Buông thì chắc chắn không, nhưng hướng dẫn, giúp đồng bào nuôi con gì, trồng cây gì để không du canh du cư mấy chục năm qua ta vẫn chưa tìm ra.
Làm gì còn du canh du cư. Cụ nói lơ mơ quá.
Thực tế, giờ cư dân Tây Nguyên nói chung là kinh tế ổn định. Khu vực xảy ra vụ việc cũng không hề nghèo. Năm nay cà phê 62k, bà con phấn khởi.
Buông thì chắc chắn không, nhưng hướng dẫn, giúp đồng bào nuôi con gì, trồng cây gì để không du canh du cư mấy chục năm qua ta vẫn chưa tìm ra.
Khu vực nào của Tây Nguyên bà con còn du canh du cư hả cụ? Cụ có thể cho em bất cứ một địa phương nào còn người du canh du cư được không?
Thực sự mà nói, đời sống của bà con Tây Nguyên cơ bản là ổn. Điện đường trường trạm đến tận buôn xa nhất. Bà con cũng được chuyển giao khoa học kỹ thuật, hỗ trợ nhiều về vốn- giống- phân thuốc để phát triển sản xuất. Trẻ con đi học thì auto miễn phí, bảo hiểm y tế cũng free.
Năm nay cà phê lại cao, giá 62k nên nên bà con rất mừng. Thu nhập trăm triệu dễ như bỡn.
Nhìn các cụ cũng thấy, địa bàn nơi xảy ra vụ việc không thể gọi là nơi nghèo, khó khăn được. Là vùng có kinh tế trung bình, khá ổn định. Thêm cái các đối tượng tới từ nhiều địa phương khác kéo về. Nên đổ cho chính quyền o ép, để bà con đói khổ là không đúng đâu.
Tuy nhiên, các cụ có thể nhận thấy, tất cả các đối tượng tham gia đều là người Rhade. Đây là tộc người có thể coi là đứng đầu, là tộc thủ lĩnh của vùng Tây Nguyên xưa vì dân số đông, trình độ phát triển tốt hơn. Thực dân Pháp vào càng khoét sâu vào mẫu thuẫn sắc tộc khi chúng cố tình để các tù trưởng người Rhade chèn ép các tộc người khác trên vùng Tây Nguyên. Như người Bana, người Raglai..., những tộc nhỏ hơn bị chèn ép nặng nề. Khi người Kinh có mặt, những tộc người nhỏ hơn ngay lập tức liên kết với người Kinh, vùng khỏi sự chèn ép của người Rhade. Các cụ đều thấy người Bana và một vài tộc người khác theo cách mạng từ rất sớm, gắn bó với người Kinh và chung sống hoà thuận.
Cũng vì thế, sự căm ghét của người Rhade với người Kinh là có, nhất là khi người Mỹ khoét sâu thêm mối bất hoà ấy qua việc thành lập Fulro. Cụ nào đọc Ván bài lật ngửa nói về chuyện này khá dễ hiểu. Người Rhade coi người Kinh cướp đất của họ và đòi tự trị, đòi quyền. Chứ các cụ thấy các tộc người khác có đòi đâu. Họ sống hoà bình, cùng ăn cùng làm với toàn xã hội. Nên phải nói mâu thuẫn này có từ lâu và vẫn âm ỉ chứ chưa bao giờ tắt hẳn. Cùng với sự khuyến khích, nuôi dưỡng của một số kẻ dấu mặt, ngọn lửa âm ỉ này thi thoảng lại bùng lên gây cháy.
Có lẽ dăm chục năm nữa, qua sự giáo dục lâu dài, mối hôn nhân giữa 2 dân tộc Kinh- Rhade càng ngày càng nhiều thì mâu thuẫn này sẽ phai nhạt. Chứ giờ thì vẫn còn lằng nhằng lắm.