Hành vi thu thập, xử lý và sử dụng thông tin của tổ chức, cá nhân khác mà không được sự đồng ý có thể bị phạt 10-20 triệu đồng.
Từ ngày 15/4, Nghị định 15/2020 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử sẽ có hiệu lực. Nghị định này thay thế cho Nghị định 174/2013 trước đó.
Nếu Nghị định 174 có 114 điều thì Nghị định 15 quy định rõ hơn, chi tiết hơn với 124 điều.
Với Nghị định 15, việc xử lý các thông tin sai lệch, giả mạo trên mạng xã hội rõ ràng hơn. Đặc biệt, tại Điều 101 quy định những vi phạm về trách nhiệm sử dụng dịch vụ mạng xã hội.
Theo đó, người cung cấp, chia sẻ thông tin sai sự thật; xúc phạm, vu khống danh dự, nhân phẩm người khác sẽ bị phạt 10-20 triệu đồng. Hành vi chia sẻ thông tin, miêu tả tỉ mỉ hành động chém, giết, tai nạn, kinh dị, rùng rợn; chia sẻ thông tin đánh bạc hoặc phục vụ đánh bạc; chia sẻ hình ảnh bản đồ Việt Nam nhưng không thể hiện hoặc thể hiện không đúng chủ quyền quốc gia cùng bị phạt cùng mức tiền như trên.
Người tiết lộ thông tin thuộc danh mục bí mật Nhà nước, đời tư của cá nhân và bí mật khác mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự sẽ bị phạt 20-30 triệu.
Đặc biệt, điểm e khoản 3 Điều 102 Nghị định nêu rõ, phạt tiền 10-20 triệu đồng đối với tổ chức có hành vi "thu thập, xử lý và sử dụng thông tin của tổ chức, cá nhân khác mà không được sự đồng ý hoặc sai mục đích theo quy định của pháp luật".
Trường hợp cá nhân có cùng hành vi vi phạm thì mức phạt bằng 1/2 mức phạt đối với tổ chức. Điều này đồng nghĩa với việc, cá nhân vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 5-10 triệu đồng.
Trao đổi với Zing, luật sư Nguyễn Ngọc Việt (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho rằng theo quy định tại Điều 32 Bộ luật Dân sự, cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình, việc sử dụng hình ảnh phải được cá nhân đó đồng ý. Do đó, có thể hiểu việc tự ý đăng ảnh người khác lên Facebook mà chưa được sự đồng ý cũng bị coi là vi phạm.
Mức phạt tiền từ 10-20 triệu cũng được áp dụng với một số hành vi khác với tính chất tương tự như: Truy nhập, sử dụng, tiết lộ, làm gián đoạn, sửa đổi, phá hoại trái phép thông tin, hệ thống thông tin; Cung cấp, trao đổi, truyền đưa hoặc lưu trữ, sử dụng thông tin số nhằm đe dọa, quấy rối, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác;
Cung cấp, trao đổi, truyền đưa hoặc lưu trữ, sử dụng thông tin số nhằm quảng cáo, tuyên truyền hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục bị cấm; Cố ý lấy các thông tin, nội dung của thư, điện báo, telex, fax hoặc văn bản khác của người khác được truyền đưa trên mạng…cũng chịu cùng mức phạt trên.
Khoản 1 Điều 81 Nghị định 15 nêu rõ, phạt 30-50 triệu đồng đối với hành vi lợi dụng các phương tiện giao tiếp trực tuyến trên mạng Internet, mạng viễn thông nhằm chiếm đoạt tài sản của tổ chức, cá nhân có trị giá dưới 2 triệu đồng.
Luật sư Việt lý giải quy định này có thể được hiểu là việc giả mạo Facebook của cá nhân/tổ chức để lừa đảo, chiếm đoạt dưới 2 triệu của tổ chức/cá nhân thì sẽ chịu mức phạt 30-50 triệu.
Cũng liên quan tới việc sử dụng mạng nhằm chiếm đoạt tài sản, Nghị định có nêu, phạt 70-100 triệu đồng đối với một trong các hành vi: Truy cập bất hợp pháp vào tài khoản của tổ chức, cá nhân nhằm chiếm đoạt tài sản có trị giá dưới 2 triệu đồng; Thiết lập hệ thống, cung cấp dịch vụ chuyển cuộc gọi quốc tế thành cuộc gọi trong nước phục vụ cho mục đích lừa đảo, chiếm đoạt tài sản có trị giá dưới 2 triệu đồng; Trộm cắp hoặc sử dụng trái phép thông tin về tài khoản, thẻ ngân hàng của tổ chức, cá nhân để chiếm đoạt, gây thiệt hại tài sản hoặc để thanh toán hàng hóa, dịch vụ có trị giá dưới 2 triệu đồng.
Ngoài bị phạt tiền, tổ chức, cá nhân còn buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm.
Luật sư Việt chỉ ra thời gian qua có rất nhiều vụ việc chiếm đoạt tài khoản Facebook của người khác rồi nhắn tin lừa chuyển tiền. Vì tin tưởng người đang nhắn tin là người thân quen của mình nên nhiều người chuyển tiền cho mượn, sau đó mới biết bị lừa.
Vì vậy, với các quy định cụ thể tại nghị định này, luật sư cho rằng những hành vi như chiếm đoạt Facebook để lừa tiền, trộm thẻ ATM hoặc bằng cách nào đó có được thông tin về tài khoản của người khác rồi ngang nhiên sử dụng... đều chịu mức phạt nghiêm khắc.
