Công ty Hoả xa Vân Nam do Pháp bỏ vốn xây dựng tuyến đường sắt Hải Phòng - Việt Nam dài 855 km, Đoạn Hải Phòng - Lào Cai: 389 km, đoạn Hà Khẩu - Côn Minh dài 486 km qua 173 cầu và 158 đường hầm xuyên núi.
Khởi công 1901, hoàn thành 1910, tuyến đường sắt Vân Nam là một kỳ công về kỹ thuật vào đầu thế kỷ 20 và là niềm tự hào của ngành cầu đường nước Pháp. Ít nhất 12.000 trong tổng số 60.000 công nhân bản địa và khoảng 80 người châu Âu đã chết trong thời gian xây dựng tuyến đường sắt, phần đông chết vì sốt rét
Vân Nam hiện tại có đường sắt chạy trong lục địa Trung Quốc, nhưng để ra được biển phải mất vài nghìn km. Trong khi đó quá cảnh sang Việt Nam chỉ chưa đầy 1.000 km. Trước Thế chiến 2, đường sát Hải Phòng – Vân Nam là tuyến vận tải nhiều hàng của Việt Nam ra cảng biển và chở xăng dầu, hàng hoá nhập khẩu đến Vân Nam. Nhiều chuyến tàu nối Vân Nam với Quảng Đông Trung Quốc cũng thông qua lãnh thổ Việt Nam
Hiện ở Côn Minh rất nhiều Việt kiều sinh sống, do tuyến đường sử dụng nhiều nhân công Việt Nam.
Năm 1940, Nhật ép Pháp ngưng vận chuyển hàng hoá, xăng dầu tới Vân Nam để bao vây kinh tế chính phủ Tưởng Giới Thạch đóng ở Trùng Khánh (gần Vân Nam)
Năm 1979, Trung Quốc tấn công Việt Nam, đường sắt Vân Nam – Hải Phòng ngưng trệ, khiến Vân Nam cũng phải trả giá nhiều năm sau này
Trụ sở Công ty Hoả xa Vân Nam, nay là Trụ sở Tổng Công đoàn Việt Nam, nằm trên đường Trần Hưng Đạo, đối diện với cửa Cung Hữu nghị Việt Xô