Bước chân ra ngoài sân thượng một khoảng trời bao la rộng lớn
em UH - 1 của anh Thiệu dùng đi kinh lý xa xa
lại gần :
Sau khi ném bom Dinh Độc Lập, phi công Nguyễn Thành Trung đã lái máy bay F5E hạ cánh an toàn xuống sân bay Phước Long
Cách đây đúng 30 năm, vào lúc 8h30 ngày 8/4/1975, trung úy Nguyễn Thành Trung đã dùng máy bay phản lực F5E ném bom Dinh Độc Lập, đánh đòn cảnh cáo chính quyền Sài Gòn. 3 tuần sau đó, các cánh quân giải phóng với sức mạnh vũ bão, cùng với sự nổi dậy của đồng bào, đã tiến vào giải phóng Sài Gòn. 30 năm qua, đã có nhiều bài viết, một số phim nói về Nguyễn Thành Trung, nhưng ở con người giản dị ấy, mỗi lần gặp tôi lại khám phá thêm những điều thú vị.
Vào những ngày này, anh Trung khá bận rộn. Ngoài công việc của người quản lý, anh vẫn đi bay như một phi công luôn đam mê bầu trời. Và còn bao cuộc hẹn với cánh báo chí nữa, cả trong và ngoài nước. Trong bộn bề ấy, anh Trung nhận lời tiếp tôi tại nhà riêng, căn nhà nhỏ mà tôi đã từng có dịp tới.
Cùng tiếp tôi còn có người anh cả của anh Trung, ông Đinh Khắc Cần, người đã tập kết ra Bắc rồi trở về Sài Gòn hoạt động cách mạng từ rất sớm, đầu năm 1965. Ông bị địch bắt và giam tại Côn Đảo. Sau Hiệp định Paris, ông được trao trả, rồi về công tác tại TP.HCM. "Tổ chức đã đặt tên Nguyễn Thành Trung là để che mắt địch chứ tên thật của cậu ấy là Đinh Khắc Chung", ông nói.
"Tổ chức đã làm tất cả để đưa tôi vào lực lượng không quân của quân đội ngụy với chỉ thị là làm sao phải trở thành phi công giỏi và chờ đến một ngày nào đó...", anh Trung kể. Anh Trung được đi học lái máy bay phản lực ở Mỹ từ 1969 - 1972. Anh đã qua các căn cứ Mỹ ở các bang Texas, Lousiana và Mississipi, khi về nước, anh đóng ở căn cứ không quân Biên Hòa. Suốt thời gian đó anh vẫn giữ liên lạc đều đặn với tổ chức.
Kế hoạch cho một phi vụ ném bom được anh bí mật chuẩn bị. Mọi việc từ xác định mục tiêu đến hạ cánh gấp, giả định đường băng ngắn, anh đều làm tốt. Có lần anh bị khiển trách vì làm hỏng máy bay do hạ cánh gấp. Một câu hỏi đặt ra cả với tổ chức và bản thân Nguyễn Thành Trung: nếu có thời cơ, ném bom rồi thì hạ cánh ở đâu? Hệ thống sân bay ở miền Nam thì Trung thuộc như lòng bàn tay, nhưng những sân bay trong tầm bay thì địch vẫn còn kiểm soát. Cấp trên gợi ý, có thể phải nhảy dù ở một nơi nào đó trong rừng cao su thuộc vùng giải phóng tỉnh Lộc Ninh.
Đầu tháng 2/1975, ta giải phóng tỉnh Phước Long, anh Trung liền đề nghị cấp trên gấp rút sửa sân bay dã chiến Phước Long, mặc dù đường băng ngắn không đủ cho máy bay F5E hạ cánh. Sau chiến dịch Tây Nguyên và Huế - Đà Nẵng, tình hình chiến sự diễn biến có lợi cho ta, thời cơ mới đang đến. Nguyễn Thành Trung đã báo cáo với cấp trên và đề nghị sẵn sàng đón anh trong khoảng từ 1-10/4.
Với anh, làm thế nào để bay một mình đi ném bom, luôn là một câu hỏi lớn. "Hôm ấy, ngày 8/4, chúng tôi có một phi vụ đi ném bom ở Phan Rang. Tôi suy nghĩ rất nhiều. Đây là một cơ hội tốt cho tôi, nhưng làm được cực kỳ khó khăn vì khi đã bay thì mình không thể tách phi đội ra trên không trung. Mình càng không thể lấy máy bay trong căn cứ, khởi động rồi lăn ra đường băng cất cánh", anh Trung chậm rãi kể.
Nhưng cái gì đến phải đến. Qua kinh nghiệm luyện tập và nắm vững quy luật, anh đi đến quyết định táo bạo: phải đánh lạc hướng, phải làm cho phi đội trưởng và đài kiểm soát không lưu nhầm lẫn trong việc chỉ huy bay. Theo quy định, khi chuẩn bị cất cánh cũng như trên không trung, phi đội không trao đổi với nhau qua máy vô tuyến điện, chỉ được ra hiệu bằng tay quy ước điều muốn nói. Chỉ có người chỉ huy được quyền trao đổi với đài chỉ huy mặt đất, những người khác trong phi đội tuyệt đối không được phép. Và Nguyễn Thành Trung đã khai thác lỗ hổng này để tạo sự hiểu lầm.
"Trong phi đội 3 chiếc, tôi ở vị trí số 2. Khi cả 3 máy bay đã sẵn sàng cất cánh, người chỉ huy nhìn về phía tôi, tôi nhìn về phía số 3. Nếu số 2, 3 đều giơ ngón cái chỉ lên, sau 5 giây, máy bay chỉ huy số 1 cất cánh, tiếp theo thứ tự sau 5 giây. Với đài chỉ huy, nếu một máy bay nào đó bị trễ, họ cho thêm 5 giây, tổng cộng 10 giây. Nếu quá 10 giây, sang giây thứ 11 mà anh không thể cất cánh, anh sẽ không được bay nữa. Họ buộc anh ở lại không được phép cất cánh, trở vào nơi đỗ an toàn", anh Trung giải thích.
"Tôi chỉ có 10 giây để làm điều này, làm cho họ hiểu lầm lẫn nhau. Khi viên chỉ huy quay lại nhìn, tôi giơ 2 ngón út và áp út thay vì giơ ngón cái chỉ lên. Đó là một trong bốn ký hiệu được quy ước và ông ấy hiểu ngay là tôi bị trục trặc về điện. Nếu ông báo cho đài chỉ huy thì tôi sẽ không được cất cánh. Nhưng ông ấy ra hiệu cho tôi, số 2 ở lại không đi, số 1 và 3 cất cánh bình thường. Tôi gật đầu ra hiệu là tôi đã hiểu và ở lại. Cảm giác hồi hộp và mừng rỡ ập đến pha trộn trong tôi. Thời cơ đến rồi, tôi thầm nhủ".
Sau khi 2 máy bay cất cánh, Trung đếm 5 giây, cộng thêm 5 giây nữa và cũng cất cánh. "Phi đội nghĩ là tôi ở lại. Còn đài chỉ huy nghĩ tôi chỉ bị trễ một chút thôi và bây giờ tiếp tục cất cánh thực hiện nhiệm vụ chứ không có trục trặc gì. Và trong khoảnh khắc ngắn ngủi 5 giây cuối đó, tôi đã cất cánh bay thẳng về hướng Sài Gòn. Chỉ sau 5 phút, tôi đã đến mục tiêu và ném bom xuống Dinh Độc Lập".
Máy bay của anh Trung mang 4 trái bom 500 cân Anh. Có 3 mục tiêu được xác định là Dinh Độc Lập, Sứ quán Mỹ và kho xăng Nhà Bè. Vòng thứ nhất anh thả 2 trái xuống dinh nhưng trượt mục tiêu. Anh quyết định quay lại và lần này thì ném trúng vào phía sau dinh.
Hoàn thành nhiệm vụ, anh hạ thấp độ cao, tăng tốc, bay rất thấp, sát mái nhà để tránh rada. Anh đã hạ cánh an toàn xuống sân bay Phước Long trong sự vui mừng khôn xiết của cán bộ Miền và chiến sĩ giải phóng. Hai tuần sau, vào ngày 21/4, Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu từ chức và chạy ra nước ngoài.
Nhưng Nguyễn Thành Trung không dừng ở đó. Anh được tổ chức đưa ra sân bay Đà Nẵng và huấn luyện các phi công thuộc Quân đội nhân dân Việt Nam, lập một phi đội máy bay A37 ta mới chiếm được, chuẩn bị cho một nhiệm vụ mới.
Và ngày 28/4, Phi đội "Quyết thắng" đã lập công xuất sắc. 5 chiếc A37 cất cánh từ sân bay Thành Sơn (Phan Rang) đi ném bom sân bay Tân Sơn Nhất. Đó là một cú sốc đối với Đại sứ Mỹ Martin: không còn nơi nào an toàn nữa, chậm sẽ bị kẹt lại ở đây.
Từ chiều tối hôm đó, hơn 3.000 người Mỹ còn lại ở Sài Gòn đã vội vã di tản bằng trực thăng ra các tàu hải quân đợi ở ngoài khơi. Vào lúc rạng đông, khi chiếc máy bay trực thăng cuối cùng rời nóc Sứ quán Mỹ bay ra biển, cũng là lúc 5 cánh quân giải phóng cùng với xe tăng thẳng tiến về Sài Gòn.
Người "sĩ quan ngụy" lái máy bay ném bom Dinh Độc Lập năm xưa nay đã trở thành Phó tổng giám đốc Vietnam Airlines, cơ trưởng lái máy bay hành khách hiện đại. Anh là phi công Việt Nam đầu tiên lái máy bay Boeing 767. Những năm gần đây anh qua lại Mỹ thường xuyên, khi thì tham dự khóa huấn luyện ngắn hạn lái máy bay Boeing 777-200, khi thì sang nhận máy bay Boeing do hãng mua về.
