[CCCĐ] Hành trình vòng quanh thế giới: Khám phá một góc nhỏ của Châu Âu qua 37 ngày đêm bằng xe tự lái

[hieutcnd]

DSCF5405 by Hieu Tran, on Flickr

DSCF5406 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

Em lại viết tiếp lịch sử Sicily thời Trung cổ.

Sau sự sụp đổ của Đế chế La Mã vào thế kỷ 5, Sicily liên tục bị xâm chiếm bởi các thế lực mới nổi lên ở châu Âu. Đầu tiên là người Vandal, sau đó là Byzantine, và cuối cùng là người Ả Rập vào thế kỷ 9. Dưới sự cai trị của người Ả Rập, Sicily trở thành một trung tâm văn hóa, thương mại và học thuật lớn với thủ phủ là Palermo. Người Ả Rập cải tiến hệ thống tưới tiêu, phát triển nông nghiệp, và du nhập nhiều loại cây trồng mới như cam, chanh, và bông.

Sau sự sụp đổ của Đế chế La Mã vào thế kỷ 5, Sicily liên tục bị xâm chiếm bởi các thế lực mới nổi lên ở châu Âu. Đầu tiên là người Vandal, sau đó là Byzantine, và cuối cùng là người Ả Rập vào thế kỷ 9. Dưới sự cai trị của người Ả Rập, Sicily trở thành một trung tâm văn hóa, thương mại và học thuật lớn với thủ phủ là Palermo. Người Ả Rập cải tiến hệ thống tưới tiêu, phát triển nông nghiệp, và du nhập nhiều loại cây trồng mới như cam, chanh, và bông.

Đến thế kỷ 11, người Norman chinh phục đảo và thành lập Vương quốc Sicily. Thời kỳ Norman được coi là một giai đoạn thịnh vượng, khi Sicily trở thành một trong những quốc gia giàu có và phát triển nhất châu Âu. Kiến trúc Norman kết hợp phong cách Ả Rập và Byzantine đã tạo nên những công trình nổi tiếng như Nhà thờ Monreale và Cung điện Norman ở Palermo. Dưới sự cai trị của người Norman, Sicily duy trì sự đa dạng tôn giáo và văn hóa, nơi người Kitô giáo, người Hồi giáo, và người Do Thái cùng tồn tại tương đối hòa bình.

DSCF5407 by Hieu Tran, on Flickr

DSCF5408 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

Sau thời kỳ Norman, quyền cai trị Sicily lần lượt chuyển qua các dòng họ quý tộc châu Âu, từ nhà Anjou của Pháp đến nhà Aragon của Tây Ban Nha vào thế kỷ 15. Sicily trở thành một phần của Đế chế Tây Ban Nha. Dưới sự thống trị của Tây Ban Nha, đảo này trải qua nhiều biến động xã hội và kinh tế, với tình trạng đói nghèo, bất ổn và sự suy thoái kinh tế.

Đến đây em nhớ đến quyển sách "Why nations fail" (Tại sao quốc gia thất bại), thì thấy rằng tất cả các quốc gia từng là thuộc địa của Tây Ban Nha đều có chung tình tạng là nghèo nàn và lạc hậu.Điều này làdo chính sách bóc lột tàn bạo của Tây Ban Nha, học chỉ chăm chăm trục lợi và khai thác cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên của các quốc gia thuộc địa mà ít chú trọng cho đầu tư cơ sở hạ tầng, văn hóa, cho việc phát triển lâu dài và bền vững. Một loạt các quốc gia ở Nam Mỹ từng là thuộc địa của Tây Ban Nha chịu ảnh hưởng nặng nề và dai dẳng củađói nghòe và lạc hậu.

Có lẽ cũng chịu chung tình cảnh nên Sicily phải đối mặt với rất nhiều vấn đề như tình trạng nghèo đói, bất ổn chính trị và sự lũng đoạn của các tổ chức mafia. Những vấn đề này vẫn còn ảnh hưởng đến Sicily cho đến ngày nay.

DSCF5409 by Hieu Tran, on Flickr

DSCF5410 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

Vài hình ảnh bên trong nhà thờ

DSCF5413 by Hieu Tran, on Flickr

DSCF5414 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

DSCF5415 by Hieu Tran, on Flickr

DSCF5416 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

DSCF5417 by Hieu Tran, on Flickr

PXL_20240617_131639312 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

DSCF5418 by Hieu Tran, on Flickr

DSCF5419 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

Kiến trúc nhà thờ cũng phản ánh về văn hóa của Sicily, sự trà trộn của tất cả các loại hình kiến trúc qua các thời kỳ bị các đế chế khác nhau chiếm đóng. Điều này cũng lý giải một phần nhiều người thích đến Sicily bởi họ thấy đủ các loại hình văn hóa ở trên hòn đảo này.

DSCF5420 by Hieu Tran, on Flickr

DSCF5422 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

DSCF5421 by Hieu Tran, on Flickr

DSCF5423 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

DSCF5424 by Hieu Tran, on Flickr

DSCF5425 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

DSCF5428 by Hieu Tran, on Flickr

DSCF5430 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

DSCF5431 by Hieu Tran, on Flickr

DSCF5432 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

DSCF5434 by Hieu Tran, on Flickr

DSCF5438 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

DSCF5440 by Hieu Tran, on Flickr

Một trong những con ngõ rất đặc trưng của miền Nam nước Ý, ngõ nhỏ, hẹp, và ban công thì treo đầy quần áo

DSCF5441 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

DSCF5439 by Hieu Tran, on Flickr

DSCF5443 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

Mọi thứ ở đây cũng rất rẻ, cốc nước cam nguyên chất, người bán hàng vắt tại chỗ cũng chỉ có giá 1 đồng

DSCF5444 by Hieu Tran, on Flickr

DSCF5445 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

DSCF5446 by Hieu Tran, on Flickr

DSCF5447 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

Có hai điều mà nhà mình ấn tượng trước khi đến với Sicily, đó nhà mình biết ở đây có các cảnh quay trong phim Bố Già (The Godfather) và thứ hai là đây từng có một lịch sử lâu đời về các băng nhóm mafia. Bởi vậy lúc nhà mình tìm hiểu thì biết ở Palermo có bảo tàng "No mafia memorial", nên cả nhà tranh thủ ghé qua luôn. Bảo tàng này không thu phí, chỉ khuyến khích du khách đóng góp tùy tâm để bảo tồn và phát triển.

Nhân tiện nói sơ qua về lịch sử Mafia ở Sicily: Mafia không phải là một tổ chức duy nhất mà ban đầu là một hệ thống các gia đình quyền lực ở Sicily. Các tổ chức này hình thành vào giữa thế kỷ 19, thời điểm Sicily vừa được thống nhất với Vương quốc Ý. Tại thời điểm này, hệ thống tư pháp còn yếu kém, sự bảo vệ của chính quyền thiếu sót, và tầng lớp địa chủ giàu có ở Sicily không thể dựa vào cảnh sát hay nhà nước để bảo vệ tài sản của mình. Họ quay sang thuê các nhóm vũ trang tư nhân để duy trì trật tự, giải quyết tranh chấp và bảo vệ lợi ích cá nhân. Các nhóm vũ trang này dần trở thành Mafia, với quyền lực ngày càng lớn và bắt đầu yêu cầu "phí bảo vệ" từ những người mà họ bảo vệ.

Trong suốt thế kỷ 20, Cosa Nostra, một nhánh của Mafia tại Sicily, dần nổi lên như một tổ chức lớn mạnh và có cấu trúc chặt chẽ. Cosa Nostra được tổ chức thành các "gia đình" hay "cosche," mỗi gia đình có lãnh thổ riêng và hệ thống quản lý độc lập. Mỗi gia đình có một ông trùm (boss), người đứng đầu toàn bộ tổ chức, với các cấp dưới như "underboss," "caporegime," và "soldati." Cấu trúc này đảm bảo sự bảo vệ và phát triển cho các hoạt động của Mafia, bao gồm việc kiểm soát các ngành công nghiệp như xây dựng, nông nghiệp, và buôn bán bất hợp pháp như rượu và ma túy.

Mafia ở Sicily phát triển mạnh mẽ thông qua việc duy trì các mối quan hệ chính trị, có ảnh hưởng đến các quan chức chính quyền và cảnh sát. Sự hợp tác giữa Mafia và các quan chức chính quyền thường giúp Mafia tránh được sự truy tố pháp lý và giữ vững quyền lực. Trong thời kỳ Phát xít Ý dưới thời Mussolini, chính quyền Phát xít tiến hành các cuộc điều tra và chiến dịch nhằm tiêu diệt Mafia, nhưng sau khi chính quyền Phát xít sụp đổ, Mafia nhanh chóng lấy lại sức mạnh.

Mô hình bảo tàng No mafia memorial

PXL_20240617_132940201 by Hieu Tran, on Flickr

Mafia và các mối liên hệ xã hội với tầng lớp thượng lư và tầng lớp hạ lưu.

PXL_20240617_133228891 by Hieu Tran, on Flickr

Với tầng lớp thượng lưu, đặc biệt là các chính trị gia, doanh nhân và người có địa vị trong xã hội, Cosa Nostra thường tìm cách thiết lập quan hệ để mở rộng tầm ảnh hưởng và bảo vệ hoạt động của mình. Mafia Sicily đã biết tận dụng quyền lực tài chính và các mạng lưới xã hội của mình để tiếp cận và thỏa hiệp với các nhân vật có ảnh hưởng trong chính trị và kinh tế.

• Quan hệ với các chính trị gia: Cosa Nostra thường dùng sự ảnh hưởng của mình để can thiệp vào các cuộc bầu cử địa phương, hỗ trợ những ứng viên có lợi cho hoạt động của họ. Bằng cách tài trợ và hỗ trợ vận động cho các ứng viên, họ có thể có được những chính sách và quyết định có lợi, từ đó giúp tổ chức duy trì và phát triển các hoạt động phi pháp.
• Quan hệ với giới doanh nhân: Cosa Nostra cũng có nhiều mối quan hệ với giới doanh nhân trong các ngành xây dựng, bất động sản, và các dự án công cộng. Một ví dụ điển hình là "cuộc bùng nổ bê tông" (Sacco di Palermo) vào thập niên 1950 và 1960, khi Cosa Nostra lợi dụng sự bùng nổ xây dựng sau chiến tranh để kiểm soát các dự án công và chiếm dụng đất công một cách bất hợp pháp. Từ đó, họ tiếp tục kiếm lợi nhuận từ việc kiểm soát các dự án xây dựng và hạ tầng quan trọng.
• Quan hệ với giới tài chính: Cosa Nostra duy trì quan hệ với các ngân hàng và tổ chức tài chính để rửa tiền và hợp thức hóa các khoản thu nhập từ hoạt động phi pháp như buôn bán ma túy, tống tiền, và cờ bạc. Nhờ vào các mối quan hệ này, Cosa Nostra có thể chuyển hóa dòng tiền bẩn thành tài sản hợp pháp, sử dụng để đầu tư vào các lĩnh vực kinh tế.

Đối với tầng lớp hạ lưu, Cosa Nostra cũng thiết lập mối quan hệ chặt chẽ và duy trì một hình ảnh như một "nhà bảo trợ" trong cộng đồng. Mafia tìm cách tiếp cận với người dân địa phương, đặc biệt là những người nghèo khó, bằng cách cung cấp công việc, hỗ trợ tài chính, và giải quyết các tranh chấp cá nhân.

• Cung cấp việc làm: Trong các cộng đồng nghèo ở Sicily, Cosa Nostra có thể là nguồn công việc cho nhiều người, dù các công việc này có thể liên quan đến các hoạt động phi pháp hoặc các dự án mà tổ chức này kiểm soát. Bằng cách cung cấp thu nhập và việc làm cho người dân, Mafia đã nhận được sự trung thành và ủng hộ của họ.
• Bảo vệ và giúp đỡ cộng đồng: Nhiều người Sicily coi Cosa Nostra như một thế lực "thay thế" pháp luật. Trong những trường hợp mà hệ thống pháp luật chính thống bị coi là quan liêu, bất công, hay thậm chí thiếu hiệu quả, Mafia thường đứng ra giải quyết các tranh chấp, đôi khi bằng những biện pháp "tự xử". Điều này giúp họ giành được lòng tin của người dân và tạo nên hình ảnh một "người bảo vệ cộng đồng."
• Các hoạt động xã hội và từ thiện: Cosa Nostra đôi khi tổ chức các hoạt động từ thiện hoặc hỗ trợ tài chính cho các gia đình nghèo, đặc biệt là những gia đình có người thân bị bắt vì liên quan đến tổ chức. Các hoạt động này giúp Mafia xây dựng hình ảnh nhân từ trong cộng đồng, làm giảm bớt sự phản đối và tăng cường sự trung thành.

 

[hieutcnd]

Bức tranh tường trong bảo tàng thể hiện thông điệp rõ ràng, người dân mong muốn một cuộc sống thanh bình không có tội phạm, không thỏa hiệp với các băng nhóm tội phạm mafia

PXL_20240617_133254353 by Hieu Tran, on Flickr

No Mafia Memorial không chỉ là một nơi ghi dấu những câu chuyện đen tối của Mafia Sicily, mà còn là biểu tượng cho cuộc đấu tranh đầy quả cảm của nhiều thế hệ người dân Ý nhằm xây dựng một xã hội không có sự hiện diện của tội phạm. Qua các tác phẩm trưng bày, hình ảnh và tài liệu, bảo tàng mong muốn truyền tải câu chuyện về công lý, hy vọng và ý chí đấu tranh không ngừng nghỉ.

Tên gọi “No Mafia” thể hiện một tuyên ngôn rõ ràng, không chấp nhận sự tồn tại của Mafia trong bất kỳ hình thức nào và mong muốn lan tỏa tinh thần này trong cộng đồng. Sứ mệnh của bảo tàng không chỉ là lưu giữ lịch sử mà còn là một trung tâm giáo dục về những tác động của tội phạm có tổ chức đối với xã hội và tầm quan trọng của phong trào chống Mafia.

Bảo tàng là nơi lưu trữ nhiều tư liệu, hiện vật và hình ảnh quý báu, từ các vụ ám sát kinh hoàng do Mafia gây ra đến các chiến dịch truy quét tội phạm của chính quyền. Ngoài ra, No Mafia Memorial còn tôn vinh các công tố viên, nhà báo, và nhà hoạt động đã đứng lên chống lại Mafia, nhiều người trong số họ đã phải trả giá bằng chính tính mạng mình.

Trong suốt thập niên 1970 và 1980, nội bộ của Mafia Sicily chia rẽ dẫn đến những cuộc "chiến tranh Mafia". Cuộc chiến Mafia lần thứ hai nổ ra giữa hai phe phái chính trong Mafia Sicily: phe Corleonesi do Salvatore "Toto" Riina đứng đầu, và phe Palermo truyền thống. Cuộc chiến đẫm máu này gây ra cái chết của hàng ngàn người, bao gồm cả các thành viên Mafia và những người dân vô tội.

Nhằm đối phó với tội phạm Mafia, chính quyền Ý đã tăng cường các biện pháp trấn áp. Những năm 1980 và 1990 đánh dấu bước tiến lớn trong cuộc chiến chống lại Mafia với sự xuất hiện của các công tố viên dũng cảm như Giovanni Falcone và Paolo Borsellino. Họ đứng đầu chiến dịch Maxi Trial từ 1986 đến 1992, trong đó hàng trăm thành viên Mafia bị kết án. Tuy nhiên, Mafia trả đũa một cách tàn nhẫn, tổ chức ám sát Falcone và Borsellino vào năm 1992. Các vụ ám sát này khiến công chúng và chính quyền phẫn nộ, dẫn đến một làn sóng chống Mafia mạnh mẽ và các chiến dịch truy quét quyết liệt.

PXL_20240617_133906109.PORTRAIT.ORIGINAL by Hieu Tran, on Flickr

PXL_20240617_133911379.PORTRAIT.ORIGINAL by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

Ngày nay, Mafia Sicily vẫn tồn tại nhưng đã suy yếu đáng kể do các nỗ lực mạnh mẽ từ chính quyền Ý và sự phản đối của công chúng. Sau những năm dài chiến đấu và cải tổ, chính phủ Ý đã thiết lập Luật 41-bis, một luật đặc biệt cho phép giam giữ nghiêm ngặt các thành viên Mafia nhằm ngăn chặn họ liên lạc với thế giới bên ngoài. Nhờ những biện pháp này, sức mạnh của Mafia Sicily giảm dần và các hoạt động tội phạm bị giới hạn hơn so với trước đây.

Dù vậy, Mafia vẫn có ảnh hưởng trong một số lĩnh vực kinh tế và xã hội, đặc biệt là ở các khu vực nông thôn và trong một số ngành công nghiệp. Các hoạt động phi pháp như tống tiền và tham nhũng vẫn tồn tại, nhưng sức mạnh và quy mô của Mafia không còn lớn như trước. Các tổ chức xã hội dân sự tại Sicily và Ý cũng tích cực tham gia trong cuộc chiến chống lại Mafia, tăng cường giáo dục cộng đồng và lan truyền thông điệp về quyền con người, sự công bằng và pháp luật.

PXL_20240617_140446501 by Hieu Tran, on Flickr