Mời các cụ đọc bài của Đỗ Hoài Nam!
----------------
Crypto Curency và sự sụp đổ của quyền lực hiện tại!
Dạo này Crypto Currency đang là tâm điểm của sự chú ý toàn cầu. Cũng đơn giản thôi, vì nó Sẽ thay thế đồng tiền hiện tại. Để hiểu về nó, chúng ta cần hiểu về lịch sử của đồng tiền.
Trước đây, loài người sản xuất ra các loại hàng hoá và trao đổi trực tiếp với nhau. Sau này đổi gà lấy bò nó khó vì giá trị nó khác nhau nên người ta mới phải dùng đến curency! Vàng và bạc được dùng rộng rãi như một loại currency vì nó hiếm, vàng làm Được nhiều thứ và ai cũng muốn vàng. Thêm vào đó, chẳng ai chế đc vàng, chỉ có mỗi cách đào lên. Ai thích thì đều có thể đi đào vàng và ko ai có thể tự tạo ra vàng cả. Thế nên quyền lực ko thuộc về ai mà đc "distributed" cho cả nền kinh tế!
Chỉ từ tầm hơn 100 năm trở lại đây thế giới nó mới sinh ra cái gọi là "chính phủ". Và cái ông chính phủ này mới quyết định in mịe nó tờ giấy ra để thay cho vàng! Tất nhiên là chả ai tin ông, đang cầm vàng giờ chuyển sang cầm giấy, điên! Thế nên các ông ấy mới phải làm cái gọi là "bản vị vàng", cứ in ra tiền là phải có số vàng tương ứng đem cất! Và cứ mang tiền giấy ra là các ông ấy phải đổi số vàng tương đương cho mình! Có thế người dân mới chịu dùng tiền giấy!
Dùng dần nó quen, vì tiện hơn là đi đâu cũng phải mang bịch vàng, rồi ng dân Quên mịe nó mất là tiền giấy là "tượng trưng" cho vàng! Thế là chính phủ bỏ mịe nó "bản vị vàng" đi, chỉ in tiền giấy! Hình như Mỹ cũng mới bỏ cái này hôi đầu những năm 70 thôi chứ chẳng phải lâu gì lắm đâu.
Khi đã bỏ bản vị vàng rồi thì tự nhiên chính phủ lại thành oai vì họ là ng duy nhất có thể in ra tiền! Họ in vô tội vạ để giải quyết nhu cầu chi phối nền kinh tế của mình! Lạm phát bắt đầu từ đó. Còn người dân giờ đã quá quen với tiền giấy, quá quen với việc tiền là "centralised" nên quên hoàn toàn việc currency used to be "decentralised"! Thế là như những con cừu ngoan ngoãn, họ bị chịu chi phối về tài chính của chính phủ.
Thế rồi năm 2009, với sự phát triển kinh hoàng của công nghệ trong suốt nửa thế kỷ, tất cả các thành tựu từ máy tính đến Internet, đi động ... đã hội tụ để mấy anh (hình như là sống lộn ngược ở Úc với cái tên rất Nhật) nghĩ ra cái mà chúng ta biết đến ngày hôm nay là Bitcoin!
Bitcoin, Ethereum, Litecoin... là các loại crypto curencies khác nhau Nhưng cùng chung một mục đích đó là "decentralised" đồng tiền. Nói nôm na nó như thế này:
Đồng tiền crypto có thể hiểu như đưa chúng ta trở lại với thời kỳ dùng vàng. Nó là vàng đc lập trình dưới dạng một cái chương trình máy tính, dựa trên các công thức toán học đc các ông gọi Newton bằng chú nghĩ ra từ rất lâu rồi! Cái công thức toán học này thì mở, ai cũng biết, và được dùng để "đào vàng" từ một cái mỏ vàng hữu hạn! Có nghĩa là có cái mỏ tiền crypto định sẵn, ai cũng có thể dùng cái công thức đc công bố cho tất cả mọi người để "đào" đc tiền crypto, và quan trọng là chả ông nào "in" ra đc một Đống tiền với tội vạ bằng cách khác đc cả! Điều đó có nghĩa là đồng tiền đã đc "decentralised", ko phụ thuộc vào một cá nhân, tổ chức hay chính phủ nào nữa! Và điều đó có nghĩa chúng ta sẽ không có lạm phát!
Khi đã "decentralised" được đồng tiền, thì vấn đề nằm ở chỗ ai Sẽ là người đảm bảo cho đồng tiền đó? Thế nên tiền crypto rất khôn, nó dùng công nghệ blockchain và distributed computing để đảm bảo việc chứng thực! Nôm na là thay vì đồng tiền được đảm bảo bởi chính quyền và central banks thì nó được đảm bảo bởi toàn dân! Chắc hơn vàng!
Không chỉ dừng lại ở đó, tiền crypto còn thông minh đến độ nó tự "execute" đc thông qua cái gọi là "smart contract"! Nôm na là hai ông cá độ với nhau trưa mai mưa, đến chưa mai thời tiết ra sao tiền nó tự chuyển từ túi ông thua sang túi ông thắng chẳng cần ông đứng giữa phân giải!
Một đồng tiền vừa đc "decentralised" vừa "self execute", lại đc chứng thực bởi toàn dân, thì là một đồng tiền ưu việt hơn hẳn tiền giấy chúng ta đang tiêu! Mà lịch sử loài người cho thấy, cái gì ưu Việt hơn Sẽ chiến thắng dù ai có cố gắng ngăn chặn sự phát triển của nó đến đâu! Kể cả các chính phủ, công nhận hay ko công nhận tiền crypto thì đều dẫn đến chung một kết quả, mất kiểm soát tài chính! Nếu họ công nhận tiền crypto là một loại tiền, thì các chính sách tiền tệ của họ ko còn hiệu lực nữa vì họ đã mất đi công cụ mạnh nhất, đó là in ra tiền! Còn nếu họ ko chấp nhận, thì mọi ng khi bán bất kể cái gì đều chuyển sang nhận tiền crypto, và vì crypto ko phải là tiền, tức là ko có "moneytisation" nên họ ko phải đóng thuế, chính phủ lại ko thu đc thuế! Mệt phết!
Nói chung, crypto currency đang dần chuyển quyền lực từ chính quyền sang nhân dân một cách thực thụ. Khi đó chúng ta có thể sẽ bắt đầu một thời kỳ mới, thời kỳ kinh tế giảm phát thay vì lạm phát! Một đồng bitcoin mấy năm trước chưa uống được cốc trà đá, giờ này đã mua được cái xe SH.
Welcome to a truly free ecconomy where govt is not in control!
PS: bài này cố gắng dùng ngôn ngữ người thường để giải thích một vấn đề rất phúc tạp và complex một cách đơn giản nhất nên mong các bạn chuyên gia đọc thấy chưa chính xác thì bỏ qua cho!
PS2: tiền crypto nó tăng giá thế nào, Sẽ ảnh hưởng đến những ngành gì trong tương lai và "bong bóng" ra làm sao Sẽ cố viết trong một kỳ sau
