[Funland] Ảnh phục chế màu về Việt Nam.

[doctor76]

11-2-1909 - khiêng một nghía quãn bị thương vào đồn Mỏ Trạng (Yẽn Thế) sau khi Pháp chiếm được

Cảm ơn bác đã bổ sung ạ

 

[doctor76]

Cụ Đốc ơi, cụ xem lại chút hộ em
Bức hình này người Pháp chú thích "Yên Thế - Nhóm phiến quân của Để Thám" (đây là chú thích của người Pháp). Ảnh do trung uỷ Romain Destossés chụp khi quan hệ giữa Pháp và Đề Thám ở thời kỳ hoà hoãn. Đúng sau Để Thám là một sĩ quan Pháp. Ảnh của Trung uý Romain Destossés

Cảm ơn cụ, chắc là em nhầm đấy ạ, đúng như cụ nói.

 

[doctor76]

Theo các tài liệu Pháp thì cụ Đề Thám cao khoảng 1m65, chiều cao trung bình, người vạm vỡ, có nhiều vết sẹo do giao tranh, vết đạn.
Khi mới phất cờ, có tin đồn là cụ tìm được một con rết rất to, mổ ra bên trong có viên ngọc, nuốt vào thì đạn bắn không sao, gươm giáo không giết được, nên khi cụ mất, bọn phản bội đã mổ xác để tìm ngọc?

 

[doctor76]

Bia tiến sĩ Văn Miếu, ảnh chụp 1905-1906 của sĩ quan Pháp Edgar Imbert.
Ảnh chụp khá nét, vẫn còn nhìn thấy và đọc được tên, quê quán của các cụ, cũng như thứ bậc đỗ đạt.
Dòng chữ to:
Long Đức nhị niên Quý Sửu khoa Tiến sĩ đề danh bia [ năm 1733, niên hiệu Long Đức là của vua Lê Thuần Tông].
Khoa thi này không có cụ nào đỗ Trạng Nguyên.
Hàng trên, đọc từ phải qua trái là các cụ:
1. Đệ nhất giáp Tiến sĩ cập đệ Đệ nhị danh:
NHỮ TRỌNG ĐÀI, người xã Hoạch Trạch huyện Đường An, Giáo thụ [ Bảng Nhãn]
Đệ nhị giáp Tiến sĩ xuất thân:
2. TRẦN TRỌNG LIÊU, người xã Văn Giáp huyện Thượng Phúc, Huấn đạo [Thám Hoa]
Đệ tam giáp đồng Tiến sĩ xuất thân:
3. NGUYỄN KỲ NHẬM ,người xã Lê Xá huyện Chương Đức, Nho sinh trúng thức.
4. VŨ ĐÌNH DUNG, người phường Thịnh Quang huyện Quảng Đức, nguyên quán xã Phùng Xá huyện Thạch Thất, Viên ngoại lang.
5. NGUYỄN TUỆ, người xã Tiên Điền huyện Nghi Xuân, Tri huyện.
6. TRẦN HIỀN, người xã Vân Canh huyện Từ Liêm, Điển hàn.
7. NGHIÊM BÁ ĐĨNH, người xã Tây Mỗ huyện Từ Liêm, Tự thừa.
Hàng thứ 2 gồm có các cụ:
1. NGUYỄN HỒ QUÝNH, đệ nhị giáp Tiến sĩ xuất thân, người phường Thịnh Quang huyện Quảng Đức, Nho sinh trúng thức [Thám Hoa]
2. TRẦN CÔNG HÂN, người xã Cổ Am huyện Vĩnh Lại, Tri huyện.
3. NGUYỄN BÁ QUÝNH, người xã Hoa Lâm huyện Nam Đường, Nho sinh trúng thức.
4. TRẦN ĐỒNG, người xã Đan Phượng Thượng huyện Đan Phượng, Sinh đồ.
5. TRƯƠNG NGUYỄN ĐIỀU, người xã Xuân Canh huyện Đông Ngàn, trú quán xã Hàn Lạc huyện Gia Lâm, Lang trung.
6. TRẦN DANH TIÊU, người xã Yên Sở huyện Đan Phượng, Sinh đồ.
Hàng thứ 3 là các cụ:
1. PHAN NHƯ KHUÊ , người xã Yên Trung huyện La Sơn, Viên ngoại lang.
2. TRẦN MÔ, người xã Di Ái huyện Đan Phượng, Giám sinh.
3. ĐỖ THÀNH DOÃN, người xã Lan Xuyên huyện Đông Yên, Nho sinh trúng thức.
4. NGUYỄN HÀNH [hoặc Hạng] người xã Nguyệt Áo huyện La Sơn, Giám sinh.
5. NGUYỄN HUY THUẬT, người xã Phú Thị huyện Gia Lâm, Điển bạ.
Qua đây, có thể thấy là thi cử xưa khá nghiêm túc, không đạt trình độ ấy, thì không lấy đỗ, rất nhiều khoa thi không có cụ nào đỗ Trạng Nguyên, Bảng Nhãn, Thám Hoa.
Khoa cử thời Lê có thoáng hơn thời Nguyễn, đó là các thí sinh từ Sính Đồ [Tú Tài], tức là đã đỗ 3 kỳ thi Hương, vẫn tham dự được, thời Nguyễn cấm.
Các cụ làm quan, nếu cảm thấy tài học của mình ổn, vẫn dự thi bình thường. Trong khóa này có nhiều cụ đang làm quan khá to vẫn đi thi lấy danh. Thời Nguyễn, đã làm quan là cấm thi.
Người Việt không có chữ đệm ở tên là Văn như nhiều như bây giờ. Tên đệm Văn thực ra xuất hiện nhiều từ thời Nguyễn thôi.

 

[doctor76]

Khâm sai Lê Hoan, giữa hình, người được cho là cùng Pháp đàn áp cuộc khởi nghĩa của cụ Đề Thám, tuy nhiên, lại có nhiều thông tin là khâm sai bí mật giúp đỡ cụ Đề Thám.

 

[Xe nội lước]

Theo các tài liệu Pháp thì cụ Đề Thám cao khoảng 1m65, chiều cao trung bình, người vạm vỡ, có nhiều vết sẹo do giao tranh, vết đạn.
Khi mới phất cờ, có tin đồn là cụ tìm được một con rết rất to, mổ ra bên trong có viên ngọc, nuốt vào thì đạn bắn không sao, gươm giáo không giết được, nên khi cụ mất, bọn phản bội đã mổ xác để tìm ngọc?

Tóm lại vẫn là 1 đội quân ô hợp , hoang dại và không có đường lối 9 chị. Thiên về dạng thổ phỉ cát cứ . Việc buôn thuốc phiện thì em tin quá. Trong 1 cuốn sách em đọc còn có chi tiết 1 ông ( giờ đặt tên đường ) vừa chạy chân đất vừa khóc..máy bay Pháp nó bắn cháy kho thuốc p .trong có 2 tấn.

 

[doctor76]

Gia đình cụ Đề Thám? Ảnh chụp tại Bắc Giang, thập niên 1920-1929, đây có lẽ là các hậu duệ của cụ.

 

[Lah]

Nhóm nghĩa quân của Đề Thám. Ảnh chụp khi Đề Thám và Pháp còn hòa hoãn.
Trong hình có hai thủ lĩnh nghĩa quân Yên Thế là Cả Rinh và Cả Huỳnh, đều là con nuôi của Đề Thám. Đều là những chỉ huy quan trọng của nghĩa quân.

Một điều ít người để ý vì chắc ít tài liệu là ông Hoàng Hoa Thám họ Trương, con của 1 thủ lĩnh khởi nghĩa ở Hưng Yên, ông lên Bắc Giang với chú trốn nã từ khi 8 9 tuổi, còn bố mẹ ông thì chết. Sau lớn lên theo nghĩa quân Hoàng Đình Kinh nên có số má nên mới có họ của thủ lĩnh. Tức là ông là con nhà nòi khởi nghĩa chứ không phải nhà nông ở Yên Thế vùng lên.

 

[Atlas99]

Tóm lại vẫn là 1 đội quân ô hợp , hoang dại và không có đường lối 9 chị. Thiên về dạng thổ phỉ cát cứ . Việc buôn thuốc phiện thì em tin quá. Trong 1 cuốn sách em đọc còn có chi tiết 1 ông ( giờ đặt tên đường ) vừa chạy chân đất vừa khóc..máy bay Pháp nó bắn cháy kho thuốc p .trong có 2 tấn.

Em cũng nghĩ như cụ. Cụ Thám, theo như tài liệu của Pháp, dẫu can đảm, mưu trí những cũng chỉ là người ít học, thậm chí không biết chữ... Không biết chừng nếu Pháp cho cụ trấn giữ một phương, chu cấp tiền bac cho cụ thì có khi cụ lại hợp tác với Pháp...

 

[Lah]

Em cũng nghĩ như cụ. Cụ Thám, theo như tài liệu của Pháp, dẫu can đảm, mưu trí những cũng chỉ là người ít học, thậm chí không biết chữ... Không biết chừng nếu Pháp cho cụ trấn giữ một phương, chu cấp tiền bac cho cụ thì có khi cụ lại hợp tác với Pháp...

Trên em vừa nói bố mẹ ông bị Pháp và tay sai giết kìa mọi việc nó đều có nguồn gốc cả.

 

[Ngao5]

Tóm lại vẫn là 1 đội quân ô hợp , hoang dại và không có đường lối 9 chị. Thiên về dạng thổ phỉ cát cứ . Việc buôn thuốc phiện thì em tin quá. Trong 1 cuốn sách em đọc còn có chi tiết 1 ông ( giờ đặt tên đường ) vừa chạy chân đất vừa khóc..máy bay Pháp nó bắn cháy kho thuốc p .trong có 2 tấn.

Cụ cứ nói thẳng ra là cụ Nguyễn Lương Bằng.
Chuyện này báo chí ta viết rồi
Trong kháng chiến, mình cần mua vũ khí. Thái Lan lúc đó tương đối thoáng, không chống kháng chiến của ta nên mua vũ khí từ đó. Muốn mua thì phải có tiền. Bán thuốc phiện đâu có phải là xấu, Thuốc phiện là nguyên liệu quý làm thuốc đấy cụ ạ. Thuốc phiện trồng ở miền núi, không bán đi thì tích trữ làm gì, trong lúc cần tiền.

 

[doctor76]

Một điều ít người để ý vì chắc ít tài liệu là ông Hoàng Hoa Thám họ Trương, con của 1 thủ lĩnh khởi nghĩa ở Hưng Yên, ông lên Bắc Giang với chú trốn nã từ khi 8 9 tuổi, còn bố mẹ ông thì chết. Sau lớn lên theo nghĩa quân Hoàng Đình Kinh nên có số má nên mới có họ của thủ lĩnh. Tức là ông là con nhà nòi khởi nghĩa chứ không phải nhà nông ở Yên Thế vùng lên.

Theo Đại Nam thực lục, thì tên của bố cụ là Đoàn Danh Lại, nổi lên chống lại triều đình Minh Mạng, lấy tên là Trương [ Văn] Thận người làng Dị Chế, huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng Yên, sau bố cụ bị anh em Bùi Duy Kỳ bắt giết đem nộp triều đình vào tháng 9 năm Bính Thân, Minh Mệnh thứ 17 [tháng 10 năm 1836]. Đoàn Danh Lại có hai con trai: con lớn tên là Đoàn Văn Lễ [sau cải là Trương Văn Leo, không rõ năm sinh], con thứ là Đoàn Văn Nghĩa [tức Trương Văn Nghĩa], tức là Đề Thám sau này.
Theo luật bất thành văn của Minh Mạng, thì tội làm loạn phải bị chu di Cửu Tộc, Thập Tộc, nhưng do ở miền Bắc, nên nhiều người tuy dính tội vẫn bỏ trốn và đổi tên họ được, nên có lẽ cụ Đề Thám thoát.

 

[doctor76]

Cụ cứ nói thẳng ra là cụ Nguyễn Lương Bằng.
Chuyện này báo chí ta viết rồi
Trong kháng chiến, mình cần mua vũ khí. Thái Lan lúc đó tương đối thoáng, không chống kháng chiến của ta nên mua vũ khí từ đó. Muốn mua thì phải có tiền. Bán thuốc phiện đâu có phải là xấu, Thuốc phiện là nguyên liệu quý làm thuốc đấy cụ ạ. Thuốc phiện trồng ở miền núi, không bán đi thì tích trữ làm gì, trong lúc cần tiền.

Thời bao cấp, thậm chí ta còn trồng thuốc phiện bán mà, năm 1997, em lên Sơn La công tác, mấy chú già ở cơ quan còn bảo, trước chưa cấm bọn tao manh ra chợ bày bán chả ai bắt gì.
Xã Co Mạ, thuộc huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La, một xã toàn dân H'Mông, bỗng ngày nọ thủ tướng Nga Kasianov sang thăm, tài trợ làm đường từ huyện lên xã [ 45km], lại tài trợ xây dựng trường học cực đẹp, sau mới biết, có thời nơi đây trồng thuốc phiện cho Liên Xô.

 

[Xe nội lước]

Cụ cứ nói thẳng ra là cụ Nguyễn Lương Bằng.
Chuyện này báo chí ta viết rồi
Trong kháng chiến, mình cần mua vũ khí. Thái Lan lúc đó tương đối thoáng, không chống kháng chiến của ta nên mua vũ khí từ đó. Muốn mua thì phải có tiền. Bán thuốc phiện đâu có phải là xấu, Thuốc phiện là nguyên liệu quý làm thuốc đấy cụ ạ. Thuốc phiện trồng ở miền núi, không bán đi thì tích trữ làm gì, trong lúc cần tiền.

Vậy a cụ . Em không biết báo chí giờ dám viết vậy .

 

[doctor76]

Quân Pháp đang hỏi cung một nghĩa quân ở Chợ Gồ.

 

[Atlas99]

Trên em vừa nói bố mẹ ông bị Pháp và tay sai giết kìa mọi việc nó đều có nguồn gốc cả.

Nguồn gốc cha mẹ của cụ Thám thì hiện còn tranh cãi, có vài ba thuyết:
- Cha mẹ là người tham gia khởi nghĩa chống triều Nguyễn và bị giết bởi quân triều Nguyễn
- Cha là người gốc Hoa lai với Việt
- Cha là nông dân nghèo, chả tham gia khời nghĩa gì.
...

Cụ Thám thì tham gia "đánh đấm" từ trẻ: tham gia đội quân của Trần Xuân Soạn, tham gia đội quân của Hoàng Đình Kình - một thủ lĩnh người Tày , tham gia đội quân của Đề Nắm và thay thế Đề Nắm khi ông này chết...

Cụ Thám từng bắt tay hòa hoãn với Pháp, quan Pháp còn vào dinh lũy, chụp ảnh cùng gia đình cụ...

 

[doctor76]

Nhóm lính tuần tra vùng The Loc??? Đây là nhóm lính theo Pháp đánh quân Yên Thế.
Kể từ thời Thiệu Trị, miền Bắc nước ta tan nát, thôi thì mọi nơi đều nổi lên cát cứ, toàn bộ các tỉnh miền núi đều do các vua Thái, vua Mèo, vua Mường nắm giữ, không còn bóng dáng quyền lực triều đình.
Các nhóm cướp, thổ phỉ Trung Quốc tràn sang, theo các giáo sĩ mô tả :
- Lúc ấy,dân Bắc Kỳ khổ quá rồi, cứ vài làng lại có một nhóm cướp, rồi chúng liên kết lại đi cướp , liên kết không được chúng quay sang đánh lẫn nhau, vũ khí thì do người Tàu bán, đổi lấy thuốc phiện, hay chặt gỗ quý bán. Hàng ngày, quân cướp Trung Quốc cầm gươm giáo, súng ống đi nghênh ngang ngoài đường, khi triều đình có điều quân ra, thì chúng lại ẩn nấp vào rừng, hay giả làm dân buôn bán. Quân triều đình toàn dân [ miền ] trong, đường xá không thuộc, cũng không biết gì, nên đành bỏ qua.
Đói khổ, người dân cũng gia nhập cướp, vì họ không thể làm được gì mà ăn.

 

[doctor76]

Lính Pháp thuộc tiểu đội Mayer, đại đội 8, trung đoàn Thuộc địa số 10, đang kiểm tra vũ khí trước trận đánh.

 

[doctor76]

Hai tù nhân quân Đề Thám . Người gầy tên là Chi, hạ sĩ trong Đại đội lính thợ [ lính người Việt trong quân đội Pháp, sau theo Đề Thám, cụ này làm nội gián cho quân Yên Thế, sau bị Pháp phát hiện nên phải bỏ trốn vào rừng ].Bị kết án tử hình vắng mặt, bị bắt trong rừng.

 

[Doun]

Thời bao cấp, thậm chí ta còn trồng thuốc phiện bán mà, năm 1997, em lên Sơn La công tác, mấy chú già ở cơ quan còn bảo, trước chưa cấm bọn tao manh ra chợ bày bán chả ai bắt gì.
Xã Co Mạ, thuộc huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La, một xã toàn dân H'Mông, bỗng ngày nọ thủ tướng Nga Kasianov sang thăm, tài trợ làm đường từ huyện lên xã [ 45km], lại tài trợ xây dựng trường học cực đẹp, sau mới biết, có thời nơi đây trồng thuốc phiện cho Liên Xô.

Xưa có viên thuốc Opizoic chữa tiêu chảy cũng từ thuốc phiện đó cụ. Công ty Dược Vĩnh Phú (sau thành Vĩnh Phúc) kiếm bẫm từ việc sản xuất thuốc này.