[CCCĐ] Hà Tiên thập cảnh

[Coupe 2 bánh]

Thưa CCCM, như đã có lời ngỏ ở bên thớt "Tới đảo Hải tặc tìm kho báu", em viết bài này để giới thiệu với tất cả CCCM và gửi tặng những người con quê hương Hà Tiên, Kiên Giang về những cảm nhận thực tâm của em về một dải đất xinh đẹp cực Tây Nam Tổ quốc và con người miền Tây mến khách. Bài viết này là cảm nhận của em về Hà Tiên không chỉ là danh lam thắng cảnh, mà còn về văn hóa, lịch sử, con người, phong tục, tập quán nơi đây.

Em lấy tiêu đề bài viết là "Hà Tiên thập cảnh" là muốn mượn lời tập thơ "Hà Tiên thập vịnh" hay "Hà Tiên thập cảnh khúc vịnh" gồm mười bài thơ xướng do Mạc Thiên Tứ viết. Một điều đặc biệt trong tiêu đề mỗi bài thơ là một địa danh gắn liền với một thắng cảnh nổi tiếng của Hà Tiên.

Để CCCM có cái nhìn tổng quan, em xin phép giới thiệu tổng quan về Hà Tiên trước ạ:
I. Tổng quan về Hà Tiên:

Thị xã Hà Tiên là một dải đất hẹp nằm ven biển ở cực Tây Nam có thể coi như Việt Nam thu nhỏ với đầy đủ các dạng địa hình: đồng bằng, núi, sông, vũng, vịnh, hang động, hải đảo...tạo nên nhiều cảnh quan đẹp. Nếu như phía Đông Bắc đất nước ta có Móng Cái/Quảng Ninh thì phía Tây Nam có Hà Tiên/Kiên Giang, hai nơi này rất tương đồng ở điểm thiên nhiên ban tặng cho đầy đủ cảnh sắc, phát triển cả kinh tế, du lịch, công nghiệp...
Về tên gọi Hà Tiên: Chuyện kể rằng nơi này ngày xưa thường có tiên dạo chơi trên sông nên mới có tên gọi Hà Tiên, đây là tượng của chín nàng tiên ở một khu vui chơi trong thị xã bên bờ sông Giang Thành.

Như các cụ nhìn thấy trên bản đồ, Sông Giang Thành bắt nguồn từ Campuchia, chảy vào khu vực Hà Tiên, dài khoảng 23 km. Chỗ phình to như bao tử là vũng Đông Hồ, một trong thập cảnh em sẽ miêu tả sau đây. Vũng Đông Hồ và sông Giang Thành chia đôi thị xã: bên tả là phường Tô Châu và xã Thuận Yên; bên Hữu có các phường Bình San, Đông Hồ, Pháo Đài và Mỹ Đức sát biên giới Cambodia.
Cầu nối 2 bên thị xã là cầu Tô Châu, cũng là cầu sát cửa vịnh Hà Tiên. Khung cảnh khu chợ Hà Tiên sầm uất nhìn từ cầu Tô Châu. Khu vực này tập trung chủ yếu các khách sạn, nhà nghỉ, chợ búa và các khu vực bán đồ phục vụ khách du lịch.

Còn đây là khung cảnh phía bên phường Tô Châu, nơi có bến thuyền để các CCCM có thể đi Phú Quốc, Hải Tặc và các đảo khác. Nơi đây có núi Tô Châu nên địa bàn sinh sống cư dân bên này gọi là phường Tô Châu:

Còn đây là cầu Tô Châu:

Từ cầu Tô Châu nhìn về phía vũng Đông Hồ, sông Giang Thành và 2 bờ thị xã:

 

[Coupe 2 bánh]

II. Hà Tiên thập cảnh:
Như em đã đề cập ở trên, tiêu đề của 10 bài thơ trong tập "Hà Tiên thập cảnh khúc vịnh" đều có địa danh của các thắng cảnh đẹp nhất Hà Tiên. Cái độc đáo là các đề tài trong thi phẩm được tác giả cố ý xếp theo thứ tự từng đôi một, có sự liên hệ hoặc đối lập nhau rất ý nghĩa như sau:

• Kim Dữ lan đào - Bình San điệp thúy
• Tiêu Tự thần chung - Giang Thành dạ cổ
• Thạch Động thôn vân - Châu Nham lạc lộ
• Đông Hồ ấn nguyệt - Nam Phố trừng ba
• Lộc trĩ thôn cư - Lư Khê ngư bạc

Đầu tiên, em xin giới thiệu với CCCM về Kim Dữ lan đào và Bình San điệp thúy. Sự đối lập trong hai tiêu phẩm này như sau: Cảnh Kim Dữ là địa điểm hiểm yếu của địa thế; thì đối lại, cảnh Bình San lại là cảnh trí an nhàn, thanh tú.
Vậy Kim Dữ là đâu? Chắc nhiều người, kể cả người Hà Tiên cũng không để ý đến cái tên này vì Kim Dữ là tên cổ, chỉ núi Pháo Đài ngày nay. Sở dĩ có Phường Pháo Đài vì khu vực này vây xung quanh núi Pháo Đài, giống như bên phường Tô Châu có núi Tô Châu vậy:
Đây là núi Pháo Đài nhìn từ cầu Tô Châu:



1. Kim Dữ lan đào nghĩa là gì? Thi sĩ Đông Hồ giải nghĩa: Kim dữ (hay Kim Dự) là hòn đảo vàng. Lan là khép cảnh cửa lại, ngăn chặn, như cánh cửa khép lại. Đào là sóng gió. Vậy, Kim dữ lan đào là hòn đảo vàng ngăn chặn sóng gió từ ngoài biển không lọt vào được bên trong. Quả thực nếu nhìn địa thế thì núi Pháo Đài này ở tận cùng phía trong cửa sông Giang Thành cùng với dãy núi chạy dài tới Mũi Nai, núi Đèn tạo thành cánh cung chắn sóng, che chở cho Hà Tiên. Với vị trí phòng thủ vô cùng quan trọng như vậy vì thế trên núi KIm Dữ vì thế ngày xưa cũng có đồn lũy để bảo vệ Hà Tiên.



Cái tên Pháo Đài xuất hiện do từ năm 1831, vua Bảo Đại sai sửa sang đồn lũy trên đỉnh, cho đặt trọng pháo, vì núi này còn có tên gọi là Pháo Đài. Ngày nay tại chân núi Pháo Đài cũng có trạm biên phòng kiểm soát thương cảng Tô Châu, cái tàu ở hình trên là tàu tuần tra của Biên phòng ạ.

 

[Coupe 2 bánh]

Trên núi Pháo Đài ngày nay có khách sạn Pháo Đài mặc dù xây đã lâu nhưng rất thoáng mát, đặc biệt trên đó có chỗ để CCCM cà phê/thảo luận rất tuyệt với. View nhìn ra biển từ hồ bơi khách sạn Pháo Đài:



Còn đây là thị xã Hà Tiên nhìn từ dốc lên núi Pháo Đài, phía xa xa là núi Bình San, địa danh đối với Kim Dữ (Pháo Đài): Kim Dữ lan đào - Bình San điệp thúy. Em sẽ giới thiệu Bình San sau phần Pháo Đài này ợ.



Xung quanh núi này rất nhiều hoa Ti-gôn, em thấy không chỉ ở Hà Tiên mà hầu như cả vùng An Giang và Kiên Giang núi nào cũng đầy rẫy hoa Ti-gôn mọc, trông rất đẹp và lãng mạn. Đây là một view khác từ núi Pháo Đài. Cái núi thấp thấp trước mặt vẫn chính là Bình San các cụ nhé:



View về hướng cầu Tô Châu và dãy núi Tô Châu:



View về khu khách sạn, nhà nghỉ, bách hóa. Dây rợ của mấy bác điện lực/viễn thông trông hãi hùng quá:



View về hướng biển và Khu Đô thị mới Hà Tiên ven biển:



Còn đây là núi Pháo Đài nhìn từ phí khu đô thị mới ven biển:



Khu Đô thị mới đang đầu tư xây dựng hoành tráng gớm:



Toàn cảnh Khu Đô thị mới view từ núi Pháo Đài:



Trung tâm giải trí Coffe & Billiard tối qua tụi em vừa chém gió ở đây:



Thôi em tạm dừng chỗ Kim Dữ lan đào ở đây; ngày mai chủ nhật rảnh rỗi em sẽ giới thiệu đến Bình San điệp thúy, chúc CCCM ngủ ngon!

 

[Tùng Tín]

Đánh dấu cẩm nang phượt

 

[thang_phuong]

Đẹp và hữu tình quá, cháu oánh dấu

 

[manchester6868]

Hà Tiên đẹp quá, Cảm ơn thớt cụ nhé. có đi chắc đi ngược từ Phú Quốc ra thôi

 

[sonna90]

Hoang sơ quá, hóng Bình San

 

[Coupe 2 bánh]

Hà Tiên đẹp quá, Cảm ơn thớt cụ nhé. có đi chắc đi ngược từ Phú Quốc ra thôi

Vâng, thông thường các cụ chạy xe thì từ thành phố, xuống Cần Thơ, Châu Đốc rồi mới xuống Hà Tiên nhưng theo em oánh từ Phú Quốc vào cho nó khác và tiện hơn cụ ợ,

 

[ongdia]

Còn đây là cầu Tô Châu:

Từ cầu Tô Châu nhìn về phía vũng Đông Hồ, sông Giang Thành và 2 bờ thị xã:
[/QUOTE]
Hồi xưa em đi thì còn là cầu phao quân dụng. Lúc đó hòn Phụ tử vẫn con nguyên chưa bị sập mất Hòn Phụ. Chắc khoảng năm 2003. Đi 1 chuyến hết miền tây, lội vô U Minh, Miệt Thứ nữa.

 

[Coupe 2 bánh]

[/QUOTE]Hồi xưa em đi thì còn là cầu phao quân dụng. Lúc đó hòn Phụ tử vẫn con nguyên chưa bị sập mất Hòn Phụ. Chắc khoảng năm 2003. Đi 1 chuyến hết miền tây, lội vô U Minh, Miệt Thứ nữa.[/QUOTE]
Vâng cụ thời chưa có cầu thì đi phà, bến phà chính là chỗ bến tàu Thạnh Thới bây giờ, phía kia là khu chợ Hà Tiên, cầu Tô Châu khánh thành 30/4/2003, giờ Hà Tiên chắc thay thổi nhiều lắm, cụ nên quay lại một chuyến ạ!

 

[nhuanckotoak49]

Lần đầu tiên e được nhìn thấy cảnh ở Hà Tiên đấy ạ, nhìn đẹp quá. Thanks cụ đã chia sẻ nhé, cho e mở mang đầu óc biết thêm một địa điểm nữa

 

[ford2]

lần đầu e thấy hà tiên, quá đẹp cụ à

 

[Coupe 2 bánh]

Lần đầu tiên e được nhìn thấy cảnh ở Hà Tiên đấy ạ, nhìn đẹp quá. Thanks cụ đã chia sẻ nhé, cho e mở mang đầu óc biết thêm một địa điểm nữa

lần đầu e thấy hà tiên, quá đẹp cụ à

Vâng, cám ơn các cụ đã động viên, còn nhiều thứ hấp dẫn lắm, có thời gian rảnh rối em sẽ pót dần lên hầu các cụ ạ!

 

[Coupe 2 bánh]

Hoang sơ quá, hóng Bình San

Vâng, em lỗi hẹn với các cụ tối qua bận chưa pot tiếp bài, em xin "túc tiệp":

2. Bình San điệp thuý:

Bình San là núi bằng, điệp thuý là một màu xanh, Bình San điệp thuý là núi một màu xanh. Gọi là núi Bình San vì núi này khá bằng phẳng và thấp. Núi Bình San đã được công nhận là thắng cảnh quốc gia vào 21/1/1989.
Đây là hình ảnh núi Bình San nhìn từ phía trước Lăng họ Mạc Cửu:


Họ Mạc phải là dòng dõi có kiến thưc uyên thâm và kinh nghiệm dày dặn về Phong thủy vì Lăng họ Mạc được xây dưới triền núi Bình San, lưng tựa vào núi, mặt trước là 2 hồ sen lớn, hướng ra xa xa là vũng Đông Hồ mênh mông, quả là thế Tọa Sơn Đạp Thủy. Bên phải là núi Pháo Đài (Kim Dự lan đào), bên trái là núi Bát Giác như thế Tả Hữu Long Hổ phục.
Còn đây là góc nhìn khác về núi Bình San từ Phù Dung Cổ Tự:



Trước khi giới thiệu về Lăng dòng họ Mạc, em xin phép giới thiệu với CCCM về người có công khai phá đất Hà Tiên, Khai phá Quốc công Mạc Cửu:

Ông Mạc Cửu là người Quảng Đông, Trung Quốc, vì không chịu để tóc và theo một số tập tục của nhà Thanh nên đã rời bỏ đất nước để ra đi buôn bán thương mại ở một số nước Đông Nam Á. Năm 1680, khi đến Hà Tiên, ông đã dừng lại ở đây để xây dựng và phát triển vùng đất này. Đến 8/1708, nhận thấy vị thế rất mạnh của nhà Nguyễn trong cuộc chiến mở mang bờ cõi phía Nam, Mạc Cửu đã dâng vùng đất Hà Tiên cho nhà Nguyễn và được Chúa Nguyễn là Phúc Chu chấp thuận và phong làm “Tổng trấn Hà Tiên”. Mặc dù đã dâng Hà Tiên cho nhà Nguyễn, nhưng chúa Nguyễn Phúc Chu vẫn cho Mạc Cửu quyền tự chủ tại vùng đất này, duy trì truyền thống cha truyền con nối như một tiểu vương và 7 đời dòng họ Mạc đã đem hết công sức của mình để biến Hà Tiên thành một đầu mối giao thương của nước Đại Việt xưa với các nước trong vùng.
Để ghi nhận công lao của ông Mạc Cửu trong việc khai phá Hà Tiên cũng như kỷ niệm 300 năm vùng đất này được thành lập, ngày 7/9/2008, UBND tỉnh Kiên Giang đã tổ chức lễ khánh thành tượng đài danh nhân Mạc Cửu cao 10m tại quảng trường cửa ngõ trung tâm thị xã bên phường Tô Châu.
Đây là tượng đài cụ Mạc Cửu ạ:



Lăng dòng họ Mạc, ngoài giá trị lịch sử, nó còn là một công trình có giá trị nghệ thuật cao, bởi cách bố trí hài hòa và lối chạm trổ tinh vi, sắc sảo. Ngay cổng Lăng có đề tên Mạc Công miếu (莫公廟), hai bên có cặp liễn đối bằng chữ Hán ca ngợi họ Mạc:
Phiên âm:
Nhất môn trung nghĩa gia thanh trọng
Thất diệp phiên hàn quốc lũng vinh.
Tạm dịch:
Một nhà trung nghĩa danh thơm cả họ,
Bảy lá giậu che, cả nước mến yêu



Toàn bộ Lăng được bảo vệ bằng một tường rào dày bằng đá, rêu phong.

Con chiến mã của em mượn vứt luôn ngoài đường sát tường thánh lăng vì ở đây không cần gửi xe, an ninh tốt thật, chẳng bù cho ở Thủ đô:

Qua khỏi cổng là một con đường ngắn, hai bên trồng cây xanh, dẫn đến một tiểu đình rộng.


Qua thêm một cổng nữa, mà hai bên có đôi sư tử đá uy nghi, là điện thờ chính và tả vu, hữu vu. Ngoài những hoành phi, liễn đối và tranh vẽ; tại điện thờ chính còn có một biển thờ đề bốn chữ "Khai Trấn Trụ Quốc" và bức hoành "Nghị Võ Công", đấy là lời tuyên dương của nhà Nguyễn trước sự nghiệp mở mang bờ cõi của dòng họ Mạc.


Từ đền, qua cổng phụ phía bên phải (tính từ cổng chính nhìn vào), là một con đường lát gạch tàu dẫn lên khu an táng hơn 40 ngôi mộ của dòng họ Mạc. Quả thực họ Mạc đã chọn cho cha ông họ một nơi yên giấc ngàn thu vô cùng yên tĩnh với địa thế rất hợp phong thủy. Đây là lối lên khu mộ:
[URL=http://s756.photobucket.com/user/whitehorsenb/media/Tx%20Ha%20Tien/IMG_8488.jpg.html][/URL]
Trong số ấy, có một số mộ xưa như của Mạc Cửu, Mạc Thiên Tứ, Nguyễn Hiếu Túc...được xây dựng theo lối Trung Quốc.

Lối vào mộ của Tổng binh Đại đô đốc Mạc Thiên Tích (con trai cụ Mạc Cửu):

Lối vào mộ cụ Mạc Tử Hoàng:

Đặc biệt hơn cả là phần mộ Mạc Cửu. Đây là ngôi mộ lớn nhất, kiên cố nhất, có hình bán nguyệt khoét sâu vào núi, chỗ chôn hài cốt được đúc bằng đá vôi, cát, đường và nhựa ô dước như hình một con trâu nằm (thế tọa ngưu); tả có thanh long, hữu có bạch hổ và trước hai bên mộ có hai tượng tướng cầm gươm đứng hầu bằng đá xanh. Ngoài ra, trước mộ là khoảng sân rộng với các bậc thềm cẩn đá xanh, có tảng dài đến ba mét, do các nhà buôn Trung Hoa thời bấy giờ chở từ Quảng Tây sang tặng.





Bên trong khu Lăng và khu Mộ có rất nhiều đồ cúng tiến của bà con thập phương, đặc biệt rất nhiều ghế đá do bà con khắp nơi, cả trong và ngoài nước cúng tiến, em giới thiệu một số CỤ/MỢ tiêu biểu:

Mợ Mai Thị Rớt Lucy gửi về từ bển:



Của cụ Trần Ngọc Beng:



Và của mợ Trịnh Thị Dải, mợ này từ Bãi Ớt, ngày nay thuộc huyện Kiên Lương, chính là địa danh được nhắc đến với cái tên Nam Phố trong thập cảnh của Hà Tiên:

 

[vanvuong]

Mời cụ chủ thớt 1 ly diệu.
Quả tình tài cụ khá cao, cụ đáng phải là tổng cục trưởng cục du lịch thì ngành này ắt phát triển.
Em đi nhiều nơi, nơi buồn chán nhất là cái xó Hà tiên .
Vậy mà qua ngòi bút của cụ chủ, ai chưa biết là muốn đến liền .

 

[buongco]

Cám ơn cụ đã cho du lịch. E ở TP HCM mà chưa bao giờ đi Hà tiên

 

[Nhân văn Dân]

Mời cụ chủ thớt 1 ly diệu.
Quả tình tài cụ khá cao, cụ đáng phải là tổng cục trưởng cục du lịch thì ngành này ắt phát triển.
Em đi nhiều nơi, nơi buồn chán nhất là cái xó Hà tiên .
Vậy mà qua ngòi bút của cụ chủ, ai chưa biết là muốn đến liền .

Có lẽ lúc cụ đến không có ai là thổ dân giới thiệu. E đến đó được giới thiệu sơ sơ thôi mà cũng đã thấy thích rồi. Văn hóa ở đây rất có bề dầy và hấp dẫn ạ.

 

[Karin007]

thanks cụ, bài giới thiệu hay và chi tiết quá, cụ thêm ít ảnh đẹp đi a

 

[Karin007]

thanks cụ, bài giới thiệu hay và chi tiết quá, cụ thêm ít ảnh đẹp đi a

 

[Coupe 2 bánh]

Mời cụ chủ thớt 1 ly diệu.
Quả tình tài cụ khá cao, cụ đáng phải là tổng cục trưởng cục du lịch thì ngành này ắt phát triển.
Em đi nhiều nơi, nơi buồn chán nhất là cái xó Hà tiên .
Vậy mà qua ngòi bút của cụ chủ, ai chưa biết là muốn đến liền .

Có lẽ cái đẹp còn ở cảm nhận ở mỗi người cụ ợ
Hà Tiên trước đây là xứ e cũng ko có khái niệm gì, chỉ biết cái tên, nhưng càng đọc, càng khám phá càng thấy thú vị.
Đúng là ko hổ danh xứ của Tao Đàn Chiêu Anh Các.