Lần đầu tiên e bị, nó đau khoảng 2-3g sáng, chỉ mong trời mau sáng dể mua thuốc uống, kinh khủng.
Sớm Nhanh Mạnh Ngắn là nguyên tắc điều trị cơn Gout cấp, kể cả 2-3h sáng thấy chớm đau là dậy nện luôn và thường thì chỉ 1 liều là ok, nếu để đến sáng ăn xong mới uống thì có thể phải uống 3-4 liều. Tham khảo bài sau.
Gút là một bệnh lý toàn thân
Gút là một rối loạn chuyển hóa mãn tính. Tình trạng tăng acid uric gây lắng đọng chất này ở mô dưới da, gân, khớp, thận gây ra tình trạng bệnh lý cho các tạng này chẳng hạn như viêm khớp, sỏi thận, suy thận. Người bị bệnh gút có nguy cơ cao về các bệnh lý tim mạch.
Cho đến nay, các bác sĩ đều đồng ý với nhau rằng gút là một bệnh lý toàn thân chứ không chỉ tập trung cục bộ ở khớp như từng được quan niệm trước đây.
Nguồn gốc của acid uric trong máu không phải chỉ đến từ bên ngoài mà còn do tình trạng chuyển hóa trong cơ thể.
Gút trải qua 4 giai đoạn từ khi âm thầm tích lũy acid uric trong máu cho đến cuối giai đoạn 4 mới xuất hiện gút tophi mãn tính, sau một quá trình phát triển lâu dài trên dưới 10 năm, gặp nhiều nhất ở ngón chân cái. Soi dịch khớp dưới kính hiển vi thấy các tinh thể hình kim monosodium urate.
Thuốc chữa và đề phòng các cơn gút sau đó
- Các thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs), gồm các thuốc mua không cần toa như ibuprofen và naproxen sodium, cùng với các thuốc mạnh hơn phải cần toa như indomethacin hay celecoxib, meloxicam…..
Bác sĩ có thể cho liều cao hơn để làm dừng đợt cấp, tiếp theo là liều hàng ngày thấp hơn để phòng các đợt tái phát.
NSAIDs có nguy cơ gây đau dạ dày, chảy máu và loét.
- Colchicine là thuốc giảm đau có hiệu quả. Tuy vậy, thuốc có các tác dụng phụ như buồn nôn, nôn, tiêu chảy.
Sau khi hết cơn gút cấp, bạn có thể dùng colchicine liều thấp mỗi ngày để phòng tái phát.
- Loại thuốc có corticosteroids như prednisone, có thể kiểm soát tình trạng viêm và đau. Có thể dùng thuốc viên hay thuốc tiêm vào khớp.
Corticosteroids thường dành cho người không thể dùng NSAIDs hay colchicine. Các tác dụng phụ của corticosteroids có thể là: thay đổi tính khí, tăng đường-huyết và tăng huyết áp.
Thuốc đề phòng biến chứng của gút
Nếu bạn bị vài ba cơn gút mỗi năm hoặc bị thưa hơn nhưng rất đau, bác sĩ có thể cho dùng các thuốc làm giảm nguy cơ biến chứng có liên quan với gút. Các lựa chọn có thể là:
- Các thuốc ngăn chặn sản xuất acid uric. Thí dụ các thuốc chế xanthine oxidase, gồm có allopurinol (Aloprim, Lopurin, Zyloprim) và febuxostat (Uloric) làm hạn chế việc tạo ra acid uric. Thuốc này làm hạ acid uric-máu và giảm nguy cơ của gút.
Các tác dụng phụ của allopurinol bao gồm phát ban và giảm tế bào máu. Các tác dụng phụ của febuxostat là phát ban và giảm chức năng gan.
- Thuốc làm tăng loại bỏ acid uric. Probenecid (Probalan) cải thiện khả năng của thận loại bỏ acid uric khỏi cơ thể. Làm giảm acid uric và giảm nguy cơ của gút, nhưng acid uric trong nước tiểu lại tăng. Các tác dụng phụ là phát ban, đau dạ dày và sỏi thận.
Các sai lầm thường gặp
Nhiều người nghĩ rằng khi điều trị thuốc và hết đau là đã khỏi bệnh gút.
Thực ra, khi bạn uống thuốc và hết đau thì chỉ mới có nghĩa là tạm thời giải quyết được tình trạng viêm của khớp hay gân.
Nên nhớ rằng bệnh gút có diễn biến rất mạn tính, kéo dài trong nhiều năm, thâm chí rất lâu trên dưới 10 năm.
Các khuyến cáo đều khuyên là nếu bệnh nhân ổn định về mặt lâm sàng và acid uric-máu trở về bình thường thì vẫn cần tiếp tục điều trị thêm trong 3 tháng để ngăn ngừa tái phát với người chưa có tophi và trong 6 tháng nếu đã có tophi.
Ăn kiêng triệt để sẽ không bị các cơn gút tái phát?
Không hoàn toàn đúng.
Vì acid uric vẫn đến từ nguồn nội tại trong cơ thể. Tuy vậy cũng nên hạn chế dùng các thực phẩm chứa nhiều purin (nội tạng động vật, các loại thịt lên men, hải sản, một số ngũ cốc và các loại hạt …), rượu, bia.
Nước ngọt có ga an toàn với người bị gút?
Hoàn toàn sai.
Vì các loại nước ngọt có ga làm tăng acid uric trong máu, không thua kém gì bia. Cần kiêng dùng nước ngọt có ga, nhất là khi dùng với hải sản.
Nước ép trái dưa leo hoặc một số cây như cây đất nở hoa hoặc một số bài thuốc đăng trên cộng đồng mạng có thể chữa khỏi dứt điểm bệnh gút?
Không đáng tin. Thực tế cho đến nay chưa có nghiên cứu nào đưa ra được các biện pháp điều trị khỏi triệt để bệnh gút.
Bệnh gút chỉ ảnh hưởng đến khớp nên không nguy hiểm đến tính mạng, do vậy không cần phải theo dõi lâu dài?
Rất sai. Vì bệnh nhân gút có nguy cơ bị thêm bệnh lý thận có thể dẫn đến sỏi thận, suy thận. Tỷ lệ bệnh lý tim mạch tăng cao ở người bị gút và có thể gây ra các biến cố tim mạch chết người. Bạn cần được theo dõi và điều trị tích cực bệnh gút.
Chỉ có đàn ông tuổi trung niên là mắc bệnh gút?
Sai.
Mặc dù bệnh gút hay gặp nhất ở đàn ông trung niên tuổi trên 40, nhưng với các chuẩn sinh hoạt được cải thiện, chế độ ăn purine ngày một cao, và với tỉ lệ tiêu thụ rượu bia khủng như ở nước ta hiện nay thì bệnh gút có thể gặp ở mọi lứa tuổi.
Với phụ nữ sau mãn kinh, vì hàm lượng estrogen giảm mạnh nên việc đề phòng và điều trị bệnh gút là không thể coi thường được.
Bệnh gút chỉ xảy ra cho người giàu có chế độ ăn giàu đạm?
Cũng sai.
Người ta nhận thấy người nghèo cũng có tỉ lệ bệnh gút cao như mọi người, giàu nghèo đều có thể bị bệnh gút.
Trong bệnh gút phải có dấu hiệu acid uric-máu cao?
Không nhất thiết.
Nhiều người đi thử máu thấy có hàm lượng acid uric cao, họ cho rằng đương nhiên là họ mắc bệnh gút. Nói chung chỉ có khoảng 10% số người có acid uric trong máu cao bị bệnh gút.
Cũng vậy, khi điều trị gút, các bệnh nhân acid uric-máu cao thường mong cho hàm lượng acid uric-máu giảm xuống. Quan niệm này ngày nay không còn đúng nữa và đôi khi còn ngược lại, acid uric sụt giảm có thể làm nặng thêm cơn bệnh gút.
Vì rằng acid uric-máu có thể bị sụt giảm đột ngột do lắng đọng các tinh thể urate không hòa tan bên trong các khớp và mô chung quanh, điều này khởi xướng một viêm khớp do gút - tình trạng này cũng được gọi là viêm khớp di căn "metastatic arthritis".
Do đó trong điều trị, thường ngưới ta bắt đầu bằng các liều nhỏ thuốc làm giảm acid uric và tăng dần lên tới liều đầy đủ.
Các kháng sinh có thể chống lại gút?
Sai.
Các kháng sinh thực tế không có tác dụng gì đến chuyển hóa của acid uric. Sự áp dụng một cách khoa học và hợp lý việc điều chỉnh các thuốc chuyển hóa acid uric, giúp khôi phục sự thăng bằng của chuyển hóa acid uric trong cơ thể mới là các nguyên lý của điều trị.
Có thể điều trị gút từng thời kỳ ngắn?
Sai.
Điều trị ngắn hạn chỉ có thể làm giảm nhẹ triệu chứng và theo thời gian bệnh sẽ quay trở lại không thể tránh khỏi. Như vậy điều trị gút phải có kế hoạch dài hạn dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
Bệnh gút có gây hại cho thận?
Sau cơn gút, thường bạn chỉ quan tâm đến các triệu chứng của khớp và acid uric mà không đánh giá xem các thận bị hư hại ra sao.
Gút không chỉ làm tổn thương đến các khớp mà nó cũng có thể sinh ra các tinh thể nhỏ ở trong thận và đưa đến sỏi thận, suy thận.
Do đó, người bị gút phải lưu ý thử các chức năng thận để có thể phát hiện kịp thời các hậu quả tệ hại trên thận.
Bạn cũng cần chú ý là các thuốc chống đau dùng trong bệnh gút cũng có thể gây độc hại cho thận.
Tóm lại, gút là bệnh rối loạn chuyển hoá mạn tính và để lại những hậu quả nặng nề nếu điều trị không đúng cách.
TS.BS TĂNG HÀ NAM ANH
)
