[CCCĐ] Câu chuyện của một du học sinh Nhật Bản (2016 - 2020)

[Jochi Daigaku]

Hoa Cẩm Tú cầu đẹp quá, mới hôm nào Jochi Daigaku up ảnh cẩm tú cầu 2017 mà giờ đã 1 năm qua rồi. Con gái cô cũng tên Cẩm Tú, bạn ấy đang rất rất cố gắng để có thể đi được du học như chị Jochi (bao gồm cả việc kiếm được học bổng và có được sự chủ động trong cuộc sống như chị). Cảm ơn cháu nhiều lắm!

Dạ, với những thành tích học tập của em nhà cô, cháu tin chắc rằng em sẽ đỗ vào Sophia với học bổng Adachi (miễn 100% học phí). Cháu xin chúc em sẽ đạt được những thành tích cao hơn : đỗ vào Keio, Waseda với học bổng tốt nhất ạ.

 

[Jochi Daigaku]

Trên mạng đanh tranh cãi vấn đề : Học giỏi chưa chắc đã làm việc giỏi.
Đây là cách nói theo kiểu nghi vấn, người Nhật họ không nói như vậy.
Họ nói : học bình thường vẫn có thể trở thành người làm việc giỏi (cách nói động viên).

Thực tế việc học ở các trường đại học của Nhật cũng diễn ra như vậy. Sinh viên đại học Nhật, học tốt các kiến thức được dạy ở trường là có thể làm việc được ngay sau khi tham gia một khóa tái đào tạo ngắn tại các doanh nghiệp cụ thể. Nhưng dù học một cách tốt nhất các kiến thức trong chương trình đại học thì cũng chỉ đạt điểm B. Nghĩa là học bình thường (điểm B) vẫn có thể làm việc tốt, giỏi (vì kiến thức được trang bị đủ để làm việc tốt).

Muốn đạt điểm A, A+ (nghĩa là học giỏi) thì phải học thêm rất nhiều kiến thức ngoài chương trình đại học, biến kiến thức học được thành của mình và thể hiện kiến thức đó một cách xuất sắc trong các kỳ kiểm tra. Vậy sinh viên được gì nếu học giỏi ? Cái được đầu tiên là kiến thức, cái được thứ hai, rất cụ thể, đó là tiền (các loại học bổng của các Quỹ, tiền thưởng của khoa, tiền thưởng của trường đại học ...). Nhưng cái được chỉ thế thôi, ra trường đi làm là không có thêm gì cả, bình đẳng như tất cả các bạn khác học bình thường.

Dù học giỏi, hay học bình thường, cơ hội tìm việc làm sau khi tốt nghiệp đều ngang nhau, vì dù học bình thường vẫn được trang bị đủ kiến thức để làm việc một cách rất tốt. Sinh viên học giỏi ở các trường đại học Nhật, không bao giờ có tư tưởng tự hào vì họ học giỏi cả. Học giỏi thì được thưởng trong trường đại học, còn ra đời là bằng nhau hết. Không phấn đấu là bị tụt lại.

 

[ZepZack]

Trên mạng đanh tranh cãi vấn đề : Học giỏi chưa chắc đã làm việc giỏi.
Đây là cách nói theo kiểu nghi vấn, người Nhật họ không nói như vậy.
Họ nói : học bình thường vẫn có thể trở thành người làm việc giỏi (cách nói động viên).

Thực tế việc học ở các trường đại học của Nhật cũng diễn ra như vậy. Sinh viên đại học Nhật, học tốt các kiến thức được dạy ở trường là có thể làm việc được ngay sau khi tham gia một khóa tái đào tạo ngắn tại các doanh nghiệp cụ thể. Nhưng dù học một cách tốt nhất các kiến thức trong chương trình đại học thì cũng chỉ đạt điểm B. Nghĩa là học bình thường (điểm B) vẫn có thể làm việc tốt, giỏi (vì kiến thức được trang bị đủ để làm việc tốt).

Muốn đạt điểm A, A+ (nghĩa là học giỏi) thì phải học thêm rất nhiều kiến thức ngoài chương trình đại học, biến kiến thức học được thành của mình và thể hiện kiến thức đó một cách xuất sắc trong các kỳ kiểm tra. Vậy sinh viên được gì nếu học giỏi ? Cái được đầu tiên là kiến thức, cái được thứ hai, rất cụ thể, đó là tiền (các loại học bổng của các Quỹ, tiền thưởng của khoa, tiền thưởng của trường đại học ...). Nhưng cái được chỉ thế thôi, ra trường đi làm là không có thêm gì cả, bình đẳng như tất cả các bạn khác học bình thường.

Dù học giỏi, hay học bình thường, cơ hội tìm việc làm sau khi tốt nghiệp đều ngang nhau, vì dù học bình thường vẫn được trang bị đủ kiến thức để làm việc một cách rất tốt. Sinh viên học giỏi ở các trường đại học Nhật, không bao giờ có tư tưởng tự hào vì họ học giỏi cả. Học giỏi thì được thưởng trong trường đại học, còn ra đời là bằng nhau hết. Không phấn đấu là bị tụt lại.

<== Phong độ vẫn tuyệt lắm.. Good luck tuần mới nhé young lady
Keep to 2020

 

[Jochi Daigaku]

<== Phong độ vẫn tuyệt lắm.. Good luck tuần mới nhé young lady
Keep to 2020

Dạ, cháu đã thi xong học kỳ hai của năm thứ hai. Thời gian bây giờ rất rảnh nhưng không dám đi chơi vì phải tiết kiệm tiền. Hàng ngày chỉ loanh quanh đi làm thêm, đọc sách và ghé qua OF.

Vừa qua xảy ra vụ gian lận điểm thi THPT tại tỉnh Hà Giang, dưới góc nhìn của cháu : các bài viết, số liệu, được xuất bản trong nước, về sự học của thanh, thiếu niên Việt Nam, đã giảm sút về độ tin cậy.

Cháu đang tìm hiểu về sự học của thanh, thiếu niên Việt Nam, thông qua khảo sát của các tổ chức có uy tín trên thế giới. Nhân thời gian rảnh này, cháu sẽ từ từ viết bài và chia sẻ với mọi người ạ.

 

[Jochi Daigaku]

Chương trình đánh giá học sinh quốc tế (Programme for International Student Assessment - PISA)

PISA của OECD, đây là chương trình đánh giá học sinh quốc tế, thực hiện ba năm một lần để đánh giá hệ thống giáo dục trên toàn thế giới, thông qua kiểm tra kiến thức và kỹ năng của học sinh tuổi 15.

540.000 học sinh tuổi 15 được lựa chọn phân tầng theo xác suất từ 28 triệu học sinh của 72 quốc gia và vùng lãnh thổ, làm bài kiểm tra về Khoa học, Đọc hiểu và Toán. Tiêu chí cơ bản của kỳ thi PISA là “nền kinh tế thế giới không trao thưởng cho ai hiểu biết nhiều mà trao cho những người có thể vận dụng những kiến thức đó vào cuộc sống”.

1. PISA không kiểm tra kiến thức thu được tại trường học, mà xem xét năng lực phổ thông thực tế của học sinh. Bài thi chú trọng đánh giá khả năng học sinh vận dụng kiến thức và kỹ năng của mình khi đối mặt với những tình huống và thử thách liên quan đến kiến thức và kỹ năng đó (cho nên mọi người có thể yên tâm rằng : không có chuyện học "gạo" để đạt kết quả cao trong bài kiểm tra PISA).

2. Lấy mẫu : Học sinh tham gia kiểm tra nằm trong độ tuổi từ 15 năm 3 tháng đến 16 năm 2 tháng tính đến ngày kiểm tra, không cần quan tâm đến học lớp mấy, tuy nhiên chỉ đánh giá học sinh học ở trường, không phải tự học tại nhà. Theo yêu cầu đó, mỗi quốc gia phải lấy một mẫu ít nhất 5000 học sinh tham gia. Việc lấy mẫu được thực hiện bằng phương pháp khoa học để đảm bảo tính đại diện cho cả nước (hoặc vùng lãnh thổ) tham gia, và được quản lý rất nghiêm ngặt bởi tổ chức quản lý PISA của OECD. Đối với vài nước có học sinh ít hơn ngưỡng đó (Bỉ, Brussel) thì việc kiểm tra được thực hiện trên toàn bộ học sinh. Một số nước lấy các mẫu lớn hơn so với yêu cầu để có thể so sánh kết quả giữa các vùng trong nước với nhau.

3. Bảng kiểm tra và bảng hỏi : Mỗi học sinh làm một bài kiểm tra trong 2 giờ. Một phần là các câu hỏi nhiều lựa chọn, một phần khác là các câu hỏi mà học sinh tự tạo câu trả lời, nhưng mỗi học sinh không phải được kiểm tra mọi thành phần của bài thi như nhau. Các bài kiểm tra được dịch sang bản ngữ của các nước tham gia và thẩm định rất cẩn thận. Sau khi làm bài kiểm tra về kiến thức, các thí sinh phải trả lời một bảng hỏi (questionnaire) trong gần một giờ về sở thích, động lực và hoàn cảnh gia đình. Hiệu trưởng nhà trường trả lời bảng hỏi mô tả về học sinh, giáo viên, tài chính v.v.. của trường. PISA được thực hiện phần lớn bằng bài thi trên giấy. Ở một số nước PISA bắt đầu thử nghiệm sử dụng kiểm tra theo phương pháp đáp ứng nhờ máy tính (computer adaptive testing).

Kết quả PISA 2015 cho thấy, học sinh Việt Nam tuổi 15 đứng vị trí thứ 8/72 quốc gia và vùng lãnh thổ (xếp trên cả Anh, Mỹ, Úc ...) chỉ đứng sau : Singapore, Nhật, Estonia, Đài Loan, Phần Lan, Macao, Canada.

Nguồn tham khảo bằng tiếng Việt : tại đây
Kết quả đầy đủ của PISA 2015 : tại đây

----------------------

Ý kiến cá nhân của cháu :

1. Học sinh Việt Nam độ tuổi 15 có tố chất thông minh thuộc thứ hạng cao trên thế giới.
2. Các chú, các bác có F1 đang/hoặc sắp đến 15 tuổi, nên có phương án để F1 tiếp tục phát huy tố chất thông minh, tránh bị suy giảm theo thời gian vì nguyên nhân khách quan (ví dụ như ảnh hưởng tiêu cực của vụ việc gian lận điểm thi THPT tại Hà Giang ...)

 

[Jochi Daigaku]

Trình độ tiếng Anh của học sinh, sinh viên Việt Nam khá tốt so với khu vực và thế giới (căn cứ vào sự đánh giá bài kiểm tra EF EPI-s)

Mặc dù hầu hết các hệ thống trường học trên thế giới đều dạy tiếng Anh, các công cụ đánh giá cấp độ rất khác biệt ở từng quốc gia. Kết quả là không có một phương pháp chuẩn nào để so sánh sự tiếp thu kỹ năng tiếng Anh ở cấp trung học và đại học. Bài kiểm tra EF EPI-s ra đời nhằm mục đích thu hẹp khoảng cách đó thông qua việc cung cấp một nền tảng đánh giá tiếng Anh miễn phí, đồng thời đem đến báo cáo được thực hiện hai năm một lần với các mốc chuẩn và so sánh quốc tế khả năng tiếp thu tiếng Anh của học sinh sinh viên. Số lượng học sinh, sinh viên mà EF EPI-s khảo sát là hơn 260.000 người tại hàng trăm trường đại học trên thế giới.

Xếp hạng của Việt Nam so với khu vực Châu Á.

Nguồn tham khảo : https://www.ef.com.vn/epi/

-------------------

Ý kiến cá nhân của cháu :

1. Trình độ tiếng Anh của Việt Nam tuy xếp thứ bảy Châu Á, nhưng thứ hạng như vậy là cao đấy ạ. Bởi vì Singapore, Malaysia, Philippin, Ấn Độ, Hong Kong thì tiếng Anh gần như là song ngữ rồi.

2. Phối hợp kết quả khảo sát của PISA và EF EPI-s, có thể thấy cơ hội phát triển của học sinh, sinh viên Việt Nam là rất sáng (tố chất thông minh + tiếng Anh tốt).

 

[Jochi Daigaku]

PISA và EF EPI-s là những khảo sát trên diện rộng, nếu đi vào những khảo sát nhỏ và cụ thể hơn, thì kết quả diện nhỏ có gì khác với diện rộng hay không ? Cháu xin đưa ra khảo sát về GMAT (nếu có thời gian, cháu sẽ tìm hiểu tiếp về ACT, GRE, SAT ...).

Dưới đây là so sánh kết quả GMAT của Mỹ và Việt Nam trong những năm gần đây (2012~2016).

Nguồn tham khảo : tại đây

--------------------

Ý kiến cá nhân của cháu :

1. Kết quả GMAT của Việt Nam nhỉnh hơn GMAT của Mỹ, nhưng người tham gia thi GMAT của Việt Nam đều ưu tú, nếu coi sự nhỉnh hơn là sai số và điều chỉnh lại : kết quả GMAT của Việt Nam tương đương kết quả GMAT của Mỹ.

2. Kết quả khảo sát diện nhỏ (GMAT) phù hợp với kết quả khảo sát diện rộng (PISA, EF EPI-s), nghĩa là sự phát triển về học vấn của học sinh, sinh viên Việt Nam vẫn thuộc thứ hạng cao của thế giới.

 

[Jochi Daigaku]

1. Nếu đã có nguyên liệu tốt (tố chất và trình độ của học sinh, sinh viên Việt Nam tốt, thể hiện qua kết quả khảo sát PISA, EF EPI-s, GMAT).

2. Đưa vào cỗ máy đào tạo (các trường đại học của Việt Nam).

3. Sản phẩm nhận được sẽ như thế nào ?

 

[Jochi Daigaku]

Trước tiên hãy thử đánh giá về cỗ máy đào tạo (các trường đại học của Việt Nam).
Cháu sử dụng bảng xếp hạng của http://webometrics.info/en

Có nhiều bảng xếp hạng các trường đại học trên thế giới, nhưng cháu chọn bảng xếp hạng webometrics, bởi vì bảng xếp hạng này đánh giá thứ hạng các trường đại học dựa vào bốn tiêu chí :

- Presence (Mức độ xuất hiện): Số lượng các website con được lưu trữ trên hệ thống của trường được nhận biết bởi Google.
- Impact (Mức độ ảnh hưởng): Số lượng backlink từ các website khác trở về website của trường.
- Openess (Mức độ mở): Số lượng trích dẫn các công trình khoa học trên nguồn dữ liệu Google Scholar.
- Excellence (Sự xuất sắc): Top 10% bài báo do đội ngũ các giảng viên, nhà khoa học của Trường đăng trên các tạp chí khoa học được trích dẫn nhiều nhất thuộc danh mục Scopus.

Có thể thấy bảng xếp hạng webometrics hầu như chỉ liên quan tới cỗ máy (trường đại học), hầu như không liên quan đến nguyên liệu (sinh viên).

 

[Jochi Daigaku]

Nếu coi tiêu chuẩn "xịn" của một cỗ máy (trường đại học) là lọt vào top500 của bảng xếp hạng webometrics.
Kết quả nhận được như sau :

Nguồn tham khảo : http://webometrics.info/en/world

----------------------

Ý kiến cá nhân của cháu :

1. Ba quốc gia hàng đầu về giáo dục bậc đại học là : Mỹ, Anh, Đức.

2. Mỹ là quốc gia có nền giáo dục bậc đại học phát triển nhất thế giới với (1/3 số trường đại học top500 thuộc về Mỹ).

3. Một trong năm quốc gia hàng đầu có nhiều trường đại học nằm trong top500, chính là hàng xóm của chúng ta (Trung Quốc).

4. Hai quốc gia phát triển nhất Đông Nam Á (Singapore, Malaysia), cũng chính là hai quốc gia có đại học thuộc top500.

5. Việt Nam không có trường đại học nào lọt vào top500 (thậm chí không có trường đại học nào lọt vào top1000).

 

[Jochi Daigaku]

1. Nếu đã có nguyên liệu tốt (tố chất và trình độ của học sinh, sinh viên Việt Nam tốt, thể hiện qua kết quả khảo sát PISA, EF EPI-s, GMAT).
2. Đưa vào cỗ máy đào tạo (các trường đại học của Việt Nam).
3. Sản phẩm nhận được sẽ như thế nào ?

Nguyên liệu tốt đưa vào những cỗ máy đào tạo không tốt thì sẽ rất rất khó nhận được những sản phẩm tốt (nhất là khi nguyên liệu đó bị lẫn tạp chất - những thí sinh gian lận điểm thi) - Đây là ý kiến cá nhân của cháu khi viết loạt bài này.

Hàng năm có gần 1 triệu học sinh Việt Nam tốt nghiệp THPT, khoảng 5% (50.000) trong số đó đi du học nước ngoài. Trong số học sinh đi du học nước ngoài (50.000) thì gần nửa số đó (hơn 20.000) là đến Mỹ, nơi có nền giáo dục bậc đại học tốt nhất thế giới, và số lượng học sinh Việt Nam đi du học có xu hướng tăng đều qua các năm.

Số liệu du học sinh các quốc gia đến Mỹ trong 2 năm gần đây của Viện Giáo dục Quốc tế (IIE - Mỹ) : https://www.iie.org/Research-and-Insights/Open-Doors/Data/International-Students/Places-of-Origin

Cháu xin chúc các chú, các bác và F1 sẽ có những lựa chọn môi trường giáo dục tốt nhất, phù hợp nhất với mỗi gia đình.
Cháu xin cảm ơn mọi người đã đọc bài viết.

 

[Jochi Daigaku]

Phân tích tác phẩm KHUYẾN HỌC của FUKUZAWA YUKICHI

Fukuzawa Yukichi (1835~1901) là một nhà tư tưởng lớn của Nhật Bản, những tác phẩm của ông, đặc biệt là tác phẩm Khuyến học, đã làm thay đổi hệ tư tưởng của Nhật Bản cuối thế kỷ 19 và đóng góp một phần rất quang trọng trong sự thành công của Minh Trị Duy Tân. Cho tới ngày nay, Fukuzawa Yukichi vẫn luôn được người dân Nhật Bản kính trọng. Hình ảnh của ông được in trên tờ tiền có giá trị lớn nhất (10.000 Yen).

Cháu sẽ phân tích tác phẩm Khuyến học của Fukuzawa Yukichi, bởi vì ở Việt Nam vẫn đang tồn tại những cách nghĩ chưa chính xác :

1. Nếu ngày đó (cuối thế kỷ 19) nhà Nguyễn mà cũng cải cách như Minh Trị Duy Tân thì Việt Nam đã phát triển như Nhật Bản ngày nay.

2. Xã hội Việt Nam ngày nay (đầu thế kỷ 21) cũng giống như Nhật Bản cuối thế kỷ 19, nếu học theo sách Khuyến học của Fukuzawa Yukichi thì Việt Nam sẽ phát triển như Nhật Bản.

3. Trích dẫn kiểu cắt gọt tác phẩm Khuyến học của Fukuzawa Yukichi, biến tư tưởng đ ấ u tranh bất b ạ o động của tác phẩm này, trở thành tư tưởng đ ấ u tranh b ạ o động.

-----------------------

Tài liệu tham khảo : tác phẩm Khuyến học của Fukuzawa Yukichi.

Bản tiếng Nhật : https://www.aozora.gr.jp/cards/000296/files/47061_29420.html
Bản tiếng Việt : https://gacsach.com/doc-sach-truc-tuyen/64197/khuyen-hoc-full-fukuzawa-yukichi.html

 

[Jochi Daigaku]

Ba đặc điểm Nhật Bản khác Việt Nam hoàn toàn, cho tới thời điểm 1876 (là năm Fukuzawa Yukichi hoàn thành tác phẩm Khuyến học) :

1. Về mặt danh nghĩa từ hơn 2000 năm nay, Nhật Bản luôn là một quốc gia thống nhất và Thiên Hoàng là người cai trị cao nhất. Để dễ hình dung thì mọi người có thể tưởng tượng rằng : từ hơn 2000 năm nay Vua Hùng là người cai trị cao nhất của Việt Nam và bây giờ đang là đời Vua Hùng 100 (ví dụ thế).

2. Nhật Bản chưa bao giờ bị ngoại bang xâm lược, nên người dân Nhật hoàn toàn không có khái niệm : yêu nước nồng nàn, căm thù giặc sâu sắc, tinh thần chống ngoại xâm bất khuất v.v...

3. Tinh thần chịu trách nhiệm, không đổ lỗi ... từ tầng lớp cai trị cho tới tầng lớp dân thường.

 

[Jochi Daigaku]

Bối cảnh nước Nhật nửa cuối thế kỷ 19 và sự ra đời của loạt bài viết, sau này được tập hợp lại dưới tên Khuyến học của Fukuzawa Yukichi.

Năm 1867, Thiên Hoàng Minh Trị (1852~1912) lên nối ngôi khi mới 15 tuổi. Được sự hỗ trợ của các lãnh chúa và giai cấp tư sản, Thiên Hoàng Minh Trị đã ép Shogun đời thứ 15 của Mạc Phủ là Tokugawa Keiki phải nhường lại quyền lực cho hoàng gia. Tuy nhiên, do tuổi còn nhỏ, nên trong suốt 10 năm (1867~1877) Thiên Hoàng Minh Trị chưa có thực quyền. Quyền lực trong 10 năm này nằm trong tay các lãnh chúa và tư sản có công phò tá. Họ (các công thần) đã tiến hành cải cách nước Nhật theo xu hướng tư bản chủ nghĩa, nhưng kết quả còn hạn chế.

Fukuzawa Yukichi (1835~1901) trước khi trở thành một nhà tư tưởng lớn của Nhật Bản, ông đã nghiên cứu khoa học kỹ thuật của người Hà Lan tại Nagasaki (năm 19 tuổi - 1854), năm 22 tuổi (1857) đến Osaka theo học thày Ogata Koan (một học giả Hà Lan học nổi tiếng thời đó).

Một số lần ghé thăm hải cảng Yokohama, giúp ông nhận thấy các thương thuyền của Anh, Mỹ đang chiếm ưu thế, ông chuyển sang học tiếng Anh để tiếp cận nền văn minh Anh, Mỹ. Ông là người tiên phong học ngôn ngữ này (tiếng Anh) nên phải tự thu thập sách vở, tài liệu để học.

Năm 25 tuổi (1860) ông xin tháp tùng đoàn đi xứ nước Mỹ của Mạc Phủ đến San Francisco, chuyến đi giúp ông chứng kiến tận mắt sự tiên tiến của nước Mỹ. Sau chuyến đi này, ông còn có chuyến đi đến châu Âu (1862) và một chuyến đi Mỹ (1867).

Với kinh nghiệm Tây học qua sách vở và những chuyến đi, ông dịch sách, viết báo, dạy học, nhiệt huyết truyền bá tư tưởng tiến bộ Tây học. Ông mở trường Keio Nghĩa thục (sau này là đại học Keio danh tiếng).

Tác phẩm Khuyến học là tập hợp các bài viết của ông trong giai đoạn sáu năm (1871~1876) với tư tưởng sự khai sáng và văn minh, chỉ khi trở thành một quốc gia tiên tiến và văn minh thì Nhật Bản mới trở thành một quốc gia độc lập bền vững. Nếu không có sự khai sáng và văn minh thì nền độc lập những năm 1870s của Nhật Bản sẽ bị mất đi và lệ thuộc vào các quốc gia tiên tiến văn minh khác.

-----------------

Nguồn tham khảo : https://vi.wikipedia.org/wiki/Fukuzawa_Yukichi

 

[Jochi Daigaku]

Tóm tắt nội dung bài viết đầu tiên của Fukuzawa Yukichi :

- Mọi người sinh ra đều bình đẳng.
- Có sự chênh lệch sang/hèn, giàu/nghèo là do có học/thất học.
- Học những điều thiết thực (soạn thảo văn bản, kế toán, bàn tính, đo lường, địa lý, vật lý, sử học, kinh tế, đạo đức).
- Học từ sách dịch của châu Âu (ai có khả năng thì học sách nguyên bản). Học phải nắm được bản chất, nội dung chủ yếu.
- Học để có sự độc lập của cá nhân, từ đó có gia đình độc lập, quốc gia độc lập.
- Tự do nhưng không làm phiền, cản trở người khác.
- Đất nước phải tự do, quốc gia phải độc lập. Quyết tâm bảo vệ tự do, độc lập, thanh danh của tổ quốc.
- Kiến trúc thượng tầng đã tự tiến bộ (xóa bỏ chế độ đẳng cấp địa vị, xóa bỏ đặc quyền của giai cấp thống trị, địa vị xã hội mỗi cá nhân được quyết định theo tài năng, phẩm cách).
- Kiến trúc thượng tầng đã tự tiến bộ, nhân dân đã không sợ để bảo vệ đến cùng độc lập, tự do thì sao phải sợ quan chức lộng quyền.
- Mọi người đều bình đẳng nên hãy yên tâm phát huy mọi khả năng sức lực và trí tuệ.

- Vẫn có những người không có tri thức, không có năng lực tự thức tỉnh nên căm giận sự giàu có chính đáng. Vẫn có những người có chút tài sản ông cha để lại nên chơi bời lêu lổng. Những loại người đó chỉ có cách dùng uy lực đe dọa, không còn cách nào khác. Sau đoạn này chính là câu trích dẫn "Dân ngu tự chuốc lấy chính sách bạo tàn" mà nhiều người hay ngắt riêng ra.

Câu "Dân ngu tự chuốc lấy chính sách bạo tàn" nếu đặt trong bài viết liền mạch của Fukuzawa Yukichi sẽ được hiểu là : những loại dân ngu (không tri thức, không năng lực, chơi bời lêu lổng) là tự chuốc lấy chính sách bạo tàn.

Nếu ngắt riêng ra, vô hình chung trở thành : toàn bộ nhân dân vì ngu dốt, không biết đấu tranh, nên phải chuốc lấy chính sách bạo tàn. Cho nên đừng ngu nữa, phải đấu tranh để chống lại bạo tàn. Thực sự cứ gặp ai trích dẫn mỗi câu này là cháu ngán ngẩm, lại gặp một người đọc sách kiểu : đau bụng uống nhân sâm rồi.

- Dân tử tế nghiêm túc thì chính phủ cũng buộc phải tử tế nghiêm túc. Dân văn minh thì chính phủ phải quảng đại, nhân đạo. Thái độ, phẩm cách của quốc dân quyết định pháp luật hà khắc hay quảng đại.

- Từ đây đến hết bài viết là một số lời kêu gọi chung chung của Fukuzawa Yukichi.

--------------------

Tài liệu tham khảo :

1. Bản tiếng Nhật : https://www.aozora.gr.jp/cards/000296/files/47061_29420.html
2. Bản tiếng Việt : https://gacsach.com/doc-online/64198/khuyen-hoc-phan-01.html

 

[Jochi Daigaku]

Tóm tắt nội dung bài viết thứ hai của Fukuzawa Yukichi :

- Học là phải thực hành được, cụ thể hơn là kiếm sống được, nếu không chỉ là học hành suông.
- Nói rõ hơn về vấn đề bình đẳng của bài viết thứ nhất : bình đẳng có nghĩa là quyền lợi ngang nhau (quyền coi trọng sinh mạng/quyền bảo vệ tài sản/quyền tôn trọng nhân cách và danh dự).
- Mỗi thành phần trong xã hội làm tròn công việc của mình : Chính phủ đặt ra luật lệ, trấn áp kẻ bất lương, bảo vệ dân lành, thu thuế, công khai nguồn tài chính. Nhân dân nộp thóc, đóng thuế, tuân thủ pháp luật. Hai bên (chính phủ & nhân dân) làm đúng bổn phận, không làm phiền đến nhau, không ai phải mang ơn nhau.
- Nghĩa vụ của người dân là thực hiện thật đúng luật , tôn trọng và bảo vệ luật. Luật pháp (của thời điểm 1872) có thể không làm hài lòng tất cả mọi cá nhân nhân dân, nhưng không vì thế mà nhân dân hành động tùy tiện, hãy kiên nhẫn trong việc sửa đổi luật.
- Nền chính trị hà khắc không chỉ là tội do bạo chúa gây ra, mà còn là lỗi ở chính người dân (vô học, ngu dốt, bạo lực, phá rối).
- Những hành động như ám sát, ăn cắp, nổi loạn ... những hành vi không thể được coi là hành động của con người, là cái cớ để chính quyền dùng tới chính sách hà khắc để cai trị.
- Muốn tránh sự bạo ngược, hà khắc thì phải học tập nâng cao nhân cách để có tư cách bình đẳng đấu tranh với những sai trái của chính quyền.

Nhân dân phải học tập tự nâng cao nhân cách, phẩm hạnh để chính quyền không có cớ thi hành chính sách cai trị hà khắc. Khi nhân cách, phẩm hạnh được nâng cao thì đấu tranh một cách bình đẳng với chính quyền (nghĩa là dân sạch thì mới đấu tranh được với quan tham, còn dân gian thì đấu tranh với quan tham kiểu gì ?)

-------------

Tài liệu tham khảo :

1. Bản tiếng Nhật : https://www.aozora.gr.jp/cards/000296/files/47061_29420.html
2. Bản tiếng Việt : https://gacsach.com/doc-online/64199/khuyen-hoc-phan-02.html

 

[Jochi Daigaku]

Tóm tắt nội dung bài viết thứ ba của Fukuzawa Yukichi :

Bài viết thứ ba này, với nội dung chủ yếu là hun đúc lòng tự hào dân tộc cho người Nhật, sẵn sàng xả thân vì độc lập dân tộc, vì thanh danh của tổ quốc Nhật Bản. Sở dĩ Fukuzawa Yukichi phải viết bài này, bởi vì nước Nhật chưa bao giờ bị ngoại bang xâm lược (tính đến thời điểm 1873). Các cuộc chiến tranh ở Nhật Bản, tất cả đều là các cuộc tranh giành quyền lực, lãnh thổ giữa các lãnh chúa (daimyo).

Fukuzawa Yukichi viết bài thứ ba, để chỉ cho nhân dân Nhật thấy được trách nhiệm với tổ quốc, độc lập, tự do, là trách nhiệm của mọi người dân. Chứ không phải chỉ là trách nhiệm của chính phủ và người đứng đầu chính phủ.

Fukuzawa Yukichi e ngại rằng, với tập quán hàng ngàn năm, nếu nước Nhật thua trận trước ngoại bang, chính phủ và người đứng đầu phải chịu trách nhiệm, toàn thể nhân dân theo tập quán sẽ tuân thủ người thắng trận (ngoại bang), thế là đi đời nước Nhật.

--------------

Tài liệu tham khảo :

1. Bản tiếng Nhật : https://www.aozora.gr.jp/cards/000296/files/47061_29420.html
2. Bản tiếng Việt : https://gacsach.com/doc-online/64200/khuyen-hoc-phan-03.html

 

[Jochi Daigaku]

Tóm tắt nội dung bài viết thứ tư của Fukuzawa Yukichi :

- Chính phủ Minh Trị đã tận tụy thực thi nhiều chính sách quan trọng (khuyến khích nhân dân học văn hóa, học khoa học kỹ thuật, ban hành các đạo luật, hướng dẫn chỉ đạo cách làm kinh tế, thương mại ...) nhưng vẫn không thúc đẩy xã hội phát triển lên được, bởi vì nhân dân vẫn trong vòng u mê, người dân dưới thời Minh Trị vẫn là người dân dưới thời Mạc Phủ không hơn không kém.

- Nhân dân đã chịu nhiều khổ đau dưới thời Mạc Phủ, điều nghĩ trong lòng không dám nói ra miệng, sẵn sàng nói láo để không mang họa vào thân, dối trá trở thành thói quen hàng ngày, làm sai không dám nhận lại còn đổ lỗi cho người khác. Người dân không còn biết hổ thẹn, tức giận, việc quốc gia cha chung không ai khóc.

- Chính phủ đã thay đổi, đã tiến bộ, nhưng nhân dân khi quan hệ với chính quyền vẫn dối trá, ngụy biện, lừa dối chính quyền.

- Nước Nhật mới chỉ có người Nhật mà không có quốc dân Nhật, phải khai hóa theo Tây học. Đoạn này hay được trích dẫn kiểu cắt gọt nhiều nhất và chỉ cắt gọt đúng đoạn này, bỏ phía trên/phía dưới bài viết hoàn chỉnh của Fukuzawa Yukichi, nhằm định hướng người đọc : phải theo Tây học (sâu xa hơn là định hướng : phải theo phương Tây).

- Từ đây đến cuối bài viết, Fukuzawa Yukichi nêu ra trách nhiệm của ông và những người cùng chí hướng để góp phần thúc đẩy nước Nhật phát triển (giảng dạy học thuật, nghiên cứu luật pháp, xuất bản sách, phát hành báo, làm và không sợ sai ...).

--------------

Tài liệu tham khảo :

1. Bản tiếng Nhật : https://www.aozora.gr.jp/cards/000296/files/47061_29420.html
2. Bản tiếng Việt : https://gacsach.com/doc-online/64201/khuyen-hoc-phan-04.html

 

[Jochi Daigaku]

Tóm tắt nội dung bài viết thứ năm của Fukuzawa Yukichi :

- Fukuzawa Yukichi nói về nỗi nhục mất nước, mất độc lập, tự do (dân tộc Nhật đã từng trải qua nhiều cuộc chiến tranh, nhưng đó chỉ là nội chiến giữa các thế lực trong nước với nhau, chính quyền có thay đổi cũng vẫn là những thế lực của Nhật Bản, vì thế dân tộc Nhật chưa từng trải qua nỗi nhục mất nước).

- Chính phủ Minh Trị chưa đầy 10 năm sau khi nắm quyền đã cải cách toàn bộ hệ thống giáo dục, quân đội, xây dựng hệ thống đường sắt, thành lập mạng lưới bưu điện, điện tín ... tiến hành rất nhiều cải cách khác có lợi cho nhân dân.

- Người dân Nhật vẫn cho rằng : chính phủ ở trên cao trị quốc, mọi thứ đã có chính phủ lo và làm cho rồi, còn chúng ta (nhân dân Nhật) là loại dân đen ở dưới, cứ có cái ăn để sống là được. Nếu nhân dân không tỉnh ngộ, xây dựng đất nước cùng với chính phủ, thì khí lực Nhật Bản sẽ ngày càng mất đi. Nội dung đoạn này hay được giai cấp thống trị ở các nước khác trích dẫn cắt gọt : nhân dân cứ lo làm ăn, mọi việc lớn đã có nhà nước lo rồi.

- Khai phá văn minh là nhiệm vụ của tầng lớp trí thức trung lưu.

----------------

Tài liệu tham khảo :

1. Bản tiếng Nhật : https://www.aozora.gr.jp/cards/000296/files/47061_29420.html
2. Bản tiếng Việt : https://gacsach.com/doc-online/64202/khuyen-hoc-phan-05.html

 

[Jochi Daigaku]

Tóm tắt nội dung bài viết thứ sáu của Fukuzawa Yukichi :

- Hai nhiệm vụ của người dân : lập ra chính phủ đại diện cho nhân dân, trừng trị kẻ xấu, bảo vệ dân lành. Tuân thủ pháp luật và được chính phủ bảo vệ.
- Luật pháp do chính phủ lập ra, nhưng chính phủ là đại diện của nhân dân, tuân theo luật pháp của chính phủ là tuân theo luật pháp của nhân dân.
- Khi đã có luật pháp thì nhân dân không được tự coi mình có quyền phán quyết, hành xử. Mọi hành vi đều phải tuân thủ pháp luật. Fukuzawa Yukichi lấy ví dụ về sự tích 47 samurai trả thù cho chủ để minh họa cho vấn đề : tự cho rằng có quyền phán quyết, hành xử thay cho luật pháp. Theo Fukuzawa Yukichi - đó là một việc làm không đúng pháp luật.
- Luật pháp cần rõ ràng, đơn giản, nhưng phải nghiêm minh.
- Luật pháp không phù hợp, phải kháng nghị thẳng thắn với chính phủ, nhưng trước hết vẫn phải chấp hành luật.
- Phê phán bộ máy hành chính với những quan chức quan liêu, nêu ra ví dụ minh họa về một người Mỹ không được giảng dạy tại Nhật Bản vì không đủ bằng cấp, mặc dù tiền thuê là của tư nhân (một trường tư thục Nhật Bản) và người thuê (trường tư thục) đánh giá người Mỹ này đủ trình độ giảng dạy.

------------

Tài liệu tham khảo :

Bản tiếng Nhật : https://www.aozora.gr.jp/cards/000296/files/47061_29420.html
Bản tiếng Việt : https://gacsach.com/doc-online/64203/khuyen-hoc-phan-06.html