(...19h. Em viết sớm hơn mọi khi 3h. Viết cho xong chuyện cô Út. Đến ngày 9/1/1979 là ngày em sang Phnom Penh bắt đầu giai đoạn mới của đời lính...)
Tôi cùng Út đi vào chợ L.H, đó là khu chợ lớn ở Tây ninh. Gian hàng của má Út ở dãy hàng vải. Cũng chỉ là một gian hàng nghèo với vài bộ quần áo may sẵn của trẻ em, mấy bộ đồ mặc ở nhà của phụ nữ và vài sấp vải may quần Âu. Má Út khoảng 50 tuổi, nhưng vẫn giữ được những nét đẹp thời xuân sắc, hồi trẻ chắc bà cũng một cô gái đẹp. Út thừa hưởng được nhan sắc của mẹ. Đến trước gian hàng, Út la :
- Má.
Rồi cô sà vào sạp ngồi bên cạnh bà mẹ. Má Út nhìn tôi, rồi nhìn Út :
Thấy vậy, Út vội nói :
- Ý quên. Anh T là bộ đội, bạn con. Bọn con quen nhau hồi còn chốt biên giới. Hôm nay ảnh đi công tác qua đây gặp con ở UB. Con mời anh qua đây thăm má và ăn cơm chiều ở nhà mình. Sáng mai ảnh lại đi về thành phố rồi.
- Vậy hả ? Chú lính ngồi chơi, Út dịch vào cho anh ngồi đi con. Chú lính quê ngoài bắc thì ở đâu ?
Tôi ngồi xuống cạnh Út, chưa kịp trả lời thì Út đã nói:
- Ảnh quê Hà Nội đó má. Đi bộ đội hai năm rồi mà chưa được về thăm nhà.
Má Út nói :
- Tội nghiệp. Vậy con có thường nhận thơ gia đình không ?
Nhận bà đã thay đổi cách xưng hô nên tôi cũng thấy thoải mái hơn.
- Dạ, thưa má. Con vẫn nhận được thư gia đình thường xuyên. Và con cũng thường viết thư về nhà.
Mấy dì bán vải cạnh bên rảnh rỗi, thấy Út đi cùng tôi về thì độ hóng lên rất cao. Các dì ngó nghiêng xem mặt mũi cậu bộ đội bạn cô Út ra sao ?
Một bà dì cao giọng :
- Nè Út. Coi bộ con kiếm được cậu bồ được quá chớ. Trông cũng sáng láng.
Tôi định mở miệng cải chính giúp Út thì Út đã cười nói :
- Không phải đâu dì ơi. Bọn con là bạn thôi. Ảnh ở HN lận, con với không tới.
Thấy không khí vui vẻ tôi cũng cười và nói đùa :
- Út không với tới HN thì anh với vào vậy. Bằng chứng là anh đang ngồi ở đây.
Út liền lườm tôi :
- Lại xạo nữa. Mai anh lại về thành phố rồi còn đâu.
Má Út hỏi :
- Mai khi nào con đi ? Khi nào con lại được về ?
- Dạ, tối nay con về UB và sáng mai con đi sớm. Còn khi nào lại về thăm má và Út thì còn không biết. Nhưng nếu có dịp con sẽ về thăm gia đình mình.
- Chiều nay con muốn ăn gì má kêu con Út nó nấu cho con. Mà cũng quá chiều rồi. Con và Út giúp má dọn hàng. Má vào chợ mua chút đồ ăn về nấu cơm.
Nói xong bà má đứng lên tất tả đi vào chợ. Tôi giúp Út dọn hàng vào một cái thùng gỗ rồi cho lên cái xe đẩy. Đẩy về nhà, mấy bà dì bán hàng còn gọi với theo trêu Út.
- Út ơi ! Khi nào cưới nhớ mời bọn dì nghe con
Út cúi đầu bẽn lẽn liếc tôi :
- Mấy bả hay đùa vậy cho vui thôi. Anh đừng để tâm.
- Ồ, anh không nghĩ gì đâu. Anh cũng biết họ đùa mà. Giữa hai chúng ta có gì đâu mà.
- Anh nghĩ vậy à ?
Tôi vô tư trả lời :
- Vậy không phải sao ?
Út bậm môi, giọng như hờn dỗi.
- Vậy thì không nói với anh nữa.
Chúng tôi im lặng đi bên nhau. Nhà Út cách chợ khoảng 500m nên cũng rất gần. Vài phút sau chúng tôi đã về đến nhà. Đó là một căn nhà cấp 4, bố trí gọn gàng ngăn nắp và khá sạch sẽ. Tôi hỏi :
- Cậu em trai em chạy đâu rồi ?
- Nó đi học buổi chiều. Có hôm thì về, có hôm về nhà bạn ăn cơm và ngủ lại. Ở nhà thường chỉ có hai mẹ con em. Mai mốt em đi học xa nhà có một mình má. Em thương má lắm, cả đời má chịu thiệt thòi vì con cái.
Út mời tôi ngồi nơi bộ bàn ghế giữa nhà rồi chạy đi rót nước mời. Má Út cũng đi chợ về đến nơi. Chắc đã nghe Út dặn dò nên má mua một con cá lóc về nấu canh chua và kho. Út giục má đi nghỉ :
- Má để đó con làm, má nghỉ đi. Cả ngày ngồi ngoài chợ rồi. Con thay đồ rồi làm luôn.
Út chạy vài buồng thay đồ xong rồi nhìn tôi ra lệnh :
- Anh cất súng đạn, rồi xuống bếp giúp em làm cơm.
Vừa nấu cơm Út vừa cười nói ríu rít. Không còn vẻ hờn giận lúc nãy. Út kể chuyện ba má, chuyện hồi nhỏ hai chị em đi học hay bị ăn hiếp. Út và cậu em trai thường dọa chúng nó là có người anh đi bộ đội, khi nào anh về sẽ xử lý.
- Mà tức cười, em nói xạo vậy tụi nó cũng tưởng thật. Phải chi hồi đó có người anh như anh đứng ra bênh vực tụi em thì tốt quá.
Tôi hỏi :
- Bây giờ Út nhận anh làm anh trai cũng chưa muộn mà. Mà sao Út còn một em nữa mà lại gọi là Út ?
- Dạ, hồi xưa ba má có được gần nhau nhiều đâu. Sinh được em là ba má mừng lắm rồi. Làm gì có thời gian ở với nhau mà sinh thêm. Giờ chị em em lớn rồi. Không cần mang anh trai ra hù tụi nó nữa.
- Uh, trong chiến tranh phụ nữ lấy chồng là lính thì thiệt thòi vô cùng. Đã không được ở cùng chồng mà còn luôn lo lắng trở thành góa bụa bất cứ lúc nào. Anh mà là phụ nữ thì chẳng bao giờ anh lấy lính hay bộ đội.
Thấy tôi nói vậy. Đang rán cá, Út quay lại nhìn tôi :
- Em thì lại không nghĩ như vậy.
Tôi đành cười cầu hòa :
- Thì mỗi người có suy nghĩ khác nhau. Anh nói ví dụ vậy vì anh không phải phụ nữ.
Cơm nấu xong. Cậu em trai chưa về. Bữa cơm chỉ có ba người ăn nhưng không khí rất vui vẻ, đầm ấm. Đã lâu không được ăn bữa cơm gia đình. Tôi rất vui và cảm nhận được tình cảm của hai mẹ con Út dành cho mình.
Cơm xong, Út xuống bếp rửa bát. Bà má pha trà mời tôi. Bà chép miệng thở dài :
- Mai mốt con Út đi học, thằng kia chẳng mấy khi về nhà. Con có đi công tác qua vùng này thì ghé qua chơi với má một lúc nghe.
- Dạ bọn con bộ đội, nay đây mai đó. Nhưng có dịp ngang qua con nhất định ghé thăm.
Vâng một lời hứa với má Út. Mà 4 năm sau. Tháng 8/1982 tôi mới lại ghé thăm bà được một lần nữa.
(...còn một đoạn nữa...)
. Ấn tượng là quy hoạch đường xá ô bàn cờ rất đẹp. Xong lại cùng nhau lang thang về Đồng Tháp, qua Long Xuyên rồi đến Tịnh Biên, Tri Tôn chơi núi Cấm.
)
