[Funland] Trận tấn công đài TACAN ở Phu Pa Thi ở Lào

[Ngao5]

TACAN (Tactical air navigation system) là viết tắt "Hệ thốnbg dẫn đường chiến thuật"
Đầu thập niên 1960, máy bay Mỹ phải theo dõi liên tục tốc độ, hướng đi để xác định vị trí của máy bay trên bản đồ bay. Cách này không chính xác, nhưng không còn cách nào khác
Để máy bay định vị được vị trí trên bản đồ, thường phải sử dụng đài TACAN
Đến năm 1967, Không quân Mỹ đã có 5 radar MSQ-77 (dưới đây gọi là TACAN) hoạt động ở miền Nam Việt Nam và 1 ở Thái Lan. Tuy nhiên, không có địa điểm nào trong số này bao phủ vùng quanh Hà Nội. Điều đó đòi hỏi phải đặt radar ở nơi nó có đường ngắm không bị cản trở đến vùng trời Hà Nội. Ngoài ra, các khu vực mục tiêu phải nằm trong phạm vi 175 dặm của radar, đó là tầm thẳng đường hiệu quả của hệ thống. một nơi như vậy tồn tại Phu Pha Thi, một ngọn núi ở Lào cách 270 km về phía tây Hà Nội.

Những tia sóng điện từ từ TACAN có vị trí xác định trên bản đồ sẽ giúp máy bay định vị được vị trí của mình khi không kích vùng quanh Hà Nội
Khác với hệ thống radar dẫn đường của Không quân Việt Nam điều khiển máy bay MiG-17 và MiG-21, là những máy bay tiêm kích "mù: TACAN chỉ duy nhất có tác dụng để máy bay Mỹ định vị, mà không phải là radar dẫn đường cho máy bay Mỹ như như không quân Việt Nam sử dụng

 

[Ngao5]

Năm 1962, Hiệp định Geneva 1962 về Lào quy định Lào là một quốc gia trung lập, không một quân đội nước ngoài nào được phép hoạt động trên lãnh thổ Lào
Do vậy năm 1966, Đại sứ Mỹ tại Lào đã thương lượng với chính phủ Lào cho phép họ xây dựng một căn cứ dẫn đường cho máy bay Mỹ gọi là TACAN trên đỉnh núi đá Phu Pha Thi để ném bom Hà Nội
Căn cứ quân sự bí mật này mang mật danh Lima Site-85. Căn cứ được bảo vệ bởi 1.000 người H’mong (thuộc Vàng Pao) và 300 lính Thái Lan

 

[thanh040506]

E xếp hàng ngay ngắn đọc xem Cụ Ngao kể chuyện.

 

[Ngao5]

Do Hiệp định Geneva 1962 qui định Lào là nước trung lập, Quốc hội Hoa Kỳ không cho phép quân nhân Mỹ xuất hiện ở Lào. Đài TACAN thuộc không quân, nên buộc những nhân viên không quân TACAN phải núp dưới một công ty tư nhân. Đại sứ Hoa Kỳ tại Lào đã gặp Thủ tướng Lào Souvana Phuma hứa rằng đài TACAN được cài sắn thuốc nổ để phá huỷ dấu tích.
Do không có chỗ bằng phẳng trên đỉnh núi đá lớm chởm, Mỹ chỉ có thể đổ máy móc xuống chân núi, hàng trăm người H'mong đã giúp người Mỹ cõng hàng chục tấn máy từ chân núi. Không thế đưa binh sĩ đến bảo vệ TACAN, CIA đã thuê những người H'mong thay họ bảo vệ.

Phu Pha Thi nghĩa là "ngọn núi thiêng" ở Lào, là ngọn núi đá cao 1786 ở tỉnh Hua Phan, sát với Sầm Nưa, “thủ đô của Pathet Lào”, cách Điện Biên Phủ 80 km về phía nam, cách Hà Nội 270 km về phía đông

 

[Ngao5]

Phu Pha Thi là núi đá, đỉnh cao 1786 mét. Khối đá dựng đứng này cao tới vài trăm mứt tính từ chân núi

 

[Ngao5]

1967 - đỉnh núi đá Phou Pha Thi. noi đặt đài TACAN phục vụ máy bay Mỹ ném bom Bắc Việt Nam

 

[Ngao5]

Từ trên đỉnh Phu Pha Thi nhìn xuống xung quanh

 

[Mũi tên bạc]

Lịch sử của người anh em Lào có thời đoạn sát cánh cùng các chiến sỹ Việt Nam. Các thế hệ trước chiến đấu cùng nhau nên giờ người Lào và Việt vẫn dành tình cảm cho nhau. Đường biên giới giữa hai nước được đánh giá là hữu nghị bậc nhất thế giới!

 

[Ngao5]

Khu vực đỉnh núi LS-85 bao gồm các hầm trú ẩn radar ("Hoạt động") với ăng-ten và thiết bị bên trong thường ở/trên xe "điều khiển và lập bản đồ" AN/MSQ-77 di động và xe radar. "TACAN" là hầm trú ẩn hộp cho thiết bị điện tử AN/TRN-17 với ăng-ten ở trên cùng, và "LZ" là Khu vực hạ cánh trực thăng gần đó. Đường băng và sở chỉ huy của CIA cũng không được hiển thị.
Bãi đáp trực thăng LZ nằm phía dưới đỉnh núi. Trực thăng chở thức ăn, nước (ở đây không có nước). dầu, nhiên liệu cho TACAN. Nhưng bãi đáp chỉ tiếp nhận được máy bay nhỏ UH-1, với tải trọng nhỏ

 

[Ngao5]

1967 - Đài TACAN trên núi Phu Pha Thi trước khi bị máy bay và đặc công Bắc Việt Nam tấn công

 

[Ngao5]

1967 - Đài TACAN trên núi Phou Pha Thi trước khi bị máy bay và đặc công Bắc Việt Nam tấn công

 

[Ngao5]

CIA thuê người H'mong vận chuyển máy móc
Người H'mong mở đường đưa ba máy phát điện diesel lên đỉnh núi Phu Pha Thi

 

[Ngao5]

Chỗ ở cho nhân viên TACAN, nằm dưới đỉnh núi mơi đặt đài TACAN

 

[Ngao5]

Hà Nội quyết tâm tiêu diệt đài TACAN này để cản trở máy bay Mỹ ném bom Hà Nội
Ngày 12-1-1968, đúng 11 giờ 45 phút, 4 máy bay An-2 gồm 4 tổ bay:
1. Phan Như Cẩn - Tâm - Tiêu.
2. Quý - Phán - Kịch.
3. Ngộ - Hùng - Kiểu - Chinh.
4. Giểng - Niêm - Hùng.
cất cánh từ sân bay Gia Lâm → Hoà Bình → Phu Pha Thi, mỗi máy bay mang theo 32 rocket và 12 quả đạn cối 120mm thả xuống qua lỗ khoét thủng dưới sàn máy bay
Máy bay An-2 đã ném đạn cối trúng căn nhà lớp mái tôn trắng mà họ lầm tưởng là đài TACAN. Đài TACAN vẫn hoạt động được.
Bốn chiếc An-2 quay về căn cứ, do bay quá thấp và núi non hiểm trở, sương mù dày đặc, hai chiếc An-2 đâm vào núi, toàn bộ hai phi hành đoàn gồm 6 người: Cẩn - Tâm - Tiêu - Quý - Phán - Kịch hy sinh. Năm 1997 hài cốt của những chiến sĩ này mới được tìm thấy

 

[Ngao5]

Trực thăng HH-53 cẩu xác trực thăng An-2 đưa về Nakhang (Vientiane) để triển lãm. Ảnh: Jonh Fuller

An-2 đưa về Nakhang (Vientiane) để triển lãm. Ảnh: Jonh Fuller

 

[Ngao5]

An-2 ra đời 1949, tổ lái 2 người, sức chở 12 khách/1,8 tấn dài 12,4 m, sải cánh trên 18,2 m, sải cánh dưới 14.2 m, cao 4,1 m, nặng 3,3 tấn, trọng tải 1,8 tấn, khốid lượng cất cánh tối đa 5,8 tấn, một động cơ Shvetsov ASh-62R công suất 1.000 hp (750 kW), tốc độ hành trình 190 km/h, tốc độ cực đại 258 km/h, tốc độ chậm nhất 64 km/h, đường bang cất cánh chỉ cần 200 mét, tầm bay 845 km. Tất cả 18.000 chiếc An-2 được sản xuất trong đó Liên Xô sản xuất 5.000 chiếc, Ba Lan sản xuất 13.000 chiếc và một số khác Trung Quốc sản xuất theo bản quyền

 

[Ngao5]

Phiên bản An-2 được chuyển sang sản xuất ở Ba Lan từ 1960, có cấu hình mạnh hơn, động cơ tăng 30% đạt công suất 1.450 hp (1.080 kW), trọng tải 2,3 tấn, với số lượng sản xuất trên 13.000 chiếc, chấm dứt sản xuất năm 1991

Trung Quốc cũng sản xuất An-2 theo giấy phép với tên gọi Shijiazhuang Y-5B

 

[Ngao5]

Sau cuộc tập kích của An-2 không thành công, với quyết tâm tiêu diệt Lima Site-85, hai tháng sau, vào ngày 10 và 11/3/1968, bộ đội ta và Pathet Lào đã phối hợp đánh tan 1.000 lính H’mong và 300 lính TháI Lan bảo vệ dưới chân núi, để cho đặc công của ta trèo lên vách đá dựng đứng, sau đó sử dụng bộc phá để phá tan đài TACAN
Lúc đó có 19 người Mỹ đang vận hành máy, thì chết 13, trực thăng Mỹ cứu được 5 hoặc 6 người. Sau đó Mỹ cho máy bay ném bom Lima Site-85 để xoá dấu vết
Kết quả 42 lính H’mong và Thái Lan chết, hàng chục lính H’mong bị thương
Phía ta một hy sinh, 2 bị thương, đây là con số WIKI đưa, nhưng theo video “Phathi – bản anh hung ca” của ta thì con số hy sinh là 700. Lý do là sau đó ta chiếm giữ đỉnh Phu Pha Thi và bị máy bay Mỹ cùng lực lượng H’mong tấn công. Theo lời một cựu chiến binh một trạm phẫu thuật hoả tuyến gồm 9 chị em, không có bác sĩ) có đêm cao điểm phải tiếp nhận tới 200 thương binh

 

[Ngao5]

11-3-1968, đặc công Bắc Việt Nam tập kích đài TACAN trên núi Phu Pha Thi, 13 nhân viên Mỹ chết, 5 được trực thăng giải thoát. Ngay sau đó Mỹ ném bom phá huỷ đài

 

[Ngao5]