Nước Nga đi về đâu?
Có thể nói là hơn 20 năm sau khi Liên Xô sụp đổ mà người Nga vẫn tiếp tục bị cầm tù bởi hoài niệm về quá khứ huy hoàng và cách tư duy gắn liền với quá khứ đó. Tóm lại là vẫn lạc hậu trầm trọng về tư duy. Xin phép nêu một trường hợp.
Từ 07/05 đến 28/12/2008 ở Nga đã tổ chức cuộc Trưng cầu dư luận “Những cái tên của nước Nga” trong số các khán giả truyền hình, thính giả truyền thanh và cư dân mạng internet do Cty truyền thông VID và kênh TV “Russia” tiến hành để chon lựa 100 tên tuổi nhân vật tiêu biểu nhất cho nước Nga. Cách làm tương tự như cuộc lựa chon 100 nhân vật tiêu biểu Anh Quốc do TV Anh tiến hành trước đó. Kết quả như sau:
Ngày 28/12/2008 trên kênh TV “Russia” trong chương trình “Tuần tin tức” trực tuyến cuộc người ta đã công bố kết quả Trưng cầu dư luận “Những cái tên của nước Nga”. Tên tuổi và số phiếu dành cho bốn nhân vật hàng đầu là như sau: Alexandr Nevsky (524.575 người bầu) anh hùng dân tộc Nga có công chặn các hiệp sĩ Teuton Đức Đông tiến. Petr Stolypin (523.766 NB) nhà cải cách kinh tế vĩ đại thời Xa Hoàng Nikolai II trước Thế Chiến I theo đường lối kinh tế thị trường kiểu Phương Tây. Josip Stalin (519 071 NB) nhà lãnh đạo Xô Viết thành công trong việc xây dựng nền kinh tế chỉ huy hùng mạnh và chiến thắng Đức Hitller Đông Tiến và Alexandr Pushkin (516.608 NB) nhà thơ số một của nước Nga. Ông chịu ảnh hưởng mạnh của văn hóa Phương Tây và có công đặt nền móng cho thơ ca hiện đại Nga theo phong cách Phương Tây.
Kết quả này thể hiện rất rõ hai khuynh hướng đối lập thường trực đã có từ mấy trăm năm nay trong xã hội Nga:
Nga là hạt nhân của khối các nước Đông Slavo và có con đường đi riêng khác với Châu Âu (chủ nghĩa Đại Nga).
Nga là một bộ phận của Châu Âu và văn hóa Nga là bộ phận của văn hóa Châu Âu.
Sau khi Liên Xô sụp đổ rất nhiều tài liệu về tội ác của Stalin và các cộng sự của ông đã được bạch hóa. Tại nước Cộng hòa Georgia (Gruzia) quê hương ông dưới thời các TT Chevanadze và Saakashvili ông đã bị giải thiêng và lên án.
Việc Stalin cho đến tận bây giờ vẫn được người Nga tôn vinh là một “bất ngờ” không chỉ đối với cả thế giới mà chính cả đối với người Nga. Nó thể hiện bản chất đa diện của nếp tư duy Nga vẫn bị kìm hãm bởi quá khứ.
Quân đội trên quảng trường Đỏ. Ảnh: AFP
Quân đội trên quảng trường Đỏ. Ảnh: AFP
Rất nhiều người Nga một mặt thì lên án ông như một nhà cai trị tàn bạo sắt máu nhưng mặt khác lại ngưỡng mộ ông như một nhà quản trị tài ba, hiệu quả, một bàn tay sắt cứng rắn giúp họ xây dựng “một cõi sơn hà riêng biệt” đi theo con đường riêng, khác Châu Âu và có thể thách thức được Phương Tây “cao ngạo và thối rữa”.
Điều này cũng giúp chúng ta hiểu tại sao bất cứ nhà lãnh đạo Nga nào muốn được người Nga ủng hộ mặc định phải “cương” với Phương Tây. Và hiểu được tại sao Gorbachev lại bị người Nga “ghét” đến thế.
Nguồn gốc tư tưởng Đại Nga, chủ nghĩa sứ mệnh Nga, chủ nghĩa CS Nga và việc người Nga tự coi họ là Đế quốc La Mã III được trình bầy rất mạch lạc trong tác phẩm “Russian Idea” (Русская идея) hay là “Tư tưởng Nga” của triết gia-nhà văn Nga Nikolai Berdyaev. Một trong những nhà triết học được các nhà chính trị hàng đầu Nga trong đó có TT Putin ưa thích.
Sau khi Liên Xô sụp đổ có thể nói trí thức Nga hiện nay xa cách trí thức Phương Tây về tư tưởng hơn thời Liên Xô khá nhiều. Nghịch lý? Vâng.
Trí thức Nga ngày nay nhất là những người theo chủ nghĩa dân tộc có cảm nhận họ thuộc về nền văn hóa, văn minh khác với những giá trị khác hệ giá trị Phương Tây. Xin hãy nhớ lại tác phẩm“The Clash of Civilizations” hay là “Sự va chạm của các nền văn minh” của Samuel Huntington. Đó có thể là lý do tại sao TT Putin lại được người Nga ủng hộ nhiều “bất thường” như vậy.
Điều này cũng giải thích tại sao vừa qua người Nga lại sẵn lòng chịu “thắt lưng buộc bụng”. Tại sao công chức Nga tuy tham nhũng nhưng khi đất nước khủng hoảng như hiện nay lại “tự nguyện” giảm lương.
Thực tế các biện pháp này cùng với việc giá dầu hỏa nhích lên đồng rúp Nga đã ổn định được ở mức 1$=50 rúp. Dự trữ ngoại tệ đã tăng lên và nguy cơ phá sản các đại Cty do vay nợ Phương Tây đã được giảm thiểu. Thời kỳ khó khăn nhất có thể đã qua.
Mặt khác lại phải nói là vai trò lịch sử của TT Putin và các cộng sự thế hệ ông đã kết thúc.
TT Putin và các cộng sự thế hệ ông có công lớn trong việc ổn định và vực dậy nước Nga từ tình trạng hỗn loạn thời TT Eltsin. Họ đã sử dụng khá hợp lý thu nhập cao từ việc giá dầu hỏa thế giới tăng mạnh để nâng cao đời sống người Nga và khôi phục lại vị thế và tiếng nói của nước Nga trên thế giới. Tạo cho nước Nga một Quí dự trữ ngoại tệ dắt lưng khá lớn.
Nhưng đồng thời trong 15 năm từ khi TT Putin nắm quyền họ cũng thất bại trong chương trình hiện đại hóa kinh tế Nga. Họ đã đẩy nước Nga vào mô hình kinh tế khai thác tài nguyên như hiện có. Mô hình kinh tế thậm chí lạc hậu hơn nền kinh tế sản xuất hàng hóa thời Xô Viết. Bản chất kinh tế Nga hiện nay là một nền kinh tế độc canh dầu khí rất dễ tổn thương và không phải là nền tảng tốt để phát triển bền vững.
Ngoài ra, tham nhũng trở thành quốc nạn có xu hướng ngày càng tăng. Các chỉ tiêu về phát triển con người, môi trường kinh doanh và an sinh xã hội kể cả tuổi thọ TB đều rất thấp. Minh bạch, tính hiệu quả của công quyền, tự do báo chí và nhân quyền đều còn tụt hậu xa so với mặt bằng chung thế giới.
Quá khứ huy hoàng có giúp cho hôm nay. Ảnh: Reuters
Quá khứ huy hoàng có giúp cho hôm nay. Ảnh: Reuters
Để thay đổi nhận thức người Nga cần những cú huých kiểu như thất bại trong chiến tranh Nga với Anh, Pháp, Thổ Nhĩ Kỳ (1853-1856) dẫn đến hủy bỏ chế độ nông nô năm 1861. Hay là thất bại trong chiến tranh Nga-Nhật 1905 dẫn đến chế độ Quân chủ lập hiến ở Nga. Để hiện đại hóa nước Nga cần một thế hệ lãnh đạo mới.
Thay cho lời kết
Việc so sánh một cách hình thức Nga và Malaysia dù khập khễnh đến mấy cũng cho chúng ta thấy một vài điều:
Quá khứ huy hoàng, lịch sử phong phú không đương nhiên bảo đảm cho tương lai tốt đep. Nếu đặt chúng xuống chân làm bệ đỡ thì người ta có thể nhìn xa và dễ thuận lợi đi nhanh, đi xa (Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan). Nếu đặt chúng lên đầu để rồi luôn ngước nhìn thì chỉ vướng tầm mắt ngăn không nhìn được về phía trước, về tương lai. Đeo vác nặng nề hành trang lịch sử khó có thể đi nhanh. Thậm chí bị kìm giữ vì các chuẩn mực lỗi thời.
Một nước nhỏ như Malaysia tự biết vị trí nhỏ của mình trong bàn cờ các nước lớn. Không vướng bận với hành trang lịch sử quá khứ, biết bơi theo dòng chủ lưu do cả thế giới tạo dựng và học được cách lướt sóng của các huấn luyện viên giỏi, kiên trì không bơi tắt đón đầu thì rồi sẽ hóa rồng.
Nước lớn như Nga nếu vẫn thích bơi dòng riêng do mình tự đào, tự khơi lại với hành trang quá khứ nặng nề thì sẽ bị ngửi khói của Malaysia còn lâu.
Một nước nhỏ đeo nhiều hành trang quá khứ, bơi theo kiểu riêng tự sáng tác không cần huấn luyện viên, lại thích bơi tắt đón đầu thì dù có cố bơi theo dòng chủ lưu cũng dễ vừa bơi vừa“sặc nước’’.
TamHmong. Moscow 9-5-2015
http://hieuminh.org/2015/05/10/tamhmong-nuoc-nga-trong-vong-tay-cua-qua-khu-huy-hoang/
. Lươn từ duyệt binh phí phạm lươn sang lạc hậu cổ hủ giờ lại nhảy cóc sang tự sướng với đống rác hoạt họa tập trận 
. Cụ đá sầu và quạt trần tha cho họ đi 
Không việc gì phải ngụ ý.
Chắc là trao đổi kỹ thuật Bj cá nhân 
, còn khuya mới gần gũi như ở ảnh trển
_the_purpose_of_the_diver's_decompression_chamber.jpg)
