Zionism - Chủ nghĩa phục quốc
Cuối thế kỷ 19, đại úy Alfred Dreyfus bị kết tội làm lộ bí mật quốc gia của Pháp cho Đức. Mặc dù ông này chẳng có tội gì nhưng chỉ vì ông là người Do thái nên đầu tiên bị tuyên án tù khổ sai chung thân và bị đi đày. Mãi cho đến năm 1906 ông mới được tuyên bố vô tội sau 4 năm ở tù và 8 năm sống trong tủi nhục.
Sự việc này nó dẫn tới sự chia rẽ trong chính trường Pháp và đẩy sự kiện bài Do thái lên cao. Người đồng bào của ông là Theodore Herzl thấy bất công quá bèn viết cuốn “ Quốc gia Do thái” xuất bản năm 1896. Trong đó kêu gọi người Do thái phải có 1 quốc gia thì mới không bị đàn áp nữa. Herzl vận động hành lang cùng với Weizmann để xin đất cho người Do thái về lập quốc.
Lúc đầu chính quyền Anh đem xứ Ouganda ở trung phi để tặng cho người Do thái nhưng ông không chịu, sau đó người Anh còn định đem cho xứ Cyprus rồi bán đảo Sinai cho Do thái nhưng trong Kinh thánh chỉ có nói đất Ích xà mới là miền đất hứa của các ông nên các ông đòi về đất Palestine bằng được.
Herzl tổ chức Hội nghị phục quốc Zion (lấy theo tên quả đồi Zion ở Jerusalem) kêu gào người Do thái hồi hương. Cho đến đầu thế kỷ 20 thì các đợt Aliya đầu tiên bắt đầu trở về.
Về làm gì? Xin thưa họ về mua đất đai làm nông trại. Họ vốn là những thanh niên trí thức, trói gà không chặt. Nhưng họ sẵn sàng lao động chân tay thành lập mô hình Kibboutz ở Ích xà. Nực cười thay khi mô hình hợp tác xã của các nước XHCN thì chết yểu vì không hiệu quả thì mô hình Kibboutz ở Ích xà lại rất hiện quả và một số kibboutz còn tồn tại đến tận bây giờ. Cái khác chủ yếu là kibboutz là do dân Do thái họ tự nguyện lập nên. Còn mô hình HTX là do lãnh đạo ép dân làm theo một cách duy ý chí nên không thành công phải không các bạn.
Đùng một cái WW1 nổ ra. Người Anh đau đầu vì thiếu thuốc nổ. Đã có Weizmann sáng chế ra aceton. Sau khi WW1 kết thúc người Anh tặng cho Weizmann một tấm séc trống, nhưng ông trả lại và chỉ xin: “Làm một điều gì đó cho dân tộc tôi”
Máu yêng hùng nổi lên ngày 2/11/1917 Bộ trưởng bộ ngoại giao Anh quốc – Huân tước Balfour tuyên bố đồng ý cho người Do thái thành lập National home ( Quê hương) ở ngay đất Palestine
Lập tức những người Do thái hưởng ứng bằng cách đứng vào hàng ngũ quân Anh để tấn công Thổ ( lúc này đất Palestine vẫn thuộc Thổ). Thổ ra tay tàn sát những người Do thái về theo Aliya đầu tiên và giết chết hơn 1 nửa số họ
WW1 kết thúc, quân Anh thắng lợi và chiếm trọn vùng đất Palestine. Lúc này chính phủ Anh cử một người Do thái làm Cao ủy Palestine. Lập tức thế giới Arab phản đối diễn ra nhiều cuộc bạo động giữa Do thái và Arab.
Năm 1933 Hitler lên cầm quyền ở Đức, người Do thái lại chạy về nhiều hơn. Gây sức ép với người dân Arab nhiều hơn. Bây giờ là một thế rất khó cho Anh. Các công ty của họ đang khai thác dầu ở Arab rất nhiều ( Iraq, Iran, Arab Saudi....) và nguy cơ bị các nước này tẩy chay không cho khai thác nữa. Nên ngày 17/5/ 1939 Anh nuốt lời với Do thái, ký với Arab một bản Bạch thư về việc hạn chế người Do thái về hồi hương. Cụ thể là từ năm 39 tới năm 44 người Anh sẽ chỉ cho phép 75.000 người Do thái hồi hương thôi trong khi lúc đó ở châu Âu có tới 6 triệu người Do thái. Đúng lúc người Do thái cầ về quê nhất thì Anh quay mặt. Nên theo tôi thảm họa Holocaust ở WW2 Anh cũng gián tiếp gây nên tội.
Mặc dù bị người Anh cấm không cho nhập cảnh nhưng những người Do thái ở châu Âu bị đẩy vào đường cùng nên họ vẫn trốn lên tầu về cố quốc. Trốn được đã khó, lên tầu rồi, lang thang trên biển nhưng có được vào đâu. Một số người lén lút nhập cảnh thì thoát. Nhưng câu chuyện đau lòng nhất xảy ra là vụ 2 chiếc tầu Strouma và Patria bị đắm khi đã đến ngưỡng cửa tự do.
Năm 1941, 2.000 con người chen chúc trên chiếc tàu Patria cũng trốn được chủ nghĩa phát xít để đến bến bờ tự do. Đến được cảng Haifa xin nhập cảnh. Nguời Anh không cho bắt đi tiếp đến đảo Maurice ở Ấn độ dương. Tàu Patria ra khơi được một lúc rồi chìm. 2.000 con người làm mồi cho cá.
Năm 1942, 800 người Do thái trốn thoát khỏi châu Âu lên chiếc tầu Strouma chạy trốn. Ơn Đức Jehova thế nào mà họ cũng tới được Istambul. Người Do thái năn nỉ chính quyền Anh cho tàu vào đất Palestine. Nhưng không, người Anh không đồng ý hơn nữa còn đẩy chiếc tầu ra giữa Hắc hải, không tiếp tế cơm nước gì hết. Cực kỳ vô nhân đạo. Một cơn bão nổi lên, tàu chìm và hơn 800 người chỉ có 1 người sống sót
Hôm nay tôi đứng ở đây Tel Aviv này, vô tình lại đứng đúng trước tượng đài kỷ niệm 2.800 con người Do Thái đã chết trước ngưỡng cửa tự do. Xin ngả mũ để tưởng nhớ tới họ.
Phong trào phục quốc của Người Do thái cũng cứu khỏi rất nhiều người Do thái khỏi lò thiêu của Đức quốc xã. Nhưng mấy ông Do thái giáo chính thống thì cực lực phản đối phong trào này. Vì theo các ông ấy, dân Do thái đang bị Chúa phạt, kể cả vào lò hơi ngạt cũng là ý Chúa. Chết theo ý của Chúa cũng không sao. Còn họ chỉ về Jerusalem khi có Đấng Messiah xuất hiện, dẫn dắt họ về. Chứ mấy ông Weizmann rồi Theodore Herzl tuổi gì mà dám dẫn dắt họ. Thế mới biết đức tin của mấy ông này lớn thế nào.
Sau WW2 người Anh cai quản xứ Ích xà này ròi rút khỏi đây năm 1948. Lập tức Ben Gurion lập nên nhà nước Do thái đầu tiên và cũng tiến hành cuộc chiến tranh vệ quốc đầu tiên với thế giới Arab xung quanh
Đài tưởng niệm 2.800 người Do thái đã chết trên 2 con tàu Patria và Strouma tại bờ biển Tel Aviv
Bác cho e hỏi. Nếu dân Do Thái đa phần là dân nhập cư từ Châu Âu (Anh, Pháp, Ý) và đặc biệt là Nga. Thì thông thường họ giao tiếp bằng tiếng gì ? Có khi nào trẻ con của họ khi sinh ra đã phải học 3-4 thứ tiếng để có thể được coi nhà trẻ con của Ít xa ren hay ko ?
