Phạm vi câu hỏi của bác chủ thớt nằm trong Chính trị XH học, gọi là Quyền lực của 1 quốc gia.
Vậy quyền lực (Power) của Issr là gì? Nếu chỉ áp dụng những kiến thức - phải nói là lạc hậu của bác, thì sẽ ko giải thích được.
Vì cái mà bác nhìn thấy trên bàn đồ, có diện tích bằng tỉnh Nghệ An, nhưng ko phản ảnh đầy đủ về bản chất sức mạnh của Isr. Cũng như nhìn vào diện tích của Singapore, Đài Loan.. sẽ không hiểu được tiềm lực của các quốc gia này.
Tôi nói 1 cách ngắn gọn, sức mạnh quốc gia của Isr đến từ tổng hợp từ:
- Sức mạnh kte, chính trj, quân sự của Isr.
- Đến từ trình độ dân trí, trình độ nền dân chủ...
- Đến từ sức mạnh mềm của Isr, đã xây dựng được mối quan hệ anh em với Mỹ, tất cả các cty công nghệ của Mỹ đều có trụ sở, trung tâm R&D đặt tại Isr.
Để dễ hình dung, thì chỉ cần 1 cú động đất mạnh ở Taiwan, TSMC dừng sx thì các tập đoàn công nghệ trên toàn thế giới đều rúng động, hồi hộp chờ đợi...
Đây là động đất thiên tai nhé. Chứ TQ chỉ cần 1 động thái, thì Mỹ sẽ phải có động thái ngay để phản ứng, vì mất Taiwwan thì kte Mỹ sụp.
Đây là chủ đề rộng, nên muốn tìm hiểu thì nên đọc từ các chuyên gia, các quan điểm khác nhau. Đừng phán bừa.
Câu hỏi tiếp theo: vậy sức mạnh của Isr có quan hệ mật thiết với Mỹ, vậy thì logic dễ hiểu là Mỹ sụp thì Isr sụp??
Câu trả lời là chưa chắc.
Muốn đánh giá vai trò cường quốc số 1 của Mỹ, lại phải nghiên cứu chỉ ra sức mạnh của Mỹ đến từ đâu, điểm yếu chí mạng là gì?
Các đế quốc trong lịch sử đều sụp đổ vì 1 nguyên nhân phát triển vượt quá khả năng kiểm soát của các quốc gia đó. Như La Mã, Mông Cổ bành trướng quá lớn, ko có khả năng kiểm soát toàn bộ quốc gia.
Đế quốc Anh thì do sự suy yếu từ sau WW2, sự trỗi dậy của các thuộc địa...
Điểm yếu của Mỹ được chỉ ra là vấn đế nợ chính phủ ngày càng phình to, mẫu thuẫn đảng phái ngày càng sâu sắc.
Nhưng Mỹ nó vẫn học các bài học từ quá khứ để điều chỉnh.
Và Mỹ nó vẫn có các nền tảng hết sức vững mạnh: nền dân chủ ở trình độ cao kết hợp với 1 nền kinh tế tri thức ở mức độ vượt trội so với các nền kinh tế khác. Mỹ vẫn là đích đến của các nguồn lực từ chất xám, cho tới vốn tư bản.
- Những năm 80-90, Mỹ tưởng như tụt hơi so với Nhật trong vấn đề sx đồ gia dụng, oto... nhưng kết quả là Nhật sa lầy vào bong bóng BĐS, còn Mỹ thì vượt lên bong bóng dotcom và hình thành nền kinh tế dựa trên Internet.
- Những năm gần đây, Mỹ lo sợ về TQ vượt lên. Nhưng có vẻ như TQ có quá nhiều vấn đề giới hạn, còn Mỹ thì đang hình thành nên 1 game AI mới, sẽ rất khủng khiếp.
Cả thế giới đang phải đóng họ cho các tập đoàn Mỹ như Google, FB (quảng cáo), Apple (phone)... thì ngày Mỹ bị lật đổ chắc còn xa.
Mà kể cả Mỹ có bị lật thì 1 dân tộc đã từng trải qua nhiều thảm hoạ như Isr... tự nó sẽ biết đi dây, biết điều chỉnh. Nên nhớ là khi lập quốc, Liên Xô là nước ủng hộ Isr, còn tổng thống Mỹ lúc đó thì rất lừng khừng vì lo ngại Isr sẽ bị bọn Arab ăn tươi nuốt sống
Thế cụ có thử nghĩ 70 năm siêu cường của Mỹ đã là gì so với thời gian làm trùm của các đế chế cũ: Ba Tư, La Mã, Mông Cổ, Đế quốc Anh hay so với cả Bồ Đào Nha lúc cực thịnh cũng đã là gì?
Nó còn chưa dài quá 1 đời người? Nên 1 dân tộc bền vững phải biết học từ lịch sử. Ngay cả lúc này Mỹ đang là siêu cường số 1 đi thì nó cũng chưa là gì so với lúc cực thịnh của các đế chế cũ(tồn tại vài thế kỷ rồi cũng lụi tàn tới mức vong quốc).
Nó có nhiều yếu tố nếu ta gạt cái lý luận kiểu truyền thông "dân tộc thông minh nhất thế giới" của đám bán sách và lobby chính sách ra thì có rất nhiều dữ liệu rất cơ bản để đánh giá dân tộc này:
- Về địa lý, mảnh đất đó quá nhỏ bé, chỉ tương đương tỉnh Nghệ An ở ta. Họ không thể sống độc lập mà không có sự hỗ trợ từ bên ngoài. Chính sách lấn chiếm cướp các khu định cư của dân Hồi giáo chính là để cố mà phân lô bán nền, bán cho chính đồng bào của họ trên khắp TG muốn có mảnh đất ở đất tổ theo niềm tin của họ.
- Về vị trí chiến lược thì dĩ nhiên chỗ này quá quan trọng để Mỹ buff cho họ làm cái chốt giữa giếng dầu thế giới. Nhưng 70 năm qua các nước Hồi giáo quanh đó từ lúc chỉ là các nước mới độc lập sau thời kỳ dài thuộc địa thì đã lớn mạnh hơn rất nhiều so với nửa thế kỷ trước. Cái nguy cơ 1 ngày nhóm này cân bằng được giao thương với Nga Trung Ấn(tránh lệ thuộc quá vào Mẽo) mà đoàn kết lại đẩy cái tộc này ra biển không phải là ko thể. Nói về sự lựa chọn, vị trí và quy mô của họ cũng tương đương như Sing, nhưng họ ko lựa chọn như người Hoa ở Sing là cân bằng hài hòa các lợi ích để chọn quyền làm thương mại và trung chuyển. Họ chọn đánh nhau vì họ không có khả năng lựa chọn sống hòa bình. Rủi ro lớn nhất của tộc này là nếu vị thế Mỹ suy giảm(chả có siêu cường nào tồn tại mãi, nhất là TG đang có xu hướng phân cực trở lại) thì liệu họ có thể tồn tại ở cái mảnh đất bé xíu như thế?
- Về quân sự, dĩ nhiên đứng sau họ là Siêu cường TG, họ tự nhận là hạng 4-5 TG nhưng ta cứ nhìn vào thực tế, 1 mảnh đất bằng đúng tỉnh Nghệ An nhưng 70 năm qua họ ko thể khuất phục được nhóm vũ trang chế tên lửa bằng ống nước - lần đụng độ này chính họ bị đám dân quân dùng tên lửa tự chế đó đánh úp trước - đó là sự thất bại về mặt chuẩn bị để rồi điên cuồng đi khủng bố dân thường. So sánh với Ngố, họ nói ít nhưng hãy xem họ làm trong 2 năm qua, với chiến tuyến dài 1300km họ đã đánh chiếm được diện tích mới ở Ukr bằng 40% diện tích của VN. Vậy là cái dân tộc đó đánh đấm giỏi dữ chưa?