Mình chia sẻ về phân biệt chảo gang thô (gang xám) với chảo gang truyền thống (nồi chảo nhôm)
Nhiều anh chị em chưa phân biệt được đâu là chảo gang thô với chảo gang truyển thống theo cách nói xưa nay, dẫn đến nhận diện sai đồ dùng nấu ăn, chức năng sử dụng, nên và không nên khi chế biến các món ăn trên nồi chảo gang để mang lại an toàn cho bữa ăn gia đình.
Đầu tiên mình tìm hiểu về cấu tạo vật liệu:
1.Gang là hợp kim của sắt với hàm lượng cacbon lớn hơn 2%, cùng một lượng nhỏ các nguyên tố khác như S, P, Si, Mn…
Gang có nhiệt độ nóng chảy trong khoảng 1150 đến 1350°C. Gang có khả năng chịu nén tốt, chống mài mòn cao.
Bằng kỹ thuật gia công và xử lý nhiệt khác nhau, phân ra 4 loại gang phổ biến: gang xám, gang trắng, gang cầu, gang dẻo.
Chảo gang thô được chế tạo từ gang xám: Gang xám có tính đúc tốt, tổ chức kim loại xốp là ưu điểm cho việc thấm dầu ăn trong quá trình nấu ăn tạo nên lớp chống dính tự nhiên đặc trưng.
Tuy vậy, gang xám giòn, dễ rạn vỡ khi bị rơi va đập mạnh, khả năng chống uốn kém, không thể rèn được. Khi làm nguội nhanh ở nhiệt đọ cao, đột ngột có thể gây rạn nứt. Nhạy cảm với hơi ẩm và nước gây rỉ sét. Gang xám bắt từ tính tốt khi thử với nam châm nên dùng được với bếp từ.
2.Chảo gang truyển thống xưa nay mọi người hay nói đó là một dạng nhôm được đúc từ các vật liệu nhôm , tùy nsx sẽ có tỉ lệ nhôm tái chế nhiều hay ít hoặc nguyên chất, vỏ máy, lon bia, nồi chảo cũ (Có 1 thời các đội thợ đi gom và đúc lưu động tại từng xã). Nhiệt độ nóng chảy của nhôm khoảng 660 độ C. Nhôm tái chế có độ dẻo nhất định, chịu uốn tốt , dễ bị sùi xước khi để ngoài môi trường ẩm, mặn, tạo nên oxit nhôm là chất ko tốt cho sức khỏe. Nhôm không bắt từ khi thử với nam châm nên không dùng được bếp từ.
Về công năng sử dụng:
1.Chảo gang thô (Gang xám) dùng được bếp từ, chịu được mài mòn, có lớp chống dính tự nhiên cực tốt khi kết hợp phương pháp gia công phù hợp + lau dầu bề mặt. Hiện có 1 số loại chảo gang đã được sử lý kháng rỉ sét > việc sử dụng đơn giản như chảo thường.
Gang thô phù hợp cho các món chiên rán hay bít tết thịt bò bởi tính giữ nhiệt tốt, chịu nhiệt độ cao và có hương vị nấu ăn ngon hơn các loại đồ nấu khác (cái này theo báo chí nói và kinh nghiệm từ các đầu bếp công bố).
Gang thô không dùng cho các món ninh hầm kho, nấu canh, nấu cơm, các món có nước nấu trong thời gian dài vì nó bị rỉ sét ngay khi đang nấu, do tiếp xúc với nước và gia vị, dễ gây ra các phản ứng làm thay đổi màu sắc của món ăn ví dụ khi nấu canh rau muống, xào rau khoai lang… màu sắc sẽ từ màu xanh thành màu đen > Lâu dài có thể gây nên tình trạng thừa sắt trong cơ thể.
Trường hợp yêu thích đồ gang , cần nấu món kho hầm cơm canh anh chị em nên dùng nồi chảo gang tráng men sẽ không bị rỉ sét và an toàn.
2.Chảo gang truyển thống (Nhôm): Được sử dụng khá phổ biến giai đoạn trước tại các vùng quê cũng như hiện tại ở các gia đình đun nấu bằng củi , ga. Nếu làm được việc lau dầu bảo quản như chảo gang thô sẽ tránh được việc bị oxi hóa, dùng được cho các món chiên rán ngập dầu, không nên dùng nấu canh, kho hầm vì sẽ có phản ứng thôi nhiễm các thành phần nhôm ra thức ăn không tốt cho sức khỏe (anh chị em search gg tìm hiểu thêm về đồ nấu ăn bằng nhôm có ảnh hưởng sức khỏe không). Nhôm không dùng được bếp từ và sinh ra oxit nhôm là 1 dạng rỉ sét của nhôm mà ở thể nhẹ mắt thường không nhìn thấy do nó có màu trắng, dẫn đến mọi người nhầm tưởng là vô hại.
Vậy là ta đã tìm hiểu được cơ bản về 2 loại vật liệu này và đã phân biệt được cách sử dụng làm sao để phù hợp với mình.
Bản thân nhà mình bên quê xưa đời bà nội có 1 cái chảo nhôm tái chế 30cm dùng chiên rán nhưng thú thực mình dùng chiên con cá vẫn nát tanh bành, có thể khi đó mình còn nhỏ nên kĩ thuật chưa được như bây giờ.
Một lần mình hí hửng tưởng dùng được bếp từ đem cọ sạch sẽ mà khi thử chả bắt từ, đúng là quê quá. Hiện chiếc chảo đó mẹ đẻ mình bên quê đang dùng làm máng cho gà ăn.
Để hình dung anh chị em tham khảo hình ảnh 2 cái chảo bên dưới sẽ nhận diện được ngay.
Bài viết của mình dựa trên cảm nhận khi sử dụng sản phẩm thực tế và các thông tin chung về vật liệu và mình cũng là người sản xuất ra chảo gang thô nên có trải nghiệm nhiều hơn về gang thô.
Cảm ơn cả nhà.
youtube.com
