Cách đây hơn 10 năm (2003), một thông điệp rất lạ được gửi và lan truyền một cách nhẹ dạ cả tin qua e-mail và trên internet. Sức lan truyền của nó, cộng với mối nguy hại tiềm ẩn… đã khiến các nhà khoa học và truyền thông trên thế giới phải vào cuộc.Dưới đây là một trong rất nhiều bài viết cảnh báo của các nhà khoa học cho cộng đồng về nhưng điều bất cập và mối nguy hại của các thông điệp trong e-mail đó.
BÁC BỎ LUẬN ĐIỆU CHÍCH MÁU ĐẦU NGÓN TAY ĐIỀU TRỊ ĐỘT QUỴ
Thông tin chứa đựng trong e-mail này (được trích dẫn cuối bài bằng tiếng Anh), được lan truyền một cách nhẹ dạ cả tin trên internet, là không đúng và rất nguy hiểm. Bất cứ ai tin tưởng và làm theo lời khuyên của nó thì gần như chắc chắn sẽ gây hại.
Giáo sư Steven P. Novella (Chuyên gia Thần kinh học lâm sàng Hoa Kỳ, Giáo sư về thần kinh học, Trường Đại học Y khoa Yale, Hoa Kỳ)
Bác những luận điệu đặt điều
Đầu tiên để tôi bỏ qua những luận điệu đã đặt điều – mà chủ yếu là viết về việc máu chảy qua ngón tay hoặc chọc daí tai sẽ dự phòng được tổn thương vĩnh viễn do đột quỵ
Thực tế có một vài đột quỵ (stroke). Thuật ngữ này đề cập tới biểu hiện các triệu chứng giống đột quỵ hoặc xuất hiện đột ngột. Có hai loại đột quỵ chính là đột quỵ chảy máu (hemmorhagic) và đột quỵ thiếu máu cục bộ (ischemic stroke). Đột quỵ chảy máu gây ra bởi máu chảy vào não. Đột quỵ thiếu máu cục bộ gây ra bởi thiếu dòng máu não đến một phần của não, và hơn nữa đột quỵ thiếu máu cục bộ được phân chia theo nguyên nhân gây tắc nghẽn. Đột quỵ thiếu máu cục bộ cũng có thể bị chảy máu thứ phát từ tổn thương thiếu máu vào nhu mô não và từ các mạch máu não.
Không có tình huống nào mà ở đó tất cả các mao mạch trong não bị vỡ - điều này không phải là một phần của đột quỵ. Vấn đề gần nhất đối với tình huống này nếu thực sự xảy ra là đột quỵ thiếu máu cục bộ về sau có thể chảy máu, nhưng không có bằng chứng hoặc bất kỳ lý do chính đáng nào để nghĩ rằng bất cứ điều gì đã đề cập trong e-mail sẽ dẫn tới hoặc dự phòng chảy máu thứ phát.
Hơn nữa, chích các đầu ngón tay hoặc daí tai (nếu may mắn) sẽ làm mất một lượng máu không đáng kể và sẽ không có bất cứ ảnh hưởng nào đến huyết động của nạn nhân đột quỵ. Và nếu có, thì nó sẽ chỉ làm đột quỵ thêm tồi tệ hơn do làm giảm tưới máu não và cung cấp oxy.
Những mối nguy hại từ khuyến cáo trong e-mail
Tiếp theo, chúng ta hãy nhìn vào những khuyến cáo cụ thể của e-mail này để xem chúng gây hại như thế nào. Khuyến cáo bắt đầu bằng tuyên bố “khi đột quỵ xảy ra”, nhưng không thể tiên đoán được bằng việc quan sát đơn thuần khi nào đột quỵ xảy ra. Tất cả những gì mà bạn có thể nói thông qua các triệu chứng và thăm khám là “sự cố giống đột quỵ” đã xảy ra. Các triệu chứng giống đột quỵ có thể gây ra bởi cơn co giật, chảy máu, hoặc đột quỵ thiếu máu cục bộ thực sự. Không có cách nào để biết được sự khác nhau mà không có chẩn đoán hình ảnh. Điều trị sẽ tùy thuộc vào X-quang cấp cứu, thường là chụp cắt lớp vi tính (CT).
Người gửi e-mail sau đó khuyên rằng không di chuyển bệnh nhân, nhưng không nói lý do gì để không di chuyển nạn nhân đột quỵ. Sau đó họ nói để bệnh nhân ngồi lên. Nếu bệnh nhân bị chảy máu ngồi lên (đến một mức độ nào đó) có thể gây hại. Nhưng nếu họ có đột quỵ thiếu máu cục bộ sau đó ngồi dậy thì cũng sẽ khiến dòng máu càng bị tổn thương và làm cho đột quỵ càng tồi tệ hơn. Hơn nữa, không có cách nào để xác định được khi không biết đặc điểm loại đột quỵ mà bệnh nhân mắc phải, nhưng phần lớn là đột quỵ thiếu máu cục bộ cho nên lời khuyên này có thể gây hại bằng việc làm cho đột quỵ càng tồi tệ hơn.
Việc chích đầu ngón tay và nặn chảy máu, như tôi đã đề cập ở trên, là vô tác dụng nhưng nó lại làm chậm việc cung cấp cho nạn nhân đột quỵ biện pháp chăm sóc y tế đúng đắn. Chúng tôi có câu nói trong thần kinh học rằng, thời gian = não. Có cả một chiến dịch y tế công cộng (public health campaign) để điều trị đột quỵ và đưa bệnh nhân tới các phòng cấp cứu sớm nhất có thể được. Đây là thông tin sai lệch vô căn cứ đang trực tiếp chống lại những nỗ lực này bằng việc nói với mọi người bỏ phí một khoảng thời gian đáng kể trước khi làm được bất cứ điều gì hữu ích.
Tuyên bố tiếp theo thậm chí còn tồi tệ hơn – đợi bệnh nhân tỉnh lại (phần lớn nạn nhân đột quỵ thực sự mất ý thức) và đợi cho tới khi các triệu chứng được hồi phục. Ôi – điều đó hoàn toàn ngược lại với những gì mà bạn đang làm. Không đợi cho các triệu chứng được hồi phục (mà điều đó có thể không xảy ra hoặc có thể làm mất thời gian), đưa bệnh nhân tới phòng cấp cứu gần nhất nhanh nhất có thể được. Một chuyến đi gập ghềnh sẽ không làm vỡ các mao mạch, trì hoãn điều trị cấp cứu sẽ phải trả giá bằng nhu mô não.
Trì hoãn điều trị thậm chí còn là một ý tưởng rất tồi bởi vì việc sử dụng tPA – thuốc làm tan huyết khối có thể làm đảo ngược một số đột quỵ. Để sử dụng tPA thì nạn nhân đột quỵ phải tìm đến chăm sóc y tế rất nhanh. Thuốc chỉ có thể được sử dụng trong vòng 3 (hiện nay có thể kéo dài tới 4,5 giờ), vì vậy bệnh nhân thường cần phải có mặt tại phòng cấp cứu trong vòng 2 giờ sau khởi phát triệu chứng. Nhưng bất cứ sự trì hoãn nào cũng có thể làm mất đi cơ hội điều trị bằng tPA.
Chỉ là những thông tin rác huyền thoại đô thị
Điều gì nói về bằng chứng của sự thành công? Vâng, không có lý do nào để tin bất cứ điều gì chứa đựng trong e-mail này. Nó có tất cả các dấu hiệu của TIN RÁC huyền thoại đô thị (urban legend SPAM). Tuy nhiên, nhiều loại đột quỵ mà thực tế chúng tôi gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua (transient ischemic attacks), hoặc TIA’s. TIA’s, theo định nghĩa, sẽ hồi phục hoàn toàn trong vòng 24 giờ, nhưng phần lớn sẽ hồi phục trong vòng 10 – 15 phút. Do đó việc điều trị TIA bằng bất cứ phương pháp nào thường sẽ cho kết quả hồi phục hoàn toàn triệu chứng. Tất nhiên, điều này không có gì phải chứng minh.
Kết luận
Những luận điệu trong e-mail này là phi lý theo quan điểm y học/sinh lý học và các khuyến cáo dựa vào chúng thực sự nguy hiểm và gần như chắc chắn gây hại, chủ yếu do trì hoãn chẩn đoán và điều trị phù hợp theo quan điểm cấp cứu y khoa chân chính.
Steven P. Novella
Chuyên gia Thần kinh học lâm sàng Hoa Kỳ
Giáo sư về Thần kinh học
Trường Đại học Y khoa Yale, Hoa Kỳ
Website:
http://theness.com/neurologicablog/
-----
URBAN LEGEND SPAM
-----
AMAZING!! PLEASE PASS IT ON YOUR FAMILY, FRIENDS AND BUSINESS ASSOCIATES.
A Needle Can Save a Life – stroke
Worth noting. Never know who or when it may be needed...
A NEEDLE CAN SAVE THE LIFE OF A STROKE PATIENT - From Chinese professor
Keep a syringe or needle in your home to do this... It's amazing and an unconventional way of recovering from stroke, read it through it can help somebody one day.
This is amazing. Please keep this very handy.. Excellent tips. Do take a minute to read this. You'll never know. One's life may depend on you.
My father was paralyzed and later died from the result of a stroke. I wish I knew about this first aid before. When stroke strikes, the capillaries in the brain will gradually burst."(Irene Liu)
When a stroke occurs, stay calm. No matter where the victim is, do not move him/her. Because, if moved, the capillaries will burst. Help the victim to sit up where he is to prevent him from falling over again, and then the bloodletting can begin. If you have in your home an injection syringe that would be the best, otherwise, a sewing needle or a straight pin will do.
1. Place the needle/pin over fire to sterilize it, and then use it to prick the tip of all 10 fingers.
2. There are no specific acupuncture points, just prick about a mm from the fingernail.
3. Prick till blood comes out.
4. If blood does not start to drip, then squeeze with your fingers.
5. When all 10 digits is bleeding, wait a few minutes then the victim will regain consciousness.
6. If the victim's mouth is crooked, then pull on his ears until they are red.
7. Then prick each ear lobe twice until two drops of blood comes from each ear lobe. After a few minutes the victim should regain consciousness.
Wait till the victim regain his normal state without any abnormal symptoms then take him to the hospital, otherwise, if he was taken in the ambulance in a hurry to the hospital, the bumpy trip will cause all the capillaries in his brain to burst. If he could save his life, barely managing to walk, then it is by the grace of his ancestors.
"I learned about letting blood to save life from Chinese traditional doctor Ha Bu-Ting who lives in Sun-Juke. Furthermore, I had practical experience with it. Therefore I can say this method is 100% effective. In 1979, I was teaching in Fung-Gaap College in Tai-Chung. One afternoon I was teaching class when another teacher came running to my class room and said in panting, "Ms. Liu, come quick, our supervisor has had a stroke!"
I immediately went to the 3rd floor. When I saw our supervisor, Mr.Chen Fu-Tien, his color was off, his speech was slurred, his mouth was crooked-all the symptoms of a stroke. I immediately asked one of the practicum students to go to the pharmacy outside the school to buy a syringe, which I used to prick Mr. Chen's 10 fingers tips. When all 10 fingers were bleeding (each with a pea-sized drop of blood), after a few minutes, Mr. Chen's face regained its color and his eyes' spirit returned, too. But his mouth was still crooked. So I pulled on his ears to fill them with blood. When his ears became red, I pricked his right earlobe twice to let out 2 drops of blood. When both earlobes had two drops of blood each, a miracle happened. Within 3-5 minutes the shape of his mouth returned to normal and his speech became clear. We let him rest for a while and have a cup of hot tea, then we helped him go down the stairs, drove him to Wei-Wah Hospital. He rested one night and was released the next day to return to school to teach.
Everything worked normally. There were no ill after-effects. On the otherhand, the usual stroke victim usually suffers irreparable bursting of the brain capillaries on the way to the hospital. As a result, these victims never recover.- " (Irene Liu)
Therefore stroke is the second cause of death. The lucky ones will stay alive but can remain paralyzed for life. It is such a horrible thing to happen in one's life. If we can all remember this bloodletting method and start the life-saving process immediately, in a short time, the victim will be revived and regain 100% normality.
If possible, Please forward this after reading. You never know if it may help save a life from stroke.