Hòn Đất là một tác phẩm văn học được đưa vào sách giáo khoa. một số nhân vật đc hư cấu, lấy mẫu từ những nhân vật có thật tuy nhiên:
"Hòn Đất bây giờ thật yên bình với những vườn cây trái xanh um. Chúng tôi tìm đến nhà bà Cà Mỵ. Trong tác phẩm Hòn Đất, Cà Mỵ là con bà Cà Sợi và là em ruột của trung úy Xăm, chỉ huy đại đội biệt kích.
Nhưng thực tế ngoài đời bà Mỵ và bà Sợi là hàng xóm, nhà ở đối diện nhau ngay chân núi Hòn Đất, cách hang quân y chỉ độ trăm mét. Ở tuổi ngoài 80, bà Cà Mỵ vẫn khá minh mẫn, nhưng từ mấy năm qua bà đã phải di chuyển bằng đôi tay do bị trật khớp chân phải trong một tai nạn lao động. Chồng bà mất cách đây hơn chục năm.
Không con, không họ hàng, bà sống một mình trong căn nhà tình nghĩa bằng tiền trợ cấp. Mấy bận ban quản lý di tích mời bà về phụng dưỡng, xem như nhân chứng sống của Hòn Đất, nhưng bà không chịu xa ngôi nhà đã gắn bó bao năm.
Ở đó, cách nay hơn 50 năm, ngày ngày bà đã âm thầm nấu cơm cho vào cà om đội lên vách đá, ngồi mà kêu “ột... ột” để người ta lầm tưởng bà cho heo nuôi thả rừng ăn, nhưng thật ra là để “Việt cộng” trong hang nghe thấy đến lấy.
Trò chuyện với khách đến thăm, bà Cà Mỵ luôn sợ bị hiểu nhầm nên cứ thanh minh: “Tui đâu phải con bà Cà Sợi, đâu phải em thằng Xăm”.
Bà lo vậy thôi chứ thật ra những đồng đội của chị Sứ - Tư Ràng như bà Tư Ngần, nguyên bí thư Huyện ủy Hòn Đất, đều biết. Những người dân cố cựu ở Hòn Đất kể với chúng tôi rằng Xăm chính là Năm Khen, em ruột ông Tư Mắm Ruốc quê ở huyện Hòn Đất.
Có người còn khẳng định nhiều lần trông thấy mấy người con của Xăm vào thắp nhang trên mộ chị Sứ, nhưng bẵng đi mấy năm rồi không biết đã dời nhà đi đâu."
Nguồn
http://tuoitre.vn/Ban-doc/574347/tim-lai-chi-su-trong-hon-dat.html
