Hà Nội cho đến trước khi thực dân Pháp chọn làm trung tâm hành chính cho Bắc Bộ,chẳng qua chỉ là một cái làng lớn,tập trung một ít quan lại hoặc tàn tích của một vài triều đình xưa cũ.Có tí chợ búa có tí đường xá.Mật độ dân cư chưa đủ là một thị trấn.Nói nhanh cho nó vuông bàn cờ,cái băm sáu phố phường là tác phẩm của người Pháp cho tiện theo lối văn minh.Rồi thương nhân các nước mới được đến mà buôn bán.Nếp sống văn minh cũng từ đó mà du nhập,văn hóa ẩm thực cũng theo đấy mới phát triển.Tức là hẵng còn non thôi.
Trước đó,Hà Nội là chỉ một ngôi thành mà về quy mô,bây giờ hẵng còn chứng thực được,gọi là đẹp và tinh tế thì có thể tìm hiểu chứ to thì không.Nề nếp thì theo lối Tàu còn cổ hơn Tàu,quan lẫn dân đều thanh bần cả,có xa hoa chăng được một vài nhân vật một vài lúc,chủ yếu là hàng vua chúa với đại quan.Ngay mấy làng ven ven cũng chỉ loanh quanh phường thợ nửa mùa,còn nửa mùa vẫn đi cấy.Như thế thì đâu phải là đô thị đông đúc tấp nập phát triển kinh tế mạnh mẽ.
Nam Định hay Hải Phòng,đặc biệt không đề cập đến là Sà Goòng vào thời kỳ thuộc Pháp là những nơi có đội ngũ thợ thuyền đông đảo tập trung sớm nhất làm nền cho sự hình thành những quy tắc quản trị đô thị hiện đại,tiền đề cho cái gọi là "Thành phố " sau này.
Hai nghìn tuổi chả có xu teng giá trị gì nếu đem ra cân đo.Về niên đại,Kinh Bắc hay trung tâm Luy Lâu còn oai hơn nhé!Hội An xưa xửa còn là một thương cảng Cham pa đã được nhắc đến trong các tuyến hàng hải đầu Công Nguyên.
Còn "An Nam" là An Nam,một "cách gọi" tên nước mình.Không cần phải đủ thông minh mới hiểu nó không ở cấp độ "Mọi".Và em nghĩ là thống soái cũng hiểu là em dùng nó không với nghĩa mà thống soái quy kết.Cũng giống như "Xít ta lin" đang từ một tên riêng,có thể dùng như không phải một tên riêng nứa.Như thống soái đương dùng chẳng hạn.
Túm lại.
Thường thôi!Hà nội ơi.
Ông bà cụ kị chúng mình,chắc không ai để ý rằng Hà Nội oai vệ thế nào so với những nơi khác.Vì thế họ đã tỉ mần làm công việc của họ,nhiều người và nhiều đời như thế mới ra cái Hà Nội như bây giờ.Đấy là cái góc con con mà em yêu nhất về Hà Nội,mà cũng còn mỗi góc í thôi.
Còn thì những dực dỡ lộng lẫy kinh kỳ đô hội văn minh văn hóa ...............thì quên đi.Chưa cần nhìn ra thế giới,nhìn về Hải Phòng,Nam Định,Bắc Ninh,Thanh Hóa,Vinh thôi,thấy Hà Nội nhem nhuốc ngột ngạt,xô bồ và uế tạp,lộn xộn và riêng phải nói rằng,quy hoạch đô thị và văn hóa công cộng của Hà Nội xếp vào hạng hai còn hơi vinh dự.Em tự nhận và tự giận mình rằng em đúng là một hạng tiểu thị dân liu manh,hoàn toàn bất lực không thể đóng góp gì vào việc ngăn cản cái xu thế ấy.