[Funland] Hoàng Cao Khải - Tên tay sai khét tiếng của thực dân Pháp.

[Bachsima]

Tặng cháu:

Bài này cũng chỉ nói chung chung không có tên cụ thể, toàn chữ Tây nên em chỉ thấy hai cái tên Đội Xang và Đốc Tít quen quen, tra trên mạng ra thì Ông Khải gửi thư thông báo nếu ông Tiết (tức đốc Tít) không hàng thì cử trai đinh 12 xã cùng quân đội đến san phẳng làng Lưu Thượng của ông Tiết( Mạc Văn Tiết). Thế là ông Tiết hàng. Cuộc san phẳng kia thì trong tờ báo không đề cập.

 

[Bachsima]

Nói về cụ Hoàng Cao Khải thì phải gọi cụ Atlas lên giảng cho nghe.
Cụ Hoàng là anh hùng kiệt xuất đấy, nhưng vì xuất phát điểm khác với chế độ lên bị chửi thôi, giống kiểu chửi cụ Gia Long vậy.

Không giống, cụ Khải là một võ quan mẫn cán có mề đay và sau này có một trại ấp, cụ Ánh chả cần mề đay mà cần đất, thật nhiều đất và ký giấy bán đất từ khi chưa có để đổi lấy phương tiện đạt mục đích đề ra.

 

[st101814]

Ông ấy vẫn được coi là người giỏi, nhưng dù sao đàn áp khởi nghĩa thì cũng ko được sử sách chính thống ghi nhận. Tại thời điểm lịch sử thì ông ấy cũng là phận tôi phải trung thành với triều đình thôi, còn nghĩa quân thì bị coi là quân nổi loạn.

Hiện nay còn cái nhà lăng của ông ấy, được phường dùng làm nơi khai báo tạm vắng tạm trú. Khuôn viên rộng rãi ngày xưa thì bây giờ thành nhà thành cửa hết rồi.

 

[Ngủ đi con]

Nói về cụ Hoàng Cao Khải thì phải gọi cụ Atlas lên giảng cho nghe.
Cụ Hoàng là anh hùng kiệt xuất đấy, nhưng vì xuất phát điểm khác với chế độ lên bị chửi thôi, giống kiểu chửi cụ Gia Long vậy.

Anh hùng thế nào mà kiệt xuất? Cụ nói nghe thử?
Trong một bài báo viết năm 1913 (hai mươi năm trước khi Khải chết), phó bảng Phan Châu Trinh nhận xét: “Phàm người Việt mà đi làm tôi tớ cho người Pháp đều là bọn tham bỉ mất lương tâm, quỳ lạy giống khác, xẻo thịt đồng bào, không bằng cầm thú... Hai người ấy [Khải và Thân] đành bỏ tất cả liêm sỉ danh tiết một người đời, đem hết tâm huyết tài lực giết hại đồng bào để cầu được công với người Pháp, chẳng qua là chỉ thèm thuồng ba chữ “có quyền thế” đó thôi...” 13

Tám năm trước đó, giải nguyên Phan Bội Châu trong cuốn Việt Nam vong sử quốc gọi Khải và Thân là những “người Việt làm chó săn” cho xâm lược Pháp, đó là “những tên côn đồ vô nghĩa vô hạnh, mặt khỉ ruột lợn (...) mà người Việt bình nhật rất ghét”. “Hoàng Cao Khải, Nguyễn Thân hết sức vì người Pháp giết hại người Việt, đi giúp dị chủng để tàn hại đồng chủng”, “hai tên này đàn áp cách mạng rất đắc lực”14

Năm 1913, từ Quảng Đông, Phan Bội Châu cử một số hội viên Việt Nam Quang phục hội về nước tìm cách tiêu diệt một số quan chức thực dân chóp bu và ********* đầu sỏ. Theo giáo sư sử học người Mỹ David Marr, trong số đó có Hoàng Cao Khải 15.

 

[comiki]

Đẹp và tinh xảo hơn lăng ở Huế, ý em là mấy cái tượng ở ngoài.
Hóng các cụ thêm thông tin, chứ em thấy Wiki nói là ********* nên cũng ngại tìm hiểu/

Vâng, chắc cũng vì hai chữ đấy mà một khu có giá trị nghệ thuật như vậy bị bỏ bê, xuống cấp quá.

 

[buidinhphuoc]

Dinh của cụ ở Đức Thọ quê tôi vẫn nguyên tên: "Dinh Cụ Quận".

 

[IP man]

Anh hùng thế nào mà kiệt xuất? Cụ nói nghe thử?

Em cũng thắc mắc từ “kiệt xuất” ợ .
Nếu cứ làm việc đúng như được trả lương, hoàn thành KPI thì em cũng “kiệt xuất”

 

[Alaska_]

Ông Khải là người giỏi và thức thời.

 

[emyeunhanloai]

Không giống, cụ Khải là một võ quan mẫn cán có mề đay và sau này có một trại ấp, cụ Ánh chả cần mề đay mà cần đất, thật nhiều đất và ký giấy bán đất từ khi chưa có để đổi lấy phương tiện đạt mục đích đề ra.

Anh hùng thế nào mà kiệt xuất? Cụ nói nghe thử?

Cụ Hoàng rất thương dân, nhưng thương theo kiểu của giới tinh hoa, tức là rất chú trọng vào nhân sinh với nhân mạng. Tư tưởng này khác với những người được cho là "yêu nước", thành ra cụ phải bị chửi, thế thôi.
Cụ đi dẹp loạn cũng chủ trương bắt giặc hàng chứ không chủ trương chiến thắng bằng được bằng máu, giặc hàng thì giáo huấn chứ không giết. Điều này gây ra nhiều bất lợi cho cụ khi cụ là võ võ tướng.
Chỉ riêng việc đó thôi cũng đáng kính nể rồi.

 

[xittalin]

Đánh giá lại" Hoàng Cao Khải

Trong giới nghiên cứu sử học, nhà sử học - PGS.TS Chương Thâu nổi tiếng là người chuyên... lật xới những gì mà lịch sử hoặc chính ông còn nghi vấn. Kết quả gần đây nhất là tác phẩm Việt sử yếu của Hoàng Cao Khải - nhân vật vốn bị liệt vào hàng phản diện bởi những tội trạng khá nặng nề. Nhân Việt sử yếu của Hoàng Cao Khải được in và phát hành (NXB Nghệ An, 2007, Chương Thâu giới thiệu), Thanh Niên có cuộc trao đổi thú vị với nhà sử học Chương Thâu.
* Sau gần 10 năm trục trặc, Việt sử yếu mới có thể ra mắt bạn đọc. Không phải ngẫu nhiên mà ông lại dốc hết sức cho một nhân vật lịch sử "có vấn đề" như Hoàng Cao Khải?

"Tôi không dùng chữ "yêu nước", nhưng Hoàng Cao Khải là người có tinh thần dân tộc" - Nhà sử học Chương Thâu

- Thực ra, người mà tôi chủ định nghiên cứu là Phan Đình Phùng chứ không phải Hoàng Cao Khải. Nhưng xưa nay, cứ hễ nhắc đến Phan Đình Phùng là người ta liên tưởng ngay tới Hoàng Cao Khải. Hai người sống cùng thời, cùng làng và thậm chí còn có quan hệ thông gia giữa hai họ, nhưng lại đứng ở hai bên chiến tuyến. Phan Đình Phùng chống Pháp, còn Hoàng Cao Khải theo Pháp và từng dụ hàng Phan Đình Phùng. Bởi thế, họ như một cặp đối lập mà nếu nghiên cứu về người này thì nhất thiết phải "xem xét" luôn người kia. Bất ngờ là, sau quá trình tìm hiểu, tôi lại đi đến một kết luận thú vị. Đó là, những "bia miệng" giáng xuống Hoàng Cao Khải hơi quá nặng nề so với "tội trạng" thực của ông. Khi bắt gặp Việt sử yếu trong một thư viện ở Pháp, tôi vô cùng hứng thú, nôn nóng muốn biết xem, một người từng làm tới chức Tổng đốc, từng là Khâm sai Đại thần của triều Nguyễn, họ nghĩ gì và viết gì về đất nước.
* Tới giờ phút này thì có lẽ cả giới sử học đều đang nôn nóng muốn biết xem, trong số những “bia miệng” giáng xuống Hoàng Cao Khải, có điều gì cần phải xem xét lại ?

- Ngoài chuyện làm quan cho nhà Nguyễn, Hoàng Cao Khải còn mắc phải một "tội trạng" nặng nề khác là đàn áp khởi nghĩa, đúng không ? Nhưng, lục tìm tài liệu cũ của Pháp, tôi lại phát hiện những trang "mật" ghi chép cẩn thận mọi hành vi của Hoàng Cao Khải. Càng đọc càng thấy, các "quan trên" tỏ ý nghi ngờ Tổng đốc họ Hoàng làm việc "hai mang". Nếu không thì tại sao, ngày giờ tiến hành đàn áp khởi nghĩa Yên Thế, Hoàng Cao Khải đều thống nhất với một đồng sự vốn là bà con xa của Hoàng Hoa Thám, như thể ngầm "đánh tiếng" sang nghĩa quân. Rồi, sau này lập ấp Thái Hà, thực tâm Hoàng Cao Khải muốn giúp đỡ những người từ phương xa tới kinh kỳ. Trong danh sách những người được ông cưu mang, có cả Hoàng Mậu Dân, thân phụ của Hoàng Ngọc Phách. Mà Hoàng Mậu Dân thì vốn là thủ túc của Phan Đình Phùng, bị truy nã gắt gao ở Hà Tĩnh. Ngay Phan Bội Châu, lãnh tụ của phong trào Đông Du cũng nhận định: Hoàng Cao Khải là người "nhất điểm linh đài", "còn một điểm lương tâm, còn biết Việt Nam là nước của tổ tông cha mẹ, là nước đồng bào, không nỡ trông thấy người Pháp phá hoại mòn mỏi đi". Ông cũng hy vọng Hoàng Cao Khải một lúc nào đấy sẽ hồi tâm. Theo suy nghĩ của tôi, dù làm việc cho Pháp nhưng Hoàng Cao Khải vẫn là người có tinh thần dân tộc (tôi không dùng chữ yêu nước). Tinh thần dân tộc ấy đã lan truyền đến thế hệ con, cháu của ông. Hoàng Trọng Phu, Tổng đốc Hà Đông cũng thiết lập một trại ấp "từ thiện" và còn có công khôi phục làng nghề cho tỉnh Hà Đông. Đặc biệt, cả Hoàng Trọng Phu và Hoàng Mạnh Trí (Tổng đốc Nam Định) đều âm thầm hỗ trợ phong trào Đông Du, làm lơ cho hai trung tâm tuyển chọn đi Đông Du ở Hà Đông và Nam Định cứ việc hoạt động. Chừng ấy chi tiết đã đủ để chúng ta nên xem xét lại chưa? Chính từ trường hợp của Hoàng Cao Khải mà tôi nhận thấy, tầng lớp sĩ phu cùng thời với ông có sự phân hóa rõ rệt: một bộ phận đi làm cách mạng, một bộ phận "án binh bất động", một bộ phận vì nhiều lý do tạm thời làm việc cho Pháp. Nét độc đáo ấy, khi nhìn lại lịch sử dân tộc, lẽ ra chúng ta cần để tâm nghiên cứu.


* Quay lại Việt sử yếu, tác giả là một nhân vật lịch sử "có vấn đề" thì tác phẩm hẳn cũng "có vấn đề" so với các cuốn sử "chính thống"?

- Đúng đấy. Nó khác hẳn với Quốc sử quán. Quốc sử quán viết theo hệ thống biên niên sử, bám vào từng triều đại chứ không theo thời đại. Hoàng Cao Khải phủ nhận cách viết đó. Ông cho rằng viết như thế thì sử chỉ là sử của triều đình, của vua chúa chứ không phải sử của nhân dân, của đất nước. Ông chia theo thời đại: Bắc thuộc, tự chủ, văn minh tiến bộ... Ông đặt ra 5 thời kỳ: huyền sử, nghi sử, tín sử, hủ sử, bí mật sử. Có thể nói, về phương pháp luận sử học, Hoàng Cao Khải đã có một phát kiến mới mà sau này, Trần Trọng Kim, Đào Duy Anh đều áp dụng. Còn về nội dung, ông cũng có những đánh giá khác lạ, đáng được xem là tiến bộ so với thời đó. Ông dành hẳn những mục riêng để ca ngợi các anh hùng dân tộc. Bên cạnh các danh tướng, danh nhân, triết gia, người ta thấy cả những người phụ nữ có công với đất nước, rồi các danh y cũng lần đầu tiên được đề cao qua ngòi bút của Hoàng Cao Khải. Ông luôn bám chặt vào 3 chủ thuyết: lãnh thổ, chủ quyền, nhân dân để viết lịch sử đất nước. Đến thời Trần Trọng Kim có lẽ cũng không có được cách nhìn hiện đại và trên tinh thần dân tộc như vậy.

* Từng "cải" cho Dương Bát Đạt khỏi cái án thân Nhật, thực hiện tổng tập Đông Kinh nghĩa thục với ngụ ý "minh oan" và bây giờ là Hoàng Cao Khải, ông có nghĩ giới thiệu Việt sử yếu sẽ thực sự mở ra một trào lưu đánh giá lại những nhân vật lịch sử "có vấn đề"?

- Đó chính là mong muốn của tôi. Nếu như trong Nam đã "xét lại" Trương Vĩnh Ký, Lê Văn Duyệt, Phan Thanh Giản thì ngoài Bắc, chúng ta cũng nên "đánh giá lại" từ Hoàng Cao Khải đến Phạm Quỳnh, Trần Trọng Kim... Tới đây, tôi sẽ nghiên cứu Trần Trọng Kim, một nhà giáo dục, một người mô phạm nhưng lại bị kết án "bù nhìn". Nói chung, những lối đánh giá cứng nhắc và một chiều trước đây, với tôi không thuyết phục.

"Thực tế thì ta thấy, so với nhiều quan lại khác đương thời, Hoàng Cao Khải dù bị quy là tay sai đắc lực cỡ chóp bu của thực dân, nhưng người ta chỉ nghi ngờ ông, chứ ông không bị bất bình, không bị vạch tội ác... Còn như nhà chí sĩ yêu nước Phan Châu Trinh khi sống ở Pháp (1920) được tin cựu Toàn quyền A.Sarraut qua thăm Đông Dương, cụ Phan đã viết thư riêng báo cho "Tân ấp tướng công Hoàng Đại nhân" (lúc này đã về hưu sống ở ấp Thái Hà), trong thư có những đoạn biểu thị tình cảm đối với Hoàng Cao Khải như sau: "Năm 1910, khi Trinh ở Nam Kỳ từng được ngài Tham biện tỉnh Mỹ Tho đem cho xem cuốn Việt sử kính (tức cuốn Gương sử Nam) của ngài soạn. Đọc xong dấy lên nhiều điều cảm xúc. Tuy việc lập ý dùng từ gãy gọn nhẹ nhàng, không thể khiến cho người tuổi trẻ tân tiến hoan nghênh hết được, nhưng trong đó với sự nhìn nay nhớ xưa, xét việc đã qua biết điều sắp tới về tiền đồ thành bại mất còn của Tổ quốc của chúng ta, một lời ca thán ba lần thở dài, trước sự chỉ dẫn ra con đường mê lộ của người nước ta, chưa từng không lưu ý đến nhiều lần vậy. Qua đó, Trinh biết là Tướng công tuy cấp lưu dũng thoái (chảy gấp lui mau), vui thú điền viên, mắt thờ ơ nhưng lòng nóng hổi chưa từng có một ngày quên Tổ quốc"
Chương Thâu (trích bài giới thiệu in kèm Việt sử yếu, sách đã dẫn)

Hương Lan (thực hiện)
Thùy link: https://www.google.com/amp/s/m.thanhnien.vn/van-hoa/danh-gia-lai-hoang-cao-khai-141038.amp

 

[emyeunhanloai]

Nếu anh hùng là người chiến thắng bằng cách đưa hàng vạn con người vào chỗi chết, để sông đỏ màu máu, thì cụ Hoàng không chọn làm anh hùng.
Giới tinh hoa suy nghĩ khác với bần nông.
Như vậy đó.

 

[Bastion.P]

Cứ lục sách chém chay thế này hơi nhàm, đố các cụ câu này cho nó có hơi thở thời đại này:

Đố các cụ con cháu cụ HCK giờ ở đâu, làm gì???

 

[Thieudl]

Dans une lettre datée de Hanoi le 16 octobre 1891, le lieutenant d'artillerie Fernand Bernard écrivait à son frère Lazare : « On a fait pendant l'été une colonne de police qui, quoi qu'en disent certains journaux, a donné de sérieux résultats. Le kinh luoc dirigeait la colonne. Il a fait couper 1.800 têtes en 3 mois mais il a obtenu des renseignements précieux, surpris des pirates et récolté un grand nombre de fusils » 1 .
« Depuis son arrivée, écrit à son frère le 7 décembre 1892, le pouvoir des mandarins a été décuplé. Ils n'étaient rien, ils sont tout. Ils avaient une garde de pouilleux armés de piques ; ils ont des troupes armées de fusils que nous avons distribués et à qui nous délivrons des munitions. Si les mandarins veulent s'entendre avec les chefs pirates, nous aurons 80.000 fusils sur le dos. Quand cela arrivera-t-il ? Nous nous sommes livrés, pieds et poings liés, à nos adversaires. Il suffit de voir la façon dont on traite le kinh luoc, que le gouverneur lui-même appelle Son Excellence...! Imbécillité et canaillerie. Voilà le bilan de M. de Lanessan. C'est un traître, un bandit et il mérite un châtiment... »
http://entreprises-coloniales.fr/inde-indochine/Fernand_Bernard-1866-1961.pdf

 

[Kỹ thuật hậu kỳ]

Em nghe nói lăng ông này đẹp lắm mà ko biết nó ở chỗ nào các cụ nhỉ?

Gần gò đống đa. Giờ dân lấn chiếm ở ngay cạnh lăng, cũng còn có mỗi tý cụ à.

 

[Thieudl]

Nếu anh hùng là người chiến thắng bằng cách đưa hàng vạn con người vào chỗi chết, để sông đỏ màu máu, thì cụ Hoàng không chọn làm anh hùng.
Giới tinh hoa suy nghĩ khác với bần nông.
Như vậy đó.

3 tháng mới chém có 1800 cái đầu tù binh chứ mấy;chưa kể số người chết trong các trận đánh,ít hay nhiều?

 

[emyeunhanloai]

3 tháng mới chém có 1800 cái đầu tù binh chứ mấy;chưa kể số người chết trong các trận đánh,ít hay nhiều?

Làm tướng thì phải chém, nhưng giới tinh hoa hạn chế chém giết ở mức tối đa.

Cụ Hoàng bị chửi là bán nước vì cụ có suy nghĩ như này:

Chúng ta không nên đánh Pháp vì:

1) Pháp quá tối tân, nếu đánh thì máu sẽ chảy khắp cả non sông.
2) Cho dù có thắng, máu có nhuộm đỏ cả đất nước, thì bát cơm của người dân cũng không đầy được hơn so với thời trước.

 

[Kỹ thuật hậu kỳ]

Em thêm mấy cái ảnh

Về tay thiên đường cái quy mô cái lăng nó khác hẳn, nâng tầm ngay đc.

 

[comiki]

Cứ lục sách chém chay thế này hơi nhàm, đố các cụ câu này cho nó có hơi thở thời đại này:

Đố các cụ con cháu cụ HCK giờ ở đâu, làm gì???

Em cũng có câu hỏi như vậy, chỉ nghe hiện còn ở Pháp. Nếu về VN, nhìn khu Sinh từ chắc không khỏi đau lòng, bức xúc.

 

[dung.nv]

Cháu muốn tìm hiểu lịch sử nhưng không có thời gian, nên mở thớt nhờ các bác tìm tài liệu giúp ạ.

Đang trong quá trình "tìm hiểu lịch sử" nhưng lại tương ngay cái tiêu đề "tên tay sai khét tiếng", tôi e rằng cô hơi hàm hồ cô gái ạ. Tình cảm thương mến kính trọng 1 người trẻ như cô, ở trong tôi, ít nhiều có sự rạn nứt không nhẹ

 

[Jochi Daigaku]

Đang trong quá trình "tìm hiểu lịch sử" nhưng lại tương ngay cái tiêu đề "tên tay sai khét tiếng", tôi e rằng cô hơi hàm hồ cô gái ạ. Tình cảm thương mến kính trọng 1 người trẻ như cô, ít nhiều có sự rạn nứt không nhẹ

Cháu sử dụng quan điểm của bác Chauthanh11 làm tiêu đề ạ.
Nếu bác muốn phản đối thì gặp bác ấy ạ.