Toyota Việt Nam và những sự cố chất lượng (http://vnexpress.net/gl/oto-xe-may/2011/06/toyota-viet-nam-va-nhung-su-co-chat-luong/)
Hơn một thập kỷ, Toyota bình yên bán hàng trong sự ưa chuộng đặc biệt của người tiêu dùng Việt Nam, bằng các giá trị cốt lõi "bền, giữ giá và tiết kiệm nhiên liệu". Câu cửa miệng của khách hàng là: "Mua Toyota cho lành".
Những năm đó, Toyota Việt Nam (TMV) ít phải đối phó với vấn đề chất lượng, ngoài những vụ nhỏ lẻ như túi khí không bung, xe cháy. Toyota và thành viên Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô (VAMA) rất hạn chế sử dụng khái niệm triệu hồi (recall) do ảnh hưởng tới thương hiệu. Thông thường, "recall" được thay bằng cái tên "chương trình kiểm tra sửa chữa miễn phí".
Năm 2008 ghi nhận cuộc khủng hoảng quy mô lớn đầu tiên. Tài liệu nội bộ về 96 động cơ bỏ quên 2 năm ở cảng, nhưng vẫn lắp vào Innova và bán ra ngoài, đến tay giới truyền thông. Nó nhanh chóng biến thành "quả bom" trên hầu hết các mặt báo, điều chưa từng xảy ra cho TMV. Khách hàng lần đầu biết tới thái độ tắc trách ở một công ty luôn tự hào về quy trình quản lý và tinh thần làm việc cẩn trọng.
Ông Nobuhiko Murakami, Tổng giám đốc cũ Toyota Việt Nam trong buổi họp báo xin lỗi khách hàng về vụ bỏ quên 96 động cơ Innova 2 năm tại cảng, ngày 10/7/2008. Ảnh: Trọng Nghiệp.
Ba năm trước, biến cố chỉ kéo dài một tháng. Sự chân thành luôn được người Việt Nam đánh giá cao. Nhưng đến 2011, TMV đang đối mặt với câu chuyện có thể không có hồi kết và ảnh hưởng thì lớn hơn nhiều lần.
Cuối tháng 3, kỹ sư Lê Văn Tạch liên hệ với báo chí và Cục đăng kiểm, tường trình về 3 lỗi kỹ thuật trong quá trình lắp ráp hai dòng xe ăn khách là Innova và Fortuner, gồm áp suất dầu phanh bánh sau vượt quá tiêu chuẩn, trạng thái siết bu-lông treo trước không chuẩn và bu-lông hàng ghế sau siết không đủ lực.
Điều trùng hợp, ông Tạch cũng là người của TMV với 9 năm công tác. Công việc điều tra, nghiên cứu dây chuyền sản xuất, thuộc phòng kỹ thuật số 2 (chuyên các dòng Innova và Fortuner) giúp vị kỹ sư này có cơ hội tiếp xúc với quy trình lắp ráp thực tế so với quy chuẩn của Toyota toàn cầu (TMC). Trong tài liệu gửi đi, ông Tạch mô tả chi tiết các lỗi và hậu quả có thể gặp phải. Kèm theo đó là trao đổi nội bộ kéo dài giữa ông cùng cấp quản lý, xung quanh việc có phải triệu hồi hay không. Số lượng xe có thể gặp lỗi theo bản tường trình lên tới 60.000 chiếc.
Chiều 1/4, TMV tổ chức họp báo. Người trả lời là ông Tadashi Yoshida, giám đốc bộ phận sản xuất, nơi ít có kinh nghiệm tiếp xúc truyền thông. Ông cam kết 3 lỗi đó không ảnh hưởng tới an toàn do đã đánh giá ở quy mô nội bộ. Nhưng các thử nghiệm đó lại không có giám sát của bên thứ ba nên thiếu tính thuyết phục. Quy mô lỗi chỉ là 8.800 chiếc Innova và Toyota chắc chắn Fortuner nằm ngoài diện ảnh hưởng. Thông tin này khác xa những gì kỹ sư Tạch mô tả và xuất hiện làn sóng nghi ngờ sự thành thật của TMV. Nhiều người liên tưởng tới vụ bỏ quên động cơ.
Ông Akito Tachibana (phải), Tổng giám đốc TMV tại buổi họp báo chiều 13/6 về 4 vấn đề kỹ thuật trong quá trình lắp ráp của Toyota cũng như quyết định tạm đình chỉ công tác với kỹ sư Lê Văn Tạch.
Hai tháng sau, ngày 11/6, Toyota tạo nên quả bom thứ hai khi tạm đình chỉ công tác 3 tháng với kỹ sư Lê Văn Tạch. Quy trình ra quyết định này được tham vấn từ chuyên gia luật. Nhưng quan trọng là bốn vấn đề kỹ thuật lắp ráp lại được TMV chủ động cung cấp trong cuộc họp báo khá căng thẳng ngày 13/6, có sự xuất hiện của đích thân Tổng giám đốc, ông Akito Tachibana. Một lý giải là trong thư gửi Tổng giám đốc hôm 7/6, ông Tạch "dọa" sẽ tung tin các lỗi trên cho báo chí một tuần sau, tức 14/6. Vì thế, Toyota công bố sớm hơn một ngày.
Trong các vấn đề kỹ thuật, quan trọng nhất là phương pháp bôi keo cải tiến không đúng bản vẽ của Toyota toàn cầu. Kỹ sư Tạch cho rằng phương pháp bôi keo mới thực ra là "ăn bớt", khiến xe ồn và nhanh gỉ. TMV cho biết đã báo cáo và được sự đồng ý của TMC.
Các tài liệu một lần nữa được gửi lên Cục đăng kiểm xem xét, chờ xử lý. Còn kỹ sư Tạch thì theo dõi sát sao để: "Nếu Toyota Việt Nam báo cáo không đúng sự thật và bao biện, tôi sẽ tiếp tục đấu tranh và đưa thông tin cho báo chí".
Gần ba tháng đã qua, sự cố gắn liền với cái tên Lê Văn Tạch vẫn đang ám ảnh Toyota và chưa có dấu hiệu kết thúc.
Trọng Nghiệp
Lỗi phần lớn do người tiêu dùng !
TMV quá coi thường tính mạng và sự tận hưởng thành quả lao động của dân ta.
Ở bên Mỹ chiếc Corolla (Altis) chỉ ngang giá hoặc rẻ hơn so với chiếc Kia Forte,Focus, Civic,Lacetti (Cruze). Và con Corolla là con xe vận hành kém nhất trong mấy con kể trên.
Trong khi ở VN một chiếc Altis lại có giá cao hơn mấy con xe kia đến cả vài trăm triệu. Điều quan trọng là TMV cắt giảm rất nhiều trang thiết bị an toàn,cắt giảm chi tiết, nguyên vật liệu để giảm giá thành sản xuất so với thị trường khắt khe như Mỹ và châu Âu nhằm móc túi người tiêu dùng .
Trong khi đó dân ta vẫn cứ số một là Toyota nên TMV bán xe chất lượng kém với giá cắt cổ. Tại sao lại như vậy?
Có phải người tiêu dùng VN còn một số bộ phận lớn chưa thực sự sáng suốt !
Nhìn nhận kỹ lại khía cạnh người tiêu dùng tôi thấy:
TMV họ là người KD, người ta đặt mục tiêu lợi nhuận lên hàng đầu,nhất là khi nhu cầu thị trường quá lớn họ cũng phải hy sinh về chất để tăng về lượng để đáp ứng nổii nhu cầu. Đừng hy vọng vào đạo đức nghề nghiệp của họ để họ cho ra những sản phẩm tốt ,mà hãy dựa vào chính sự thông thái của mình.
Đúng là người tiêu dùng không thể biết ngay được những lỗi đó của trên sp của TMV. Nhưng một chiếc xe không có gì đặc biệt,vận hành kém,ồn,bồng bềnh thiếu an toàn lại có thể bán với giá cắt cổ mà doanh số vẫn đứng tốp đầu. Cái đó ngưòi tiêu dùng có thể dễ dàng nhận thấy.
Tôi lấy con xe Altis để làm vd: Tôi thấy lạ rằng ở VN chúng ta những người sở hữu nó lại tự hào so với mấy con xe tôi kể trên vì xe của mình là Toyota và đắt tiền hơn,đẳng cấp hơn. Những người đó có biết rằng con xe Altis của mình chẳng hơn gì mấy con xe kia không? đắt do đâu,do họ đã bị TMV móc túi rất nhiều ! TMV đã nắm được tâm lý khách hàng Việt "càng đắt càng cố mua" vì nghĩ rằng nó tốt nên mới đắt ! Ngẫm lại thấy con xe đó có đẳng cấp gì đâu.
Lỗi phần lớn do người tiêu dùng. Tôi không nói tất cả,nhưng có một bộ phận lớn người tiêu dùng như vậy. Nếu người tiêu dùng thông thái hơn,biết nhìn nhận ở tầm suy nghĩ lớn hơn,có đử am hiểu để đánh giá đúng về giá trị của sp và nhìn nhận ra các thị trường lớn trên thế giới thì đã không có câu chuyện TMV và anh Tạch hôm nay. Lúc ấy TMV cũng chỉ lo cải thiện chất lượng làm thế mạnh để lôi kéo khách hàng như các thị trường lớn trên thế giới.
Tôi mong rằng sau những vụ này người tiêu dùng hãy thông thái hơn. Hãy từ bỏ quan niệm ô tô phải Toyota,xe máy phải Honda, điện thoại với Nokia. Tôi không đánh giá các hãng này không tốt,nhưng chúng ta hãy lựa chọn có sàng lọc.
Vũ Phương
Chỉnh sửa cuối: