Xin các cụ không làm to chuyện và làm cho vấn đề (công việc nữa) trở nên phức tạp.
1. Chuyện tôi làm vẫn trong phạm vi bình thường của nguyên tắc ứng xử của các bên tham gia vào công việc gọi là thiết kế và thi công 1 công trình cụ thể. Theo ngôn ngữ của cụ Archmoc, tôi là C và chưa rõ vai trò của tôi. Nay tôi xin thưa, tôi vừa là đại diện cho A trong những việc như việc tôi bày ra trên diễn đàn này, vừa là tư vấn hỗ trợ cho A để ra quyết định trong làm việc với các bên thiết kế và thi công (tư vấn phi thương mại, kiểu gia đình anh em). Nhưng tôi không phải KTS, cần tham vấn xã hội từ các thành viên của diễn đàn quan tâm đến chủ đề. Giống như rất nhiều thành viên khác, nhiều khi phải lấy ý kiến xã hội về lĩnh vực mình không biết nhiều để mình mới học thêm được, có thêm tri thức và cách nhìn nhận 1 vấn đề gì đó, từ đó ra quyết định đúng được. Ví dụ, có người phân tích bằng kiến thức chuyên môn, kinh nghiệm của họ thì mình mới biết nên lát gạch to bản thay vì gạch khổ nhỏ cho phòng khách, từ đó mình biết để đề nghị KTS họ vẽ gạch to khổ hơn cho đẹp. Hoặc về vật liệu, mình phải hỏi mới biết cái vách KTS vẽ ra muốn làm phải tốn 20 triệu, cái xí bệt họ vẽ là đồ moen gì đó chi phí 50 triệu, trong khi mình không đủ tiền để dùng những thứ x a xỉ khác và mình biết có cách thay bằng vật liệu khác, thiết bị khác chi phí đỡ tốn kém hơn... Đó là quyền chính đáng của chủ nhà (A) và việc dùng diễn đàn để hỏi cũng như hỏi ngời đời vẫn thuộc thẩm quyền chính đáng của chủ nhà (A) và tư vấn như tôi (C).
2. KTS bây giờ đa số làm dưới danh của một pháp nhân (Công ty) kinh doanh thiết kế kiêm thi công hoặc làm tổng thầu thi công nội thất luôn. Quyền tách thiết kế riêng, thi công riêng là quyền của chủ nhà (A) khi ký hợp đồng và trong case này chủ nhà đã chọn PA đó (đơn giản là bên B họ khái toán giá quá cao). Và hợp đồng thiết kế đã được ký, thực hiện gần đến khâu cơ bản hoàn thành 3D để chuyển sang bước vẽ chi tiết.
Tình trạng của các công ty thiết kế như thế nào thì đã bàn nhiều ở trên. Chủ nhà cũng phải chung sống với tình trạng đó. Và chủ nhà cũng muốn làm sao bản thiết kế dùng được, tương xứng với tiền chi phí thiết kế đã cam kết chi .
Theo hợp đồng, các sản phẩm thiết kế đều qua 2 bước "góp ý", đưa ra yêu cầu, thậm chí thay đổi nhỏ để bản vẽ hoàn thiện. Hợp đồng cũng không cấm chủ nhà (A) thu thập ý kiến xã hội để ra quyết định chính thức của mình mỗi khi làm việc với bên B theo hợp đồng. Thậm chí B còn khuyến khích A hãy về hỏi kỹ vợ con, gia đình, bạn bè nữa, sao cho thấy hết nhẽ thì ra ý kiến chính thức...
Một sản phẩm thiết kế nhà dân dụng (sau này thành sản phẩm thực tế) cuối cùng là để phục vụ chủ nhà, vượt qua được các bình phẩm xã hội khen chê... Và như bác Focus đã khái quát, phụ thuộc rất lớn vào chủ nhà trong việc tìm đúng KTS, biết ra các quyết định đúng và biết làm để cho các công việc suôn sẻ.
Nguyên tắc của làm nhà là cái gì sửa được ở khâu thiết kế thì phải sửa ngay, nếu để sau này khi thi công mới sửa thì trả giá rất nặng...
Sửa thiết kế theo tôi có 2 bước: bước ý tưởng cơ bản đặt bài và phác thảo và bước lấy ý kiến rộng hơn để hoàn thiện.
Tất nhiên, bản thiết kế kém quá mà ở bước 2 chủ nhà A thấy phải đi lại bước 1 hoặc bên B thấy không đáp ứng được thì xóa bàn làm lại (hủy hợp đồng, thuê thiết kế lại từ đầu). Đó là case đặc biệt rồi. Còn đa số trường hợp chủ nhà không nhiều tiền và nhiều thời gian để làm đi làm lại như vậy. Và bên B khi đã đi được 2/3 quãng đường, ít người chấp nhận hủy hợp đồng trả lại chi phí cho A...
Thưc tế nó là vậy: Chủ nhà nhận thiết kế rồi vẫn có quyền tối hậu là sửa chữa tiểu tiết khi thi công (hợp đồng cũng không cấm điều này).
Trường hợp thuê trọn gói tôi không tính nhưng với mô hình tách thiết kế khỏi thi công, tôi thấy thực tế có các tình huống sau:
1. Lý tưởng nhất là theo 100% thiết kế.
2. Theo thiết kế nhưng có sửa đổi tiểu tiết khi thi công (thay đổi vật liệu, thiết bị, thậm chí màu sắc khi trên thị trường không tìm được vật liệu coa mù chỉ định...)
3. Chỉ theo thiết kế những bố cục cơ bản, còn thay đổi nhiều.
4. Bỏ hẳn thiết kế, tự làm hoặc mời 1 thiết kế khác.
Công việc của tôi và chủ nhà A đang thuận lợi, kết quả không thật mỹ mãn và rất sợ như cảnh đẽo cày giữa đường, nhưng các việc chính đang đi theo đúng lộ trình, bác chủ A khá hài lòng các việc. Cám ơn các cụ, các bác đã có đóng góp xây dựng giúp chúng tôi ở các việc tôi hỏi. Mong các cụ tiếp tục chỉ bảo ở nhiều việc sẽ còn tiếp và có gì sai cũng dạy bảo thêm.
Mục tiêu của chúng tôi là làm cho việc làm nhà tiến triển tốt, hài lòng các bên tham gia. Mong các cụ ủng hộ cho muc tiêu ấy.
