Một vài suy nghĩ về Thuế Trump và hành động của Việt nam:
Ngày 2/4 Trump công bố danh sách "Thuế đối ứng" với tất cả các nước trên thế giới. Danh sách này bao gồm cả mấy đảo nhỏ không người chỉ có chim cánh cụt (!), tức là chính quyền Trump quyết chơi đến cùng, không nhân nhượng với bất cứ thực thể nào có khả năng xuất hàng vào Mỹ.
Cách tính "Thuế đối ứng" rất rõ ràng và đơn giản: Đầu tiên áp tất cả các nước và lãnh thổ mức 10%, sau đó tính phần trăm thâm hụt thương mại của Mỹ rồi chia đôi, nếu trên 10% thì lấy mức trên 10%, nếu dưới thì giữ nguyên 10%. Nếu có dấu phẩy thì làm tròn lên số nguyên ngay bên trên, kể cả 0,1.
Ví dụ Việt nam. Theo số liệu Mỹ công bố thì năm 2024 Mỹ xuất sang VN 13,1 tỉ đô, nhập từ VN 136,5 tỉ đô. Chênh lệch phần trăm như vậy là (136,5 - 13,1) : 136,5 = 90,43%; chia đôi được 45,215% và làm tròn kiểu Trump thành 46%. Và thực sự con số này đã được công bố trong Danh sách thuế đối ứng của Trump.
Trước hết nói về con số thì đây là 1 mức thuế cao hầu như không gánh nổi. Nó khiến cho tất cả hàng xuất sang Mỹ của Việt nam từ 9/4/2025 ngay lập tức đắt lên gấp rưỡi. Mà với bất cứ một loại hàng nào thì đắt lên 5-7% đã là khó khăn chứ đừng nói đắt lên gần 50%.
Cái khó nữa đối với Việt nam là mức thuế đối ứng khi tính như trên sẽ ra kết quả không giống nhau giữa các nước và lãnh thổ. Những nơi sản xuất kém phát triển nhất, bất lợi nhất và "vô vi" nhất lại vô tình có lợi nhất vì hầu như không nhập cũng không xuất gì với Mỹ. Còn một khi đã có ý định nghiêm chỉnh với thị trường Mỹ thì hầu như đến ăn quả đắng với các mức độ khác nhau. Vì Thuế Trump chỉ dựa trên duy nhất mức độ thâm hụt thường mại của Mỹ, không quan tâm đến chế độ chính trị, quan hệ thân hay sơ. Đồng minh như EU, Nhật, đàn em như Đài loan vv cũng đều phải chịu 20 đến hơn 30%.
Trump không nể mặt và không nhân nhượng bất cứ một ai. Nhật đã cử 1 phái đoàn đàm phán cấp cao, đích thân Thủ tướng Israel đã sang Washington thậm chí những 2 lần. Vô ích. Ngày 9/4 danh sách đánh thuế đối ứng của hải quan Mỹ vẫn nguyên các con số 24% cho Nhật và 17% cho Israel. Và tất nhiên, cho dù đã phản ứng rất sớm và đích thân lãnh đạo cao nhất nước gọi điện, nhưng mức thuế cho Việt nam vẫn giữ nguyên 46% không thay đổi.
Vậy bây giờ Việt nam nên làm gì?