Thế nước vì bình định lãnh thổ và mở rộng về phía tây mà nguồn lực suy kiệt, không còn chú trọng đến canh tân đất nước, trở nên lạc hậu quá xa. giai đoạn dùng quân Trung Hoa đánh Pháp chỉ như ngọn đèn cạn dầu.
Triều đình nhà Nguyễn chưa bao giờ thực hiện canh tân đất nước dựa vào Nhật. Chỉ có phong trào Đông Du và Kì ngoại hầu Cường Để, hậu duệ của hoàng tử Nguyễn Phúc Cảnh có dự định này.
Hệ thống quan lại Nam triều gần như không có quyền lực. Ví dụ như vua Thành Thái bị quản thúc trong cung điện hay như vua Bảo Đại muốn thay cái lốp xe hơi cá nhân cũng phải qua 1 hệ thống quan lại Pháp kí duyệt.
Vua Minh Mạng bãi bỏ hệ thống chính quyền phân cấp dinh, trấn. Phân chia lại thành 31 tỉnh:
- Bắc Kỳ có 13 tỉnh: Hà Nội, Sơn Tây, Hưng Hóa, Tuyên Quang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Yên, Hải Dương, Bắc Ninh, Hưng Yên, Nam Định, Ninh Bình, Thái Nguyên.
- Trung Kỳ có 12 tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Bình Thuận
- Nam Kỳ có 06 tỉnh: Phiên An (năm 1836 đổi tên thành Gia Định), Biên Hòa, Định Tường, Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên.
