[Funland] Ngẫm lại 10 điều bi ai của của dân tộc mà cụ Phan Châu Trinh viết cách đây 100 năm.

[1998mapdaica]

Cụ ấy xanh cỏ lâu lắm rôì. Khởi tố gì nữa

 

[GloryJack]

Do kiến thức còn nông cạn nên bài viết của em có chút sai sót, cảm ơn cụ đứngcạnhcửasổ đã khai sáng, em xin mượn lời cụ để đính chính lại bài viết như sau:

- Cụ Phan Châu Trinh viết ra [Tỉnh hồn quốc ca I]
- Cụ Nguyễn Huệ Chi diễn giải [Tỉnh hồn quốc ca I] thành văn xuôi mười điều như sau:

1. Trong khi người nước ngoài có chí cao, dám chết vì việc nghĩa, vì lợi dân ích nước; thì người nước mình tham sống sợ chết, chịu kiếp sống nhục nhã đoạ đày.

2. Trong khi người ta dẫu sang hay hèn, nam hay nữ ai cũng lo học lấy một nghề; thì người mình chỉ biết ngồi không ăn bám.

3. Trong khi họ có óc phiêu lưu mạo hiểm, dám đi khắp thế giới mở mang trí óc; thì ta suốt đời chỉ loanh quanh xó bếp, hú hí với vợ con.

4. Trong khi họ có tinh thần đùm bọc, thương yêu giúp đỡ lẫn nhau; thì ta lại chỉ quen thói giành giật, lừa đảo nhau vì chữ lợi.

5. Trong khi họ biết bỏ vốn lớn, giữ vững chữ tín trong kinh doanh làm cho tiền bạc lưu thông, đất nước ngày càng giàu có; thì ta quen thói bất nhân bất tín, cho vay cắt cổ, ăn quỵt vỗ nợ, để tiền bạc đất đai trở thành vô dụng.

6. Trong khi họ biết tiết kiệm tang lễ, cư xử hợp nghĩa với người chết; thì ta lo làm ma chay cho lớn, đến nỗi nhiều gia đình bán hết ruộng hết trâu.

7. Trong khi họ ra sức cải tiến phát minh, máy móc ngày càng tinh xảo; thì ta đầu óc thủ cựu, ếch ngồi đáy giếng, không có gan đua chen thực nghiệp.

8. Trong khi họ giỏi tổ chức công việc, sắp xếp giờ nghỉ giờ làm hợp lý, thì ta chỉ biết chơi bời, rượu chè cờ bạc, bỏ bê công việc.

9. Trong khi họ biết gắng gỏi tự lực tự cường, tin ở bản thân; thì ta chỉ mê tín nơi mồ mả, tướng số, việc gì cũng cầu trời khấn Phật.

10. Trong khi họ làm việc quan cốt ích nước lợi dân, đúng là “đầy tớ” của dân, được dân tín nhiệm; thì ta lo xoay xở chức quan để no ấm gia đình, vênh vang hoang phí, vơ vét áp bức dân chúng, v.v…

Đậm tính thời sự quá!

 

[TONGIA]

Trăm năm mà như ...

Do kiến thức còn nông cạn nên bài viết của em có chút sai sót, cảm ơn cụ đứngcạnhcửasổ đã khai sáng, em xin mượn lời cụ để đính chính lại bài viết như sau:

- Cụ Phan Châu Trinh viết ra [Tỉnh hồn quốc ca I]
- Cụ Nguyễn Huệ Chi diễn giải [Tỉnh hồn quốc ca I] thành văn xuôi mười điều như sau:

1. Trong khi người nước ngoài có chí cao, dám chết vì việc nghĩa, vì lợi dân ích nước; thì người nước mình tham sống sợ chết, chịu kiếp sống nhục nhã đoạ đày.

2. Trong khi người ta dẫu sang hay hèn, nam hay nữ ai cũng lo học lấy một nghề; thì người mình chỉ biết ngồi không ăn bám.

3. Trong khi họ có óc phiêu lưu mạo hiểm, dám đi khắp thế giới mở mang trí óc; thì ta suốt đời chỉ loanh quanh xó bếp, hú hí với vợ con.

4. Trong khi họ có tinh thần đùm bọc, thương yêu giúp đỡ lẫn nhau; thì ta lại chỉ quen thói giành giật, lừa đảo nhau vì chữ lợi.

5. Trong khi họ biết bỏ vốn lớn, giữ vững chữ tín trong kinh doanh làm cho tiền bạc lưu thông, đất nước ngày càng giàu có; thì ta quen thói bất nhân bất tín, cho vay cắt cổ, ăn quỵt vỗ nợ, để tiền bạc đất đai trở thành vô dụng.

6. Trong khi họ biết tiết kiệm tang lễ, cư xử hợp nghĩa với người chết; thì ta lo làm ma chay cho lớn, đến nỗi nhiều gia đình bán hết ruộng hết trâu.

7. Trong khi họ ra sức cải tiến phát minh, máy móc ngày càng tinh xảo; thì ta đầu óc thủ cựu, ếch ngồi đáy giếng, không có gan đua chen thực nghiệp.

8. Trong khi họ giỏi tổ chức công việc, sắp xếp giờ nghỉ giờ làm hợp lý, thì ta chỉ biết chơi bời, rượu chè cờ bạc, bỏ bê công việc.

9. Trong khi họ biết gắng gỏi tự lực tự cường, tin ở bản thân; thì ta chỉ mê tín nơi mồ mả, tướng số, việc gì cũng cầu trời khấn Phật.

10. Trong khi họ làm việc quan cốt ích nước lợi dân, đúng là “đầy tớ” của dân, được dân tín nhiệm; thì ta lo xoay xở chức quan để no ấm gia đình, vênh vang hoang phí, vơ vét áp bức dân chúng, v.v…

 

[minhngoc61]

Nội việc trong cõi Ô phăng này mà em còn phải cân nhắc từng câu, từng chữ vì sợ cán phải đinh đây này

Cõi Ô Făng nó cũng y sì như cái xã hội bên ngoài thôi cụ. Chẳng có gì khác.

 

[ngoc.ht09]

Hâm mộ cụ PCT, trong số các con đường của chí sĩ thời xưa, em support cách của cụ, có điều không hợp với tính cách dân tộc nên không thành. Giờ thì còn lùi xa nữa.

 

[phiatruoc]

...

Chúng không cho các nhà tư sản ta ngóc đầu lên. ...

Cái này không đúng với thời nay nhé!

 

[Tik Tak]

Bờ dồ ĐứngCạnhCưaSổ lâu lắm rồi ko thấy tái xuất giang hồ

 

[Đá sỏi]

Do kiến thức còn nông cạn nên bài viết của em có chút sai sót, cảm ơn cụ đứngcạnhcửasổ đã khai sáng, em xin mượn lời cụ để đính chính lại bài viết như sau:

- Cụ Phan Châu Trinh viết ra [Tỉnh hồn quốc ca I]
- Cụ Nguyễn Huệ Chi diễn giải [Tỉnh hồn quốc ca I] thành văn xuôi mười điều như sau:

1. Trong khi người nước ngoài có chí cao, dám chết vì việc nghĩa, vì lợi dân ích nước; thì người nước mình tham sống sợ chết, chịu kiếp sống nhục nhã đoạ đày.

2. Trong khi người ta dẫu sang hay hèn, nam hay nữ ai cũng lo học lấy một nghề; thì người mình chỉ biết ngồi không ăn bám.

3. Trong khi họ có óc phiêu lưu mạo hiểm, dám đi khắp thế giới mở mang trí óc; thì ta suốt đời chỉ loanh quanh xó bếp, hú hí với vợ con.

4. Trong khi họ có tinh thần đùm bọc, thương yêu giúp đỡ lẫn nhau; thì ta lại chỉ quen thói giành giật, lừa đảo nhau vì chữ lợi.

5. Trong khi họ biết bỏ vốn lớn, giữ vững chữ tín trong kinh doanh làm cho tiền bạc lưu thông, đất nước ngày càng giàu có; thì ta quen thói bất nhân bất tín, cho vay cắt cổ, ăn quỵt vỗ nợ, để tiền bạc đất đai trở thành vô dụng.

6. Trong khi họ biết tiết kiệm tang lễ, cư xử hợp nghĩa với người chết; thì ta lo làm ma chay cho lớn, đến nỗi nhiều gia đình bán hết ruộng hết trâu.

7. Trong khi họ ra sức cải tiến phát minh, máy móc ngày càng tinh xảo; thì ta đầu óc thủ cựu, ếch ngồi đáy giếng, không có gan đua chen thực nghiệp.

8. Trong khi họ giỏi tổ chức công việc, sắp xếp giờ nghỉ giờ làm hợp lý, thì ta chỉ biết chơi bời, rượu chè cờ bạc, bỏ bê công việc.

9. Trong khi họ biết gắng gỏi tự lực tự cường, tin ở bản thân; thì ta chỉ mê tín nơi mồ mả, tướng số, việc gì cũng cầu trời khấn Phật.

10. Trong khi họ làm việc quan cốt ích nước lợi dân, đúng là “đầy tớ” của dân, được dân tín nhiệm; thì ta lo xoay xở chức quan để no ấm gia đình, vênh vang hoang phí, vơ vét áp bức dân chúng, v.v…

Thường thì, khi sống trong gần một người/ trong một cộng đồng, người ta rất dễ dàng nhận ra cái xấu của một người, một cộng đồng đó nhưng lại rất khó khăn khi thừa nhận những điều tốt đẹp hoặc giả có biết cũng chỉ biết sơ qua đến mức cho rằng điều đó là đương nhiên không cần xét kỹ. Cụ Phan cũng vậy.

Mười điều diễn giải dài dòng, tóm lại chỉ nói về hai vấn đề: luân lý & nghề nghiệp, hai cái nền tảng vững vàng của bất cứ nền văn hóa nào. Văn hóa Việt Nam xưa phỏng theo Trung Hoa cả nghìn năm có lẻ, đến buổi cụ Phan thì va vào văn hóa phương Tây lừng lững nên bao nhiêu nhược điểm lộ hết như hàng, thậm chí ngay cả những nét văn hóa cổ truyền từng rất long lanh cũng hóa thành xấu xa trong mắt người Tây học. Đó là cái nhược của người Việt theo lối Tây học - ngày xưa và cả ngày nay.

Nói về luân lý. Luân lý Đông-Tây có nhiều nét tương đồng nhưng cái khác cơ bản là Tây xuất từ lợi ích thiết thực, Đông khởi lên tình cảm vô hình. Nói cụ thể thì người Tây thương yêu tha nhân là mong tha nhân thương yêu lại mình. Người Việt thương nhau là để dìu nhau của cơn hoạn nạn, nối cái giống nòi.

Nói về nghề nghiệp. Trời lạnh nên người Tây khó kiếm cái ăn nên nghĩ ra nhiều trò, nhiều thứ để nuôi ấm bản thân tự đó mà phát sinh ra nhiều thứ như phát minh, sáng kiến, tổ chức, luât pháp.... Người Đông ra cửa là có đồ ăn, khí hậu ưu đãi nên xao nhãng cái chí thay trời đổi đất nhưng nếu bị áp bức thì tất sẽ vùng lên học cái hay của người để trị lại người. Học theo Tây nhiều điều rất tuyệt nhưng 'Mặt trời mọc ở đàng Đông và lặn ở đàng Tây' - chân lý ấy không bao giờ thay đổi

Tự nhiên từ xưa đến nay, trong cả cuộc sống hàng ngày có vô vàn ví dụ minh chứng cho những điều em nói. Các cụ đọc sách người xưa là để bổ túc cho mình những kinh nghiệm của người đi trước nhưng nên nhớ kinh nghiệm là mỹ từ của thất bại, không phải là chân lý rạch ròi.

 

[Đá sỏi]

Người Việt mình hay vô cùng. Tính người mềm mại, uyển chuyển khiến cho cả nền văn hóa từ mấy nghìn năm qua vững như đất là linh động như nước.

Về bản tính. Bản tính dân mình như nước. Nước đục nước trong cũng thường chọn chỗ thấp mà ngồi. Nước theo nhau cố kết nên dấu chân người mới loang theo mạch biển, xuôi trung châu, tràn về Nam bộ, mở qua biển Đông khiến cho không gian sinh tồn cứ mỗi ngày một rộng mãi.

Bản tính dân mình như đất. Đất thâm sâu vững vàng. Chịu oằn mình dưới chân người nhưng nếu biết tổ chức thì đất cũng hóa núi ngất cả Trường Sơn.

Viết thế thôi, em ngụ, sáng rồi. Chứ luận về cái này thì phải có công chúa Scheherazade êm đềm bên cạnh thì nghìn đêm lẻ một cũng chỉ là tiếng vo ve của muỗi qua tai. Cơ mà em có phải Hoàng đế Ba Tư quái đâu

 

[ugc]

Người Việt mình hay vô cùng. Tính người mềm mại, uyển chuyển khiến cho cả nền văn hóa từ mấy nghìn năm qua vững như đất là linh động như nước.

Về bản tính. Bản tính dân mình như nước. Nước đục nước trong cũng thường chọn chỗ thấp mà ngồi. Nước theo nhau cố kết nên dấu chân người mới loang theo mạch biển, xuôi trung châu, tràn về Nam bộ, mở qua biển Đông khiến cho không gian sinh tồn cứ mỗi ngày một rộng mãi.

Bản tính dân mình như đất. Đất thâm sâu vững vàng. Chịu oằn mình dưới chân người nhưng nếu biết tổ chức thì đất cũng hóa núi ngất cả Trường Sơn.

Viết thế thôi, em ngụ, sáng rồi. Chứ luận về cái này thì phải có công chúa Scheherazade êm đềm bên cạnh thì nghìn đêm lẻ một cũng chỉ là tiếng vo ve của muỗi qua tai. Cơ mà em có phải Hoàng đế Ba Tư quái đâu

Đúng rồi , ý cụ có phải là....là....?
Thôi, em hóng cụ ở dưới.

 

[Kitcat]

Cái bản tuyên ngôn độc lập của ông Cụ còn đúng hơn ý chứ. Bây giờ vẫn chuẩn.

Copy của mỹ mà quên ko dẫn nguồn mà cụ. Văn chuẩn, còi to chuẩn.

 

[f320]

Copy của mỹ mà quên ko dẫn nguồn mà cụ. Văn chuẩn, còi to chuẩn.

Không dẫn nguồn chỗ nào thế cụ?

 

[TONGIA]

Chủ thớt cop bài anh Sổ đưa lên #1 đi

 

[TONGIA]

"...Điền ba hạng dồn vào bậc nhất
Thổ sáu nay chia phứt làm ba
Cốt sao số thuế tăng gia,
Đói no chết sống mặc cha thằng bần..."

 

[202]

Do các cụ bầu cả đấy, lỗi ở các cụ chứ ai.Dưng mà em kô đi bầu thì bác tổ trưởng bắt em đi do đủ quân số.Haizz

Cụ đi cụ gạch hết đi là ok. E toàn thế

 

[XPQ]

Thường thì, khi sống trong gần một người/ trong một cộng đồng, người ta rất dễ dàng nhận ra cái xấu của một người, một cộng đồng đó nhưng lại rất khó khăn khi thừa nhận những điều tốt đẹp hoặc giả có biết cũng chỉ biết sơ qua đến mức cho rằng điều đó là đương nhiên không cần xét kỹ. Cụ Phan cũng vậy.

Mười điều diễn giải dài dòng, tóm lại chỉ nói về hai vấn đề: luân lý & nghề nghiệp, hai cái nền tảng vững vàng của bất cứ nền văn hóa nào. Văn hóa Việt Nam xưa phỏng theo Trung Hoa cả nghìn năm có lẻ, đến buổi cụ Phan thì va vào văn hóa phương Tây lừng lững nên bao nhiêu nhược điểm lộ hết như hàng, thậm chí ngay cả những nét văn hóa cổ truyền từng rất long lanh cũng hóa thành xấu xa trong mắt người Tây học. Đó là cái nhược của người Việt theo lối Tây học - ngày xưa và cả ngày nay.

Nói về luân lý. Luân lý Đông-Tây có nhiều nét tương đồng nhưng cái khác cơ bản là Tây xuất từ lợi ích thiết thực, Đông khởi lên tình cảm vô hình. Nói cụ thể thì người Tây thương yêu tha nhân là mong tha nhân thương yêu lại mình. Người Việt thương nhau là để dìu nhau của cơn hoạn nạn, nối cái giống nòi.

Nói về nghề nghiệp. Trời lạnh nên người Tây khó kiếm cái ăn nên nghĩ ra nhiều trò, nhiều thứ để nuôi ấm bản thân tự đó mà phát sinh ra nhiều thứ như phát minh, sáng kiến, tổ chức, luât pháp.... Người Đông ra cửa là có đồ ăn, khí hậu ưu đãi nên xao nhãng cái chí thay trời đổi đất nhưng nếu bị áp bức thì tất sẽ vùng lên học cái hay của người để trị lại người. Học theo Tây nhiều điều rất tuyệt nhưng 'Mặt trời mọc ở đàng Đông và lặn ở đàng Tây' - chân lý ấy không bao giờ thay đổi

Tự nhiên từ xưa đến nay, trong cả cuộc sống hàng ngày có vô vàn ví dụ minh chứng cho những điều em nói. Các cụ đọc sách người xưa là để bổ túc cho mình những kinh nghiệm của người đi trước nhưng nên nhớ kinh nghiệm là mỹ từ của thất bại, không phải là chân lý rạch ròi.

Bác giải cũng dài chả kém cụ Phan nhưng không thuyết phục bằng.
Cụ Phan nói 10 điều bi ai ấy là dành nói riêng cho nhân dân và Tổ quốc của cụ. Chính xác hơn là nói với tầng lớp thanh niên có học vấn thời đó.


So sánh Đông Tây của thời của cụ, với nhãn quan của một người học Nho mà đi ra tiếp xúc với tây phương chắc chắn thực tế và sắc xảo hơn nhiều so với kiến thức tư biện của anh em mình.

Phương Tây ở trong suy nghĩ của cụ Phan không phải là cái phương hướng địa lý mà là cái vùng đất của văn minh công nghiệp. Mặt giời mọc ở đây lặn ở đâu không có vai trò gì ở vùng đất ấy. Phương Đông mà bác nhắc đến trong phần trình bày của mình là cái phương đông lấy Trung Hoa làm trung tâm, nhưng Ấn Độ hay Úc Đại lợi cũng hương đông thây. Cho nên đổ cho thiên nhiên khí hậu hay căn cơ số kiếp thì cũng lại rơi vào một trong mười bi ai mà cụ Phan đã gạch đầu dòng dành tặng cho giống loại Vinaduboong của cụ.

 

[XPQ]

Người Việt mình hay vô cùng. Tính người mềm mại, uyển chuyển khiến cho cả nền văn hóa từ mấy nghìn năm qua vững như đất là linh động như nước.

Về bản tính. Bản tính dân mình như nước. Nước đục nước trong cũng thường chọn chỗ thấp mà ngồi. Nước theo nhau cố kết nên dấu chân người mới loang theo mạch biển, xuôi trung châu, tràn về Nam bộ, mở qua biển Đông khiến cho không gian sinh tồn cứ mỗi ngày một rộng mãi.

Bản tính dân mình như đất. Đất thâm sâu vững vàng. Chịu oằn mình dưới chân người nhưng nếu biết tổ chức thì đất cũng hóa núi ngất cả Trường Sơn.

Viết thế thôi, em ngụ, sáng rồi. Chứ luận về cái này thì phải có công chúa Scheherazade êm đềm bên cạnh thì nghìn đêm lẻ một cũng chỉ là tiếng vo ve của muỗi qua tai. Cơ mà em có phải Hoàng đế Ba Tư quái đâu

Trong mọi hình thái xã hội, nhân dân hay còn gọi là quần của chúng luôn được ví von gắn với đất và nước. Cái này chả phải độc quyền riêng của dân Việt ta.
Cái nạn khổ của dân ta là ở chỗ lập cuốc bên cạnh một nền văn minh vĩ đại nhưng không tiếp thu được thấu đáo tinh hoa của nó để mà được tự chủ.

 

[Trọng Quí]

Sao tượng như cóc ngậm tiền ấy nhỉ!

Không nhặt được mồm với còm này của cụ

 

[nhchaiduong]

Cụ tản bạn tôi có 2 câu có thể tóm được cả 10 câu của anh Trinh
Dân hai nhăm triệu ai người lớn
Nước bốn nghìn năm vẫn trẻ con.

 

[Kitcat]

Không dẫn nguồn chỗ nào thế cụ?

Tớ nói người viết tuyên ngôn độc lập có đoạn copy ko dân nguồn từ TNĐL của Mẽo. Cùng 1 sự kiện tương tự, phu nhân tổng thống Trump trong bài phát biểu của mình có động thái copy có chỉnh sửa từ bài phát biểu của phu nhân tổng thống Obama (ko dẫn nguồn) bị dân Mẽo chửi cho tơi bời khói lửa.