10. Các chế độ đo sáng:
Có 3 chế độ đo sáng thường gặp:
- Ma trận
- Trung tâm
- Đo sáng điểm
Tôi vẫn hay dùng spot trong khá nhiều tinh huống ánh sáng "tinh tế", thường các tình huống khung hình chỗ tối chỗ sáng, chụp chân dung, chụp đặc tả hay ánh sáng ven. Chụp hoa lá macro để đúng sáng hoa mà không bị phần hậu cảnh (lá cây) xung quanh làm ảnh hưởng,hay chụp ánh ngược sáng...cả chụp ray cần đo sáng nhanh và đúng các tia ray làm nó nổi bật trên ảnh... Khi bạn sử dụng quen spot và dùng nó đo sáng nhanh và chính xác các tình huống trong chụp ảnh các bạn sẽ thấy hay và thú vị nhường nào
Các bạn lưu ý là tuy mỗi máy có chế độ Spot những tỷ lệ vùng đo spot với toàn khung hình nó khác nhau, và tỷ lệ này càng nhỏ, càng "tinh tế"
Ví dụ về spot của một số máy:
Nikon D3 là 1,5% khung hình
Nikon D300 là 2% khung hình
Nikon D80 là 2,5% khung hình
Nikon D60 là 2,5% khung hình
Canon 40D là 3,8% khung hình
Canon 450D là 4% khung hình
Canon 1000D, Canon 400D, 350D không có spot.
........
Chú ý:
- Có bác hỏi tôi là để lấy nét 1 điểm (cái điểm nháy màu đỏ trong khung ngắm) thì di chuyển điểm đo ra bên rìa có đo sáng spot tại điểm rìa đó không? Câu này cũng thú vị theo tôi được biết thì Spot Metering có thể thực hiện ở bất cứ điểm lấy nét nào chứ không nhất thiết tại trung tâm khuôn hình nhưng tôi mới chỉ gặp ở máy Nikon thôi, một số máy hãng khác tôi sử dụng đều phải đưa về trung tâm mới được
Hy vọng các bác nào chưa biết sẽ thạo cách sử dụng spot trong những tính huống ánh sáng khó và "tinh tế" .
Đo sáng theo ma trận (Matrix metering hay Multi-segment metering):
Đây là kiểu đo sáng mà toàn bức ảnh chụp được chia ra làm nhiều vùng (segment), mỗi vùng đều được đo sáng riêng biệt, sau đó các thông số đo được tổng hợp qua đó máy ảnh tính ra mức độ phơi sáng phù hợp nhất cho chủ đề định chụp.
Đo sáng ma trận (máy sẽ đo sáng toàn màn hình)
Kết quả
Đo sáng ưu tiên trung tâm (Center-weighted):
Đây là kiểu đo sáng mà máy ảnh đo sáng căn cứ theo toàn bộ hình ảnh thấy được trong kính ngắm nhưng nhấn mạnh vùng ở giữa kính ngắm (Thường là vùng quan trọng nhất chúng ta cần thể hiện). Nó chiếm khoảng bao nhiêu % khung hình còn tùy thuộc vào loại máy và lựa chọn của chúng ta trong máy. Ví dụ D300 Center-weighted có 4 lựa chọn từ khoảng x% đến y%. Còn sport là 2%. D60 thì Center-weighted chỉ có một lựa chọn duy nhất nên cũng không cần quá quan tâm điều chỉnh.
Máy sẽ chỉ quan tâm bức ảnh đúng sáng trong vòng tròn vàng, bên ngoài sáng hay tối thì cũng mặc kệ
Kết quả
Đo sáng điểm (Spot metering):
Máy ảnh chỉ đo sáng một vùng rất nhỏ nằm giữa hình ảnh thấy được trong kính ngắm. Kiểu đo sáng này cho phép nhấn mạnh chỉ một vùng đặc biệt nằm trong chủ đề chụp thường được sử dụng khi chụp các chủ đề mà có hậu cảnh quá sáng hoặc quá tối
Máy sẽ chỉ quan tâm bức ảnh đúng sáng trong vòng tròn vàng, bên ngoài sáng hay tối thì cũng mặc kệ. Nhưng nó "tinh tế" hơn Center-weighted khi vòng tròn này chiếm tỷ lệ nhỏ hơn trong khung hình
Kết quả xung quanh thừa sáng, bức ảnh chỉ đúng sáng ở vòng tròn nhỏ
Nhưng tình huống này có thể chuyển sang chế độ đo sáng Spot (để chế độ A) rồi di điểm lất nét vào những tia ray cần thể hiện. Máy sẽ ra thông số khẩu độ và tốc độ, căn cứ đó chúng ta chuyển sang chế độ M chụp thoải mái
Biểu tượng đo sáng của máy Canon tôi sẽ bổ xung sau