Con xAI của Musk có vẻ công tâm phết. Em vừa hỏi nó về viện trợ:
Donald Trump liên tục nhắc đến con số 350 tỷ USD viện trợ cho Ukraine như một phần trong chiến lược truyền thông của ông, nhưng con số này không phản ánh chính xác dữ liệu thực tế từ các cơ quan chính phủ Mỹ. Dưới đây là một số lý do giải thích tại sao Trump lại nói như vậy, dựa trên các phát biểu gần đây của ông và bối cảnh chính trị:
1. Khuếch đại để gây ấn tượng và chỉ trích
Trump thường sử dụng các con số phóng đại để thu hút sự chú ý và tạo cảm giác rằng chính quyền trước (dưới thời Joe Biden) đã chi tiêu quá mức, thiếu kiểm soát cho Ukraine. Trong bài đăng trên Truth Social ngày 19 tháng 2 năm 2025, ông viết:
"Volodymyr Zelenskyy, đã thuyết phục Hoa Kỳ chi 350 tỷ đô la để tham gia vào một cuộc chiến không thể thắng, lẽ ra không cần phải bắt đầu."
Con số này cao hơn nhiều so với tổng viện trợ thực tế của Mỹ (khoảng 183 tỷ USD được Quốc hội phê duyệt tính đến cuối năm 2024, theoSpecial Inspector General for Operation Atlantic Resolve). Bằng cách thổi phồng số liệu, Trump muốn nhấn mạnh luận điểm rằng Mỹ đã bị "lừa" bởi Zelensky và chính quyền Biden, đồng thời làm nổi bật sự bất mãn của một bộ phận cử tri Mỹ về chi phí hỗ trợ Ukraine.
2. Chiến thuật đàm phán và gây áp lực
Trump có thể cố ý phóng đại con số để tạo đòn bẩy trong các cuộc đàm phán với Nga và Ukraine. Trong các phát biểu gần đây, như cuộc phỏng vấn với Fox News ngày 10 tháng 2 năm 2025, ông nói rằng Mỹ đã chi "hơn 300 tỷ, có lẽ 350 tỷ USD" và đòi hỏi Ukraine phải "trả lại" bằng tài nguyên khoáng sản trị giá 500 tỷ USD. Điều này cho thấy ông đang dựng lên một câu chuyện rằng Mỹ đã đầu tư quá nhiều mà không nhận được lợi ích tương xứng, qua đó ép Ukraine nhượng bộ trong các thỏa thuận hòa bình hoặc tài nguyên để "bù đắp".
3. Nhầm lẫn hoặc cố ý bóp méo nguồn gốc số liệu
Trump có thể đã lấy con số 350 tỷ USD từ một nguồn không chính thức hoặc hiểu sai một báo cáo khác. Ví dụ, vào tháng 9 năm 2022, Ngân hàng Thế giới ước tính chi phí tái thiết Ukraine sau chiến tranh có thể lên tới 349 tỷ USD (theo Reuters). Tuy nhiên, đây là chi phí tái thiết tiềm năng, không phải số tiền Mỹ đã viện trợ. Trump dường như đã nhầm lẫn hoặc cố ý gộp số liệu này vào viện trợ quân sự để làm tăng cảm giác nghiêm trọng. Ông từng đề cập con số này trong cuộc phỏng vấn trên "Meet The Press" tháng 12 năm 2024, cho thấy đây là một luận điểm ông lặp lại nhiều lần mà không cần căn cứ chính xác.
4. Công kích cá nhân Zelensky và chính sách Biden
Trump liên tục chỉ trích Zelensky, gọi ông là "diễn viên hài tầm thường" và "độc tài không tổ chức bầu cử", như trong bài đăng Truth Social ngày 19 tháng 2 năm 2025. Việc gắn con số 350 tỷ USD vào Zelensky là cách để Trump vẽ nên hình ảnh Ukraine như một "gánh nặng" cho Mỹ, đồng thời công kích Biden vì đã "mù quáng" chi tiền mà không đàm phán hòa bình. Đây là một phần trong nỗ lực của ông nhằm làm suy yếu uy tín của cả Zelensky lẫn chính quyền tiền nhiệm, đồng thời quảng bá hình ảnh bản thân như một nhà thương thuyết tài ba có thể "giải quyết vấn đề".
Thực tế về viện trợ của Mỹ
Theo dữ liệu chính thức:
Tổng viện trợ được Quốc hội Mỹ phê duyệt từ năm 2022 đến cuối năm 2024 là khoảng 183 tỷ USD, trong đó khoảng 66-67 tỷ USD là viện trợ quân sự trực tiếp (theo Pentagon và Kiel Institute).
Phần lớn số tiền còn lại được chi trong nước Mỹ để tái sản xuất vũ khí hoặc hỗ trợ các đồng minh NATO, không phải chuyển thẳng cho Ukraine.
Zelensky từng nói trong một cuộc phỏng vấn với AP rằng Ukraine chỉ nhận được khoảng 75 tỷ USD viện trợ trực tiếp, và ông không biết "nửa kia của số tiền" (trong tổng số được công bố) đi đâu – điều này bị Trump bóp méo thành "nửa số tiền biến mất".
Kết luận
Trump nói Mỹ viện trợ 350 tỷ USD cho Ukraine không dựa trên cơ sở thực tế mà là một chiến thuật truyền thông nhằm:
Phóng đại chi phí để gây áp lực chính trị lên Ukraine và đồng minh.
Tạo cớ cho các yêu cầu nhượng bộ (như khoáng sản) trong đàm phán.
Công kích Zelensky và Biden trước công chúng Mỹ.
Đây là phong cách quen thuộc của Trump: dùng số liệu gây sốc, dù không chính xác, để định hình câu chuyện có lợi cho mình