[Funland] Lịch sử, văn hoá dân tộc Chăm.

[Phỡn]

Mấy cụ đấy em đoán chưa bao giờ đi miền Tây cụ ạ . Toàn nghe nói hoặc coi 3 cái chương trình vớ vẩn trên tivi .
Giờ làm gì còn dừa nước nữa mà đòi lợp lá ?
Nông thôn miền Tây chỉ ít nhà tầng hơn miền Bắc , chứ có mấy nhà lá nữa .

Họ đất rộng ở không tập trung quây quần thành xóm làng thì xây nhà tầng làm gì cụ.
Kêu miền nam nóng em e rằng chửa vào đó bao giờ, chứ ngồi trong râm nghe gió thổi còn chết rét

 

[hd-vt]

Giờ giàu có mới chơi lợp dừa nước ấy cụ
Em vừa đi một vòng cả đông lẫn tây nè, toàn nhà xây không
Cụ gì kia em nhớ tay gì chơi tóp tóp khoe bên mẽo tủ lạnh làm được nước mát ghê

Trước em xem vài lần clip cụ ấy chém gió tên gì...lỳ thì phải.
Ôi trời, hắn đó nói có pha trò kiểu của hắn trong đấy mà cc tin hết ạ. Em nhớ là con ngan em xem clip cứ cười cười cái dẻo mỏ mồm mép hài hước của cụ ấy mà.

 

[Bastion.P]

Nước ăn cũng khoan nước ngầm rồi, có dùng nước sông rạch nữa đâu.

Wc cũng khép kín trong nhà, ko ra sông cầu tõm nữa.

Mấy cụ đấy em đoán chưa bao giờ đi miền Tây cụ ạ . Toàn nghe nói hoặc coi 3 cái chương trình vớ vẩn trên tivi .
Giờ làm gì còn dừa nước nữa mà đòi lợp lá ?
Nông thôn miền Tây chỉ ít nhà tầng hơn miền Bắc , chứ có mấy nhà lá nữa .

 

[edc]

Truyện khác sách mà cụ! Nếu là truyện thì nói làm giề! Còn ở trên ghi rõ rồi nhé! Không có chữ truyền thuyết nào!

Đây cụ. Nó là truyền thuyết nhé. Có trích dẫn luôn 1977. Còn như thế nào. Em chịu

 

[dinhngocthach]

Đây cụ. Nó là truyền thuyết nhé. Có trích dẫn luôn 1977.
Còn bây như thế nào. Em chịu

Nó chỉ là câu chuyện truyền thuyết về sự tích bánh chưng bánh dày! Này đâu phải sách lịch sử đâu!

 

[Chauthanh11]

Nước ăn cũng khoan nước ngầm rồi, có dùng nước sông rạch nữa đâu.

Wc cũng khép kín trong nhà, ko ra sông cầu tõm nữa.

Cầu tõm vẫn có nhưng còn ít cụ ạ .
Những kênh rạch nhiều vùng nuôi thủy sản , làm cầu tõm ra sông gây ô nhiễm , chính quyền họ cũng phạt nên dân cũng không dám .
Nông thôn giờ nước máy cũng khá nhiều rồi . Vì những tỉnh như Cà Mau , Bạc Liêu , Kiên Giang vv nước sông đa phần nhiễm mặn , khoan hên xui có khi mặn hoặc phèn không dùng được .

Miền Tây nông thôn giờ chỉ còn cái tục , không có nghĩa địa nên đa phần chôn trong vườn thấy nó hơi ghê

Xã hội phát triển thì em thấy cách suy nghĩ lối sống miền Nam hay Bắc có lẽ xích lại gần nhau hơn

 

[edc]

Nó chỉ là câu chuyện truyền thuyết về sự tích bánh chưng bánh dày! Này đâu phải sách lịch sử đâu!

Ngày trước, em rất hay đi đền hùng. Cứ đến là vào Bảo tàng Hùng vương chơi, do nó mát. Em chưa thấy trong đó có ghi năm sinh bao giờ. Còn bây giờ có cả năm sinh, chắc do tiến bộ của GS. tiến sĩ..nào đó.

 

[dinhngocthach]

Cầu tõm vẫn có nhưng còn ít cụ ạ .
Những kênh rạch nhiều vùng nuôi thủy sản , làm cầu tõm ra sông gây ô nhiễm , chính quyền họ cũng phạt nên dân cũng không dám .
Nông thôn giờ nước máy cũng khá nhiều rồi . Vì những tỉnh như Cà Mau , Bạc Liêu , Kiên Giang vv nước sông đa phần nhiễm mặn , khoan hên xui có khi mặn hoặc phèn không dùng được .

Miền Tây nông thôn giờ chỉ còn cái tục , không có nghĩa địa nên đa phần chôn trong vườn thấy nó hơi ghê

Xã hội phát triển thì em thấy cách suy nghĩ lối sống miền Nam hay Bắc có lẽ xích lại gần nhau hơn

Cầu tỏm còn nhiều chứ không ít đâu! Chỉ có điều thay vì tỏm sông thì bây giờ cũng có bệ vệ sinh nhưng ít nhà xây bể tự hoại mà thả thẳng ra sông thôi. Khi nào dân miền Tây bỏ cái khoái xây ( cất) nhà quay đít ra sông thì mới hết.

 

[dinhngocthach]

Ngày trước, em rất hay đi đền hùng. Cứ đến là vào Bảo tàng Hùng vương chơi, do nó mát. Em chưa thấy trong đó có ghi năm sinh bao giờ. Còn bây giờ có cả năm sinh, chắc do tiến bộ của GS. tiến sĩ..nào đó.

Em cũng không rõ , nhưng có lẽ có đợt dân tình thắc mắc sao 18 đời vua mà tận 4000 năm nên người ta sáng tác sao cho đủ số năm.

 

[Bastion.P]

Đền Hùng mới xây thời Nguyễn mừ, giếng trong đền đào bằng kỹ thuật giếng ... Chăm

Ngày trước, em rất hay đi đền hùng. Cứ đến là vào Bảo tàng Hùng vương chơi, do nó mát. Em chưa thấy trong đó có ghi năm sinh bao giờ. Còn bây giờ có cả năm sinh, chắc do tiến bộ của GS. tiến sĩ..nào đó.

 

[hd-vt]

Cầu tỏm còn nhiều chứ không ít đâu! Chỉ có điều thay vì tỏm sông thì bây giờ cũng có bệ vệ sinh nhưng ít nhà xây bể tự hoại mà thả thẳng ra sông thôi. Khi nào dân miền Tây bỏ cái khoái xây ( cất) nhà quay đít ra sông thì mới hết.

Văn hóa sông nước, bám kênh rạch. Bây giờ vẫn, con đường cạnh con kênh, dân đóng cọc làm nhà ở trên, nhà thì một nửa hay già nửa trên sông thì xây bê tông gạch cái gì, vật liệu nhẹ gỗ ván mà triển. Ở thế cũng thích, mát và vứt đồ xuống dưới cũng tiện hehe.
Năm 95-96 thì phải, em lượn ở vùng quê Hội Bài - Tỉnh BR VT cả tuần, xóm nằm ngay cạnh đường ql51, SG đi VT đâu xa xôi gì.
Em ngạc nhiên là cả xóm nhà nào cũng có điện thoại bàn để giao lưu với họ hàng bên Mỹ, thời đấy mà có đt bàn chảnh như giờ có aiphon đời mới nhất hehe. Nhưng không nhà nào có toalet, 100% chỉ có "dưới quận công" một bậc. Giờ đất nước phát triển hơn xưa là tốt rồi.

 

[Tứ Vô Lượng]

Em thực sự ngạc nhiên. Ko chỉ chính xác năm sinh năm mất, thọ 400-500 tuổi mà còn chính xác số con trai con gái. Trong đó có Hùng Hiền Vương sinh 29 con gái, 1 trong số đó là Âu Cơ. Tiếc là không ghi năm sinh năm mất của Âu Cơ và số con trai, con gái cụ thể trong 100 con.

Bịa vãi linh hồn bây giờ do nhu cầu làm du lịch, các di tích lịch sử và lễ hội có nhiều biến tướng tự do đắp thêm thắt

 

[belo]

Bịa vãi linh hồn bây giờ do nhu cầu làm du lịch, các di tích lịch sử và lễ hội có nhiều biến tướng tự do đắp thêm thắt

Có sao đâu cụ. Các nước phát triển nhất thế giới, tổng thống vẫn cầu nguyện kia kìa. Di tích, nước thánh, bánh thánh..vẫn vô khối.

 

[giaconngu]

Ngày xưa là sách nào??
Ngày nay thì có cụ gì đưa ở trên rõ ràng năm sinh, năm mất thọ bao nhiêu, ở ngôi bao nhiêu năm được nhà nước in ra cho toàn dân biết tường tận rồi đấy!

Sử ký, Tiền Hán thư chỉ thấy ghi chép từ thời Triệu Đà trở đi. Tuy nhiên, Cựu Đường thư viết khoảng năm 941-945 thời Hậu Tấn, dẫn sách Nam Việt chí của Thẩm Hoài Viễn viết khoảng cuối thế kỷ 5 (sách này nay không còn) khi viết về huyện Bình Đạo (Phong Khê thời Hán) thuộc Giao Châu của An Nam đô đốc phủ đề cập tới Hùng vương, Hùng hầu, An Dương vương, Triệu Đà, [Trọng] Thủy, Mị Châu, thần nỏ. Nhà cháu trích lại đoạn dịch thô sang tiếng Việt như sau:

Bình Đạo, Hán Phong Khê huyện địa, Nam Tề trí Xương Quốc huyện. “Nam Việt chí”: Giao Chỉ chi địa, tối vi cao du. Cựu hữu quân trưởng viết Hùng vương, kì tá viết Hùng hầu. Hậu Thục vương tương binh tam vạn thảo Hùng vương, diệt chi. Thục dĩ kì tử vi An Dương vương, trị Giao Chỉ. Kì quốc địa, tại kim Bình Đạo huyện đông. Kì thành cửu trọng, chu cửu lí, sĩ thứ phiền phụ. Úy Đà tại Phiên Ngung, khiển binh công chi. Vương hữu thần nỗ, nhất phát sát Việt quân vạn nhân, Triệu Đà nãi dữ chi hòa, nhưng dĩ kì tử Thủy vi chất. An Dương vương dĩ Mị Châu thê chi, tử Thủy đắc nỗ hủy chi. Việt binh chí, nãi sát An Dương vương, kiêm kì địa.

An Nam chí lược của Lê Tắc (1263-1342) không ghi chép gì về họ Hồng Bàng (Kinh Dương Vương, Lạc Long Quân, Hùng Vương) hay An Dương Vương. Đại Việt Sử ký của Lê Văn Hưu (1230-1322) nay không còn nên không rõ có ghi chép gì về họ Hồng Bàng, An Dương Vương hay không. Từ Đại Việt Sử ký toàn thư (https://www.informatik.uni-leipzig.de/~duc/sach/dvsktt/dvsktt01.html) mới thấy xuất hiện họ Hồng Bàng, An Dương Vương với nội dung tổng kết: Trở lên là [kỷ] Hồng Bàng thị, từ Kinh Dương Vương được phong năm Nhâm Tuất, cùng thời với Đế Nghi, truyền đến cuối thời vua Hùng Vương, ngang với đời Noãn Vương nhà Chu năm thứ 57 [258 TCN] là năm Quý Mão thì hết, tất cả 2.622 năm [2879-258 TCN]. Đây chỉ là một niên đại suy đoán trên cơ sở (như trong Phàm lệ đã nói) muốn đặt Kinh Dương Vương ngang với Đế Nghi trong truyền thuyết của Trung Quốc mà thôi.

 

[Bastion.P]

Có 1 điều không ai ngờ là Hàn quốc cũng có 18 vua Hùng vương làm tổ tiên.

1 điều thú vị khác là Mông Cổ cũng gọi các vua (thủ lĩnh liên minh các bộ lạc) của mình là Hùng. Chỉ là ly lai đi 1 chút, họ phát âm là Hãn, hay là Khan. Tức Hãn, Khan của Mông Cổ chính là Hùng trong tiếng Việt.

Do đó, coi Hùng là họ kể hơi

Có sao đâu cụ. Các nước phát triển nhất thế giới, tổng thống vẫn cầu nguyện kia kìa. Di tích, nước thánh, bánh thánh..vẫn vô khối.

 

[Tứ Vô Lượng]

Có 1 điều không ai ngờ là Hàn quốc cũng có 18 vua Hùng vương làm tổ tiên.

1 điều thú vị khác là Mông Cổ cũng gọi các vua (thủ lĩnh liên minh các bộ lạc) của mình là Hùng. Chỉ là ly lai đi 1 chút, họ phát âm là Hãn, hay là Khan. Tức Hãn, Khan của Mông Cổ chính là Hùng trong tiếng Việt.

Do đó, coi Hùng là họ kể hơi

Các bộ lạc của mình gọi là Lạc. Mãi sau này mới gọi là Hùng

Mô típ 18 đời Hùng vương là mô típ truyền thuyết xa xưa của "nước" Xích Quỷ ở hồ Động Đình, sông Dương Tử, từ đó có thể truyền thuyết đi theo di dân đi đến các nơi. Dù đi đâu thì vẫn là gốc văn minh hồ Động Đình.

Tương tự truyền thuyết Tam Hoàng Ngũ Đế mấy ngàn năm của người Hoa Hạ. Dù đi đâu vẫn là gốc văn minh Hoa Hạ (Hoàng Hà).

Người Xích Quỷ (Dương Tử) với người Hoa Hạ (Hoàng Hà) đã chém giết, pha máu tùm lum hết cả bao đời nhưng đến nay vẫn còn phân biệt, lưu lại tính chất 2 trung tâm cội nguồn văn hóa của TQ là hồ Động Đình và sômg Hoàng Hà

Ngay ở tên tỉnh của Trung quốc: phía bắc Hồ Động Đình gọi là tỉnh Hồ Bắc (Hubei), phía nam gọi là tỉnh Hồ Nam (Hunan). Còn bắc Hoàng Hà thì gọi là Hà Bắc (Hebei) - Bắc Kinh, nam Hoàng Hà thì gọi là Hà Nam (Henan)

 

[Buryat]

Sử ký, Tiền Hán thư chỉ thấy ghi chép từ thời Triệu Đà trở đi. Tuy nhiên, Cựu Đường thư viết khoảng năm 941-945 thời Hậu Tấn, dẫn sách Nam Việt chí của Thẩm Hoài Viễn viết khoảng cuối thế kỷ 5 (sách này nay không còn) khi viết về huyện Bình Đạo (Phong Khê thời Hán) thuộc Giao Châu của An Nam đô đốc phủ đề cập tới Hùng vương, Hùng hầu, An Dương vương, Triệu Đà, [Trọng] Thủy, Mị Châu, thần nỏ. Nhà cháu trích lại đoạn dịch thô sang tiếng Việt như sau:

Bình Đạo, Hán Phong Khê huyện địa, Nam Tề trí Xương Quốc huyện. “Nam Việt chí”: Giao Chỉ chi địa, tối vi cao du. Cựu hữu quân trưởng viết Hùng vương, kì tá viết Hùng hầu. Hậu Thục vương tương binh tam vạn thảo Hùng vương, diệt chi. Thục dĩ kì tử vi An Dương vương, trị Giao Chỉ. Kì quốc địa, tại kim Bình Đạo huyện đông. Kì thành cửu trọng, chu cửu lí, sĩ thứ phiền phụ. Úy Đà tại Phiên Ngung, khiển binh công chi. Vương hữu thần nỗ, nhất phát sát Việt quân vạn nhân, Triệu Đà nãi dữ chi hòa, nhưng dĩ kì tử Thủy vi chất. An Dương vương dĩ Mị Châu thê chi, tử Thủy đắc nỗ hủy chi. Việt binh chí, nãi sát An Dương vương, kiêm kì địa.

An Nam chí lược của Lê Tắc (1263-1342) không ghi chép gì về họ Hồng Bàng (Kinh Dương Vương, Lạc Long Quân, Hùng Vương) hay An Dương Vương. Đại Việt Sử ký của Lê Văn Hưu (1230-1322) nay không còn nên không rõ có ghi chép gì về họ Hồng Bàng, An Dương Vương hay không. Từ Đại Việt Sử ký toàn thư (https://www.informatik.uni-leipzig.de/~duc/sach/dvsktt/dvsktt01.html) mới thấy xuất hiện họ Hồng Bàng, An Dương Vương với nội dung tổng kết: Trở lên là [kỷ] Hồng Bàng thị, từ Kinh Dương Vương được phong năm Nhâm Tuất, cùng thời với Đế Nghi, truyền đến cuối thời vua Hùng Vương, ngang với đời Noãn Vương nhà Chu năm thứ 57 [258 TCN] là năm Quý Mão thì hết, tất cả 2.622 năm [2879-258 TCN]. Đây chỉ là một niên đại suy đoán trên cơ sở (như trong Phàm lệ đã nói) muốn đặt Kinh Dương Vương ngang với Đế Nghi trong truyền thuyết của Trung Quốc mà thôi.

Cụ luôn cho những câu trả lời khoa học và chi tiết. Cảm ơn cụ.

 

[Buryat]

Em bổ sung thêm là người Chăm và các dân tộc chịu ảnh hưởng văn hóa Ấn Độ đều sống rất mất vệ sinh. Đây là yếu tố văn hóa, không liên quan trực tếp đến giàu nghèo, khí hậu. Việc sống trên kênh rạch, xả thải cá nhân thẳng xuống sông có vẻ là một đặc trưng của các dân tộc Malay, từ Indonesia, Philipines đến miền nam Viêt Nam. Ngay tại Ấn Độ, chỉnh phủ cố gắng xây nhà vệ sinh để giảm tình trạng phóng uế công cộng (thậm chí sáng sớm ngồi ngay trên vỉa hè để ị bậy) nhưng xây xong người dân cũng không dùng. Dân Digan hay Gypsy ngay tại EU (đã được chứng minh là di cư từ Tây Ấn Độ sang châu Âu theo nhiều đợt, sớm nhất là cách đây hơn 1000 năm, giờ vẫn sống rất bẩn, nếu cho sống riêng thành 1 khu. Chính quyền cũng bất lực nên quây thành khu riêng cho họ vứt rác thoải mái. Đường sắt chạy qua khu người Di gan ở là quanh đường sắt trở thành bãi rác, y hệt các ga tàu vùng miền Trung và Nam bộ Việt Nam.

Em qua Malaysia, làm việc ở một khu văn phòng đồ sộ, hơi cũ nhưng vẫn là nằm trong khu tam giác vàng của Kuala Lumpur (ngay gần tháp đôi). Nhưng vào nhà vệ sinh thì hơi tởm, nước đọng lõng bõng, giấy vứt đầy làm em nhớ lại nhà vệ sinh chung khu tập thể Hà Nội thời những năm bao cấp.

 

[Tứ Vô Lượng]

Có 1 điều không ai ngờ là Hàn quốc cũng có 18 vua Hùng vương làm tổ tiên.

1 điều thú vị khác là Mông Cổ cũng gọi các vua (thủ lĩnh liên minh các bộ lạc) của mình là Hùng. Chỉ là ly lai đi 1 chút, họ phát âm là Hãn, hay là Khan. Tức Hãn, Khan của Mông Cổ chính là Hùng trong tiếng Việt.

Do đó, coi Hùng là họ kể hơi

Có thể đọc thêm bài này về liên hệ Hàn quốc và Hồ Động đình (cái chính là hình sông thế núi di tích ở khu vực quanh hồ Động Đình rất giống với truyền thuyết, nên có cơ sở khá vững).

119. Hồ Động Đình – Cội nguồn Tộc Việt

Hồ Động Đình được nhắc tới nhiều trong truyền thuyết, cổ sử và văn hóa của Đại Tộc Việt. HỔ ĐỘNG ĐÌNH và TRUYỀN THUYẾT VIỆT. Kì Dương Vương Lấy Công Chúa Của Long Vương Động Đình Quân. Theo Lĩnh Na…

luocsutocviet.com

 

[Buryat]

Họ đất rộng ở không tập trung quây quần thành xóm làng thì xây nhà tầng làm gì cụ.
Kêu miền nam nóng em e rằng chửa vào đó bao giờ, chứ ngồi trong râm nghe gió thổi còn chết rét

Không phải do đất rộng mà cũng là do văn hóa cụ ạ. Người Trung Quốc đất họ rộng hơn Việt Nam.nhiều nếu tính bình quân đầu người, nhưng ở đâu cũng thành một cộng đồng nhỏ gắn bó chặt chẽ, đoàn kết bảo vệ nhau, dân Âu kém hơn nhưng cũng còn tạm được, còn người Khmer, người Chăm và các dân tộc Mã Lai thường không gắn kết, thiếu đoàn kết với nhau, từ cách xây nhà đã thế, giận lẫy một chút là bỏ đi vào vùng sâu cất nhà ở một mình (cụ tham khảo sách của cụ Vương Hồng Sển về văn hóa Nam Bộ), làng xóm rời rạc, không có sự đoàn kết và gắn kết (cãi nhau là sẵn sàng mang hết ruộng đất của chính mình đi biếu quan để giành thắng lợi với hàng xóm). Cụ xem.nhà cửa ở ngay các thành phố miền Nam hiện nay cũng vậy, ngoài việc lụp xụp (vì nghèo) thì cũng manh ai nấy xây, cực kỳ lộn xộn, không ai nghe ai. Nói chung dân Mã Lai kém về chữ Nhẫn (đối nghịch hẵn với dân Tàu, dân Nhật). Dân Bắc Việt Nam có lẽ ở mức giữa.

Chăm pa ngày xưa được mỗi thời Chế Bồng Nga là mạnh, còn lại là chia rẽ, tự đánh lẫn nhau cũng vì thiếu đoàn kết. Các dân tộc Mã Lai ở Malaysia và Indonesia cũng thế, đất bé tí mà chia làm vài chục tiểu quốc. Ân Độ khi người Anh đến chia làm gần 2000 tiểu quốc nhỏ, cho đến giờ cái đám Maharaja đó vẫn còn, chính quyến TW vẫn phải chấp nhận cho tồn tại.