Cụ đi 5 ngày mà cảm nhận tinh tế quá. Em ở đó dài hơn cụ 1 chút, làm việc với họ nên chia sẻ 1 số sự kiện em chứng kiến, phần lớn xác nhận các nhận định của cụ:
- Ngày đầu đến đi thuê nhà, chủ nhà là 1 bác sỹ chắc cũng nổi tiếng có một bệnh viện lớn ở Yangoon (em nghe nói). Bọn em thuê 1 căn biệt thự gỗ, toàn gỗ xịn, nội thất đầy đủ, hiện đại, mới. Thỏa thuận xong, ông ấy gọi 1 đôi gia nhân khoảng 10 người, bảo bọn em chọn 3: 1 làm bếp, 1 làm vườn, 1 canh cổng. Bảo bọn em tự trả lương khoảng 50 USD/người/tháng. Bọn em bàn nhau là đội này nấu cơm chắc không ăn được, canh cổng cũng đếch cần, làm vườn thì bọn em mang hạt rau sang tự trồng được. Sau quyết định chọn 1 ông khoảng 50 tuổi, trông sạch sẽ để dọn dẹp nhà cửa, rửa bát, gấp quần áo (có máy giặt).
- Sau 1 mới có 3 gia nhân đó gần như là tiêu chuẩn của nhà khá giả ở Yangoon. Đặc biệt nhất là ông canh cổng, cả ngày ngồi ở cái chòi bé tí cạnh cổng. Chỉ có mỗi nhiệm vụ mở cổng cho chủ ra vào một cách cung kính. Tối mất điện phải chạy máy nổ xình xịch, sau tự nhiên lại có điện. Gia nhân các nhà ý ới gọi nhau tắt máy nổ, vui phết
- Thời gian ở đó, chưa bao giờ và có lẽ không bao giờ em còn được hưởng cái cảm giác: là người cầm hộ chiếu Việt Nam mà được đối xử như công dân thượng đẳng:
+ Sáng đi làm, chú gia nhân em nói ở trên, mặc dù không hiểu tiếng Việt, nhưng thấy có vẻ như bọn em chuẩn bị ra khỏi nhà đã chạy ra đường, gọi thêm chú gia nhân nhà bên, mỗi ông chặn 1 chiều để xe bọn em ra khỏi cổng (VIP chưa
). Mặc dù chỉ thuê ông ấy dọn dẹp rửa bát mà vẫn trả 60 USD, ông ấy thích lắm. Tối nào cũng ngóng tiếng xe bọn em về là ra mở cổng thay cho người gác cổng mặc dù không phải nhiệm vụ.
+ Sáng đầu tiên đi làm, em trợ lý (NV của đối tác cử đi hỗ trợ và làm phiên dịch khi làm việc với ai không biết tiếng Anh) dẫn đi ăn sáng rõ xa, nghĩ bụng: chắc dân ở đây không ăn sáng. Sau đến 1 chỗ đồ ăn đắt kinh khủng. Ăn có cái bánh ngọt, uống ly cafe mà khoảng 10-15 USD gì đó (lâu em không nhớ rõ). Bọn em đưa nào đứa nấy bảo nhau bỏ mẹ rồi. Ăn sáng đã thế này thì ăn trưa ăn tối thế nào, thế này công tác phí không đủ ăn. Thấy mặt đứa nào đứa đấy như đưa đám, em trợ lý cứ xoắn xuýt hỏi chuyên gia không vui à, ăn không ngon à, hay thức ăn không hợp bị đau bụng... Mãi sau nó mới bảo, đây là chỗ sang trọng nhất ở Yanggoon này rồi mà các chuyên gia thấy không vừa ý thì không biết phải đi đâu
Bọn em mới vỡ lẽ ra là con bé này nó dẫn mình đi ăn sáng ở khách sạn 5 sao
. Bọn em bảo thôi, lần sau bọn tao tự đi ăn cho nó tự do.
+ Trưa hôm đấy, bọn em rút kinh nghiệm tự đi tìm quán ăn, con bé trợ lý cứ lẽo đẽo chạy theo bảo chỗ này không đảm bảo, chỗ kia không tốt. Bọn em thấy có cái quán giống kiểu cơm văn phòng, nhảy bừa vào gọi mấy đĩa cơm rang hải sản. Đại khái giá cũng xêm xêm cơm văn phòng ở HN mà thấy ngon chết bỏ, mực, tôm có vẻ tươi ngon. Con bé trợ lý ăn xong cứ hỏi mãi mấy chuyên gia có bị đau bụng không?
+ Lúc đi khảo sát nghiệp vụ, đến phòng tài chính thấy choáng. 1 cái phòng lớn tầm 80m2, có khoảng hơn chục cô kế toán, mỗi cô ngồi 1 cái bàn của những năm 80 ở VN, trên bàn là các chồng giấy cao hơn mặt người, xung quanh là 2-3 cái hòm gỗ cũ, cũng đầy giấy tờ. Bà kế toán trưởng có 1 phòng riêng, cũng đầy hòm gỗ và giấy tờ.
+ Lúc đi trong thành phố, đến 1 chỗ thu cước của bọn MPT, cảm giác nó to như phòng chờ ga Hà Nội. Các dãy người dài chờ nộp tiền cước điện thoại trả sau, ai cũng chuẩn bị sẵn xấp tiền dầy. Hỏi mấy cô bé thu ngân thu tiền xong thì làm gì. Nó bảo nhập vào file Excel, sau đó đến chiều tối lưu vào đĩa CD, cử người mang đến phòng Billing cách đó khoảng 10 Km. Em lên gặp bà quản lý, hỏi sao không kéo cái mạng WAN từ đây về Billing để truyền dữ liệu. Bà ấy bảo có dự án đấy rồi, nghe nói làm xong rồi mà không hiểu sao chưa được. Chuyên gia có sang bên Billing thì hỏi giúp
+ Em sang bên Billing hỏi bà trưởng phòng, bà ấy bảo sang gặp bà trưởng phòng IT (1 bà hơn 50 tuổi, nhỏ bé, ngồi trong phòng đeo quả kính đen rất oách), bà ấy bảo, bọn tao làm xong rồi, nhưng chả biết nó cần mở Port nào để truyền dữ liệu. Thế là em gọi vài cú điện thoại qua lại, dữ liệu truyền ro ro. Từ đấy bọn khách hàng, đối tác càng nể em tợn (mặc dù cụ nào làm IT thì thấy nó vớ vẩn thế nào).
+ Làm việc với bên Billing đến trưa, tự nhiên thấy mấy bà ấy bày mâm bát ra, hỏi ra thì bảo để cảm ơn chuyên gia. Bọn em cứ áy náy mãi viết biết lương lậu của họ chẳng đáng bao nhiêu.
+ Đến hôm đào tạo, chuyển giao phần mềm. Đến chỗ phần mềm tự tính toán rồi xuất ra các loại báo cáo, chứng từ, gửi thẳng cho nhau rồi gửi cả về VN. Mấy cô kế toán cứ há cả mồm ra, hỏi thế không phải in ra giấy nữa à
+ Triển khai xong rồi, đào tạo vận hành ngon lành rồi. Sắp về VN, hỏi mấy cô xem đã hiểu rõ nghiệp vụ và phần mềm chưa. Ai cũng bảo chưa, chả hiểu gì cả
Hỏi tại sao? Bảo: chuyên gia đề xuất với lãnh đạo cho sang VN đào tạo mới hiểu. Nghe nói ở Hạ Long đào tạo phù hợp lắm