Đây là hình chụp nguyên vẹn một đại đội sơn cước Trung Quốc, mà bộ đội ta chả cần hô “Thấu xéng chiu sâu khoan tai” (tiếng Tàu: "Đầu hàng thì sẽ được đối đãi tử tế"), đã ra hàng, chịu bị bắt làm tù binh ở xã Minh Tâm, huyện Nguyên Bình, Cao Bằng.
Chuyện là thế này.
Đại đội sơn cước ra hàng này, thuộc trung đoàn bộ binh 448, sư đoàn 150, quân đoàn 50, quân khu Thành Đô. Đơn vị còn có đầy đủ cả bộ sậu: Đại đội trưởng Lý Hòa Bình, chính trị viên Phùng Tăng Mẫn, cả ban chi ủy, các trung đội trưởng… và đầy đủ vũ khí trang bị. Cùng đi với đại đội còn có hai cán bộ do trung đoàn phái xuống để đốc chiến, một ‘vị’ là tham mưu phó trung đoàn Phó Bồi Đức, ‘vị’ kia là phó chính ủy trung đoàn Long Đức Xương. Cả đại đội còn đầy đủ cả trăm con người.
Sáng 11/3, cánh Tây của tiểu đoàn 2 gồm đại đội 8 đặc nhiệm có Sở chỉ huy tiền phương trung đoàn 448 với Trung đoàn trưởng Hồ Khánh Trung và Phó chính ủy Long Đức Xương đi kèm bị quân đội Việt Nam tập kích ở thôn Nà Ca (xã Minh Tân, huyện Nguyên Bình). Quân Việt Nam không đông, nhưng chiếm được địa thế có lợi, dùng súng máy bắn quét. Phía Trung Quốc bất ngờ, không kịp trở tay nên thương vong nặng nề.
Khi các đơn vị còn lại rút được êm xuôi, đại đội sơn cước 8 dùng phải bản đồ cũ (75 tuổi) nên thành ra 1 đám "trẻ lạc" và bị quân ta phản công bao vây trên một mỏm đồi đá. Nhìn xung quanh, thấy đâu đâu cũng có quân ta, và đối chiếu với bản đồ, ban chỉ huy đại đội biết rằng, đánh để mở đường về là vô vọng. Chính vì vậy, Chi ủy chi bộ đại đội này đã tiến hành họp cấp ủy mở rộng, có ghi Nghị quyết đàng hoàng. Khi ra hàng và giao nộp vũ khí, đại đội này trình ta cả bản Nghị quyết.
Trong Nghị quyết ra hàng, có ghi rõ thế này:
"Tuân theo lời dậy của lãnh tụ Lê-Nin, là: Hãy làm việc cụ thể - trong từng giai đoạn cụ thể. Vậy nay quyết nghị ra hàng, để bảo toàn lực lượng, đặng còn về với Tổ quốc" :v
Nói là một sự tích, độc nhất vô nhị, chưa từng có trong toàn bộ lịch sử chiến tranh thế giới, vì chưa từng có đơn vị quân đội của một quốc gia theo thể chế XHCN nào vẫy cờ trắng kèm Nghị quyết của Chi Uỷ Chi bộ như thế cả. (kể cả trong thế chiến 2, chiến tranh Triều Tiên, chiến tranh Việt Nam)
Đây cũng được cho là điều chưa từng có trong lịch sử quân đội Trung Quốc từ xưa đến nay và bị báo chí nước này gọi là "sự kiện nhục nhã". Vụ việc đã được đưa thành giáo trình phản diện điển hình của việc tăng cường chỉ huy trong quân đội Trung Quốc.
Sau khi được trao trả, Lý Hòa Bình, đại đội trưởng và Phùng Tăng Mẫn, chính trị viên Đại đội 8 nhận án 10 năm tù giam vì tội ''phản bội đầu hàng''.
Do phạm quá nhiều sai lầm và thiệt hại nặng, trong đợt điều chỉnh biên chế năm 1985, quân đoàn 50 và Sư đoàn 150 với 4 trung đoàn trực thuộc bị xóa phiên hiệu, vĩnh viễn không còn tồn tại trong biên chế của quân đội Trung Quốc.
TĐ