[Funland] Dịch sách: Viễn chinh Đà Nẵng-Nam Kỳ 1858-1859.

HnA

Xe tăng
Biển số
OF-157895
Ngày cấp bằng
23/9/12
Số km
1,510
Động cơ
354,877 Mã lực

CXP

Xe buýt
Biển số
OF-53276
Ngày cấp bằng
21/12/09
Số km
764
Động cơ
459,041 Mã lực
Tiếp tục phục vụ các cụ OF ham-mê Lịch sử, hôm nay em xin giới thiệu đến các cụ bản dịch cuốn: Indochine: souvenirs de voyage et de campagne, 1858-1860: tạm dịch: Đông Dương, ghi nhớ hành trình chiến dịch 1858-1859
Tuy nhiên, để dễ hiểu, em xin mạn phép dịch là: Viễn chinh Đà Nẵng-Nam Kỳ.

Về nguyên nhân, diễn biến, kết quả...xưa nay các cụ đều biết nên em không đi sâu thêm, chỉ muốn qua cuốn nhật ký của viên Trung úy Thủy quân lục chiến Pháp là Henri de Ponchalon, người đã trực tiếp tham chiến tại tất cả các trận đánh giữa liên quân Pháp-Tây Ban Nha và quân triều đình Huế, để các cụ có cái nhìn sâu hơn, cụ thể hơn, vì qua cuốn nhật ký này, tất cả ngày tháng, thậm chí giờ phút, đều được tác giả ghi chép rất chính xác.

Sách được viết theo dạng nhật ký ngay tại thời điểm các trận đánh, sự kiện diễn ra, nên có tính tư liệu cao, ngoài ra cũng bộc lộ tâm tư của tác giả và thái độ khá tôn trọng quân và dân Việt Nam lúc ấy.

Cuốn này em đã dịch rất lâu, đã hoàn thành xong, nhưng bị virus độc ác phá mất, nên đành dịch lại, bản dịch này em xin bổ xung các địa danh bằng tiếng Việt để các cụ tiện theo dõi. Ngoài ra, có bổ xung thêm các ghi chép khác trong Nhật ký hành quân của Quân đội Pháp để đối chứng khi cần hoặc bổ xung những chỗ chưa rõ.

Vì trình-độ tiếng Pháp rất ngu dốt, kiến thức cực kỳ nông cạn, bản dịch không tránh khỏi những chỗ sai sót, mong các cao nhân lượng thứ, và, coi đây chỉ là tham khảo mà thôi.

Trong nguyên tác, phần Một kể khá dài dòng về cuộc hành trình, cùng với các nghi lễ tôn giáo, em xin mạn phép không dịch 1 chương, vì, nó không liên quan lắm.
Quý hóa quá! Rất thán phục nỗ lực của cụ! Em chắc chắn sẽ đọc tài liệu này nên xin phép cụ lưu lại 1 bản sao. Cảm ơn cụ!
(Nếu có thể, xin cụ chia sẻ thông tin về người dịch vào inbox nhé).
 

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,801
Động cơ
696,940 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Quý hóa quá! Rất thán phục nỗ lực của cụ! Em chắc chắn sẽ đọc tài liệu này nên xin phép cụ lưu lại 1 bản sao. Cảm ơn cụ!
(Nếu có thể, xin cụ chia sẻ thông tin về người dịch vào inbox nhé).
Khi nào dịch xong em tặng các cụ yêu thích Lịch sử bản dịch này, sách khá dày, nhưng em chỉ dịch những phần có liên quan đến nước ta, vì sau trận này, tác giả lại tham gia liên quân 8 nước oánh nhà Thanh, Trung Quốc, sau đó đi oánh nhau với quân Áo, Phổ, sang Algeria, đi oánh ở Châu Phi...
 

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,801
Động cơ
696,940 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Tàu chiến Pháp và Tây Ban Nha trên sông Sài Gòn, ảnh chụp đúng thời điểm tác giả mô tả, 1859

51957932926_5b0ee03871_k.jpg
 

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,801
Động cơ
696,940 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Tấn công và phá hủy các pháo đài bảo vệ vũng neo đậu tàu ở Vũng Tàu, bởi binh đoàn hải quân do Đô đốc Rigault de Genouilly chỉ huy.

24090696633_f919162fe9_o.jpg
 

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,801
Động cơ
696,940 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Hộ tống hạm Phlégéton bắn phá đồn Cần Giờ Tháng 2/1959

24090696593_22995014cd_o.jpg
 

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,801
Động cơ
696,940 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Ngày 26 tháng Ba.

Trong khi khám-phá tất cả các khu vực xung quanh nơi đồn trú ngày hôm qua, tôi đã phát hiện ra một nơi mà đàn Voọc đến vui đùa trên các cành cây cao. Thấy bóng tôi, chúng bỏ chạy. Sáng nay, luồn lách nhẹ nhàng không gây tiếng động trong rừng, tôi bắn rơi một con khỉ đang nô đùa từ cành cây này sang cành cây khác. Tôi kinh ngạc làm sao khi thấy một con khỉ khác từ trên cây xuống, nhặt xác bạn nó mang vào rừng, thốt lên những tiếng kêu ai oán! Thật là một bản-năng tuyệt vời!
 

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,801
Động cơ
696,940 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Ngày 27 tháng 3.

Hôm qua, khi màn đêm buông xuống, tôi đã bắn một con dơi to bay quanh lô cốt; nó thuộc về loài được gọi là "ma cà rồng" và có sải cánh dài gần một mét: đầu giống chó, hàm có những chiếc răng nhọn và khỏe. Con vật gớm ghiếc giờ đã bị đóng đinh, hai cánh dang rộng, phía trên cửa trước của lô cốt.

Ngày 29 tháng 3.

Hôm qua tôi rời khỏi cái trạm trong rừng. Trung đội tôi chiếm giữ khu đất cao được gọi là “Khu điều dưỡng” [ nguyên văn: Convalescence] nơi bố trí những trạm quân y lưu động nằm giữa đồn Ba và đồn Trấn Dương.

Chúng tôi đang ở trong lán trại; tôi có một căn phòng riêng. Có trải qua việc ngủ trong lều bạt và thường xuyên dầm mình trong bùn vào mùa mưa như chúng tôi phải chịu đựng, mới cảm nhận được sự thoải mái tương đối của việc sắp đặt này.
 

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,801
Động cơ
696,940 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Ngày 03/4/1859.

Kể từ chuyến trinh sát của liên quân ngày 23 tháng 3, những người An Nam, được khuyến-khích bởi sự án binh bất động của chúng tôi, đã tăng gấp đôi khối lượng công việc của họ. Hôm nay [ngày 03/4/1859], ba ụ pháo ở kho lương thực nằm đối diện thành Điện Hải đã được quân An Nam vũ trang. Ụ pháo gần thành Điện Hải nhất được bao quanh bởi hàng rào gai và tre trúc cao gần 7 mét. Con đường bao quanh nối với thành Điện Hải đã bị người An Nam chiếm giữ vào ban đêm. Mặc dù hỏa lực của địch đe dọa, chúng tôi vẫn tiếp tục đặt một trạm quan sát vào ban ngày ở đó.

Bên bờ phải sông Hàn, quân An Nam đang tiến sát thành An Hải, nhưng chúng tôi chỉ lặng lẽ quan sát. Mệnh lệnh được đưa ra là không được thực hiện việc trinh sát và chỉ nổ súng chống trả trong trường hợp bị tấn công. Trong một vài ngày tới, không nghi-ngờ gì nữa, khi Phó Đô đốc trở lại từ Sài Gòn, chúng tôi sẽ tấn công, thậm chí là một đòn quyết-định, bởi quân An Nam đã tập trung các cánh quân và tất cả các phương tiện phòng-thủ trên cả đôi bờ sông Hàn.
 

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,801
Động cơ
696,940 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Ngày 5 tháng Tư.

Một lá thư của cha tôi cho tôi biết một số tin tức kỳ lạ. Cha Moreau đáng kính, bề trên sáng lập nhà thờ Sainte-Croix, ở Le Mans [Le Mans là tỉnh lỵ của tỉnh Sarthe, thuộc vùng hành chính Pays de la Loire], nơi tôi đã thực hiện một phần nghiên cứu của mình, đọc trên một tờ báo địa phương rằng tôi đã chết vì vết thương ở sông Hàn, thế là người ta cử hành lễ tang để cầu an cho linh hồn của tôi. Một đám đông lớn và buồn bã tập trung tại nhà thờ Sainte-Croix rộng lớn và xinh đẹp. Cha Moreau, với tài hùng biện thường thấy, đã tổ chức lễ tang cho người học trò cũ của mình, người đã ngã xuống rất xa để bảo vệ tôn giáo và tổ quốc. May mắn thay, ngay sáng hôm đó, tại Alençon, cha tôi đã nhận được một lá thư trấn an từ tôi. Ông thậm chí đã viết và đóng dấu thư trả lời, khi tin tức về nghi thức tang lễ được đưa đến. Ông bèn viết thêm trên phong bì:

"Con vừa được chôn cất bằng hình nộm ở nhà thờ Sainte-Croix; không có gì mang lại may mắn hơn thế!"

Xin Chúa ban cho tiên lượng hạnh phúc này không bị mâu thuẫn!
 

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,801
Động cơ
696,940 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Ngày 08 tháng 4.

Lúc 5 giờ sáng, ụ pháo của quân An Nam trang bị 4 đại bác được xây dựng bên bờ biển, gần chỗ neo đậu tàu thuyền, đã khai hỏa vào pháo hạm hơi nước Fusée, khiến tàu này bị trúng nhiều quả đạn, trong đó một quả xuyên qua chiếc ca nô ở mạn trái tàu. Tàu Fusée phản pháo mạnh mẽ, sau đó di chuyển ra ngoài tầm đại bác của quân An Nam.

Ngày 15 tháng 4.

Lúc 6 giờ chiều, chiến hạm hơi nước Phlégéton, mang cờ Phó Đô đốc [ Rigault de Genouilly đi trên pháo hạm hơi nước Alarme, đến 26/4/1859 mới có mặt ở Đà Nẵng, đây là kế nghi binh], tiến vào vịnh Đà Nẵng. Đó là thời điểm để thoát khỏi thế án binh bất động của chúng tôi, bởi sự táo bạo của quân An Nam ngày càng tăng lên.

Ngày 22 tháng 4.

Theo mệnh lệnh của Phó Đô đốc, các chuyến thám sát của liên quân trên sông Hàn được thực hiện gần như hàng ngày, dưới sự hỗ trợ hỏa lực từ thành An Hải và các đội thuyền vũ trang chiến đấu.

Hôm nay một người lính thuộc đại đội của tôi, tên là Maître, đã thực hiện một hành động hiển hách. Mặc dù bị thương bởi một viên đạn trúng vào đùi, anh đã giải cứu viên hạ sĩ của mình bị rơi vào tay đối phương, sau khi giết chết 3 người lính An Nam và khiến những người khác bỏ chạy. Huy chương quân công sẽ được cài trên ngực người lính dũng cảm này.
 

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,801
Động cơ
696,940 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Ngày 26 tháng 4 năm 1859

Pháo hạm L’Alarme báo tin buồn cho Đô đốc từ Sài Gòn. Vào ngày 21 tháng 4, Tư lệnh Jauréguiberry muốn lợi-dụng một tiểu đoàn thủy quân lục chiến từ trung đoàn 3, được tăng-viện từ Pháp đến và lên tàu vận tải hỗn hợp La Marne để tấn-công các vị trí của địch, nằm ở phía tây bắc của Đồng Mồ Mả, cách Đồn Nam 3 dặm.

Xuất phát vào lúc 5 giờ sáng, theo đội hình hàng dọc, với khoảng 800 lính tinh nhuệ, đã không chạm trán với kẻ thù cho đến sau một cuộc hành quân kéo dài ba giờ rưỡi. Các chiến binh An Nam, ngồi xổm trong bụi cây, sau một vài phát súng lẩn nhanh trong các rãnh bao gồm hai pháo đài hình vuông và khép kín, được nối với nhau bằng một bức thành; toàn bộ rào bằng cọc tre vót nhọn tua tủa, chông tre, nứa, hàng rào cọc gỗ, giống như những công sự [ nguyên văn: redoutes, pháo đài nhỏ bằng đất hoặc khối xây] được xây dựng trên sông Hàn.

Đầu tiên liên quân tấn công pháo đài ở bên phải; cửa bị phá, một số lớn binh lính An Nam cầm gươm giáo xông ra. Pháo đài ở bên trái, lần lượt bị tấn liên quân công từ tất cả các phía, bèn chào đón những kẻ tấn công bằng hỏa lực pháo hạng nặng và súng hỏa mai xối xả. Lính liên quân áp dụng chiến thuật áp sát giáp lá cà dùng kiếm, quân An Nam, biết không còn đường lùi, chống cự sự dũng cảm tuyệt vọng. Sau vài lần bị đánh bật ra, liên quân cố gắng phá vỡ một cánh cửa; ngay lập tức một phát đại bác bắn đạn chùm bắn trúng những lính liên quân tìm cách vào pháo đài: Trung sĩ Henri des Pallières bị tử thương. Liên quân vẫn xông lên, một cánh cửa thứ hai bị phá; phía sau là một tường lan can dọc thấp, quân An Nam bảo vệ ở đây kháng cự quyết liệt. Các binh sĩ liên quân bị đánh bật lại, cộng với cái nóng dữ dội, không thể tiến lên được nữa. Vào lúc 10 giờ, sau một giờ rưỡi chiến đấu dưới cái nắng như đổ lửa, các cánh quân lui về đồn bên phải.

2 giờ chiều, liên quân quyết-định rút lui; quân An Nam bắn vài phát súng. Đầu tiên chúng tôi đến một ngôi chùa, nằm cách sông 5 cây số, nơi chỉ huy Jauréguiberry đã để lại một đại đội dự bị với pháo binh. Địch theo dõi sự di chuyển của chúng tôi từ xa, không nghi ngờ gì nữa, [quân An Nam] hy vọng bắt được tù binh; nhưng binh lính của chúng tôi biết số-phận đang chờ đợi họ, nếu họ rơi vào tay của người An Nam. Đoàn quân không đến được Đồn Nam cho đến 7 giờ tối.

Trong ngày không may này, chúng tôi đã có 14 người thiệt mạng, trong đó có hai sĩ quan: MM. de Beaulieu, phó ủy viên hải quân; Vanaque, trung úy bộ binh thủy quân lục chiến, và trung sĩ Henri des Pallieres, người đã tự ra hiệu khi chiếm được thành Gia Định; số người bị thương tăng lên 30 người. Những người lính đã kiệt sức đến mức không còn sức để cứu 4 người bị thương: Trung sĩ des Pallières cũng bị bỏ rơi, nhưng lúc đó anh đang hấp hối. Chúng tôi chỉ bắt được 3 tù binh, họ nói họ là quan lại; một số lá cờ và súng xoay cũng thu được từ quân An Nam, với lực lượng ước tính khoảng 8.000 người.

Trận Kỳ Hòa lần 1 này là thất bại đầu tiên của chúng tôi ở An Nam; hy vọng rằng chúng ta sẽ có thể tận dụng những bài học qua thất bại này. Không thể chỉ một vài bao bột thuốc súng hay một vài quả lựu đạn mà chắc đã khiến chúng ta trở thành những người làm chủ vị trí? Hơn nữa, liệu người ta có thể thực hiện một cuộc hành quân dài như vậy, băng qua những vùng đồng bằng cháy bỏng, đã thế sao người ta còn phạt những binh lính không quen với cái nóng gay gắt của khí hậu nhiệt đới? Trong trường hợp này, tốc độ hành quân chậm, dừng lại thường xuyên có phải là điều cần thiết? Tại sao phải bắt những người lính đã dậy từ hai giờ sáng! [ tác giả trách móc sự yếu kém của tư lệnh Jauréguiberry].
 

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,801
Động cơ
696,940 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Liên quân Pháp-Tây Ban Nha đánh chiếm Sài Gòn ngày 17 tháng 2 năm 1859, tranh của Léon Morel-Fatio.

Prise_de_Saigon_18_Fevrier_1859_Antoine_Morel-Fatio.jpg
 

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,801
Động cơ
696,940 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Liên quân đổ bộ đánh chiếm Sài Gòn, 1859, tranh của Léon Morel-Fatio.

episode_de_lexpeedition_de_coc109283.jpg
 

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,801
Động cơ
696,940 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Liên quân đánh thành Gia Định ngày 17 tháng 2 năm 1859

French_capture_of_Saigon_in_1859.jpg
 

Mưa tháng 11

Xe tăng
Biển số
OF-545767
Ngày cấp bằng
14/12/17
Số km
1,319
Động cơ
185,048 Mã lực
Mô tả kỹ cụ nhỉ. Trong sử VN, đoạn này tả sơ thôi. Đại khái đánh Đà Nẵng tháng 9/1858, đến tháng 2/1859 thì vào Gia Định, loay hoay ở GĐ rồi lại ra ĐN. Xong rút hết khỏi ĐN và chính thức tập trung vào GĐ.
 

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,801
Động cơ
696,940 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Mô tả kỹ cụ nhỉ. Trong sử VN, đoạn này tả sơ thôi. Đại khái đánh Đà Nẵng tháng 9/1858, đến tháng 2/1859 thì vào Gia Định, loay hoay ở GĐ rồi lại ra ĐN. Xong rút hết khỏi ĐN và chính thức tập trung vào GĐ.
Tác giả viết đúng vào lúc xảy ra chiến sự, lại là người tham chiến nên mô tả rất kỹ cụ ạ, vì thế em mới dịch.
 

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,801
Động cơ
696,940 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Mô tả cảnh 1 lính Pháp bị bắt trong cũi và 1 lính khác bị chặt đầu


Indo-Chine___souvenirs_de_voyage_[...]Ponchalon_Henri_bpt6k5836219d (6).JPEG
 

Mưa tháng 11

Xe tăng
Biển số
OF-545767
Ngày cấp bằng
14/12/17
Số km
1,319
Động cơ
185,048 Mã lực
Tác giả viết đúng vào lúc xảy ra chiến sự, lại là người tham chiến nên mô tả rất kỹ cụ ạ, vì thế em mới dịch.
Cụ công phu quá. Dịch tiếng Pháp thời đó khó lắm cụ nhỉ; lại là văn tả cảnh nữa càng khó. Chắc cụ siêu tiếng Pháp
 

doctor76

Xe ba gác
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
24,801
Động cơ
696,940 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Tác giả đi săn bắn ở Sơn Trà

Indo-Chine___souvenirs_de_voyage_[...]Ponchalon_Henri_bpt6k5836219d (10).JPEG
 
Thông tin thớt
Đang tải

Bài viết mới

Top