Em cũng mới xem lại Contract of Carriage của hãng UN thì 2 trường hợp được phân biệt rõ ràng:
Rule 25 Denied Boarding Compensation
https://www.united.com/web/en-US/content/contract-of-carriage.aspx#sec25
Điều khoản này nói rõ là Denied Boarding Compensation - Bồi thường cho việc từ chối lên máy bay (dịch không thoát cho lắm nhưng đúng nghĩa - từ boarding được dùng rất phổ biến trong hàng hải, có nghĩa là lên tàu - we are waiting for pilot on board / pilot boarding - chúng tôi đang chờ hoa tiêu lên tàu . Không hiểu sao các bản dịch trên mạng thậm chí ngay cả bản Điều kiện hợp đồng vận chuyển của Vietnam Airlines lại dịch là bồi thường ứng trước không hoàn lại cho trường hợp từ chối vận chuyển nhỉ). Cái này chỉ áp dụng trong trường hợp oversold (để hạn chế tình trạng No show hoặc khách hàng hủy chuyến không báo trước), vé bán ra quá số ghế trên máy bay nhưng không có hoặc rất ít người hủy chuyến. Khi đó, việc đầu tiên hãng hàng không UN sẽ kêu gọi tự nguyện (có hứa hẹn về bồi thường và chuyến bay thay thế) , nếu không đủ số lượng tự nguyện thì mới dùng đến biện pháp từ chối không tự nguyện dựa theo thứ tự ưu tiên như trẻ em, người tàn tật, hạng ghế, lịch trình, hạng hành khách, thời gian làm check-in sớm hay muộn (em chưa đọc thấy cái vụ chọn ngẫu nhiên đâu cả mà có thứ tự ưu tiên hẳn hoi - không thấy báo nào nói Mr. Dao này là nằm trong thứ tự ưu tiên thấp nhất cả).Ngoài ra theo mục 4 và mục 6, vì chuyến bay thay thế của Mr. Dao quá 4 tiếng theo lịch trình ban đầu thì mức bồi thường tối đa là usd 1,350 cho các thiệt hai phát sinh thực tế vì việc từ chối cho lên máy bay này. Hãng đã offer tới mức usd 800 rồi sao không mạnh tay đưa hẳn lên usd 1,350 , đồng thời thông báo mức độ ưu tiên của hành khách này , khi đó mọi chuyện sẽ dễ dàng hơn cho hãng. Trong Rule 25 không có nói thêm là nếu hành khách kiên quyết từ chối thì hãng có quyền cưỡng ép khách không hoặc chọn involuntarily lại. Nhưng trọng tâm của điều này là từ BOARDING nhé - tức là phải làm trước khi lên xuất boarding pass cho hành khách. Không có chuyện boarding rồi mới kêu gọi tự nguyện hay không tự nguyện.
Rule 21 Refusal of Transport
https://www.united.com/web/en-US/content/contract-of-carriage.aspx#sec21
Từ chối vận chuyển hành khách : "UA shall have the right to refuse to transport or shall have the right to remove from the aircraft at any point, any Passenger for the following reasons:"
Hãng UN có quyền từ chối vận chuyển hoặc có quyền ép khách rời máy bay bất cứ hành khách nào, bất cứ vị trí nào (dù đã boarding hay không) theo 1 loạt các lý do từ A->H. Trường hợp này thì có quyền cưỡng ép hoặc biện pháp cần thiết để kéo khách ra khỏi máy bay nhưng phải là những lý do đặc biệt như vi phạm hợp đồng vận chuyển, yêu cầu của Chính phủ, khám xét, kiểm tra nhân thân, an ninh...
Có lẽ hãng UN sẽ vin vào việc vì Mr. Dao không chấp nhận Denied Boarding involuntarilynên đã vi phạm hợp đồng vận chuyển - Breach of Contract of Carriage và họ có quyền cưỡng ép rời máy bay. Thế nhưng theo những tiêu chuẩn đạo đức chung, Mr. Dao không phải là tội phạm hoặc chưa gây mất an ninh chuyến bay nên việc cưỡng ép bằng giải pháp đánh đâp, lôi kéo là không chấp nhận được , đồng thời bản thân hãng cũng đã vi phạm điều 25 vì không áp dụng trước khi khách có boarding pas và cũng chưa làm hết khả năng như offer the max rate USD 1,350 và giải thích rõ mức ưu tiên (em nói rõ là trong điều 25 chỉ nói là involuntarily - không tự nguyện và có các thứ tự ưu tiên cụ thể chứ không phải bằng cách chọn random ngẫu nhiên hoặc sâu hơn 1 tí là phân biệt chủng tộc , phân biệt đối xử... Lẽ ra khi sai quá sâu thì hãng nên gọi các em tiếp viên xinh tươi ra nói chuyện ngọt ngào hoặc nếu khách quá kiên quyết thì chọn khách khác dễ tính hơn, thiếu gì.
Hãng đã quá vội vàng khi xử lý thô bạo và kém khéo léo cho các biện pháp xử lý khủng hoảng truyền thông sau đó nên dính chấu là không tránh khỏi. Tương tự như giải pháp xử lý con nợ ở VN - con nợ chắc chắn là sai rồi nhưng nếu ta đánh đập, đe dọa con nợ thì tự nhiên ta đang từ đúng chuyển sang sai , giải pháp chính thống là nhờ công quyền hoặc không chính thống là cho con nghiện với thương binh ngồi trước cửa. Nhưng chắc vì thời gian quá gấp cho 4 chú nhân viên nên hãng không thể kiên nhẫn hoặc xin ý kiến chuẩn chỉ từ luật sư hehe
