Kinh nghiệm lái xe với hộp số AT

[Newbie_SG®]

Em xin chia sẻ một số kinh nghiệm cá nhân khi lái xe AT.

1. Sử dụng O/D off.

- Tất cả các hộp số AT hoặc MT đều có một (hoặc vài) cấp số có tỷ số truyền nhỏ hơn 1, thường là số cao nhất của xe, các cấp số này được gọi chung là Over Drive.

VD
hộp số xe Ford Escape VN:

Số I---- 2.89 : 1
Số II--- 1.57 : 1
Số III-- 1 : 1
Số IV--- 0.7 : 1 (Over Drive)
Số lùi-- 2.31 : 1

hộp số xe Hyundai Sonata 2011
Số I---- 4.21 : 1
Số II--- 2.64 : 1
Số III-- 1.80 : 1
Số IV--- 1.39 : 1
Số V---- 1.00 : 1
Số VI--- 0.77 : 1 (Over Drive)
Số lùi-- 3.39 : 1


Khi khởi động xe, chế độ OD sẽ được bật ON ngầm định, bất kể là lúc tắt máy nó ở ON hay OFF. Ở chế độ này, hộp số sẽ được phép chuyển đến số cao nhất tùy theo tính toán của máy tính, căn cứ vào điều kiện chạy xe, đường xá v.v. và về cơ bản thì chỉ cần đóng số D là đi được hầu hết các điều kiện đường xá thông thường.

Ở chế độ OD ON này, lực phanh động cơ (engine brake) là rất thấp, xe chạy bon và đỡ hao nhiên liệu hơn.

Khi gặp một số tình huống mà việc tính toán chuyển số có vẻ khó khăn, ví dụ như việc leo một con dốc không cao lắm nhưng lại hơi dài, hộp số tự động Escape cứ nhảy qua-lại giữa số 3 và số 4, dẫn đến việc xe bị mất đà, lúc này chúng ta có thể nhấn OD OFF. Hộp số sẽ cắt hoàn toàn số 4, chỉ còn dịch chuyển giữa 1-2-3, xe leo dốc khỏe hơn hẳn.

Ngược lai, khi xuống dốc, nếu để số 4 xe sẽ lao rất nhanh, phải đệm phanh nhiều, dễ cháy phanh nguy hiểm, ta cũng nhấn OD OFF để cắt số 4, dùng sức ghì động cơ (engine brake) để xuống dốc an toàn hơn, để dành phanh chính cho những tình huống cần thiết hơn.

Khi di chuyển trong phố đông người, chạy chậm, cũng có thể dùng OD OFF để lợi dụng thêm phanh động cơ, đỡ phải dùng phanh nhiều

Câu hỏi 1: khi vượt xe khác có nên dùng OD OFF hay không?(giả sử ta đang đi xe Escape)

- Câu trả lời là CÓ và KHÔNG, tùy theo điều kiện thực tế khi vượt và thao tác thành thạo của lái xe.

- Trường hợp xe trước chạy chậm, khoảng 50-60kmh thì có thể bấm OD OFF, cắt số 4, về số 3 để tăng lực kéo, vọt qua.

- Trường hợp xe trước chạy nhanh hơn 80kmh thì có thể dùng OD OFF để tăng tốc đột ngột khi vượt, nhưng khi vượt ngang qua xe trước rồi thì phải bấm OD ON ngay để cho phép xe lên số 4, nếu không nó cứ ở số 3 hoài, không nhanh hơn được nữa, máy gào rú nghe rất ghê và cảm giác rất nguy hiểm vì chỉ cần ngớt ga là xe tụt tốc độ rất nhanh

- Lựa chọn tối ưu khi vượt xe khác trên đường là QUÊN OD OFF đi, mà chỉ thao tác đơn giản là đạp lút ga (kick down), xe sẽ tự hiểu là cần tăng tốc đột ngột, nó sẽ tự về số 3 vọt lên và tự lên số 4 khi đủ tốc, lái xe chỉ còn lo xử lý tình huống trên đường thôi.

Câu hỏi 2: leo dốc cao thì dùng OD OFF có đủ không?

- Nếu dốc thoáng, xe có đà thì OD OFF là đủ.

- Nhưng nếu đường đông, xe không có đà (như lúc em leo theo đoàn lên đỉnh Langbian) thì OD OFF không đủ để leo. Em phải về số 2, đôi lúc phải về số 1 mới leo hết nổi con dốc này.

(còn nữa)

 

[MiniTàu]

Ngóng cụ!

 

[Newbie_SG®]

2. Sử dụng số N (Neutral, số mo)

Khi ở vị trí N, không có lực kéo nào được đưa xuống bộ truyền động. Số N trên xe AT chủ yếu chỉ dùng khi phải kéo xe hỏng, còn lại các trường hợp khác sử dụng rất ít.

- Khi dừng chờ đèn đỏ lâu, có thể về N để ngắt hoàn toàn lực kéo của động cơ xuống bánh xe, lúc này chỉ cần phanh xe với một lực nhẹ nhàng là đủ giữ xe đứng yên tại chỗ. Nhưng nếu dừng ngắn thì cứ để số D mà đạp phanh. Cơ cấu truyền mô men xoắn của AT (torque converter) cho phép sự trượt này, về cơ bản thì chỉ là trượt dầu trong hộp số thôi nên không có hao mòn gì đáng kể. Việc giữ nguyên số ở D cũng tiết kiệm nhiều lần đóng-mở van dầu của hộp số.

- Khi giảm tốc để dừng xe (ví dụ như thấy đèn đỏ ở ngã tư phía trước) thì tuyệt đối không nên về N để xe trôi tự do. Điều này có thể gây nguy hiểm vì xe trôi theo quán tính, phanh sẽ khó khăn hơn vì không còn sức ghì động cơ (engine brake), việc giảm tốc xe chỉ còn do 4 phanh đảm nhiệm, hiệu quả kém hơn nhiều. Ngoài ra, còn phải tính đến các tình huống khẩn cấp, (vd như lại cần tăng tốc bất ngờ vì lý do nào đó), ta sẽ không còn số để vọt, thời gian phản ứng để đóng số D và khoảnh khắc hộp số chuyển số có thể đã quá dài, tai nạn đã có thể xảy ra.

- Khi xe cần phải kéo thì việc để ở số N là chưa đủ an toàn cho hộp số. Nếu kéo xe với khoảng cách ngắn và tốc độ chậm thì có lẽ không gây hư hại nhiều lắm. Nhưng tốt nhất là nhấc phía cầu chủ động đặt lên xe cứu hộ mà kéo, nếu xe 4WD hoặc AWD thì tốt nhất nên chở chứ không nên kéo.

- Ở số N thì xe có thể tắt máy & khởi động lại được, nhưng đa phần ở số N là không rút chìa khóa ra khỏi ổ được

 

[Newbie_SG®]

3. Sử dụng số P và Parking Brake (phanh đỗ xe)
Số P là Parking, dùng để đỗ xe. Ở vị trí này, hầu hết tất cả các xe đều có cơ chế khóa lẫy, để cố định cầu chủ động. Nếu đỗ xe ở địa hình bằng phẳng, không có nguy cơ trôi xe thì thông thường chỉ cần số P là đủ. Nhưng nếu ở địa hình dốc thì phải cài thêm phanh tay (thực ra là Parking Brake, vì các xe đời mới lại có bàn đạp Parking thay vì kéo tay).

Phanh Parking thường là cơ cấu cơ khí (dùng dây cáp kéo) và tác động chủ yếu trên trục sau. Hệ thống parking brake là hoàn toàn độc lập với hệ phanh chính của xe. Mặc dù cũng tác động lên bánh xe sau, nhưng Parking Brake có tang trống riêng chứ không dùng chung phanh chính.

Cài Parking Brake giúp cố định cả 4 bánh xe, an toàn hơn so với chỉ cài lẫy ở 1 cầu.

Thứ tự thao tác khi đỗ xe chỗ dốc thế nào là đúng?

Thao tác đúng nhất là:
1. Đạp phanh để dừng hẳn xe vào chỗ đỗ
2. Cài Parking Brake
3. Về số P
4. Nhả bàn đạp phanh chính.

Mục đích là để cố định bánh xe trước rồi mới cài P.

Nếu ta cài P trước, rồi nhả phanh chính, thì xe sẽ dịch chuyển một chút rồi mới ăn lẫy P, cuối cùng cố định bằng phanh đỗ. Làm thế này thì lẫy P sẽ bị ép sát về một phía và ghì chặt, khi xuất phát trở lại, kéo cần số sẽ thấy rất nặng và có tiếng kêu khọt khẹt. Chắc chắn là có hại cho cơ cấu lẫy P

 

[mê utu]

Cụ cho e hỏi ngu chút, e chưa lái AT bao giờ. Giả sử khi e đỗ xe ở bãi xe đông, bảo vệ yêu cầu để N để có thể đẩy xe ra vào thì có được ko ah? Trường hợp khác là e để N và kéo phanh tay ở đường bằng phẳng thì có tương đương như xe MT ko bác nhỉ

 

[KienTrungTK21]

Cụ cho e hỏi ngu chút, e chưa lái AT bao giờ. Giả sử khi e đỗ xe ở bãi xe đông, bảo vệ yêu cầu để N để có thể đẩy xe ra vào thì có được ko ah? Trường hợp khác là e để N và kéo phanh tay ở đường bằng phẳng thì có tương đương như xe MT ko bác nhỉ

Cái này em lanh tranh cầm đèn chạy trước ô tô trả lời hộ bác chủ, nêu có gì sai bác chỉ dẫn cho nhé:

- Giả sử khi e đỗ xe ở bãi xe đông, bảo vệ yêu cầu để N để có thể đẩy xe ra vào thì có được ko ah? => bình thường, không vấn đề gì cả vì khoảng di chuyển ngắn, trong bãi xe nên cũng không sợ trường hợp xe trôi hay thằng nào nó húc vào đích. Bác thử nghĩ cảnh xe bác muốn ra mà xe đằng trước đậu chặn đầu, cài phanh tay và gạt cần số ở P thì chỉ có nước chờ hoặc nhấc bổng chiếc xe lên để ra thôi.
- Trường hợp khác là e để N và kéo phanh tay ở đường bằng phẳng thì có tương đương như xe MT ko bác nhỉ? => Em nghĩ là tương đuong thôi vì đều có tác dụng ngắt truyền động mà.

 

[Ngua]

Cụ viết tiếp vào chỗ này cho nó đậm đà:

http://www.otofun.net/threads/187160-ky-thuat-lai-xe-so-tu-dong-at

 

[Tribute]

Vote cụ chủ có bài viết rất hữu ích. Em cũng vừa trải nghiệm xe AT leo dốc lên Tà Xùa - Trạm Tấu - Nghĩa Lộ. Có một vấn đề em thử nghiệm và thấy là khi leo dốc cao thì việc để số D hay kéo về số 2 hoặc 1 cũng không có gì khác nhau lắm. Thậm chí em thấy để số D phù hợp hơn vì khi để số 2 gặp đoạn khó lại phải chuyển sang số 1, còn để số D thì xe tự chuyển số, cứ thế mà bò lên thôi.

Đối với các đèo dốc trung bình và dài, tốc độ không quá 50km/h thì chạy OD OFF là ổn nhất.
Khi xuống dốc, đặc biệt là dốc cao và trơn trượt thì dùng số tay (OD OFF, 2, 1; L2, L1; D2, D1...) là an toàn hơn cả. Hôm rồi xuống đèo Tà Xùa trơn nhẫy em đi trước đến đoạn xấu đang đi số 2 kéo về số 1 thì xe xuống ngon lành nhẹ nhàng còn 1 cụ cùng đoàn không biết đi số gì mà phanh xe trượt luôn dăm mét tí táng vào mông em.

Có 1 điều em hơi lăn tăn là không biết khi dùng OD OFF hay số 1, 2 để xuống dốc (không ga) xe có ăn thêm nhiều xăng không vì thấy vòng tua máy nó vọt lên khá cao. 1 vấn đề nữa là khi chạy OD OFF em có cảm giác xe chuyển số ở vòng tua cao hơn và cảm thấy xe khỏe hơn khi để OD ON. Không biết có đúng thế không?

 

[coolpix8700]

Vote cụ chủ có bài viết rất hữu ích. Em cũng vừa trải nghiệm xe AT leo dốc lên Tà Xùa - Trạm Tấu - Nghĩa Lộ. Có một vấn đề em thử nghiệm và thấy là khi leo dốc cao thì việc để số D hay kéo về số 2 hoặc 1 cũng không có gì khác nhau lắm. Thậm chí em thấy để số D phù hợp hơn vì khi để số 2 gặp đoạn khó lại phải chuyển sang số 1, còn để số D thì xe tự chuyển số, cứ thế mà bò lên thôi.

Em chưa được đi cái xe của bác, nhưng với dãy số S của Camry (sì pót) thì cái số hiện lên trên display chỉ là giới hạn cao nhất của những số mà xe được yêu cầu sử dụng thôi. Ví dụ như trong trường hợp bác nói thì lúc leo dốc, cái Camry của em nó đặt cao nhất đến số 2, còn khi dốc cao nữa, tốc độ xe giảm hẳn xuống (hay bác nới bớt ga) thì xe nó vẫn tự động xuống số 1. Ở dãy số sì pót này (S) lực kéo của xe mạnh hơn hẳn các số D bình thường chứ không phải tương đương (còn dùn gkhi xuống dốc để thay phanh). Nhưng khi cần vượt nhanh thì ngay ở D xe nó cũng có chế độ kích đao (Kickdown), nhún chân ga, xe nó tự lùi xuống số thấp hơn để tăng lực kéo khi vượt!

"S or Sport: This is commonly described as Sport mode. It operates in an identical manner as "D" mode, except that the upshifts change much higher up the engine's rev range. This has the effect on maximising all the available engine output, and therefore enhances the performance of the vehicle, particularly during acceleration. This mode will also downchange much higher up the rev range compared to "D" mode, maximising the effects of engine braking. This mode will have a detrimental effect on fuel economy."

 

[f40fd]

Có 1 điều em hơi lăn tăn là không biết khi dùng OD OFF hay số 1, 2 để xuống dốc (không ga) xe có ăn thêm nhiều xăng không vì thấy vòng tua máy nó vọt lên khá cao. 1 vấn đề nữa là khi chạy OD OFF em có cảm giác xe chuyển số ở vòng tua cao hơn và cảm thấy xe khỏe hơn khi để OD ON. Không biết có đúng thế không?

Hãn hữu lắm mới cần tắt OD bác ạ, trong điều kiện chạy xe bình thường thì OD phải luôn để ở ON, khi bác xuống dốc về số 1 hay 2 để áp dụng engine brake thì tắt hay bật OD cũng chả có tác dụng gì, cứ để ON thôi, bật đi bật lại nó hỏng cái công-tắc thì phiền. Vòng tua khi dùng engine brake có thể cao nhưng nếu bác không nhấn gas thì không tốn thêm xăng, nhưng sẽ rất hại máy.

 

[dongkijote]

Thứ tự thao tác khi đỗ xe chỗ dốc thế nào là đúng?

Thao tác đúng nhất là:
1. Đạp phanh để dừng hẳn xe vào chỗ đỗ
2. Cài Parking Brake
3. Về số P
4. Nhả bàn đạp phanh chính.

E m thấy thế này thì hay hơn:
Thao tác đúng nhất là:
1. Đạp phanh để dừng hẳn xe vào chỗ đỗ
2. Về số N
3. Cài Parking Brake
4. Về số P
5. Nhả bàn đạp phanh chính.

 

[Tribute]

Em chưa được đi cái xe của bác, nhưng với dãy số S của Camry (sì pót) thì cái số hiện lên trên display chỉ là giới hạn cao nhất của những số mà xe được yêu cầu sử dụng thôi. Ví dụ như trong trường hợp bác nói thì lúc leo dốc, cái Camry của em nó đặt cao nhất đến số 2, còn khi dốc cao nữa, tốc độ xe giảm hẳn xuống (hay bác nới bớt ga) thì xe nó vẫn tự động xuống số 1. Ở dãy số sì pót này (S) lực kéo của xe mạnh hơn hẳn các số D bình thường chứ không phải tương đương (còn dùn gkhi xuống dốc để thay phanh). Nhưng khi cần vượt nhanh thì ngay ở D xe nó cũng có chế độ kích đao (Kickdown), nhún chân ga, xe nó tự lùi xuống số thấp hơn để tăng lực kéo khi vượt!

Hãn hữu lắm mới cần tắt OD bác ạ, trong điều kiện chạy xe bình thường thì OD phải luôn để ở ON, khi bác xuống dốc về số 1 hay 2 để áp dụng engine brake thì tắt hay bật OD cũng chả có tác dụng gì, cứ để ON thôi, bật đi bật lại nó hỏng cái công-tắc thì phiền. Vòng tua khi dùng engine brake có thể cao nhưng nếu bác không nhấn gas thì không tốn thêm xăng, nhưng sẽ rất hại máy.

Dòng xe AT có số Sport thì em ko rõ lắm, nhưng dòng AT số thẳng như xe em (Ford) thì 2 cái số 1, 2 kia nó là số cố định theo đúng nghĩa của số Manual tức là để số 1 thì nó chỉ chạy số 1, để số 2 thì nó chỉ chạy số 2, khi để D và OD off thì nó chạy từ 1 đến 3. Như vậy khi đi đèo dốc vừa, muốn kiểm soát tốc độ chủ yếu bằng chân ga thì dùng D và OD off để xe ko lên hết số, xe khỏe leo đều và xuống dốc không quá nhanh. Còn vấn đề hại máy thì em nghĩ không đến mức tệ vì mình kiểm soát tốc độ xe ngay từ đầu bằng số nên nó không bị tăng vòng tua quá đột ngột hoặc quá cao, vòng tua cũng chỉ tương đương lúc mình lấy đà để tăng số thôi.

Về lý thuyết thì em hiểu là xe phun xăng điện tử bây giờ khác xe chế hòa khí ngày xưa. Mặc dù vòng tua máy cao nhưng không ga thì hệ thống phun nhiên liệu chỉ duy trì mức nhiên liệu như khi để Galanti. Tuy nhiên khi phanh bằng động cơ, vòng tua máy cao đồng nghĩa với nhiều kỳ nổ được thực hiện trong cùng 1 khoảng thời gian hơn là vòng tua thấp và như vậy ít nhiều cũng sẽ hao xăng hơn. Trên thực tế thì em chưa trải nghiệm nhiều xe AT đời mới nên ko rõ lắm.

 

[f40fd]

Thứ tự thao tác khi đỗ xe chỗ dốc thế nào là đúng?

Thao tác đúng nhất là:
1. Đạp phanh để dừng hẳn xe vào chỗ đỗ
2. Cài Parking Brake
3. Về số P
4. Nhả bàn đạp phanh chính.

E m thấy thế này thì hay hơn:
Thao tác đúng nhất là:
1. Đạp phanh để dừng hẳn xe vào chỗ đỗ
2. Về số N
3. Cài Parking Brake
4. Về số P
5. Nhả bàn đạp phanh chính.

Cách thứ 2 có cái hay là về N để kéo parking brake trước khi chuyển về P nên khi đi không bị kẹt cần số khi rời khỏi P, tuy nhiên nếu đỗ ở chỗ dốc thì cách nào cũng được vì xe sẽ từ từ dịch chuyển dưới sức nặng của chính nó nên kiểu gì cũng bị kẹt một tý ở P khi đi, phanh tay tốt mấy dùng một thời gian nó cũng dão ra một chút mà.

Đối với người mới lái AT thì cứ về P ngay cho an toàn, về N nửa chừng mà quên nhiều khi rắc rối.

 

[coolpix8700]

Đối với người mới lái AT thì cứ về P ngay cho an toàn, về N nửa chừng mà quên nhiều khi rắc rối.

Xe em mà không về P thì không rút được chìa khóa ra và cũng chẳng khởi động được!

 

[HuyKien]

minitau thân mến muốn Kính Cụ lắm nhưng chưa đủ tuổi, cụ đại xá nhé!?

 

[HuyKien]

Cụ Tribute ý kiến của cụ hay lắm muốn Vốt ca cụ, nhưng chưa đủ tuổi, xin hai chữ "Đại xá" , xong rồi cụ Trảm cũng chịu!

 

[HuyKien]

Rất sát thực! Bác Newbie_SG, cám ơn nhiều. Bây giờ một số người mới mua xe số AT, hỏi họ đã học chưa, 51% trả lời : Cần gì học, cứ đi khắc biết??? Buồn quá! Muốn tặng Bác ly rượu mà Không được.

 

[audio&video]

bài viết hay và bổ ích cho xe số tự động

 

[bau67]

Bài viết của Cụ Newbie rất hay !

Cụ cho e hỏi ngu chút, e chưa lái AT bao giờ. Giả sử khi e đỗ xe ở bãi xe đông, bảo vệ yêu cầu để N để có thể đẩy xe ra vào thì có được ko ah? Trường hợp khác là e để N và kéo phanh tay ở đường bằng phẳng thì có tương đương như xe MT ko bác nhỉ

Để N Cụ sẽ không khóa được cửa xe.

 

[cucho]

cám ơn bác chủ thớt nhiều. Bác cho em hỏi.
Đa số những xe AT nếu để cần sỗ ở vị trí N thì đều không rút đc chìa ra vì lý do an toàn của nhà sản xuất mặc định. Vậy khi vào bãi đỗ xe loại có nhiều biến động, người trông xe yêu cầu để N thì ta nên làm gì để khóa đc xe vì ko rút đc chìa ra ?