Thời nhà Thanh, họ Ngô thì người Bắc đãviết trong sách của họ là:
_ Biên chế lính Tây sơn người Bắc hở ra là trốn.
- 2 là lính do thám Tây Sơn dò quân Thanh ra ngoài bị dân Bắc thịt hết.
- Khi quân Thanh xuống, bô lão m Bắc bắt lính Tây Sơn trói nộp cho Thanh.
Thế là mấy anh Tây Sơn phải rút về biên giới giữa Kinh và Trại là Tam Điệp đêt phòng ngự. 1 lẽ quan trọng nhất là dân vùng ngoài kia ko ủng hộ mà ủng hộ quân Thanh.
Nhưng sử ta vì tế nhị nên ko chép rõ, ko dám nói ra.Kể cả thời khởi nghĩa Lam Sơn. Nguyễn P Khanh, N Trãi đều hàng giặc, cậu ruột Nguyễn Trãi hàng giặc làm ngụy quan bị giết cùng 500 người, ko ai nói cả.
Trên em nói chung chung việc tại sao tàu ko quan tâm miền Trung, mà chỉ nhăm nhăm chiếm bắc kỳ, cuối cùng dân bắc hàng tàu tức là "dân chúng" các tỉnh phía bắc nhiều lần chấp nhận sự đô hộ của tàu.
Còn cụ nói riêng thời Tây Sơn thì em hầu cụ riêng thời Tây Sơn:
Việc biên chế bắc kỳ lính Tây Sơn bỏ, hàng là điều bình thường cụ ơi.
Quân Thanh đánh Tây Sơn(TS) khoảng 1788, tức gần 2 chục năm (trên tổng số khoảng 30 năm) sau khi nhà TS phất cờ. Lúc này qua cái thời TS thân thiện rồi, lúc đầu rất đc lòng dân với cái kiểu
"Lấy của nhà giàu chia cho dân nghèo" nhưng mãi rồi ko thể cho đc nữa, cho thì lấy gì nuôi quân? về sau TS ko những ko cho mà còn gia tăng cướp bóc là khác. Quân TS đc ghi nhận là rất giỏi cướp phá nữa là khác, vì TS là dân nổi dậy ko tích luỹ gì, lấy đâu ra tiền?
Nhà TS đánh nhau liên miên, quân thì ko phải quân chuyên nghiệp, ko đc huấn luyện đày đủ, chết rồi lấy đâu bù? Nhất là đỉnh điểm lúc đánh nhà Thanh, TS có trên 100.000 quân. Nên có mỗi cách ép quân dịch, già ko tha, trẻ 15 cũng bị ép đi lính, thậm chí phụ nữ cũng có mặt để trợ chiến. Ô hợp thì chỉ có hà khắc, gia tăng bạo lực để duy trì trật tự.
Tóm lại 1 ông bị cướp phá nhà cửa rồi bắt đi lính, vào lính thì hà khắc, bạo lực có cơ hội là té em cũng ko lạ.
Nha TS có mô hình có lợi cho chính quyền cách mạng: nông dân khởi nghia giành chính quyền, dùng bạo lực đe đạt mục đích nên đã đc tô hồng quá nhiều
lại che đi những điểm xấu (xấu nhưng cũng là chính trị - quân sự cả thôi ko có ý bôi nhọ đâu): cướp phá, phất cờ phò nhà Nguyễn nhưng lại cố tận diệt nhà Nguyễn...