là đồng giá, đi đâu loanh quanh thánh phốc cũng là 4 soles, chừng 1 1/2 Mỹ kim. Em hỏi đến Saqsaywaman thì trả 10 soles (hỏi giá và trả xuống 1 tí, rốt cuộc trả thêm tiền trà nươc cũng hơn giá đòi ban đầu, người bản địa hiền hòa và chất phác, thương vụ gì cũng phải chăng cho dù du khách tại đây rất đồng. Nghĩ đến trục Thanh Hóa, Ninh Bình, Hải Phòng, luôn cả Hạ Long, là em phát rét. Hỏi sao người ta đc yêu chuộng.

​

Cảnh sát du lịch tuần tra cùng khắp tp và ngoại ô, sắc mặt hiền hòa và tươi vui luôn luôn. Em nhớ đến những tên cs Mexico, nhìn như kẻ cướp (nó cướp cạn thật, đòi hối lộ ko che dấu) đen điu, râu ria thấy ghê lắm.

 

[ThomasThang]

Khu đồi trọc như thế này. Xưa thì khu vực cao độ, cây cao (trees) rất ít, sau này họ đem 1 giống bạch đàn từ Úc Châu về trồng cùng 1 vài loại thông. Pho tượng Chúa giang tay nhỏ thôi, ở 1 khu đồi khác khu khảo cổ.

 

[ThomasThang]

Khu đến cũng không tấp nập gì mấy, đến cổng mua vé dù em băng đồi qua các thôn làng địa phương nhỏ kia đi vào cũng ko ai hỏi gì. Mua vé thì đc hướng dẫn thôi, mình có thể thuê 1 người hướng dẫn viên chuyên nghiệp cho mình hay đoàn tại công nếu muốn.

​

Người buôn bán hiền lành và ko ồn ào, "người mẫu" chụp hình với áo quần dân tộc và súc vật không bao giờ chèo kéo, hỏi chụp hình rất nhỏ nhẹ, mỗi lần thấy mặt họ buồn buồn mình cũng ko khỏi chạnh lòng. Thế mà cũng lắm thằng Tây - và da vàng mà em hiểu là Tàu - chụp lén.

 

[ThomasThang]

Tông thể Saqsaywaman trong hình tại cổng. 300 hectares chứ ko phải nhỏ, 1 thành trì quân sự bậc nhất của đế quốc Inca.

 

[ThomasThang]

Khu kiến trúc hình tròn là đền Mặt Trời mà em ko biết là quan trong, ko lên đến

​

Chỉ đi hết chiều dài phía chân thành, mà co biết cũng ngán quá ko lên, cao độ Saqsaywaman là 3700 mét trên mặt biền, đi thở như chó (ko liên quan đến "sốc" cao độ, chỉ là vận động thì thiếu oxygen thôi, đi chậm, đất bằng, hay nghỉ thì không sao cả)

 

[ThomasThang]

Tông quan của hệ thống tường thành chính

 

[ThomasThang]

Chi tiết hơn 1 tí.

 

[ThomasThang]

Đầu xa đằng kia, khu nhìn thằng xuống thành phố

 

[ThomasThang]

Ngọn đồi đối diện bức tường thành chính, là như 1 "pháo đài" yểm trợ lớn (văn mình Inca ko có pháo). Đây là phế tích vì sau khi người Tây Ban Nha làm chủ Cuzco rồi họ cho gỡ đá khu vực này đem xuống Cuzco xây dựng thành phố Tây Ban Nha - mà mình tham quan dươc bây giờ.

​

Quan trọng phải biết là thành trì này có trươc nên văn minh Inca, từ khoãng năm 900 Công nguyên, văn minh tên là văn minh Killke. Đế quốc Inca (hoàng đế Pachicuti) thưa hưởng nó và xây thêm. ĐQ Inca chỉ trị vì cừng 100 lẻ mấy năm mà thôi, cho đến khi người Tây Ban Nha bức tử là năm 1533, ko khó nhớ. Một số lơn kiến truc Inca là từ các văn minh truoc, văn minh những dân tộc mà họ đã xóa hết (kể cả hậu duệ) chỉ con lại kiến truc (1 số kiến truc đá cùng với kỷ xảo không buộc là Inca, có khi là do nhiều văn minh mà cho đến nay người ta chưa tìm hiểu ra duoc).
Còn nên văn minh Inca mà nhiều người nói là "biến mất" thì nó chả biến mất đi đâu, "dân tộc" Inca là dân tộc Quechua còn đủ, tiếng nói còn như xưa, văn hóa còn như xưa, tôn giáo cổ còn đang khôi phục. Người TBN ko bao giờ "xóa" nên văn minh Inca bao giờ, còn ghi chép và nghiên cứu sâu hơn nữa, ghi chép để lại tài liệu ví còn hơn sử liệu Việt của mình nữa. Họ chỉ chấm dứt sự tiến hóa của văn minh họ đánh chiếm thôi. Không như Việt Nam ta (Đại Việt, thời Inca là thời Hâu Lê từ vua thứ 2) xóa sạch sẽ Chiên Thành và tiêu diệt sạch người Chàm chỉ còn vài ốc đảo tí hon vô nghĩa.

 

[ThomasThang]

Mình đếm gần tí xem kích thươc các cụ đá nó ra làm sao nghen

 

[ThomasThang]

Thấy hơi bị rét cho dù còn xa lém

 

[ThomasThang]

Người ta nhấn mạnh mình mới biết, đây là nơi tập trung những khối đá kiến trúc có thể tích lớn nhât toàn cõi đế quốc Inca, ko phân biệt văn minh. Dĩ nhiên là lớn hơn các khối đá tại Machu Picchu tuy là loại đá khác.