Thực dân cũng đâu có xấu xa như sách giáo khoa hồi xưa các cụ nhỉ.
Khi thực dân vào Việt thì người Việt phải nai lưng làm cho Pháp trong các đồn điền, hầm mỏ.
Những năm 1930, mỗi năm Pháp xuất khẩu 60,000 tấn cao su. Năm 1939, tổng lợi nhuận của 19 công ty cao su Pháp ở Đông Dương là
300 triệu franc. Cầu Long Biên khánh thành năm 1902 với giá trị là hơn
6 triệu franc Pháp.
Vào những năm đầu 1900, giá mỗi kg cao su có khi lên tới 15-20 franc Pháp trong khi chi phí sản xuất chỉ là 1,35 franc. Công ty lốp xe Michelin là điển hình hình thức bóc lột thực dân khi trả cho cu-li 8 lạng gạo và 0.4 franc mỗi ngày.
Trong thời kỳ bóc lột của mình, Michelin đã tuyển khoảng 100-200 nghìn cu-li và 45 nghìn trong số họ đã chết vì điều kiện làm việc khắc nghiệt.
Các cu-li làm việc trong nhà máy cao su của Michelin.
Cao su đi dễ khó về
Khi đi trai tráng, khi về bủng beo
Cao su đi dễ khó về
Khi đi mất vợ, khi về mất con
Cao su xanh tốt lạ đời
Mỗi cây bón một xác người công nhân
Có đi mới biết Mê Kông
Có đi mới biết thân ông thế này
Mê Kông chôn xác hàng ngày
Có đi mới biết bàn tay xu Bào.