Đầu tiên tranh luận về Năng suất lao động thì CCCM phải thống nhất về khái niệm đã. Theo Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) thì định nghĩa năng suất lao động như sau:
Google dịch:
Em tinh dịch: nôm na là NSLĐ bằng giá trị gia tăng làm ra (đo bằng tiền) trong 1 ngày, 1 tháng... chia cho số lượng người lao động. Nếu đối với 1 công ty là số nhân sự của cty, với 1 đất nước là số người trong độ tuổi lao động v.v...
Giờ bàn về cách tăng NSLĐ:
- Xét trong 1 nghề, ví dụ công nhân may mặc. Giả sử nhà máy may xuất khẩu có 1000 công nhân, mỗi công nhân may được 20 cái áo/ngày. Sau khi trừ chi phí đầu vào, thu được 2 USD/cái => năng suất lao động 40 USD/ngày.
Sau đó ông giám đốc nhà máy áp dụng các biện pháp như: đầu tư máy mới (cải tiến công nghệ), một ngày chỉ cho ị 1 lần, đái 1 lần, không quá 5 phút (kỷ luật lao động), tìm ra cách xỏ kim nhanh hơn (sáng kiến cải tiến kỹ thuật) v.v... nên 1 ngày công nhân may thêm được 2 cái áo => năng suất lao động tăng lên thành 44 USD/ngày => tăng 10% năng suất lao động.
- Xét trên phạm vi nhà máy, ông giám đốc tuyển thêm 10 ông thiết kế, nhận thêm cả công đoạn thiết kế sản phẩm nên 1 cái áo được thêm 0.5 USD tiền thiết kế. Như vậy 1 ngày công ty làm ra 20 x 1000 x 2.5 = 50.000 USD. Chia cho 1010 người => năng suất là 49.5 USD, năng suất lao động tăng ~24%
- Xét trên phạm vi cả khu công nghiệp, ông giám đốc khu CN thấy năng suất 49.5 USD/ngày vẫn thấp. Ông đuổi nhà máy may mặc đi, thay vào đó là nhà máy sản xuất chip có 1000 công nhân có tay nghề sản xuất chip, 1 ngày sản xuất ra 1000 con chip, sau khi trừ chi phí đầu vào, thu được 100 USD/con => năng suất lao động là 100 USD/ngày, tăng 150%
Với các ví dụ trên em có 1 số nhận xét:
1) Để cải tiến NSLĐ cho 1 vị trí công việc, 1 nghề thì có thể cải tiến công nghệ, kỷ luật lao động, sáng kiến cải tiến kỹ thuật v.v...
2) Để cải tiến NSLĐ cho 1 ngành nghề, 1 cty thì ngoài biện pháp 1, có thể tham gia vào các phân khúc có giá trị gia tăng cao hơn. Tất nhiên khi đó đòi hỏi có thêm nhân sự có tri thức, kỹ năng cao hơn.
3) Để cải tiến NSLĐ cho 1 huyện, 1 tỉnh, 1 đất nước thì ngoài biện pháp 1 và 2, có thể phải bỏ đi các ngành giá trị gia tăng thấp, nhường cho thằng khác làm để làm các ngành có giá trị gia tăng cao hơn. Tất nhiên khi đó đòi hỏi nhân sự có tri thức, kỹ năng cao hơn ở quy mô lớn hơn nhiều.
Như vậy trả lời luôn cả câu hỏi của cụ gì thắc mắc, tăng năng suất lao động thì làm ra thừa mứa hàng hóa, bán cho ai