Em kể tiếp chuyện cô bé Chan Tha. Chuyện thật mà như đùa :
Phnom Penh 1983. Em vẫn tiếp tục công việc hàng ngày, tuần 3 buổi đi học ở Sala phia sa. Khóa học tiếng K chỉ có hơn chục người mấy cậu Cuba, Tiệp, Hung và một cô bé người Đức béo tròn. Cô giáo là cô Kechia khoảng 50 tuổi, trắng trẻo, gầy và đeo đôi kính cận dày cộp. Mặt nhỏ nhắn và lúc nào cũng hơi buồn buồn.
Cả lớp có một mình tôi là VN nên cô có về quan tâm hơn. Giờ giải lao cô và tôi hay đứng nói chuyện cùng nhau. Được biết chồng cô cũng là một giáo sư dạy đại học và đã bị giết trong một " Công xã" ở tỉnh Puoc sat.
Hiện cô sống với đứa con gái út. Hai đứa con trai bị tách riêng ra không biết không có tin tức gì. Nhà cô ở khu vực chợ Cũ. Cuộc sống của họ cũng khó khăn, thiếu thốn như phần lớn dân K sau giải phóng. Nên thỉnh thoảng tôi hay biếu cô vài cục xà bông Lux, vài m vải mua ở cửa hàng ngoại giao. Hồi đầu cô không nhận, nhưng khi tôi bảo đây là tiêu chuẩn hàng tháng của tôi, giá rẻ không mua cũng bỏ đi, nên cô nhận và rất cảm động.
Một hôm trong lúc nghỉ giải lao cô hỏi :
- Chan Thu có biết sửa điện không?
Cô hay gọi tôi bằng tên này dù biết tên thật của tôi.
- Em biết một chút. Cô cần sửa cái gì ?
- Nhà cô có cái quạt trần hỏng, hai hôm nay tự nhiên không chạy được nữa, không biết bị làm sao? Nếu em rảnh thì đến xem giúp cô.
- Vâng, chiều nay mấy giờ cô ở nhà em sẽ đến xem cho cô.
- Vậy khoảng 5h em đến nhé.
Cô viết cho tôi địa chỉ vào mảnh giấy. Cả hai chúng tôi vào lớp tiếp tục tiết học.
Buổi chiều tôi lấy ít dầu, mỡ xe ô tô, băng dính, tô vít, kìm, dao... Cho vào cái túi nhỏ khoác vai lên khu vực chợ Cũ tìm nhà cô giáo. Nhà cô cũng rất dễ tìm. Đó là khu nhà 3 tầng kiểu như tập thể Giảng võ nhà cô ở tầng 2. Còn vài phút mới đến 5h, tôi đứng ngoài hút thuốc chờ. 5h đúng mới bấm chuông, cô giáo ra mở cửa và mời tôi vào nhà. Cô đang chuẩn bị nấu cơm chiều. Sau khi mang ra cốc nước mời tôi :
- CT uống nước đi chờ cô một chút.
Nhìn quanh nhà cũng chẳng có gì đáng giá. Đồ đạc tềnh toàng, có lẽ cái đi văng tôi đang ngồi là đồ xịn nhất. Tuy vậy được cái gọn gàng ngăn nắp và sạch sẽ. Giữa phòng khách là cái quạt trần SMC nằm im bất động. Chắc "bệnh nhân" của mình đây em nghĩ thầm.
- Có phải cái quạt này không cô ?
Tôi hỏi vọng vào bếp.
- Đúng rồi, em xem giúp cô, cô đang dở tay chút.
- Cô có việc gì cứ làm đi. Kệ em.
Tôi mở đồ nghề ra ngó nghiêng. Trước hết phải xem hộp công tắc xem điện đóm có vào không ? Mở ra thì thấy đứt một dây nguồn, chắc thủ phạm đây rồi, đơn giản mong là chỉ có vậy. Tôi tháo họp công tắc mang ra bàn làm vệ sinh, lau bụi sạch sẽ, có lẽ cái quạt từ 1975 đến giờ không ai lau chùi nên cực bẩn. Đang lúi húi làm bỗng nghe tiếng chào :
- Chum riếp sua pu .
Ngẩng đầu lên thấy một cô bé đang chắp tay trên ngực cúi đầu chào.
Có lẽ là cô con gái đi làm về.
- Chào cháu, cháu đi làm về à ?
- Dạ, má cháu đi đâu chú ?
- Má cháu trong bếp.
Cô bé đặt cái cặp nhỏ xuống cạnh bàn và chạy ào vào bếp. Mấy phút sau cô bé quay ra rót thêm nước cho tôi và ngồi xuống xem tôi làm.
- Má cháu bảo xem chú có cần gì cháu giúp không ?
- Chú làm gần xong rồi. Cháu cứ nghỉ đi.
Lúc này mới quan sát cô gái. Cũng là một cô gái gốc Hoa, khá xinh xắn trắng trẻo, khuôn mặt hài hòa với sống mũi cao và đôi môi đỏ mọng.
Dáng hơi gầy có lẽ đang tuổi chưa lớn hết. Cô bé có giọng nói đặc biệt êm ái, nhất là từ " Vâng" = Chas, chas , nghe rất nhẹ nhàng dễ thương.
Tôi nối dây điện và lắp hộp quạt vào chỗ cũ, rồi bật thử, quạt từ từ chạy. Cô bé thích quá vỗ tay nhìn tôi:
- Được rồi, cám ơn chú nhiều. Tối nay mẹ con cháu không phải chịu nóng nữa rồi.
Chiếc quạt từ lâu không được bảo dưỡng kêu lách cách khi chạy.
- Quạt lâu cũ rồi, chạy kêu lắm để chú tiện thể tháo xuống làm luôn cho.
Cô giáo lúc này đã đi từ bếp ra:
- Nếu em không bận thì làm giúp cô. Cả cái trong phòng ngủ nữa cũng kêu thế này. Em ở lại ăn cơm với mẹ con cô. Con ở đây giúp chú
- Chas. ( lại tiếng vâng nhẹ như gió thoảng)
( Mai em viết tiếp nhé)